Þjóðviljinn - 11.04.1945, Blaðsíða 3

ÞJÓÐVILJINH
3
Miðvikudagur 11. apríl 1945.
R / TS TJÓRI:
SIGRÍÐUR ARNLAUGSDÓTTIR
Rétiindaskrá kverina
SOVÉTSÖFNUNIN
víðtal v ð Karólínu Síemsen
Karolína Siemsen.
Kvenfélag Sósíalistaflokksins
hefur undanfama vetur staðið
fyrir fatasöfnun til Sovétríkj
anna. Eg hitt Karólínu Sieipsen
eitt kvöldið og spurði han?
fregna af þessu starfi.
— Hvert var tilefnið til að
byrjað var á þessari söfnun,
voruð þið beðnar um hjálp?
— Nei. Kvenfélag Sósíalista-
flokksins tók upp á þessu starfi
ótilkvatt. Okkur langaði til að
geta lagt einhvem skerf, þó
lítill væri, til þeirrar baráttu
sem nú stendur í heiminum.
Okkur fannst Sovétþjóðimar
leggja svo mikið í sölumar þar
sem barizt var heima hjá þeim.
•og þeim var það að þakka, að
við hér heima fengum ekki naz-
ismann yfir okkur, það er mín
sannfæring.
— Hvenær byrjuðuð þið?
— Við sendum fyrstu send-
inguna fyrir jólin 1943. Það
voru 8 eða 9 kassar af fötum.
Við sendum það gegnum Rauða
krossinn. Það var nokkuð lengi
á leiðinni, því það þurfti að fara
langa leið, fyrst um England
svo til Teheran í Persíu áðui.'
en það komst til Rússlands.
— Svo senduð þið aftur
seinna, var það ekki?
— Jú, við sendum aftur fatn-
að í marz í fyrra. Það var á-
líka stór sending og sú fyrsta.
En þriðja sendingin sem við
emm nú nýbúnar að ganga frá
er langstærst. Það eru 16 stór-
ir fatakassar, enda vom fleiri
félög sem stóðu að þessari söfn
un í ár en undanfarið.
— Hvemig fatnað hafið þið
aðallega sent?
— Það hafa verið ullarnærföt.,
sokkar, treflar, vettlingar og
peysur. Margar peysumar hafa
verið verulega fallegar, hand-
prjónaðar og vandaðar að öll-
um frágangi.
— Hverjir hafa aðallega stað-
ið að þessari söfnun?
— Gefendur hafa aðallega
verið vinnandi konur í Reykja-
vík, Akureyri, Vestmannaevj-
um, Hafnarfirði og svo Isafirði
í fyrra. Við höfum fengið feyki-
mikið af fatnaði frá Akureyri
og Vestmannaeyjum, þeir stað
imir hafa staðið sig tiltölulega
bezt.
Við vildum reyna að ná til
fleiri kvenna hér í bænum með
söfnunina í ár, og skrifuðum
því 30 kvenfélögum hér í
Reykjavík og buðum þeim þátt
töku, en það vom aðeins þrjú
félög sem samþykktu að vera
með og senda eina konu hvert
til þess að vinna með nefndinni.
— Hvaða félög voru það?
— Það var Mæðrafélagið,
starfsstúlknafélagið Sókn og A.
S. B.
— Ekki hefur á'huginn verið
mikill, að aðeins tíunda hvert
félag skyldi mega vera að því
að leggja sitt lið í þessari söfn-
un.
— Já, ég varð nú fyrir von-
brigðum að verkakvennafélagið
Fi-amsókn skyldi ekki einu.
sinni geta 1/0140 með í þessu
samstarfi. Þær svömðu ekki
bréfi okkar auk heldur meir.
En þátttaka þeirra þriggja
sem bættust í hópinn var ágæt.
— Þú ert formaður nefndar-
innar, er það ekki?
