Þjóðviljinn - 01.12.1944, Blaðsíða 5

ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 1. desember 1944.
þlÓÐVIUINN
Útgefandi: Sameininr/arflokkuT alþýðu — Sósíalisuijlokkurinn.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Ouðmundsson.
Stjómmálaritstjórar: Einar Olgeirsson, Sigfús Sigurhjartarson.
Ritstjómarskrifstofa: A usturstrœtL 12, sími 2270.
’ Afgreiðsla og auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 218b.
Áskriftarverð: I Reykjavík og nágrenni: Kr. 6.00 á mánuði.
Úti á landi: Kr. ð.00 á mánuði.
Prentsmiðja: Víkingsprent h.f., Garðastrœti 17.
1. desember
Síðan 1918 hefur 1. desember verið hátíðlegur haldinn til
mfnningar um þann merka atburð, að með sambandslagasamn-
ingnum við Danmörk fékk ísland viðurkenningu sem fullvalda
ríki, með þeim takmörkunum, sem samningurinn fól í sér.
Nú hefur verkið frá 1918 verið fullkomnað. Hinn 17. júní s.l.
var því lýst yfir á þingfundi að Lögbergi, að íslenzka þjóðin
taki sér fullt og óskorað stjórnarfarslegt frelsi og stofnaði lýð-
veldi í stað konungdæmisins.
Til þessa sögulega viðburðar var valinn fæðingardagur Jóns
Sigurðssonar, forseta, þess mannsins, sem glæsilegastur hefur
verið og mestur ljómi stafar af í frelsisbaráttu þjóðarinnar. Og
í tilefni þessa hefur verið ákveðið að sá dagur skuli hér eftir
vera þjóðhátíðardagur hins íslenzka fólks.
En 1. desember er eftir sem áður jafn sögulega merkur dag-
ur. Sá áfangi sjálfstæðisbaráttunnar, sem við hann er tengdur
öðlast enn ríkara gildi, þegar árangur hans hefur verið útfærð-
ur til fulls. Þessvegna er fyrsti des. hátíðlegur haldinn sem fána-
dagur íslenzku þjóðarinnar, sem minningardagur þess þjóðern-
islega tákns, sem við viljum heyja undir baráttu okkar fyrir því
að gera þjóð vora — ekki aðeins stjórnarfarslega frjálsa — held-
ur einnig, þrátt fyrir smæð hennar, fullveðja meðal þjóðanna
á sviði fjárhags-, viðskipta- og menningarmála. Fánadagurinn
skal vera tákn óbilandi vilja og orku ísl'enzku þjóðarinnar til
að ná því marki.
Afturhald - framsækni
Línurnar milli afturhalds og framsækni hafa aldrei komið
skýrar fram í íslenzkum stjórnmálum en í sambandi við stjórn-
armyndunina og afstöðuna til stjórnarinnar.
Kjarni afturhaldsins er flokkurinn, sem ranglega kennir sig
við framsókn.' Að sjálfsögðu reynir þessi kjarni að safna utan
á sig öðrum smærri kjörnum, og honum hefur vissulega þegar
orðið nokkuð ágengt í því: Innan Sjálfstæðisflokksins hefur
„dreifbýlis- og kauplækkunarflokkurinn“ Framsókn, dregið til
sín nokkurn hluta bændafylgisins, og heildsalalið það sem að
Vísi' stendur, og innan Alþýðuflokksins, hægri armurinn, Stefán
Pétursson, Sigurjón Ólafsson, Hannibal, Sæmun'dur í kexgerðinni
og fleiri. Hins vegar orkar það ekki tvímælis, að fjöldi Fram-
sóknarmanna er sáróánægður með þá afstöðu, sem flokksfor-
ustan hefur tekið gagnvart stjórninni, og ekki getur hjá því
farið að fjöldi þessara manna hverfi von bráðar úr flokknum,
og sameinist þeim flokkum, sem standa að stefnu núverandi rík-
isstjómar.
