Þjóðviljinn - 17.01.1943, Page 2
!>
Sunnudaginn 17. janúai' 1943.
ÞJÓÐ VlLjlrtN
i :U I
Þór
til Vestmannaeyja.
og
Frcyja
til Breiðafjarðar á morgun
(mánudag).
Flutningi í bæði skipin veitt
mótttaka til hádegis sama dag.
amsasmuanmm
Gullmunir
handunnir — vandaðir
Steinhringar, plötuhringar
o. m. fl.
Trúlofunarhringar
alltaf fyrirliggjandi.
Aðalbjöm Pétursson,
gullsm., Hverfisgötu 90.
Sími (fyrst um sinn) 4503.
BanBaaöanaön
Gjöf fíl sfúd-
entagardsías
Richard Thors framkvstj., fyrir
hönd Kveldúlfs h. f. sendi nýja stúd-
entagarðinum í dag að gjöf andvirði
eins herbergis, kr. 10.000.00.
Bygginganefndin hefur beðið
blaðið að fœra gefendunum alúðar-
þakkir fyrir þessa rausnarlegu gjöf,
og var þess um leið getið, að þetta
væri ekki fyrsti vinsemdarvottur frá
fjölskyldu framkv.stj. til stúdenta,
því að Thor Jensen gaf á sínum tíma
tvö herbergi til byggingar gamla
stúdentagarðsins.
Daglega
nýsoðín svið. Ný
Soðín og hrá.
Kaffísalan
Hafnarsfrœfí 16.
Muaið
Kaffísdluna
Hafnarsfracfl 16
Dagsbrúnarmenn
Allsherjaratkvæðagxeiðsla hefst kl. 10 f. h. í dag og verður
lokið kl. 10 í kvöld.
KJÖRSTJÓRNIN
Málarasveinar!
Aðalfundur Málarasveinafélags Reykjavíkur verður hald-
inn sunnudaginn 24. jan. 1943 kl. 1.30 e. h. í Alþýðuhúsinu við
Hverfisgötu.
FUNDAREFNI:
Venjuleg aðalfundarstörf.
STJÓRNIN
Aðalfundur
Verkamannafélagsins Dagsbrún verður haldinn í Alþýðuhús-
inu Iðnó, mánudaginn 18. jan. 1943, kl. 8,30 e. h.
Dagskrá:
1. Skýrsla stjómarinnar.
2. Reikningar félagsins.
3. Skýrsla um stjórnarkosningu og úrsllt
allsherj aratk væðagreiðslu.
4. Ákvörðun um samninga félagsins.
5. Ársgjald yfirstandandi árs.
6. Önnur mál.
Félagar, mætið stundvíslega. Sýnið skírteini við innganginn.
STJÓRNIN
áBcujat yóztuwnn
Tilraun, sem ekki tókst
Þegar þingið kom saman í haust
áttu afturhaldsseggir þess og auð-
valdsherrar þjóðfélagsins aðeins
eina ósk, — heita ósk og innilega
og ,— hún var að gera Sósíalista-
flokkinn og vinstri þingmenn, úr öðr
um flokkum, ábyrga fyrir aftur-
haldspólitik, er stefnir að þvi að
tryggja milljónamáeringunum völd
og aðstöðu til framhaldandi stór-
gróða á kostnað hins vinnandi
fjölda. Öll baráttan fyrir myndun
„þjóðstjórnar“ eða fjögurra flokka
stjórnar stefndi að þessu marki og
engu öðru.
Hvemig gat þeim dottið
S. ö** S«>
þetta I hug?
Margir munu undrast að aftur-
haldsseggjunum skyldi koma tii
hugar að hægt væri að ginna
vinstrimenn þannig sem þursa. En
þetta er þó alls ekki undarlegt, þe*-
ar betur er að gætt, þeir höfðu reynt
þetta áður og það hafði tekizt. Það
er einmitt þetta, sem gerðíst, þegar
þjóðstjórnin sálaða var mynduð ár-
ið 1939. Með hinar alkunnu blekk-
ingar um þjóðarheill og þjóðarhag á
vörum, fengu þeir frjálslynda menn
úr Alþýðuflokknum og Framsóknar-
flokknum til að aka vagni stríðs-
gróðamannanna, en einmitt reynsl-
an af þeim akstri, mun hafa forðað
þessum sömu mönnum frá að gína
við flugu aíturhaldsins að þessu
sinni.
