Þjóðviljinn - 14.03.1945, Blaðsíða 1

Borgar sig að leggja
fé í Þjóðviljann?
Ég held að prentsmiðja Þjóðvilj-
ans muni vcrða mjög öruggt fyrir-
tœki og frá því sjónarmiði sé því fé
hyggilega varið, sem notað er til að
kaupa í lienni hlutabréf. En jafnvel
þó að þar lcunni að koma, að greidd-
ur verði liár arður af þeim liluta-
bréfum og mcnn vildu fegnir kaupa
þau á tvöföldu nafnverði, eru það
smámunir einir, borið saman við hina
óbeinu ávöxtun fjárins.
Við slculum athuga hvemig það fé
hefur ávaxtazt, sem hingað til hefur
verið lagt í Þjóðviljann?
Án Þjóðviljans mundi Sósíalista-
flokkurinn ekki vera það vald í þjoð-
félaginu, sem raun er á orðin.
An Þjóðviljans og Sosialistaflokks-
ins mundi ekki hafa tekizt að sam-
eina vcrkalýðshreyfinguna í öflug,
einhuga samtók.
Án Sósíalistaflokksins, málgagns
hans og hinna sameinuðu verkalýðs-
samtaka, myndi ekki liafa tekizt að
brjóta gerðardómslögin á bak aftur.
Það hefði ekki telcizt að hœkka
grunnkaup verkamanna um 60—
100% og koma á almennum 8 stunda
vinnudegi.
Það mundi ekki hafa tekizt að
koma á fót framfarasinnaðri ríkis-
stjóm; enn mundi sitja að völdum
afturháldsstjórn í landihu.
Það mundú engin ný launalög hafa
verið samþykkt.
Fiskverðið mundi ekki hafa verið
hœkkað um 15%, heldur stórlega
lœkkað.
I stað þeirra lagfæringa, sem nú
er verið að gera á kjöritm verlca-
manna og sjómanna, myndi vera háið
hatrömm stéttastyrjöld í því augna-
rniði að rýra kjör hins vinnandi fólks.
Og er nú fáitt eitt talið.
Svo geta menn gert sér til gamans
að reikna hagnaðinn út í tugum
milljóna fyrir heildina og í tugum
þxisunda fyrir hvem einstakan.
En þrátt fyrir allt þctta finnst
mönnum það ganga guðlasti nœst að
tala um „arð“ í sambandi við það jé
sem lagt er i Þjóðviljann; það er líka
rétt og eðlilegt að mcnn hugsi svo.
Fjávrhagslegur stundarliagnaður er
ekki það, sem máli skiptir, heldur sá
þáttur, sem Þjóðviljinn á í því að
skapa framtíðarsögu íslenzku þjóð-
arinnar.
Nýtt þjóðskipulag, ný menning,
nýtt tímabil í sögu þjóðaiinnar og
mannkynsins.'Það er þetta, sem koma
skal fyrir tilstuðlun allra þeirra, sem
Ijá Þjóðviljanum og flokki hans lið.
Brynjólfur Bjamason.
10. árgangur.
Miðvikudagnr 14. marz 1945.
62. tölublað.
jienn leaua íiom oiir
. - r*é'
Nálgast bílabraufína millí Kðlnar og Frankfurts
Bandaríkjamenn hafa nú komið sér upp flotbrú yf-
ir Rín, skammt frá Remagen-járnbrautarbrúnni. Höfðu
þeir lokið því verki fjórum sólarhringum eftir að þeir
tóku Remagen-brúna.
Hersveitir 1. bandaríska hersins austan Rínar eru
komnar mjög nærri bílabrautinni miklu á milli Kölnar
og Frankfurts.
Bandamönnum er það mjög
mikils virði að hafa nú tvær
brýr yfir Rín. Geta þeir nú
a. m. k. tvöfaldað her og birgða
flutninga sína yfir fljótið.
Járnbrautarbrúin er miklu
hærri og því auðveldara skot-
mark fyrir fallbyssuskyttur
Þjóðverja, enda tókst þeim að
koma einu skoti á hana í gær-
morgun. Litlar skemmdir urðu
samt á brúnni og varð sama
og ekkert hlé á flutningunum
yfir hana.
