Þjóðviljinn - 10.02.1944, Blaðsíða 7

ÞJÓÐVILJINN
Fimmtudagur 10. febrúnar 1944
ÓVERKLÆGNI DRENGURINN
(Þýtt)
væri ekki smiður. En Steina langaði mest af öllu til
að verða eins og pabbi hans.
Amma hans vorkenndi honum og hún strauk hend-
ur Steina blíðlega með gömlu, lúnu hendinni sinni og
sagði að hann ætti sjálfsagt eftir að vinna mikið og
vinna vel.
-----Amma Steina var orðin gömul og bráðum átti
hún sjötíu og fimm ára afmæli.
Hún átti að fá fallegan, djúpan stól í afmælisgjöf.
Pabbi yar sjálfur að smíða hann og drengirnir hjálp-
uðu honum allir — nema Steini. Mamma hafði ofið
efnið, sem stóllinn var klæddur með. Allir gátu gert
eitthvað til að gleðja ömmu á afmælisdaginn, nema
Steini.
EJngum þótti þó vænna um ömmu en Steina, því
hún var oft búin að segja að hann ætti eftir að vinna
mikið og vinna vel.
Þá datt Steina dálítið í hug: Hann ætlaði að smíða
ofurlítið skrín handa ömmu og hafa útskorna rós á lok-
inu. Þar gat svo amma geymt ýmsa smáhluti, sem hún
átti. Hún átti til dæmis lokk úr hárinu á paþba, síðan
hann var tveggja ára. Og hún geymdi mörg bréf frá
barnabörnunum sínum, frá því þau voru að byrja að
draga til stafs. Eitt þeirra var frá Steina.
Steini vissi vel, hvernig skrínið átti að vera. Hann
hlakkaði til að smíða það. Verst var, að enginn mátti
vita neitt. Þessvegna varð hann að fara á fætur, þegar
aðrir voru sofnaðir.
Einu sinni að kvöldlagi, þegar allir voru sofnað-
ir, læddist Steini á fætur. Hann gekk út í verkstæði
pabba síns og kveikti Ijós.
Steini valdi sér eins góðan við og hann gat. Síðan
strikaði hann og mældi, eins og smiðir gera, og hann
var feginn, að enginn strákanna var við til að hlæja
að honum.
Þetta kvöld gekk allt vel. Hann bara mældi og strik-
aði og ekki skemmdi hann neitt með því.
7(itt 0$ ÞETTA
Klæðaburður og tízká hefur
oft verið viðkvæmt mál í fyrri
daga:
Biskupinn á Sjálandi, Peder
Palladíus, reyndi að sanna með
rökum, að hverri erlendri tízku
hefðu guð hengt með landfar-
sótt. Að lokum gekk hann svo
langt, að skýra uppruna flestra
sjúkdóma á þennan hátt. Þetta
var á fyrri hluta 16. aldar. En
í lok aldarinnar fór mönnum
ekki að lítast á blikuna:
í Mörkeröd fæddist stúlku-
bam með „strýtumyndaðan
hnakka, svipaðan þeim hekl-
uðu húfum, burstmynduðu sorg
arhöttum og öðrum viðurstyggi
legum höfuðfatnaði, sem kven-
fólk notar nú orðið,“ eins og
það er orðað.
Vanskapaður drengur fædd-
ist í Nakskov um svipað leyti.
Fætur hans og fótleggir voru
óeðlilega digrir. Var um kennt,
að komnar væm í tízku víðar
buxur og fyrirferðarmiklir
skór.
Stjórn landsins lét þetta mál
til sín taka og Kristján fjórði
ritaði ráðamönnum kirkjunnar
svohljóðandi bréf:
„-----Það hefur komið í ljós,
að Guð Almáttugur hefur stór-
lega hneykslazt á þeim hé-
góma, sem mannfólkið temur
sér á vorum dögum, hvað
klæðnað snertir, svo sem topp-
myndaðar húfur og aðrar ó-
sæmandi flíkur. Og hefur nú
Guð á Himnum þráfaldlega
vottað vanþóknun sína með
ýmsum táknum, svo sem hin-
um vansköpuðu bömum. Því
biðjum vér yður, að þér hug-
leiðið þetta mál í samræmi við
Guðs orð, látið oss vita, hvað
yður virðist rétt —“.
í hug að ég yröi dðrum til
byrði. Nei, það hafði mér aldr
ei dottið í hug.“
„Þú þarft ekki að anza því,
sem Karl segir, pabbi,“ greip
Svea fram í. En það var eins
og gamli maðurinn heyrði það
ekki.