Ríkisvaldið getur ekki ver-
ið hlutlaust í stéttabarátt-
unni
Sú staðreynd sem auðvaldsherrar
allra auðvaldsríkja vilja fyrir hvern
mun að þjóðirnar gleymi, er stétta-
baráttan, og stundum tekst þeim
furðanlega að láta hana gleymast.
En hvort sem stéttabaráttan er
gleymd eða munuð, innan auðvalds-
þjóðfélags, þá er hún háð. Meðan
þjóðirnar skiptast í launastéttir og
stóreignastéttir, íer fram barátta
milli þessara stétta um skiptingu
arðsins, sú barátta verður háð,
hvort sem mönnum líkar betur eða
verr, meðan þessi stéttaskipting er
til. Einn er sá aðili, sem sízt allra
getur verið hlutlaus í þessari bar-
áttu, það er ríkisvaldið, og ríkis-
stjórn, sem einn áðalhandhafi þessa
valds hlýtur því ætíð að verða aðili
í stéttabaráttunni.
Þetta er þeim ljóst
Engum er þetta ljósara en auð-
mönnunum og fulltrúúm þeirra,
þeim er einnig ljóst að máttur launa
stéttanna er vaxandi, hann vex með
aukinni þekkingu þeirra og þroska,
þess vegna leggja fulltrúar aftur-
halds og auðvalds nú megin áherzlu
á. að gera þær ábyrgar fyrir ríkis-
stjórn, sem þegar öllu er á botninn
hvolft, tryggi að ríkisvaldið sé í
þjónustu yfirstéttanna. Til að ginna
vinstri menn til stuðnings við slíka
stjórn munu auðjöfrarnir fúsir til
að láta launastéttunum nokkur
stundarfríðindi í té, vissulega munu
þeir fúsir að kaupa ríkisvaldi sínu
líftryggingu fyrir all ríflegar upp-
hæðir.
Þegar þetta herbragð ekki
tókst
Þegar afturhaldinu tókst ekki að
gera vinstri öflin í þinginu ábyrg
fyrir nýrri þjóðstjórnarpólitík hóf
það ramakvein, og barst litt af. Þá
var mynduð stjórn sú, sem nú situr.
Sósíalistum var ljóst, þegar frá upp-
hafi vega, að þessi stjórn hlaut að
beita ríkisvaldinu til hagsbóta fyrir
yfirstéttina, enda þótt þess mætti
vænta, að hún gerði það ekki á jafn
ósvífinn hátt og hrein flokksstjórn
afturhaldsins mundi gera. Við þessu
var ekkert að segja, þar sem vinstri
öfl þingsins voru ekki reiðubúin til
að taka ríkisvaldið í sinar hendur.
Nú er afturhaldið að átta sig á þess-
ari staðreynd og er nú svo komið
að vart má á milli sjá, hvor annar
stjórinn heitir Jónas Jónsson eða
Ólafur Thors.
Morgunblaðið, sem fjálglegast
skrifaði um að þinginu bæri að
mynda stjórn á venjulegum þing-
ræðisgrundvelli, er nú orðið álíka
ákveðið stjórnarblað eins og Vísir.
Þannig dregur að því sem verða vili
og verða hlýtur að núverandi ríkis-
stjórn verði stjórn afturhaldsins og
verkfæri í höndum þess í stéttabar-
áttunni.
Frá Alþíngí
Neðri deild:
1. mál var frumvarp til laga
um stofnun embættis háskóla-
bókavarðar 2. umræða. Breyt-
ingartillaga Páls Zophoníasson-
ar um að launakjör þessa bóka-
varðar skyldi verða þau sömu
og laun landsbókavarðar var
felld. Frumvarpinu var vísað til
3. umræðu.
2. mál: Frumvarp til laga um
heimild til að selja Stagley. 1.
umræða. Vísað til 2. umræðu og
landbúnaðarnef ndar.