— Jú, strax fyrsta árið var
kosin nefnd til að sjá um þessa
söfnun og starfar hún enn ó-
breytt. í henni eru auk mín:
Dýrleif Ámadóttir ritari, Elín
Guðmundsdóttir gjaldkeri, Rósa
Vigfúsdóttir, Guðrún Rafnsdótt-
ir og Margrét Ottósdóttir, og
svo þær þrjár sem bættust við
frá kvenfél. í vetur, sem eru
Ingibjörg Jónsdóttir frá Mæðra
félaginu, Oddný Guðmundsdótt
ir frá Sókn og Birgitta Guð-
mundsdóttir frá A. S. B.
— Heldurðu ekki að þessar
sendingar hafi verið vel þegn-
ar?
— Jú, rússneski sendiherrann
hér, herra Krassilnikoff hefur
fært okkur miklar þakkir fyr-
ir þetta starf. Um daginn, þegar
við höfðum sýningu á þeim
fatnaði sem fór, í síðustu send-
inguna, sendi hann fulltrúa sinn
til að skoða munina.
Hallveigarstaðir
Kvenfélög bæjarins em nú
að hefja fjársöfnun til styrktar
Hallveigarstöðum. Fjársöfnun
þessi hefur á sér sérstakt snið.
kvenfélögin munu skiptast á
um að hafa veitingasölu i Listá
m'annaskálanum á sunnudögum
nokkurn tíma. Verður þar á boð
stólum kaffi og eingöngu ís-
lenzkar köku- og brauðtegund-
ir, sem konurnar baka sjálfar
og gefa til söfnunarinnar, en
gestir greiða fyrir veitingarnar
eftir því sem beir vilja stvrkjs
Hallveigarstaði.
Alþjóðlegi kvennadagurinn 8.
marz er haldinn hátíðlegur af
konum hvar sem er í heimin-
um. Þá sameinast konur úr öll-
um áttum um réttindakröfur
sínar og áhugamál. í kvenna-
siðunni hér í fyrra var nokkuð
rakin saga 8. marz og því ekki
ástæða til að fara frekar út í
þá sálma nú, en á fundinum í
, Alberthöllinni í London og !
reyndar um gervalt England —
8. marz síðastliðinn, kom fram
merkileg réttindaskrá kvenna,
sem síðan var borin fram fyrir
ensku stjómarvöldin.
Enskar konur mælast til þess
að réttindaskrá þessi verði þýdd
á öll Evrópumál, kínversku, ind
Versku o. s. frv.
Birtist hún því hér í íslenzkri
þýðingu:
Nýjar vonir varðandi framtíð
heimsins vakna meðal fólks í
öllum löndum. Milliríkjasátt-
mál'ar — Teheran, Dumbarton
Oakes — sem stjómir hinna
sameinuðu þjóða hafa gert sín
á milli, hafa lagt traustan
grandvöll að bættum fjárhag,
aukinni heilbrigði og hamingju
alþýðunnar.
Stríðið hefur leitt hræðilegar
þjáningar yfir konur. í vörn
sinni fyrir frelsi h'afa þær orð-
ið að þola pyntingar og horfast
í augu við vissan dauða. Þær
hafa með festu staðizt bá hræði
legustu af öllum þjáningum —
að horfa á börnum sínum mis
þyrmt á villimannlegasta hátt.
En konur hinna lýðfrjálsu
landa hafa ekki aðeins sýnt
mikið hugrekki og þolgæði; í
iðnaði og í her, í opinberum
störfum og í tækni- og fagvinnu
hafa þær innt af hendi ómiss-
* andi þátt í sigri hinna samein-
j uðu þjóða. Þær hafa unnið sé/
nýjan stað í mannfélaginu.
Framlag þeirra var nauðsyn-
legt í hernaði. Það er engu síð-
ur nauðsynlegt á friðartímum.
Konur sem tóku þátt í öllum t
þrengingum ófriðarins hafa rétt |
og skyldu til að taka þátt í ráð-
stefnum þjóðanna og krefjast |
hlutdeildar í sköpun friðarin.', j
og nýbyggingu heimsins með j
alþjóða samstarfi.
Það ástand yerður ekki leng-
ur liðið, að milljónir manna víðs
vegar í heiminum lifi í lélegum
hreys^m, að konur vinni í verk-
smiðjum og útivinnu við smán-
arkjör, að börn fæðist og alist
upp í umhverfi sem ekki er
hæft mannlegum verum. Jafn-
vel í löndum sem konur eiga
við lýðfrelsi að búa hafa þær
enn ekki næn'i náð fullu jafn-
) rétti í atvinnu- og þjóðfélags-
málum.