Bandaríkjamenn halda áfram
að færa út kvíarnar austan
fljótsins, þrátt fyrir harðnandi
mótspyrnu Þjóðverja. — Tefla
þeir siðamefndu fram 11. skrið
drekaherfylki sínu. — Höfðu
þeir gert þrjú hörð gagnáhlaup
fyrir miðjan dag í gær.
Ákaft er barizt í þorpi syðst
á þessum vígstöðvum.
1. herinn hefur nú 18 km.
langan kafla að eystri bakkan-
um á sínu valdi og er lengst
kominn 10 km. austur frá fljót ■
inu.
3000 fasgap tehnlr i KOM
Gðtcavfgí srefsf í Ðanzíg
Rauði herinn tók meir en 3000 fanga í Kustrin,
þ. á. m. yfirforingja setuliðgins. — Mikið herfang var
tekið.
Þjóðverjár eru byrjaðir að reisa götuvígi í Danzig.
Hersveitir Rokossovskis eru komnar að sjó fyrir
norðan Gdynia.
Paul Winterton fréttaritari
News Chronicle símar frá
Moskva að ekki megi búast við
að leiðin til Berlínar liggi nú
opin fyrir rauða hernum, þar
sem Kustrin sé fallin. Segir
hann Þjóðverja vera búna að
koma sér upp margföldu virkja
ibelti fyrir austan Berlín.
Hersveitir Rokossovskis halda
áfram framsókn sinni í ,,pólska
hliðinu" og eru komnar að
Eystrasalti fyrir norðan Gdyn-
ia. Tóku þær nokkra bæi þar
í gær, m. a. Puck, 25 km. fyrir
jiorðan Gdynia.
Óstaðfestar fregnir segja
rauða lierinn kominn inn í suð-
urúthverfi Danzíg.
Rússar gerðu loftárás á borg-
ina í gær.
Rauði hérinn hratt í gær
hörðum áhlaupum Þjóðverja
hjá Balatonvatni í Ungverja
landi.
Þjóðverjar tefla fram tveim
ur skriðdrekaherfylkjum. —
Rauði herinn hefur eyðilagt
meir en 350 skriðdreka fyrir
Þjóðverjum á þessum vígstöðv
um á einni viku.
3. herinn, undir stjórn Patt-
ons, lauk í gær við að uppræta
innikróaðan herflokk Þjóðverja
í Eifelhéraði á milli Triers og
Koblenz. Tók hann á fjórða
þúsund fanga.
Loftárásir voru gerðar í gær
á borgir í Ruhr og í Suður-
Þýzkalandi.
Síðustu fréttir
3. bandaríski herínn hejur allan
nyrðri bakka Mosels á milli Tricrs
og Koblenz á sínu valdi, að 10
km. kafla undanskildum. — Ilann
tók samtals 6400 fanga í gær.
Skorað á þýzka her-
menn í Iíöln að
gefa sig fram
Ilemaðaryfirvöld Iiandamanna
í Köln hafa skorað á alla- þýzka
hermenn, sem leynast í borginni
og hafa ldœðzt borgaralegum klœð-
um, að gcfa sig tafarlaust fram.
Sumir þeirra hafa verið skildir
eftir til að njósna. — Er hótað
hörðum refsingum fyrir að leyna
þeim.
Horthy talinn með
stríðsglæpamönnum
Horthy ríkisstjóri Ungverja
lands er efstur á blaði á lista
þeim yfir ungverska stríðs-
glæpamenn, sem júgoslavneska
stríðsglæpamálanefndin hefur
samið.
Hinir eru m. a. dr. Bardossy,
sem var forsætisráðherra um
það leyti sem ráðizt var á Júgo
slavíu, Szalasy, foringi ung-
verskra fasista og forsætisráð-
herra kvislingastjómarinnar og
Imredy, fyrrverandi forsætis
ráðherra.
Loftárás á Osaka
Fjöldi bandarískra ,,Risaflug-
virkja“ gerði árás á japönsku
stórborgina Osaka í gær. Varp
að var niður á hana 200 smá
lestum af íkveikjusprengjum
Osaka er mikil iðnaðarborg
og næststærsta borg Japan.
