Þjóðviljinn - 02.06.1944, Qupperneq 3

Föstudagur 2. júní 1&44.
ÞJO»YILJINN
9
Tvð ipréttnrái
íþróttasamband íslands hefur nýlega stofnað tvö íþróttaráð,
:sem eru Glímuráð og Hnefaleikaráð, hér í Reykjavík.
Má það í rauninni nokkuð merkilegt heita, að glímuráð skuli
>ekki hafa verið stofnað hér fyrr, þar sem um er að ræða elztu
íþrótt landsins og sem lifað hefur margar aldir með þjóðinni, að
vísu ekki í því formi sem hún nú er, en ekki ósvipað. Hún hefur
lifað svo lengi og er svo rótgróin landi og lýð, að' hún hefur fengið
nafnið þjóðaríþrótt. En ástæðan fyrir þessum drætti er ef til vill
sú, að hér í bæ hefur um langan aldur verið aðeins eitt félag
:sem hefur stundað glímu en nú eru þau þrjú sem senda menn
til keppni, og það fjórða mun brátt bætast í hópinn.
Þessi síðustu ár hefur nýtt líf færzt í glímuna um allt land,
og eiga sendikennarar í. S. í. mikinn þátt í því, og er það ekki
.síður utan Reykjavíkur en í Reykjavík, svo segja mætti mér
það, að þessi ráðstöfun væri undanfari þess að stofnað yrði
.glímusamband. Það leikur heldur ekki á tveim tungum, að glím-
an er all-umdeild, það er að segja, ýmsar glímuaðferðir.
Þetta nýja ráð hefur því ærið verk að vinna, að samræma og
rannsaka hvað bezt er. Það er mikils virði fyrir þróun glímunn-
ar að ekki séu margar skoðanir uppi og 1 framkvæmd um sama
-atriðið. Nú má gera ráð fyrir að menn séu fastheldnir á sínar
aðferðir en ef ráðið á að geta notið góðrar samvinnu við alla að-
ila og orðið eitthvað ágengt í störfum, verða málin að ræðast
með fullum skilningi á því að hér er aðeins verið að leita eftir
því bezta án þess að gera lítið úr nokkrum eða upphefja annað
en glímuna sjálfa.
Þetta glímuráð hefur því í mörg horn að líta, og má þar
nefna útgáfu Glímubókarinnai' sem nauðsyn er orðið að gefa út
<og endurskoða. Samræma og endurskoða reglur o. m. fl. sem að-
kallandi er. Að því er ég bezt þekki, eru þessir nýju ráðsmenn
áhugasamir og duglegir menn og takist þeim að sameina ráðandi
menn í félögunum, er ég sannfærður um að þetta ráð á eftir að
láta marga gott af sér leiða. Eg vil þó endurtaka það, að það
Ryggist á samstarfi og fullkomnu, gagnkvæmu trausti.
Hnefaleikar hafa verið stundaðir hér af og til um nokkuð
'langan tíma. Þó hefur það verið heldur slitrótt, þar til nú síð-
ustu árin að Ármann hefur haldið uppi reglulegum æfingum og
keppni og mun Guðmundur Arason eiga sinn þátt í því. Áhugi
hefur alltaf verið nokkur fyrir hnefaleikum og virðist vera að fara
í vöxt, ef dæma má eftir aðsókn þeirri sem nú er að hnefaleika-
mótum. Eg hef sótt sum þessara móta og komizt að þeirri sorg-
legu niðurstöðu, að velflestir þessara háttvirtu áhorfenda sækir
leikinn vegna „slagsmálanna" en ekki til þess að sjá létta og
leikandi íþrótt. Áhuginn er það mikill að það er næstum „slegizt“
um aðgöngumiðana þótt þeir kosti 10—12 krónur.
Gæti nú þetta nýstofnaða ráð haft áhrif á það, að áhorfend-
ur lærðu að meta hvað er vel gert, en létu í ljósi andúð sína á
,,slagsmálunum“, ynni það hnefaleikunum ómetanlegt gagn, og ég
hef trú á því að svo verði. Mætti með fræðslugreinum um hnefa-
deika gefa fólki, sem hefur mjög takmarkað vit á þessari íþrótt,
.■skýringar á því hvað er vel gert og hvað illa.
