Þjóðviljinn - 20.06.1944, Blaðsíða 8

Lýð veldí sháf í dí n:
Flntning|ar Tjaldborgin Hjálparstarf
TJALDBORGIN.
Áætlað er að a. m. k. 12 þús.
manns hafi búið í tjöldum á Þing-
völlum á lýðveldishátíðinni og
þakti tjaldborgin svo að segfa alla
vellina.
Haraldur Norðdahl var „borg-
arstjóri“ tjaldborgarinnar og
skýrði hann Þjóðviljanum frá á
þessa leið.
Við fóruni austur eftir hádegi á
miðvikudag til þess að skipuleggja
tjaldborgarsvæðið. Tókum upp
girðingar og mældum svæðið í göt-
ur. Þjóðhátíðarnefndinni bárust
um 2000 beiðnir um tjaldstæði, og
meðan fólksstraumurinn var ekki
allt of ör var tjaldað mjög skipu-
lega og númeruðum við fyrstu
þúsund tjöldin við göturnar, en að-
faranótt laugardagsins urðum við
að láta hvern tjalda eins og hann
vildi, því þá var komin rigning og
menn urðu því að tjalda strax, en
tjaldborgarskipulaginu var haldið
,þótt nokkrir tjölduðu þó utan
vallanna.
Alls munu um 3000 tjöld hafa
verið reist á Þingvöllum, og sé
reiknað með 4 mönnum í tjaldi að
meðaltali hafa 12 þúsund manns
búið í tjöldum.
Nokkur byggðarlög höfðu sín
sérstöku hverfi í tjaldborginni, t.
d. Borgfirðingar, Skagfirðingar og
Eyfirðingar og skildu yfirleitt all-
ir mjög vel við tjaldstæði sín.
Neðan vegarins ofan úr Al-
mannagjá voru veitingatjöld, póst-
ur og sími og lögreglustöð. Neðst
í tjaldborginni á Völlunum var
tvöföld röð stórra tjalda fyrir
starfsmenn og íþróttamenn, síðan
hófst almenningstjaldborgin er
þakti alla vellina, auk þess tjöld-
uðu allmargir úti í hrauni.
Við rigninguna á laugardags-
nóttina tvöfaldaðist vatnsmagn
Oxarár og flæddi hún yfir gjár-
barminn á einum stað og niður á
vellina og varð að taka upp 10
tjöld vegna vatnsflóðsins er olli
nokkrum skemmdum á farangri.
Fólkið, sem var í þessum tjöldum,
fékk rúm í öðrum tjöldum, nokkr-
ir tjölduðu annarsstaðar, en þrátt
fyrir rigninguna voru allir hinir á-
nægðustu, menn létu veðrið ekki
á sig fá, hvergi heyrðist æðruorð,
alstaðar ríkti samhugur og fögn-
uður.
Fæstir tóku tjöld sín niður fyrri
Á íþróttavellnium
Framh. af 5. síðu.
Bjarni Benediktsson borgarstjóri
ræðu. Kvennaflokkur Ármanns,
undir stjórn Jóns Þorsteinssonar,
sýndi fimleika og 16 manna úr-
valsflokkur karla, undir stjórn
Davíðs Sigurðssönar.
Öðrum atriðum mótsins varð að
fresta og hélt það áfram í gær.
en 18. júní. Farfuglar, skátar og
allmargir fleiri munu hafa ætlað
sér að dvelja þar eitthvað áfram.
FLUTNIN G AR.NIR.
Á vegum þjóðhátíðarnefndar-
innar voru flutt 9. þús. manna,
að því er Vilhjálmur Ileiðdal
skýrði Þjóðviljanum frá, en hann
stjórnaði þeim flutningum.
Þann 16. voru 3 þús. manna
flutt austur, en 6 þús. þann 17.
— Farangui' þeirra sem tjölduðu
fyrir austan var á 23 þriggja tonna
bíla. Gamli Þingvallavegurinn
varð ófær snemma þann 17. og
varð þá að taka upp tvístefnu-
akstur á nýja veginum, en einka-
bílarnir fóru Sogsveginn.