19441-
Allt ber þetta að sama marki, því að stórkostleg breyting á
allri flokkaskipan í landinu hlýtur að standa fyrir dyrum, átök
eru fyrir höndum milli afturhalds og framsóknar.
Starfsaðferðir afturhaldsins eru nú óðum að verða Ijósari,
það eru gamalkunnar Hriflujónasar aðferðir, og koma nú greini-
legast fram í Alþýðublaðinu. Þrotlaus persónulegur rógur og
ósannindavaðall, sem flýtur yfir alla barma. Lesendur Þjóðvilj-
ans eru hvattir til að kynna sér rækilega það sem Alþýðublaðið
hefur skrifað um Hermann Guðmundsson síðan hann var kosinn
forseti Alþýðusambandsins, það er sýnishom málflutnings stjórn-
arandstöðunnar, það er sýnishom af starfsaðferðum þess aftur-
halds sem er að skríða saman í eina fylkingu, gegn hinni fram-
sæknu stefnu ríkisstjómarinnar.
Loftið er kalt í október. — í
aldingörðum liggja eplin í rauðum
hrúgum. — 1 Normandí í sumar
voru eplin föst við greinarnar,
græn og súr. — Arstíð er liðin. —
Með þessu móti má mæla tímann.
Það eru líka til aðrar aðferðir.
— Þessi herdeild hafði 42 herfor-
ingja í Normandí. — Þrír þeirra
eru eftir. — Tólf féllu, 27 særðust.
— Sex komu aftur til herdeildar-
innar.
Síðan í Normandí hafa fimm lið-
þjálfar hlotið foringjatign. —
Tólf menn hafa fengið silfurstjörnu
— Sjö hafa fengið D. S. C.
' Það eru ekki margir eftir af
elzta hópnum. — Fimm skriðdrek-
ar hafa verið skotnir og brenndir
undir cinum liðþjálfanum. —
Svona má líka mæla tímahn.
Landið hérna er frjósamt og
flatt. Ef maður gæti klifrað upp
í hátt tré, mundi maður sjá Þýzka-
land. — Og ef maður gæti klifrað
upp í reglulega hátt tré, eins og
þau eru í Kaliforníu, mundi mað-
ur sjá á bak við okkur fánum-
skreytt strætin í litlu belgisku bæj-
unum.
Maður gæti séð svo langt, af því
að norðanvindur hefur feykt haust
mistrinu burt. — Það er bjart og
kalt. — Október.
Eg er staddur í foringjastöð á
ba'k við víglínuna. — Stöðin er
í aldingarði. — Það er ekki full-
komið stríð nema til séu aldingárð-
ar, þar sem hægt er að hafa for-
ingjastöðvar.
Heyra má á fallbyssunum, að
þær ráðleggja Þjóðverjum eindreg-
ið að taka upp hætti siðaðra
manna.
Hermennirnir eru að dýpka hol-
nrnar sinar. — Tuttugu þýzkar- ar-
flugvélar komu í Ijós rétt áðan. ^ært
Þær æddu í gegnum mistrið, rétt
fyrir ofan trén, með svo miklum
hraða, áð þær virtust skilja eftir
tært kjölfar í mistrinu.
Þær urðu engum að bana. En
nokkur eplatré skemmdust, og gat
kom á eitt tjald. — Ein flugvél-
anna var skotin niður hálfan kílo-
metra héðan. — Ilún hækkaði sig,
— barðist við að ná meiri hæð,
eins og þær gera allar, — skauzt
eins og logandi ör upp í mistrið,
en hrapaði svo. — Stélið eitt er
eftir af henni.
Flugmaðurinn liggur endilangur
á jörðinni. — Iíann er allur brennd
ur og brotinn. — Það rýkur enn úr
líkinu. — Þetta er ófögur sjón.
í jakkavasa hans var tannbursti
sígarettur, glas og leiðarvísir um
London.
„Var hann ekki bjartsýnn?" seg-
ir hermaður við mig.
byssunum er. hvellari og truflar
því samtalið ennþá meir.