COLMAR í Elsass var tekin af franska liernum 5. febniar
s.l. MYNDIN: Þýzkir herfangar í Colmar.
Styrknum til
tónlistarmanna
úthlutað
Nefnd sú, sem Félag íslenzkra
tónlistarmanna kaus til þess að
skipta styrlei þeim er Menntamála-
ráð veitti til íslenzkra tónlistar-
manna, hefur nú lokið störfum.
Útlhlutað var 27500 kr. til 24
tónlistarmanna. Styrki hlutu þess-
ir: ■
2400 kr. Árni Thorsteinsson, Jón
Leifs.
1800 kr. Björgvin Guðmundsson,
Páll ísólfsson, Sigvaldi Kaldalóns,
Sigurður Þórðarson.
1500 kr. Karl Ó. Runólfsson,
Pétur Á. Jónsson, Hallgrímur
Helgason. ,
1200 kr. Árni Björnsson, Rögn-
valdur Sigurjónsson, Þórarinn
Jónsson.
1000 kr. Sigurður Birkis, Þórar-
inn Guðmundsson.
600 kr. Ilelgi Pálsson, Eggert
Stefánsson.
500 kr. Margrét Eiríksdóttir,
Þorsteinn H. Hannesson, Friðrik
Bjarnason, Axel Arn’fjörð.
400 Icr. Sr. Si^tryggur Guðlaugs-
son, Bryn]ólfur Þorláksson. Hall-
grímur Þorsteinsson, Ingi T. Lár-
usson.
Ennfremur hlaut Björgvin Guð-
mundsosn í viðurkenningarskyni
600 kr. fyrir að hafa gefið út óra-
! tóríið Friður á jörðu.
í úthlutunarnefnd áttu sæti
Björgvin Guðmundsson, Hallgrím-
ur Helgason og Sigurður Birkis.
Þýzkra fanga leit-
að í Wales
Um síðast liðna helgi struku 70
þýzkir stríðsfangar úr fangabúðum
í Walcs á Stóra-Bretlandi.
Helmingur fanganna hefur þegar
náðst, en hinna er leitað af mikl-
um fjölda heimavarnarliðsmanna,
lögreglumanna og borgara. —
Flugvélar taka þátt í leitinni.
Tanner burt úr
finnska þinginu
Milljónamæringurinn Vaino
Tanner, sem kallaður hefur vei
ið hinn illi andi finnsku yerka-
lýðshreyfingarinnar, og var áð-
ur formaður Sósíaldemókrata-
flokksins, sagði af sér þing-
mennsku fyrir rúmum mánuði
síðan, og ætlar hann ekki að
bjóða sig fram við næstu þing
kosningar, sem verða í þessum
mánuði.
Allmargir fylgismenn hans á
þingi hafa einnig ákveðið að
bjóða sig ekki fram aftur.
Nýtt stáliðjuver
í Sovét-Ásíu
Nýlega hófst stálframleiðsla
í afar stórri verksmiðju, sem
búið er að koma upp í Kara-
ganda í sovétlýðveldinu Kas-
akstan í Asíu. Er hún fyrsta
stóra verksmiðjan þeirrar teg-
undar í því landi.
Verkamennirnir eru ungir
þarlendir menn, sem lært hafa
þessa .iðn í Úral. Vélar eru all-
ar hinar fullkomnustu og smíð-
aðar í Úral. Smíði verksmiðj-
unnar og uppsetning vélanna
tók níu mánuði.
Verkamennirnir hafa komið
sér upp 22 stórum íbúðarsam-
byggingum og hundruðum ein-
býlishúsa með hjálp ríkisins.
Hungur í Hollandi
Hollenzka stjórnin er mjög
kvíðin út af högum 3000 000
Hollendinga, sem eiga heima í
austurhluta Hollands, undii
stjórn Þjóðverja. Á þessu svæði
eru stórborgimar Amsterdam.
Rotterdam og Haag.
Óttazt er að meiri hluti
þessa fólks deyi pr hungri, ef
Bandamönnum tekst ekki að
frelsa þennan landshluta fyrir
maimánuð.