„Eg hafði alltaf hugsað
mér, að þið kæmust öll að
heiman og svo gæti ég farið
heim. — — Eg hafði alltaf
ímyndað mér að einhverntíma
kæmi að því að ég hefði efni
á að fara heim.“
„Það er heldur ekki ómögu-
legt, að þú getir einhverntíma
farið til Lapplands,“ sagði
Henrik.
Hann hafði ætlað að hug-
hreysta, en röddin bar vott
um vonleysi. Hann hefði al-
veg eins getað sagt: Það er
heldur ekki ómögulegt, að
sólskin verði í nótt.
Eg vil ekki koma heim
eins og flækingur,“ hélt Lun-
bom áíram og var nú farinn
að tala sænsku, því að honum
var órótt. Það var svo skrítið
að vera að tala um Lappland
núna — í haustrigningunum
hérna í Kaupamannahöfn, þeg
ar allar götur voru blautar
og sleipar. Og hvaða þýðingu
hafði að tala um Lappland við
Karl, sem aldrei hafði séð
miðnætursól?
,,Þú ert nú búinn að þvæla
um þessa Lapplandsferð í tutt-
ugu ár og ert ekki hættur enn.“
Karl leit enn á klukkuna. Hvers
vegna komu ekki Fríða og
Henny ? Þær urðu að fara að
koma, ef þær ætluðu á dansleik
inn.
,,Þú veizt ekki um hvað þú
ert að tala, drengur. Þú hefur
aldrei gengið um greniskóg —
gengið í leiðslu í skóginum —
Lundbom þagnaði skyndilega
og Svea lagði höndina á hand-
legg hans.
,,.Vertu ekki að æsa þig upp
út af þessu, pabbi," sagði hún.
„Eg er ekkert æstur. En hvað
veit hann um Lappland ? Ekki
neitt. Ekki nokkurn 'kapaðan
hlut.“
,,Við skulum tala um eitt-
hvað, sem kemur okkur meira
við en Lappland. Þetta er orð-
j in veiklun hjá þér, pabbi, að
geta ekki um annað talað en
I Lappland."
* Karl sagði þetta ekki af neinni
illgirni. Og hefði einhver sagt,
að hann væri vondur við pabba
sinn. þá mundi hann hafa orð-
ið hissa. En Karl hafði heyrt
lalað um Lappland síðan hann
var lítill. Og hann hataði Sví-
þjóð.
Henrik herti upp hugann og
tók til máls, þó að hann hefði
ætlað að vera hlutlaus:
,,Pabbi þinn má þó líklega
tala fyrir þér,“ sagði hann við
Karl. Henrik sá undir eins eft-
ir því, að hann hafði sagt
„pabbi þinn' . En nú varð það
ekki aftur tekið.
,,Já, þú getur talað djarft,
Henrik. Þú átt góða daga hér,
eins og þú værir hótelgestur.“
„Þegiðu, Karl. Henrik er
velkomið að vera hér, meðan
ég ræð hér húsum. Við stöndum
öll saman, sem erum hér.“
Karl svaraði engu Faðir hans
var allt í einu orðinn ofsareið-
ur, og Karl vildi ekki deila við
hann í illu. Auk þess var hann
að fara á dansleik og átti að
vera í góðu skapi. Karl hafði
fyrr rætt það mál, hvort menn
væru skyldugir til að sjá fyr-
ir stjúpbörnum sínum langt
fram á fullorðins ár. Henrik
var eins og gauksungi og lét
gefa sér fæði hér heima. Lát-
um það nú vera, ef allsnægtir
hefðu verið á heimilinu. En það
var langt frá því.
Henrik þagði. Hann sat kyrr
og horfði á Sveu. Hann var að
vona að hún tæki svari hans.
Þessi gamla einstæðingstilfinn-
ing hafði gripið hann einu sinni
enn. Hann átti að réttu lagi
ekki heima hér.
Henrik hefði getað grátið
eins og barn. En hann skamm-
aðist sín fyrir ístöðuleysi sitt.
Hann var ekki hér eingöngu
fæðisins vegna. Gat Svea ekki
skilið það, að það er lífsnauð-
syn að fá að umgangast fólk,
mega vei'a í sömu stofu og aðr
ir, tala eða þegja, eftir eigin
geðþótta — eiga einhversstað-
ar heima.
En Svea tók ekki svari hans.
Hún stóð úti við gluggann og
horfði niður á torgið, þar var
mikil umferð og glæsileg á að
líta. En veðrið var drungalegt.