Fallbyssukúlurnar koma ekki
niður hérna nálægt. — Þær springa
allar í 2—3 km fjarlægð, róta upp
jörðinni, ,sem Göbbels sagði, að
enginn hermaður Bandamanna
mundi nokkurn tíma stíga fæti á.
Majorinn segir, að tími sé kom-
inn til að borða. — „Eg get ekki
lofað neinum kræsingum“, segir
hann vandræðalega.
Majorinn veit ekki fremur en
milljón annarra majora, höfuðs-
manna, liðþjálfa og hermanna, að
þeir eru ástúðlegustu og gestrisn-
ustu menn á jörðunni.
Borðsalurinn er einhvers staðar
undir trjánum. — Maður situr
eða stendur einhvers staðar nálægt
matarbílnum.
Við bíðum með majornum á
meðan nokkrir hermenn eru af-
greiddir, enda þótt við kæmum á
undan. — Hann virðist vera ná-
kunnugur þeim öllum og talar við
þá eins og jafningja sína. — 011
framkoma hans er óþvinguð og ein
læg.
Stórskotin dynja á þessum
tvcimur liæðum. — Héðan að sjá
lítur út fyrir að verið sé að kveikja
á eldspýtum í myrkrinu. — Skot-
hríð riffla og vélbyssna er látlaus.
— í þessum langa fleyg, 15 km
fyrir norðan Aachen, má heyra
skothríðina á þrjár hliðar.
„Hvað er langt til Siegfriedlín-
unnar?“ — „Siegfriedlinan er
þarna yfir hjá haugunum tveim-
ur“.
Reykháfa húsanna ber við him-
in. — Það rýkur ekki úr þeim.
Það er lilýtt í eldhúsinu, þar
sem ofurstinn er að borða miðdeg-
isverð.
Þetta er snoturt hús, — heimili
námumanns. — Húsgögnin eru
góð, og húsið er vel byggt, en það
hefur hvorki vatnsleiðslu né skolp-
frárennsli — En sannleikurinn er
sá, að húsið er betur byggt en
nokkurt námumannshús, sem ég
hef séð í Ameríku eða Bretlandi.
— þetta verð ég að viðurkenna.
— Önnur námamannahús, sem ég
sá seinna, eru eins.
Ofurstinn situr við cldhúsborð-
ir EFTIR
Bill Richardson, stríðsfréttaritari.
„CIGARETTE POIJR PAPA“ ,
Við sitjum í tjaldi majorsins_—
Það eru gluggar á veggjum þess
og Ijósrauð haustbirtan streymir
inn og lýsir upp landabréf og her-
numda þýzka ritvél.
Majorinn hringir og spyr um
skriðdrekafjölda okkar. — Ástand-
ið er ekki slæmt, þar sem um er
að ræða skriðdrekasveit, sqm hef-
ur rutt fótgönguliðsherfylki braut
gegnum Siegfriedlínuna.
Samtal majorsins og höfuðs-
mannsins gengur stundum stirð-
lega af því að gnýr stórskotaliðs-
ins er látlaus. — Jörðin titrar, en
skelfur ekki.
Ilávaðinn í vél-
Hollenzku börnin koma inn í
aldingarðinn. — Hermenn og börn
eiga sér tungnmál, þar sem nafn-
orðin, sagnirnar og lýsingarorðin
eru bros og bendingar. — Þetta
mál er mjög áhrifaríkt. ■— Setn-
ingaskil eru gerð mcð því að gefa
súkkulaði eða annað góðgæti af
matarskammtinum. — Er þetta
mjög fjörgandi fyrir samræðurn-
Og jafnvel hér hafa börnin
að segja: „Cigarette pour
papa“.
„Ilanda pabba, — þetta hefur
maður heyrt áður“, segja hermenn
irnir. Þeir eru löngu búnir að kom-
ast að því á herferðinni frá Nor-
mandí lil Þýzkalands, að „pabbi“
er ekki annað en skálkaskjól og að
krakkarnir reykja vindlingana
sjálf. — Þar að auki eru þeir tó-
bakslitlir.
