Þjóðviljinn - 28.11.1943, Page 7

Sunnudagur 28. nóv. 1943.
Þ JÓÐVILJINN
7
BJÖRKIN í LÍFSHÆTTU
trúnaði, síðast þegar hann kom. Það voru nefnilega ör-
litlar bjarkir að gægjast upp úr moldinni við fætur
hennar. Ein þeirra líktist henni sjálfri. Það var ekki
vandséð ættarmótið, ef vel var að gáð.
Ojá, það hafði aldrei brugðist, að vindurinn hafði
eitthvað að segja, þegar hann átti ferð um. Hefði hún
sagt öðrum eitthvað af því, það mundi einhverjum þykja
fréttir! En hún ætlaði ekki að koma vindinum í klípu,
þó að hann hefði minnst á eitthvað sem átti að fara
leynt.
En hún varð samt að segja unga manninum, sem
gekk upp með ánni, svolítið, sem hún vissi. „Eg verð
að segja honum það. Það gæti kostað mig lífið, að þegja
lengur,“ sagði hún við sjálfa sig. „Nú, þarna kemur hann
þá aftur.“
Heyrðu! Heyrðu! Komdu hingað snöggvast.“
Ungi maðurinn hafði sett upp stráhatt 1 fyrsta sinn
á þessu vori. Hann leit í kringum sig og vissi ekki, hver
hafði kallað til hans.
„Hæ, hæ, það er bara ég, sem er að kalla. Eg verð
að segja þér dálítið. Það er blátt áfram skylda mín að
segja þér það. Eg er reyndar ekki ein af þeim, sem
hleyp með sögur. — Það er ljótur siður. — Ætli ég hætti
ekki við að segja þér þetta“.
„Nei, nei, segðu það bara,“ sagði ungi maðurinn.
„Ef þú vilt lofa því að segja það ekki nokkrum lif-
andi manni, að minnsta kosti ekki nefna að þú hafir
það eftir mér.“
„Eg skal þegja eins og steinn.“ sagði maðurinn.
„Það var stúlka hérna á ferð í gær. Og hún fann til
í hjartanu, fjarska mikið.“ sagði björkin.
„Aumingja stúlkan! Hefur hún leitað læknis?“
„Eg veit það ekki. Vindurinn sagði mér þetta. Eg
hef ekki talað við hana sjálf.“
„Hún hefur líklega gengið of hratt,“ sagði ungi mað-
urinn.
„Nei, nei. Hún hafði fengið ör í hjartað. Og það kvað
vera svona logandi sárt.“
Ungi maðurinn náfölnaði. Honum varð. svona bilt
við það, sem björkin sagði.
Pétur: Þetta hefur verið leið-
inlegur dagur. Það byrjaði með
því að ég beið klukkutíma 1
mjólkurbúð og varð þar fyrir
olnbogaskotum og margvíslegu
ranglæti frá hálfu annarra við-
skiptavina.
Páll: Mér hefur leiðst miklu
meira en þér.
Pétur: Þegar ég loksins kom
heim aftur, varð ég að bíða
hálftíma eftir hafragrautnum.
Og þegar hann kom var hann
saltlaus.
Páll: Þá hefur mér leiðst
miklu meira en þér.
Pétur: Síðan fór ég til tann-
læknis og beið þar í tvo klukku
tíma, þar til læknirinn loksins
deyfði mig og tók úr mér allar
tennurnar.
Páll: Þá hefur mér leiðst
miklu meira en þér.
Pétur: Mér var orðið svo
ÞETT4
gramt í geði, að ég hugsaði mér
að hressa skapið og útvega mér
aðgöngumiða á bíó. Það var
ekki tekið út með sældinni:
Eg beið klukkutíma eftir því að
ná í miðann. En þegar myndin
var að byrja, bilaði rafmagnið
og hver fór heim til sín.
Páll: Þá hefur mér leiðst
miklu meira en þér.
Pétur: Þegar ég kom heim
um kvöldið var búið að „bera
mig út“. Eg stóð heimilislaus
á götunni og leitaði til vina og
vandamanna í nauðum mínum.
Mér var úthýst á nítján stöðum
og nú bý ég hjá tengdamóður
minni.
Páll: Þá hefur mér leiðst.
miklu meira en þér.
Pétur: Hvað hefur þú haft
fyrir stafni, veslingur?
Páll: Eg var að lesa „íslenzka
j fyndni“.

ELÍ og RÓAR
M SAGA E FT I R
NORSKU SKÁLDKONUNA NINIROLL ANKER.