3. mál: Frumvarp til laga um
breytingar á lögum um að reisa
nýjar síldarverksmiðjur. 1. um-
ræða. Efri deild hefur sam-
þykkt þetta frumvarp og fer það
í þá átt að engum sé heimilt að
reisa lýsisbræðslustöðvar nema
leyfi Alþingis komi til. Frum-
varpinu var vísað til 2. umræðu
og sjávarútvegsnefndar.
4. mál: Frumvarp til laga um
nýbyggingasjóð fiskiskipa. 1.
umræða. Vísað til 2. umræðu og
sjávarútvegsnefndar.
5. mál: Frumvarp til laga um
einkasölu á bifreiðum o. s. frv.
og um úthlutun bifreiða^ frh. 2.
umræðu. Atkvæða^reiðslu um
málið var frestað.
Þá voru önnur mál tekin út
af dagskrá og fundi slitið.
Jafnharðan var settur annar
fundur og lá fyrir honum frum-
varp til laga um innflutning
og meðferð gjaldeyris endur-
sent frá efri deild með þeirri
breytingu, að í Viðskiftaráð
mætti ekki skipa fulltrúa sér-
stakra stétta eða félaga, r*é
heldur menn, sem eiga beinna
hagsmuna að gæta í sambandi
við störf ráðsins, eða eru í þjón-
ustu aðila, sem svo er ástatt
um. Þannig breytt var frum-
varpið samþykkt með 19 sam-
hljóða atkvæðum og afgreitt til
ríkisstjórnarinnar sem lög frá
Alþingi.
Gerizt
áskrifendur
Þjóðvilians!
Smisloff Moskvameistari í
skák 1942.
Skákkeppni um meistaratitilinn í
Moskva 1942 var háð í nóvember, og
varð sigurvegarinn Smisloff, 22 óra
stúdent við Verkfræðingaháskólann
í Moskva, hlaut 12 vinninga í 15
Skákum.
Öll efstu sætin voru unnin af ung-
um skákmönnum. Ukrainumeistar-
inn Boleslavski varð annar, hlaut 11
vinninga. Þriðja og fjórða sætið
hlutu Kotoff og Lilienthal með 10%
vinning hvor.
Ýmsir af meisturunum, sem venju
lega taka þátt í Moskvakeppninni
voru fjarverandi að þessu sinni,
flestir á vígstöðvunum.
Nefndin sem stjórnaði skákkeppn-
inni sendir nú skákíréttablað til her-
mannanna á vigstöðvunum.
Raddir verkalýðsins
Dagsbrúnarmenn!
Gerið skyldu ykk-
ar í dag
Heiðruðu félagsbræður, Dags-
brúnarmenn!
Kosning sú, sem nú fer fram
í Dagsbrún er með öðru sniði en
undanfarið. Nú er ekki deilt um
stjórn eða trúnaðarráð, og er
það gleðilegur vottur þess, að
Dagsbrúnarmeðlimir kunna að
meta vel unnin verk að mak-
leikum.
f
Þau verðmæti, sem vinnandi
stéttinni háfa unnizt á síðast-
liðnu starfsári, er þegar byrjað
að rífa niður í skrifum auð-
valdsblaðanna.
Því ber öllum Dagsbrúnar-
mönnum skylda til þess að mót-
mæla við kjörborðið. Það er
mesta traustið, sem við getum
sýnt stjórn Dagsbrúnar, mesti
styrkurinn til þess að halda
unnum kjarabótum. Eg vona
það, að samtakamáttur stéttar-
bræðra okkar hafi á síðastliðnu
sumri vakið okkur til vitundar
um afl okkar.
Með félagskveðju.
Hjörtur.
Gjöf til Heyrnathjélpar
Fyrir nokkrum dögum færði
valinkunnur stórkaupmaður
hér í bæ, mér 520 krónur frá
tveimur litlum dætrum sínum
með þeim ummælum að fé þetta
ætti að ganga til greiðslu heyrn-
artækis handa einhverjum, sem
hefði þess brýna þörf en ætti
erfitt með að greiða það af eig-
in rammleik að áliti félags-
stjórnarinnar.
Færi ég hérmeð gefendum
þessum hjartans þakkir fyrir
gjöfina.
Reykjavík 14. janúar 1943.
f. h. Félagsins Heyrnarhjálp.
P. Þ. J. Gunnarsson.