Flest var fólkið flutt heim
að kvöldi 17. og fóru flestir bíl-
stjórarnir 3—4 ferðir heim um
kvöldið — sumir jafnvel 5 — og
var fólk að fara að austan til kl.
2 um nóttina.
IIJÁLPARSTARFSEMI
RAUÐA KROSSINS.
Engin alvarleg slys áttu sér stað
við hina miklu mannflutninga til
og frá Þingvöllum þjóðhátíðardag-
ana, að því er Bjarni Jónsson lækn-
ir skýrði Þjóðviljanum frá,' en
hann stjórnaði hjálparstarfsemi
Rauða Krossins.
Rauði Krossinn hafði aðalstöð
sína á barmi Almannagjár. Voru
þar 5 læknar og hjúkrunarlið og
voru 2 læknar alltaf á vakt í einu
allan tímann. Aðra stöð hafði
Rauði Krossinn á Svanastöðum og
var þar einn læknir. Skátar voru
Rauða Krossinum til aðstoðar og
einnig á hverri lögreglustöð til að
veita fyrstu hjálp, ef á þyrfti að
halda. Sérstakt símasamband var
milli allra þessara stöðva og hafði
Rauði Krossinn 5 bíla til flutninga
og eftirlitsferða í þjónustu sinni.
Aðalviðfangsefni okkar var
kuldi aðfaranótt hins 17., sagði
Bjarni Jónsson. Við tókum nokk-
uð af því fólki sem hraktist í rign-
ingunni um nóttina og hituðum
því. Einnig fluttum við heim fólk
sem veiktist eða þurfti endilega
að komast heim.
Alls munu hafa verið gerðar lið-
lega 50 aðgerðir að meiðslum, öll-
um minni háttar. Er það að þakka
góðri umferðastjórn lögreglunnar
og aðdáanleguhi akstri atvinnu-
bílstjóra, að engin veruleg slys
skyldu koma fyrir.
ÞÁTTUR SKÁTANNA.
Jón Oddgeir Jónsson skýrði svo
frá um þátt skátanna hátíðardag-
ana.
Lögreglu- og hjálparstöðvar
voru 6 og yoru skátar þar alstað-
ar. Opnuðu þeir stiiðvar sínar á
'--sxcrtrs’
Leikfélag Reykjavíkur
„Paul Lange og Thora Parsberg”
Sýning annað kvöld kl. 8.
SÍÐASTA SINN
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 4 til 7 í dag.
wwwvuvuviwuvvvusMnwríuwvvvuvvvvvvvwwvs/vvtfwvww
hádegi á föstudag. Auk aðalstöðv-
anna á Þingvöllum og Svanastöð-
um liöfðu skátar stöðvar sínar á
Brúarlandi, Geithálsi og Vegamót-
um gamla og nýja Þingvallaveg-
arins. Á milli allra þessara stöðva
var símasamband og ein stöðin
hafði talstöð.
Á þessum stöðvum veittu skát-
arnir allskonar hjálp sem þurfti
og sinntu þeir talsverðu af beiðn-
um. Mest var um innkuls og tals-
vert af brunasárum eftir heitt vatn
eða kaffi, en engin stærri slys. 6
ára telpa týndist, um kvöldið á
Þingvöllum, en kom brátt í leit-
irnar, hafði farið heim með kunn-
ingjafólki.
Unl 30 skátar voru lögreglunni
til aðstoðar við umferðastjórn og
allskonar upplýsingastarfsemi. Þá
voru skátarnir og við fánahylling-
una á Völlunum.
HREYFANLEG
BÍLAVERKSTÆÐI.
Þrír viðgerðabílar frá verkstæði
Eigils Vilhjálmssoriar störfuðu á
Þingvallaveginum. Hafði einn að-
setur á Geithálsi, annar við vega-
mót gamla og nýja Þingvallaveg-
arins og einn á Svanastöðum og
hafði hann krana er notaður var
til að draga upp bíla er fóru út af
veginum. Alls drógu þeir um 30
bíla upp, sem ekið höfðu út af,
þar af voru 3 á livolfi. Engin stærri
meiðsli hlutust af útafakstrinum.