Hnefaleikamenn vantar líka alveg þá gagnrýni sem öllum
íþróttamönnum er holl og nauðsynleg, og gæti ráðið ef til vill
haft sín áhrif í þá átt.
Það eru ekki svo fáir sem alls ekki vilja leyfa hnefaleika hér.
‘Þessa skoðun hafa hnefaleikamenn sjálfir stutt með því að mis-
nota íþrótt sína. Þar við bætisú að íþróttafélögin sjálf tefla fram
jpessum sömu mönnum sem starfsmönnum og ^sýningargestum,
úður en eðilegur tími er liðinn. Ráðið þarf því að vera vel á verði,
bæði inn á við og út á við, og félögin að skilja rétt, aðstöðu, til-
gang þess og þýðingu.
I
V Afmælisleikur K. R. R.
A-liOið sigrafli B-fiðið oieð 3 :1
Lcilctir þessi var jafnari en mörk- | fyrir svo fljóta uthcrja og áhuga- |
in benda til. og mátti jafnvel með | sanian miðframherja. Aftur á móti |
ÞRðTTIR
RI TSTJÓRl: FRÍMANN BELGASON
Jón Pálsson
og jrœgasti
nemandi lians:
Jónas Ilalldórsson,
sundkóngur.
Jón Pálsson sundkennari iertugur
i'öðui
1 í) 10
góðri samvizku seg ja. að B-liðið gekk eikur framlíini B-lið s of
hefði átt nieira í lc 'ikmim en A- jivert, þannig að oftasl var tími
liðið. l’Jti á ve llim im léku þeii: til að h >ka. sví að flest s kolin. seni
mein og réðu | >ar ganginum, en þó voru alh ærgöngul. vor i af
aftur á móti til ein anna voru A- löngu 1 æri. Fr« imverðir ] )eirra. sem
liðar öruggari, só kn peirra var oi't- annars vorn s írlega dug legir. voru
ast h ættulegri of. <V(* kk fljótar fyr- ekki n <)gu ná kvæmir í U]f|)l ygg-
ir sig. enda lék vörn B-liða of opin
Framh. á 5. síðu.
Eins og kunnugt er hefur Jón
Pálsson helgað starf sitt sundí-
þróttinni, eins og faðir lians, Páll
Erlingsson. Þó aldurinn sé ekki
hærri en þetta hefur hann verið
24 ár við sundkennsju. í tilefni af
þessu afmæli hefur Íþróttasíðan
átt Viðtal við Jón. Kann hann írá
mörgu að segja og fátt eitt af öll-
um þeim fróðleik og framtíðar-
hugsjónum, sem Jón hefur. getur
komið fram í stuttu blaðaviðtali.
— Hvar og hvenær lærðir þú
sund?
— I gömlu sundlaugunum hjá
mínum, Páli Erlingssyni, um
Því piér er minnistætt hve
ég kepptist við að komast á ílot
fyrir (i ára afmælið mitt. og })að
tókst. Síðar lærði ég hliðarsund
og á Lralskt skriðsund af Erlingi
bróðnr mínum, og þegar hann kom
heim frá London 1914 lærði ég af
honum yfirhandasund og anvcrískt
skriðsund. Síðan hafa fáar aðferðir
bætzt við, nema þá helzt bakskrið-
sund og flugsund.
-— Byrjunarstarfið?
— Fyrsta sumarið starfaði ég
cinn. ])\’í faðir minn þurfti að
stunda hevskap, það var erfitt
sumar, var nýstiginn upp vir 10
vikna legu í taugaveiki, fékk 42
sliga iiita. Þá sagði Guðmundur
Björnsson landlæknir: „Þetta hefð-
ir þú ekki lifað af hefði hjarta
þitt ekki verið svona vel suhd-
þjálfað".