„Mamma lúbarði mig fyrir að
reykja, þegar ég var l(i ára“, segir
einn af liðþjálfunum. — „Heyrðu
litli minn“, segir hann við sex ára
gamlan snáða. „Þú verður aldrei
stór, ef þú reykir“. — Drengmúnn
býður honum epli.
Eplin falla sjálf af trjánum. —
Súms staðar Jiggja þau svo þétt,
að ekki er hægt að stíga niður
fæti.
IIÚS NÁMUMANNS
Eremsta foringjastöðin er fimm
kílometra héðan. — Þar er ofursti
með aðstoðarmenn sína, einn skrið
drcki og nokkrir sendlboðar í smá-
bílum.
Foringjastöðin er í yfirgcfnu
húsi, — eign ])ýzks námuverka-
manns.
Við erum í Þýzkalandi. — Eg
vissi ekki hvenær ég fór yfir landa-
mærin. — Landið er eins báðum
megin.
Það er komið nálægt sólarlagi.
— Handan við víðáttumikla, flata
akra gnæfa tveir haugar, gráir og
rauðir, baðaðir síðustu geislum
sólarinnar. — Þeir eru við Úbach,
fimm kílometra héðan.
ið. — Landabréfin hans liggja við
vinstri hlið hans. — Skriðdrekinn
hans er fyrir utari eldhúsdyrnar, í
litlum bákgarði.
Ofurstinn lítur út eins og mað-
ur frá Suður-Dakota. Montana eða
Texas. — Hann lítur út fvrir að
vera rétt fyrir innan fert.ugt, er
þráðbeinn í vcxti, beinastór með
magurt andlit og þunnt, stutt-
klippt, ljóst hár. — Hann lítur út
eins og hann ætli ekki að láta
Siegfriedlínuna stöðva sig.
Ofurstinn er mjög viðmótsþýð-
hafði ráðgert að flytja foringja-
stöð sína fram um þrjá kílometra
í kvöld, en það er ekki hægt i svip
inn. — Ástæðan cr auðheyrð, —
gluggarúðurnar nötra stöðugt
Ofurstinn snýr sér að lækni her-
sveitarinar og spyr: „Ilvernig líð-
ur — —?“ — Hann er illa á sig
kominn. Hann getur ekki hreyft
handleggina“.
Ofurstirin sker upp matarbögg-
ulinn sinn og segir hægt: „Hann
var skrambi góður foringi".
Er ofurstinn hefur athugað
landabréfin um stund, skreppur
hann út í skriðdrekann til að nota
sendistöðina. — Eftir stutta stund
kemur harin inn aftur og tilkynn-
ir, að foringjastöðin verði flutt
til Úbach á morgun.
„Eg vona, að það verði ekki önn
ur eins læti þar upp frá á morgun
eins og verið hafa í dag“, segir
einn af foringjunum. — „Það er
undir okkur komið", svarar ofurst-
inn.
Að svo mæltu fer ofurstinn að
hátta í litlu herbergi skammt frá
eldhúsinu.
Við hinir sváfum surnir í eldhús-
inu, a'ðrir hér og þar.
Skothríðin var látlaus alla nótt-
ina. — Glriggarnir hættu aldrei
að titra.
Loftskeytamaðurinn vakti of-
urstann nokkrum nokkrum sinn-
um, og þeir töluðu saman lág-
raddaðir.
Það var dálítið frost um nótt-
ina, og morgunninn var bjartur.
Ofurstinn gekk inn í eldhús og
sagði við þá, sem þar sváfu: „Kom-
ið þið piltar. Það er kominn tími
til að fara“.
Þennan októberdag sóttu skrið-
drekarnir fram til Úbach. — Þar
var sett upp ný foringjastöð hjá
haugunum tveimur, innan um
græna steinsteypuveggi Siegfried-
ÍÞrottastsfseini í
Vestmannaeyjum
Framhald af 3. síðu.
svo er áliðið og varla hægt að
búast við jafngóðum árangri í
kalsa veðri og þegar hlýtt er.