Aðeins tveir bílai' lentu í árekstri.
Mest vár um bilanir á hjólbörð-
um.
’Þessi hreyfanlegu verkstæði
höfðu benzín, smurolíu og birgðir
af varahlutum og gátu í öllum til-
fellum bætt úr því sem bilað hafði.
Nætúrlæknir er í læknavarðstöð-
inni í Austurbæjarskólanum, sími
5030.
Næturvörður er í Laugavegsapó-
teki.
Næturakstur: Litla bílstöðin, sími
1380.
Hjónaband. 17. júní gaf séra Árni
Sigurðsson saman í hjónaband Ing-
jnni Sigurðardóttur, Austurbæjar-
skólanum, og Pál Björgvinsson.
Heimili þeirra er á Efra-Hvoli í
Rangárvallasýslu.

DIXIE
Amerísk músikmynd í
eðlilegum litum
BING CROSBY
DOROTHY LAMOUR
MARJORIE REYNOLDS
BILLY de WOLFE
Sýníng á sunnudag kl. 5-7-9
Engin sýning 16. og 17. júní

Sögusýning -vcrður opnuð í
Menntaskólanum í dag kl. 4 jyrir
almenning, en kl. 3 jyrir boðsgesti.
Prójessor Olajur Lárusson opn-
ar sýninguna með rœðu.
Sýningin verður opin næstu
daga frá kl. 1—10 e. h.
NÝIA BÍÓ
Ættjörðin umfram allt
(„This above AU“)
Stórpynd með
TYRONE POWER
og JOAN FONTANE
Sýnd sunnudag 18. júní
kl. 6,30 og 9
Syngiö nýjan sðng
(Sing another Chorus)
Jans og söngvamynd með
JANE FRAZEE,
MISCHA AUER.
Sýnd sunnudag 18. júní kl.
3 og 5.
Sala hefst kl. 11.
Lýðveldishátíðin
Leikfélag Reykjavíkur biður blað-
ið að geta þess, að af alveg sérstök-
um ástæðum verði hægt að hafa
sýningu á Paul Lange og Tora Pars-
berg annað kvöld, en það verður
áreiðanlega sú allra síðasta. — Að-
göngumiðasala hefst kl. 4 í dag. —
Síðast, þegar leikið var, urðu marg-
ir frá að hverfa vegna mikillar að-
sóknar. Húsið var troðfullt. Frú
Gerd Grieg leikur hlutverk Thoru
Parsberg.
Framh. af 5. síðu.
sjá það sem fram fór á pallinum,
vegna brattans.
Formaður þjóðhátíðarnefndar,
dr. Alexander Jóhannesson prófess-
or, flutti ávarp. Fulltrúi Vestur-
íslendinga, prófessor Richard
Beck, hélt snjalla ræðu, og var
mjög fagnað af áheyrendum. Á
eftir ræðu prófessors Beck lék ;
lúðrasveit „Þótt þú langförull
legðir“.
Inn á milli atriða kom tilkynn- l
ing, er vakti mikla athygli.
IIEILLAÓSKIR
KRISTJÁNS X.
OG SVARKVEÐJA
RÍKISSTJÓRNARINNAR.
Klukkan 17.15 gekk forsætisráð-
herra Björn Þórðarson fram á
ræðupall og kvaðst hafa orðsend-
ingu að færa. Ríkisstjórninni hefði
borizt skeyti frá Hans Hátign
Kristján X. Danakonungi, og
liefði konungur í orðsendingu sinni
látið í ljós beztu árnaðaróskir sín-
ar um framtíð íslenzku þjóðarinn-
ar og vonir um að tengsl þau,
(bönd þau) er tengja ísland öðr-
um Norðurlöndum, mættu styrkj-
ast.
Mannfjöldinn tók boðskapnum
með miklum fögnuði.