Síðar kenndi ég með föður mín-
um i aðeins eitt ár.
Þú spyrð uin sundstarf föður
míns, um það mætti margt segja
og hofur sums verið getið ooinber-
lega. Hann byrjaði rétt fyrir alda-
mótin hér, en þar áður 1892 nokk-
uð austur í sýslum. Ekki mun ná-
grönnum hans hafa þótt þetta
heppileg búráðstöfun þegar hann
söðlaöi hest sinn og hélt til Reykja-
víkur til að kénna þetta „ónauð-
synlcga sundgut 1“.
Nærri má geta, að ]>etta utan-
hgimilisstárf heftir haft slænv áhrif
á búskap hans, cn hann lét þó hug-
sjón sína sitja í fyrirrúmi. Þó kom
þar að, sein hann hafði lengi kvið-
ið fyrir, að hann vrði að hætta
sundkennslu. En þá eggjar Björn
Jónsson, síðar ráðherra, hann til
að bregða búi og taka aö sér aukna
sundkennslu hér. Varð það úr 190ö.
Þrátt fyrir allan áhugann var
þetta enganveginn eggjunarlaust,
því hann g'at ekki varizt 'þeim illa
gruu, að sundkennslan yrði seint
lífvænleg til heimilisframfærslu.
Grunur hans reyndist líka réttur,
því segja má, að ailt starf hans við
laugarnar hafi lengst af verið óslit-
in barátta við fátækt og misskiln-
ing, og cr' margs að miunast frá
þcim dögum. Þrált i'yrir mjög
árangursríkt starf föður míns
komu sneinma fram háværar radd-
ir um það, að sundstíll'sá, er hann
kcnndi, væri löngu úréltur, og
leiddi þctta til áiaka, sem ekki
verða rákin hér. Ilér varð að fá úr
ékorið, og er Eriingur Pálsson, sem
stöðugt vaun með honum, nú
sendiir iil Englands, srm var þá
öudvee.i.-þjóð í sm.di hér i álfu.
Ivr það skemmst af að segja, að
Erlingur þurl'ti en-;.i að brevta af
því scm liann kunni. heldur aðeins
' æv; \ ið kuniiáíiu . sína því sem
nýjast var. Þetja var mikill sigur
l'yrir föður minn.
— Hvað hefur þú kennt lengi?
—24 ár, eða byrjaði aðeins 16
ára, en réðist að lauginni ásamt
Ólafi bróður mínum 18 ára gamall.
Eg var al!t of ungur til starfsins,
enda hneigðist liugur minn þá til
annars. Stárfið var mér fjötur um
fót. engir helgidagar nema fyrsti
dagur hverrar stórhátíðar, ekkert
sumarfrí, lítið kaup, og orðinn lcið-
ur á sundinu.
Þegar gesti bar að garði, sem
annaðhvort ekki viiditv læra eða
láta börn sín læra sund, þá var ég
látinn fara í vatnið, stundum oft á
dag, klifra upp á stóra bretti og
stinga mér í laugina, hélt mér þá
góða stund niðri. svo áhorfendum
fannst nóg um með barnið, það
hlyti að drukkna. Þá skaut ég
upp koliinum eins og ekkert væri
um að vera. Þetta hreif oft. Það
brást varla, að börnin vihlu læra
: þessa galdra eins og litli strákur-
inn.
; Starf okkar Ólafs var nú nokk-
uð tvíþætt, annars vegar kennsla
fyrir almenning og hins vegar að
j þjálfa káppsundsmenn, því við
| kappsundin óx áhugiiin almennt.
Já, aðbúnaðurinn, hann var nú
slæmur, kaldur klefi á heitum stað.
; Allt þetta stríð og starf og gamla
laugin fæddi þó af sér Sundhöll-
ina, og er svo komið. að höllin er
í þann veginn að t'æða af sér í'leiri
útilaugar.
; Hvr.ð mörg'um ég hcf kennt. get
ég ckki svarað með neinni vissu.
en iiiu ve.l cg. að vavla kcm ég í
.Framh. á 3. siðu.