Úrslit Meistaramótsins urðu
þau að Týr vann það, fékk 9
meistara 51 stig gegn 5 32 stig-
um. Flest stig fékk Einar Hall-
dórsson Týr, 13 stig Gunnar
Stefánsson, Týr, fékk 10 stig
Gunnar hafði bezta afrek á mót
inu fyrir 100 m. á 11.4 sek. sem
gefur 735 stig. Þór jafnaði þetta
aftur á drengjamótinu sem hald
ið var 30. sept—3. okt. Þar urðu
þessi úrslit:
80 m. hlaup: Torfi Bryngeirs
son Þór, 10.3 sek.
400 m. hlaup: Ágúst Ólafsson
Týr 65.6 sek.
3000 m. hlaup: Ágúst Ólafs-
son Týr 10.53-- mín.
Hástökk ísleifur Jónsson,
Týr, 1.56 m.
Þrístö'kk: Torfi Bryngeirsson,
Þór, 11.93 m.
Langstökk: Torfi Bryngeirs-
son, Þór, 5.50 m.
Stangarstökk: Sigurst. Mar-
inósson, Þór, 3.11 m.
Kúluvarp: Matthías Ástþórs-
son, Þór, 11.84 m.
Kringlukast: Áki Gránz, Þór, mc“’ auðnast i
37-70 m.
Spjótkast: Óli Jóhannesson,
Þór, 41.50 m.
Sleggjukast: Áki Gránz, Þór,
40.73 m.
Árangur Áka er sennilega
nýtt drengjamet og mjög sæmi-
legt, þar sem hann hefur aðeins
keppt þetta ár. Veður var
slæmt á þessu móti, mjög kalt
og vindur.
Guðjón Magnússon hefur unn
ið bikar þann sem F. H. gaf í
fyrra fyrir bezta afrek 1 frjáls-
um íþróttum. Fékk Guðjón
hann fyrir afrek sitt 3.65 m. í
stangarstökki sem gefur 754
stig, í fyrra vann Guðjón einn-
ig bikarinn, afrek hans þá var
3.53 m- sem gaf 704 stig. Á
undan meistaramótinu var
keppt í fimmtarþraut, voru
keppendur 3. 1. Gunnar Stef-
ánsson, fékk 2509 stig (6.15—
38.43 — 24.7 — 32.34 — 4.54.2).
2. Einar Halldói’sson 2364 stig
og 3. ísleifur Jónsson 1595 stig.
Knattspyrnukappleikurinn í
I flokki sem óleikinn var þeg-
ar við töluðum síðast saman
lauk með sigri Týs 2:1.
í dag er 1. desember. Þessi
hrímgaði vetrardagur hefur síðan
1918 verið minningardagur ís-
lenzku þjóðarinnar, hátíðardagur
hennar í minningu um eitt stærsta
skrefið, sem hún steig í aldalangri
þjóðfrelsisbaráttu sinni. Ríkis-
stjórnin hefur nú fyrirskipað að
þjóðhátíðardagur Islendinga s'kuli
héðan í frá vera 17. júní, til minn-
ingar um lýðveldisstofnunina í
sumar. Þeim úrskurði mun öllum
auðvelt að hlíta. En minningin um
1. desember má ekki og mun ekki
fölna í hugum þjóðarinnar. ís-
lenzkir stúdentar hófu daginn til
virðingar og hafa jafnan staðið fyr
ir hátíðahöldum þennan dag. Fer
vel á því. Þeir stóðu jafnan fremst
í sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar og
lögðu einna drýgstan skerfinn til
andlegs og efnalegs sjálfstæðis
liennar.