„Það var _ mikili hlióðfæra-
-sláttur.“
Þá hætti Elí að spyrja. Hún
skildi, að Ingrid hafði ekki tek-
ið eftir myndinni.
Þegar frá leið talaði Ingrid
oftar og oftar um Tore, þegar
þær voru einar. Hvernig sem
samræðan byrjaði lauk henni
alltaf með því, að þær minnt-
ust á Tore. Elí varð að segja
henni frá heimili bróður síns,
segja henni frá Tore, þegar
hann var lítill, foreldrum hans
og leiksystkinum. Hún hafði
gaman af því sjálf að rifja upp
minningar sínar að heiman. En
hún sagði líka frá heimskupör-
um Tore og ástamálum.
„Hann er ekki við eina f jölina
felldur á því sviði, skal ég segja
þér“, sagði Elí og leit ekki upp
frá vinnu sinni.
„Eg veit það. Hann heíur sagt
mér það sjálfur. En hann var
nú eins og annar unglingur þá
-----“ Ingrid brosti.
Elí langaði til að segja, að
ekki skánaði hann með aldrin-
um. En Ingrid brosti svo sak-
leysislega, að hún hafði ekki
kjark til að hryggja hana.
„Veiztu það, að Tore vill helzt
verða blaðamaður? Og hann
langar til að skrifa 'um leik
list.“
„Er það?“ sagði Elí.
„En hann vildi aldrei lesa
kvæði fyrir mig, þó að ég bæði
hann þess. Hversvegoa held-
urðu, að hann hafi ekki viljað
það?“
„Kvæðalestur á bezt við á
vetrin,“ sagði Elí.
„Já, það er alveg sact. Hon-
um hefur líklega fundist það.“
Ingrid heimsótti Sturlands-
fjölskylduna ekki oft nú orðið
og hitti vinkonur sínar sjaldan.
Beta var líka móðguð síðan um
sumarið, þegar henni var hafn-
að vegna stúlkunnar frá Oslo.
Adolf Andersen var hættur
að vera á ferli í nánd við Lie-
gaardshúsið. Hann fann að það
var vonlaust.
Þegar Ingrid fór út í bæ kom
hún stundum með blóm og
súkkulaði og lagði á skrifborð
Elíar. Þetta keypti hún fyrir
vasapeninga sína. Ingrid hafði
eignast nýja vinkonu, og það
var Elí.
Það var mikið annríki fyrir
jólin. Það var von á Annik og
Per. Elí spurði Roar hvort þau
gætu ekki fengið stúlku til
hjálpar yfir hátíðina. Róar hafði
ekki enn losnað við áhyggju-
svipinn, sem hvíldi yfir honum
daginn, sem hann gat ekki
greitt reikninginn frá Sturland.
Elí stóð frammi fyrir honum
með stóra eldhússvuntu, rjóð í
vöngum.
Hann varð enn alvarlegri, þeg
ar hann sá hana.
„Heyrðu Elí!“ Hann stóð á
fætur. „Elí, þú átt eki að biðja
um slíkt. Þú færð þér hjálp,
þegar þú þarft. Eg er vonandi
enginn harðstjóri.“
„Róar!“
„Það er ekki ég, sem ætlast til
þess, að þú stritir. Eg get sjálf-
sagt borgað einni eldhússtúlku
kaup. Þetta er bara dálítil eld-
raun núna í svipinn. En þegar
ég hef lokið verkinu! Heiðurs-
launin skal ég fá. Nú er ekki
um annað að ræða en duga eða
drepast. — En ég hélt bara, að
þú hefðir gaman af að vinna
heimilisverkin ein með Ingrid.
Ekki er ég að ætlast til þess.“
Hún varð hljóð við. Hvers-
vegna var hann svona æstur?
Og honum bar ekki saman v^ið
sjálfan sig. Bara að duga eða
drepast, hafði hann sagt. En í
sömu andránni hafði hann sagt,
að hann hefði ráð á að borga
vinnukonu. En það var ekki
satt. Og hversvegna gat hann
ekki sent ofurlítið minna þenn-
an mánuð en hann var vanur?
Hún þurfti ekki mikla peninga
fyrir jólin, fyrst hún sendi alla
krakkana hingað.
Hún roðnaði.
„Það er verst, að nú höfum
við svo sjaldan tíma til að vera
tvö ein og tala saman. Ekkl
einu sinni á kvöldin því að þá
steinsofna ég um leið og ég
leggst á koddann.“ Hún lagði
hendurnar um háls honum.
Loftið var blandið óró og eft-
irvæntingu, þann dag, sem von
var á systkinunum frá Osló.