Ríkisstjórnin sendi frá Þingvöll-
um eftirfarandi kveðju til Kristj-
áns konungs:
„Ríkisstjórnin færir Hans Há-
tign Kristjáni X. hjartanlegar
þakkir fyrir þær heillaóskir til ís-
lenzku þjóðarinnar, sem bárust 17.
júní. Forsætisráðherra las kveðj-
una þegar í stað í heyranda hljóði
að Þingvöllum fyrir miklum mann-
fjölda, sem fagnaði boðskapnum
með innilegu þakklæti. Þegar for-
sætisráðherra bar fram óskir um
heill og blessun fyrir konung,
drottningu og fjölskyldu konungs,
tók mannfjöldinn undir með mikl-
um fögnuði“.
Utanríkisráðherra tilkynnti
einnig milli dagskrárliða, að bor-
izt hefðu hlýjar kveðjur og hcilla-
óskir frá Lögþingi Færeyinga og
ríkisstjórn Belgíu. Þakkaði ráð-
herrann kveðjur þessai' og tók
mannfjöldinn undir.
Ágætur dagskrárliður þótti
„Þjóðkór“ Páls ísólfssönar, en
hann bað allan mannfjöldann að
taka undir, og varð úr því mikill
söngur, á sumum lögunum að
minnsta kosti, enda ekki ónýtt að
fá að syngja opinberlega með ann-
an eins stjórnanda og Pál ísólfs-
son sveiflandi taktstökknum með
slíku afli að öll brekkan kvað við
af söng. v
Þjóðhátíðarkór Sambands ís-
lenzkra karlakóra vakti mjög
mikla hrifningu mcð söng sínum.
Stjórnendur hans voru Jón Ilall-
dórsson (aðalsöngstjóri), Sigurður
Þórðarson, Hallur TÞorleifsson og
R. Abraham. Til hafði verið ætlazt
að kórinn syngi tvisvar, cn vegna
'þess hve dagskráin breyttist var
ákveðið að kórinn syngi öll lög sín
í einu. Þessi lög voru sungin: Ilver
á sér fegra föðurland (lag Emils
Thoroddsen við verðlaunakvæði
Huldu), Móðurmálið (Sveinbjörn
Sveinbjörnsson), Ár vas alda (Þór-
arinn Jónsson), Lýsti sól (Svein-
björn Sveinbjörnsson), Þú álfu
vorrar yngsta land (Sigfús Einars-
son), Vorvísur (Jón Laxdal), Land
míns föður (Iag Þórarins Guð-
mundssonar við verðlaunaljóð Jó-
hannesar úr Kötlum), Ég vil elska
mitt land (Bjarni Þorsteinsson),
Heyrið vella (Björgvin Guð-
mundsson), í því lagi söng Pétur
Á. Jónsson einsöng, og var framúr-
skarandi vel tekið og var lagið end-
urtekið, og loks ísland ögrum skor-
ið (Sigvaldi Kaldalóns).
Ekki urðu áhorfendur heldur
fyrir vonbrigðum með 170 manna
fimleikasýninguna undir stjórn
Vignis Andréssonar. Tókst hún
mjög vel, enda þótt pallurinn væri
rennandi blautur. 'Íslandsgtímunni
og sýningum úrvalsflokkanna varð
hinsvegar að aflýsa, og þótti mörg-
um það illt.
| Benedikt Sveinsson, hinn kunni
sjálfstæðisleiðtogi flutti ,ræðu, og
rakti þar aðallínurnar í sjálfstæð-
isbaráttu íslendinga. Fannst það
á, að öllum þótti vænt um að ein-
mitt hann skyldi standa þarna á
Þingvelli þennan dag, flytjandi
ræðu sem gat endáð svo vel, með
hamingjuatburði þessa dags og
árnaðaróskum til hins unga ís-
lenzka lýðveldis.
Þarna voru verðlaunaljóðin, sem
nú munu flestum íslendingum
kunn orðin, flutt. Brynjólfur Jó-
hannesson leikari flutti verðlauna-
kvæði Huldu, en Jóhannes úr
Kötlum flutti sjálfur kvæði%sitt.
Var þeim báðum vel fagnað.
Um kvöldið var dansað á í-
þróttapallinum.
(Margar fregnir varðandi hátíð-
ina verða að bíða næsta blaðs).