Það var því næsta eðlilcgt, að
þeir hefðu forgöngu um hátíða-
hölcl þennan dag, og minntu þjóð-
ina þannig á, að vert sé að líta
yfir þann árangur, sem þegar hef-
ur náðst og horfa fram á við á þá
'baráttu, sem hver þjóð verður
jafnan að heyja fyrir andlegu og
menningarlegu sjálfstæði sínu. 17.
júní er nú orðinn þjóðhátíðardag-
ur allrar íslenzku þjóðarinnai’, 1.
desember mun einnig lifa í hugum
hennar vegna þeirra minninga, sem
við hann eru bundnar. En ísleuzk-
ir stúdentar hafa helgað sér 1.
desember sérstaklega. Þeir hafa
helgað sér hann til að hvetja ])jóð-
ina til nýrra átaka í hinni ei-
lífu sjálfstæðisbaráttu hennar.
í dag minna þei'r þjóðina á að
standa á varðbergi gegn öllum
þeim öflum, sem sjálfstæði ])jóðar-
innar stafar hætta af. í dag hvetja
þeir hana til að varðveita arf sinn,
tungu sína, bókmcnntir og önnur
þjóðleg verðmæti. í dag óska þeir
þess henni lil handa, að henni
náinni franjtíð að
skapa hér á landi þjóðfélag, þar
sem frelsi og farsæld verði tryggð
hverjum íslenzkum borgara.
Filipseyjar, -
Éfangi á leið til Japans
Filippseyjar eru afar mikill eyja-
klasi í Kyrrahafi, — meir en 7000
eyjar.
Þær eru um 800 km frá suð-
austurströnd Asíu.
Síðan í spánsk-ameríska stríð-
Isl. verklýðshreyfingin
50 ára
Framhald af 2. síðu.
„EF EITT LJÓSIÐ BILAR .. .“
Meðan Alþýðusambandsþing-
ið stóð yfir hékk á veggnum yf-
ir sviðinu í Iðnó líkan af ís-
landi.
Jón Sigurðsson, sem stjórnað
hafði „dagskrá“ kvöldsins, geng
ur að líkaninu og skýrir frá því
að það sé gert af Hermanni
Guðmundssyni formanni Hlífar
í Hafnarfirði, en gefið Alþýðu-
sambandinu af verkamannafé-
laginu Hlíf.
„Eins og þið sjáið er þetta
kort alsett ljósum. Hvert Ijós
inu 1898 hafa þær tilheyrt Banda-
ríkjunum. Lét Spánn þær af hendi
við Bandarí'kin í friðarsamning-
unum.
Eyjarnar eru auðvitað mjög mis
stórar. — Af þessum 7000 eru ekki
nema 462 meir en ein fermíla
að stærð, og aðeins 2441 hafa sér-
stök nöfn.
Luzon, sú nyrsta af stóru eyj-
unum, er heldur stærri en ísland,
og Mindanao, sem er syðst, er
heldur minni en Island.
Leyte, sem Bandaríkjamenn
berjast nú á, er rúmlega 7000 km2
að stærð, en samtals eru allar evj-
arnar 310 000 km2.
Ibúarnir eru'17 milljónir.
Evrópumenn* vissu ekki að eyj-
arnar vofu til fyrr en Ferdinand
Magellan kom þangað árið 1521
og eignaði þær Filipusi 2. Spánar-
konungi og kenndi þær við hann.
Filipseyingar undu illa stjórn
Spánverja, og árið 1896 gerðu þcir
uppreisn.
Spánverjar sendu liðsauka þang
að og höfðu loks 28000 manna her
Föstydagur 1. desember 1944. — ÞJÓÐVILJINN
Ef þú ætlar að senda
vini þínum, dreng eða telpu, góða bók í
jólagjöf, þá skaltu kaupa í dag
Pésa og Mafu
söguna eftir norsku skáldkonuna Barbara Ring,
um föðurlausa drenginn og leiksystur hans, æv-
intýri þeirra í stóru borginni og viðhorf þeirra til
lífsins.
Þetta er áreiðanlega saklausasta og bezta
barnabókin í ár.
SLEIPNIStJTGÁFAN.