Fyrsti snjórinn hafði fallið
um nóttina og bráðnaði á göt-
unum og breittist í krap um
morguninn. Um miðjan dag var
farið að skyggja. Sverre var
önnum kafinn við að prýða her-
bergið sitt, því að þar átti Per
að sofa. Seinast kallaði hann á
Elí, til að sýna henni, hvað
hann hafði gert. Hann hafði
hengt silungsstöngina sína á
þilið uppi yfir rúminu, þar sem
Per átti að sofa. Og neðan við
stöngina festi hann ljósmyndir
í langa röð. Það voru augna-
bliksmyndir frá sumrinu, mynd
ir af fjölskyldunni Tore hafði
tekið þær.
„Eg skal ábyrgjast, að Per
kann vel við sig hérna “ sagði
Sverre, og horfði aðdáunaraug-
um á verk sitt.
„Sjálfsagt,“ sagði Eli
Hún reyndi enn einu smni
að skipta hármu á honum en
það sótti alltaf niður á enmð
Róar og Ingrid voru á ferli
hér og þar um húsið. Þau litu
út um gluggana öðru hvoru.
Til að gá að strandferðaskipinu.
Róar Liegaard nam oft staðar.
rétti úr sér og horfði íil í blá-
inn. Það var ár liðið. sðan hann
hafði haft börnin öll fjögur hjá
sér. Nú var Per farinn að lesa
læknisfræði. Þeir mundu hafa
nóg ’að tala um feðgarnir.
Þegar skipið sást, flýtti hann
sér af stað og bæði börnin með
honum. Elí kveikti alstaðar Ijós
og flýtti sér að því loknu fram
í eldhúsið.
Þegar gestirnir voru komnir
úr yfirhöfnum og seztir inn í
stofu kom hún inn til þeirra.
Annik spratt strax á fætur og
rétti Elí hendina. „Ma — —.“
Það var mesta heppni, ^að hún
sagði ekki, það, sem hún var
vön að segja, þegar hún kom í
heimsóknir: „Mamma bað að
heilsa.“ En Annik áttaði sig í
tæka tíð og hló vandræðalega.
Annik var bara fimmtán ára.
Elí brosti við henni. En hvað
þetta var frjálslegur telpu-
hnokki. Og falleg var hún.
„Velkomin, Annik,“ sagði Elí
glaðlega.
Róar tók ofan gleraugun.
Fullorðni sonurinn hafði ekki
hreyft sig enn. Hann stóð hjá
föður sínum með hendur í vös-
um. Nú tók hann hægri hend-
ina upp úr vasanum og hneigði
sig lítið eitt.
„Eg vona, að þér hafið ekki
undrast um okkur. Skipinu
seinkaði vegna þoku.“
Róar sló með flötum lófa á
hei'ðar honum. „Þið Elí eigið að
þúast, drengur minn“.
Sonurinn sneri sér seinlega
að honum og svaraði: „Allt bíð-
ur síns tíma. Við erum ókunnug
ennþá.“ Rödd hans var róleg og
ákveðin, eins og gamall maður
væri að tala.
„Þá það.“ Róar roðnaði. „En
ekki finnst mér það þurfi lang-
an undirbúning.“
Ingrid leit niður á gólfið.
„Það er rétt hjá honum. Það
er bezt að kynnast eitthvað
fyrst,“ sagði Elí og brosti. Hún
horfði stórum, bláum undrunar-
augum á unga manninn.
Hann leit snöggt á hana. Síðan
tók hann þétt um báða hand-
leggi Sverres.
„Hefurðu gert líkamsæfingar
daglega, eins og þú lofaðir í
sumar. eða hefurðu svikist um
það?“
„Nei, á hverju kvöldi. Er það
ekki Elí?“
Jú, á hverju kyöldi.‘
Þá sleppti Per bróður sínum
og gekk út að glugganum.
Þegar Elí bar á borð litlu
seinna, var hún skjálfhent.
— Eldri sonur Róars Lie-
gaards var einkennilegur útlits.
Hann var lítill og grannur og
hafði inníallið brjóst. En hann
hafði liðlegar og snöggar hreyf-
ingar. Hendur hans voru alltaf
ókyrrar. Hann var svarthærður
og andlitsdrættirnir voru skarp
ir. Nefið var bogið eins og á rán
fugli. Munnurinn var bogadreg-
inn. Það hafði hann frá föður
sínum. Mest bar á augunum.
Þau voru dökkblá og leiftrandi.
Hún opnaði dvrnar. Þau sátu
þar öll í ákafri samræðu. „Gjör
I