Þarna biðu þrír bílary Þarna
var skringilegt skýli, þar sem
dagblöð voru seld. Þarna var.
ávaxtavagn. Og þarna var kjöt-
búðin. Fólk gekk undir regn-
hlífum, klætt í allavega litar
regnkápur. Svea þvingaði sig
til að horfa á allt þetta og taka
eftir því. Hún vildi ekki hugsa.
Lundbom ýtti diskinum frá
sér. Hann var orðinn rólegri.
„Eg hef fyrr verið atvinnulaus.
Það eru sex ár síðan. Þá hafði
ég ekkert að gera í þrjá mán-
uði. En svo fékk ég vinnu. Eg
hef lært hjá konunglegum
klæðskera í Svíþjóð, svo ég
kann verk mitt. Eg get sniðið
einkennisbúninga, sem fara svo
vel, að hvergi vottar fyrir broti
eða hrukku — sem falla eins
og hanzki. Hvað haldið þið að
margir kunni að sníða svona
nú orðið?
Enginn svaraði. Systkinin
höfðu svo oft heyrt hann minn-
ast á veru sína hjá konunglega
klæðskeranum í Svíþjóð og
einkennisbúninga, sem fóru
vel. Þau þögðu bara við þessu,
af því að hann var orðinn gam
all maður.
Hann horfði órólegur í kring
um sig. Og til þess að. dylja
geðsnræringu sína, ýtti hann
upp gleraugunum með vinstri
hendi og lét þau sitja á loðnu,
hvítu augabrúnunum. Hann
hafði lágt enni. Kinnar hans
voru enn rauðar eftir langa
göngu í illviðrinu. Síðan dust-
aði hann ryk af jakkakragan-
um, ef það þá var nokkurt ryk.
„Drekktu teið, pabbi.“
Svea gekk að borðinu til
hans. Hún hafði mjúkar og létt
ar hreyfingar. Og Henrik dáð-
ist að henni í hvert skipti, sem
hann sá hana hreyfa sig. Hún
hafði fagran, kvenlegan vöxt,
en var þó lítið eitt of breið
yfir mjaðmirnar. Það hékk
mynd af móður hennar ofan
við skrifborðið. Hún virtist hafa
verið myndarleg, fremur feit-
lagin kona. Og Henrik bjóst
við að Svea mundi líkjast
henni með aldrinum.
Lundbom ýtti bollanum frá
sér og leit á klukkuna. „Var
það ekki í kvöld, sem þið ætl-
uðuð á dansleik, Karl? Er það
félagið þitt, sem hefur þessa
skemmtun?“
Spurningin var svo auðmjúk,
að Karl blíðkaðist. Hann bar
úrið sitt saman við klukkuna
á veggnum, stakk svo úrinu í
vestisvasann aftur og hneppti
jakkann. Hann þandi út brjóst-
ið og lyfti herðunum lítið eitt
um leið. Hann var í nýjum föt-
um. Axlirnar voru rækilega
stoppaðar.
„Það er í klúbbnum. Verði
ég heppinn kemst ég í stjórn
á næsta aðalfundi. Nú þyrfti
ég eiginlega að fara að æfa
mig aftur.“
„Æfa þig! Já, en Kaii.
Varstu ekki hættur. Það eru
svo margir, sem slasast í þess-
um hnefaleikum. Mig minnir
líka að þú segðir að þú værir
.orðinn of gamall.“
Lundbom talaði glaðlega.
Hann var svo feginn að geta
breytt umtalsefni. Hitt var
annað, að hann hafði aldrei
skilið hvaða ánægja það gat
verið fyrir fullorðna menn, að
-fara úr fötunum og ráðast
hver á annan með höggum og
barsmíðum.
„Of gamall! Eg er tuttugu og
sjö ára.“ Karl vék úr vegi fyr-
ir Sveu. Hún var að bera út af
borðinu. Henrik horfði stöðugt
á hana, en hann sat kyrr. Sat
kyrr og vaggaði stólnum.
„Ef ég kemst í stjórnina,
verð ■ ég að taka virkan þátt
í félagslífinu.“
„Það kostar víst eitthvað —
þesskonar —“.Lundbom talaði
gætilega og var reiðubúinn að
slaka til 'ef þess gerðist þörf.
En Karl tók öllu vel. Hann út-
skýrði málið nánar: Klúbbuf-
inn hafði fengið nýjan félags-
mann, sem var líklegur til að
vinna næstu landskeppni. Það
yrði klúbbnum mikill frami.
Og þá yrði eitthvað í það varið
að eiga sæti í stjórninni.