i

táknar að á þeim stað sé félag
eða félög í Alþýðusambandi ís- j Þar> 011 Satl1 e^i bælt uppreisn-
lands. Ljósin eru þannig tengd
Studiosus
að ef eitt ljósið bilar slokknar á
'þeim öllum.
Þetta er táknrænt að því
leyti,' að ef eitt verklýðsfélag
bilar í hagsmunabaráttunni hef-
ur það lamandi áhrif á önnur
félög. Það minnir okkur á að
verklýðssamtökin eru ein heild,
sem verður að standa saman“.
Þetta voru sannarlega orð í
tíma töluð, sem ekki ættu að
gleymast.
•
Milli þess er ræður voru flutt
ar lék hljómsveit og fólkið söng.
Nokkra stund enn dunar húsið
af söng. — Síðan er dansað og
rabbað.
Þetta kvöld fyllir reykvísk
alþýða og fulltrúar samtakanna
utan af landi gamla Iðnó, sem
nú er orðið allt of þröngt fyrir
verklýðssamtökin. Þetta kvöld
ríkir glaðværð og samhugur,
samhugur hinna vinnandi stétta
sem munu, hvað sem í skerst,
standa saman og sigra.
J B.
ina niður.
Þann 15. febrúar 1898 sprakk
baridaríska orustuskipið „Maine“
í loft upp í höfninni í Havana.
Sendi Bandaríkjastjórn þá flota-
deild til Filipseyja og gjöreyddi
hún hinum úrelta flota Spánverja
við Cavito. — Seinna tók banda-
rískt landgöngulið Manila, og kost
aði það 20 menn fallna.
Þann 12. júní 1898 lýstu Filips-
evingar sig óháða Spáni og lýstu
yfir stofnun lýðveldis með stríðs-
leiðtoga sinn, Aguinaldo, sem for-
seta.
Eyjarskeggjar væntu stuðnings
Bandaríkjanna við lýðveldisstofn-
unina, en sú von brást, því að þau
litu á eyjarnar sem nýlendu.
Fjandskapur varð brátt milli
Filipseyinga og Bandarí'kjanna og
innan skamms styrjöld. Sagði Ag-
uinaldo Bandaríkjunum stríð á
hendur.
Styrjöldin var ákaft skærustríð
og voru Baridaríkjamenn 3 ár að
vinna bug á Filipseyingum.
Upp frá því hefur Bandaríkja-
Framhald á 8. síðu.
Karl Jónsson.
Borðbúnaður
(silfurpfett)
fyrirliggjandi.
Heiídverzlun
S. ÁRNASON & CO
Laugaveg 29. — Sími 4128.

UNGLINGA
vantar til þess að selja „Stúdentablaðið“ og 1. des.
merki í dag (1. desember). — Afgreiðsla verður
í Menntaskólanum frá kl. 9 f. h.
NEFNDÍN
?
F. R. S.
F. R. S.
| DANSLEIKUR
>; að Hótel Borg laugardaginn 2. des. kl. 10 e. h.
Aðgöngumiðar verða seldir að Hótel Borg eftir
kl. 5 á laugardag, gengið inn um suðurdyr.
SKEMMTINEFNDIN.
S'. G. T. -- dansleikur
í Listamannaskálanum í kvöld, hefst kl. 10.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 5—7, sími 3008.
Á myndinni sjást jormcnn brezku, bandarísku og rússneslcu sendinefndanna á öryggismála-
ráðstefnunni í Dumbartons Oaks. Þeir eru (talið frá vinstrí) Sirráðherra Bandaríkjamw, og
utanríkisráðherra fíreta, Edward Stettinius núverandi utanríkis Alexander Cadogan, undir-
Andrei Gromyko.' sendiherra Sovétrílcjanna í fíandaríkjunum.
Daglega
NÝ EGG, soðin og hrá.
Kaffisalan
HAFNARSTRÆTI 16.
Enskt ullartau
Drengjafataefni
ERLA
Laugaveg 12.