Karlar jafnt sem konur vinna
við það að konurnar taki sinn
fulla þátt í nýsköpun framtíðar-
innar; til þess starfs þarf ýtr- j
ustu krafta beggja. I
Til að framkvæma all'a þessa
miklu möguleika, krefjast kon
ur og munu berjast fyrir:
Sem mæður: rétti til að ala
böm í heim sem er frjáls af ótta
við skort og stríð; fyrirsjá
stjómarvalda hvers lands utn
sæmilegt heiíbrigðiseftirlit og
hús sem era hæf til að lifa í.
Sem verkamenn: rétti til að
stunda hvaða atvinnu sem er,
rétti til að fá sömu laun fyrir
sömu vinnu, sömu möguleika
og karlar til menntunar og tii
að gegna ábyrgðarmiklum em-
bættum; afnámi á nýtingu
kvenna sem ódýrs vinnuafls, og
fyrir bættum vinnuskilyrðum
Sem þjóðfélagsborgarar: jafn-
rétti við karla og fullu lýð-
ræði, rétti til að sitja í ráðum,
dómum og opinberum nefndum
hvort heldur innanlands eða
milliríkja.
Alþjóðakvennadagurinn hróp-
ar á sameiningu. Aðeins með
því að sameinast getum við
unnið framtíðina. Á þessum
degi kalla konur allra þjóða
til kynsystra sinna hvar sem
er í heiminum.
Á þessum degi heitum við
því að beina kröftum okkar til
að byggja upp varanlegan frið
og heim þar sem hamingja og
öryggi getur orðið hlutskipti
hvers manns.
Það er ekki út í bláinn að
þessi réttindaskrá verður til nú.
Eftir þetta stríð mun heimur-
inn verða í stórkostlegri deiglu
en nokkru sinni fyrr. Þeir sem
hafa horft á ógnir stríðsins í
meir en fimm ár munu hafa
fullan hug á bví, að sá heim-
ur sem rís úr deiglunni verði
öruggari og réttlátari en hinn
sem leiddi af sér þennan hildar-
leik.
Við íslenzkar konur höfum
ekki þurfti aðvinnaað hergagna
framleiðslu nótt og dag eða búa
við loftárásir. íslenzka bæi
þarf ekki að reisa úr rústum
eftir erlenda heri, en samt á
þetta skjal fullt erindi til okk-
ar.
Framtíð þjóðarinnar er undir
því komin hvernig okkur tekst
að hagnýto okkur umsköpunina
í heiminum eftir stríð.
Við verðum að byggja upp
atvinnuvegi okkar alveg að
nýju, ef við eigum að hafa
nokkra möguleika til að verða
hlutgengur aðili á alþjóðavett-
vangi — og við verðum að gera
það strax. Okkar stóra tækifæri
er komið og við megum engan
tímla missa.
Því er ekki síður þörf á að
íslenzkar konur leggi fram alla
sína krafta í þágu síns lands
en aðrar evrópskar konur.
íslenzka þjóðin hefur ekki ráð
i á því að nokkur hendi eða hug-
ur sé iðjulaus á þeim tímum
sem nú eru fram undan.
Gott kaffikvöld á
fimmtudaginn, þrátt
fyrir óveður
Kaffikvöld Kvenfélags Sósial-
istaflokksins á fimmtudags-
kvöldið, var sæmilega sótt
þrátt fyrir óveðrið, og fór hið
bezta fram.
Stefán Ögmundsson flutti
fróðlegt erindi um konur í fag-
vinnu og spunnust út af því
miklar og f jörugar umræður.
Einnig yar til skemmtunar
upplestur og söngur.
Skemmtu konumar sér hið
bezta og er vonandi að Kven-
félagið sjái sér fært að halda
áfram þessu starfi, sem það hef
ur farið svo myndarlega af
stað með.
Ein af frægrustu leikkonum Ráðstiórnarríkjanna, T. Makarova.