Þjóðviljinn - 05.05.1945, Blaðsíða 2

2
ÞJOÐVILJINN
Laugardavur 5. maí 1945
Seint tyit
Land búnaðar ráðherra
«
svarar blekkingum Tímans nm mjólkorverðið
Tala brautskráðra nemenda úr Iðn-
skólanum er 201 á þessu vori
Flestlr útskrifuðost í húsasmíOi og vélvirkiun
Tíminn, 27. f. m. birtir grein
mikla um útborgun á verði
mjólkur til bænda og það sem
blaðið kallar „siðlaus svik land
búnaðarráðherra“ í því máli.
Er greinin full af fúkyrðum í
garð ríkisstjómarinnar og þó
sérstaklega landbúnaðarráð-
herra. Svipar greininrti mjög
hvað andríki og orðaval snert-
ir til þeirra prédikana sem
mjólkurpresturinn á Breiða-
bólstað lætur stundum birta
eftir sig í Tímanum og frægar
eru fyrir sniðuglega meðferð
staðreynda.
Tilefni þessarar Tímagreinar
er það, að Mjólkursamsalan
tilkynnti landbúnaðarráðuneyt-
inu 19. marz s. 1. að sig vantaði
rúmlega 1 millj. og 200 þús kr
til að geta greitt bændum kr.
1.25 pr. líter mjólkur, fyrir
framleiðslu ársins 1944. Krafð-
ist Samsalan þess, að þessi
tiltekna upphæð yrði greidd úr
ríkissjóði.
Landbúnaðarráðuneytið hef-
ur með greinargerð dagsettri
30. apríl s. 1. gert grein fyrir
afstöðu sinni til þessa raáls.
Greinargerðin er svohljóðandi-
„Vegna blaðaummæla um
verðuppbætur úr ríkissjóði á
mjólk af framleiðslu ársins
1944, sem mjólkurbúin á verð-
Varasjóðstillag Flóabúsins
Varasjóðstillag Mjólkursamlaj
Tekjur af brauðasölu o. fl.
Tekjur af flöskugjaldi
Byggingarsjóðsgjaldið 3 aur. í
Með bréfi landbúnaðarráðu-
neytisins, dags. 9. þ. m. til
Mjólkursamsölunnar gerði ráðu *
neytið grein fyrir afstöðu sinm
til fyrrgreindra þriggja atriða.
1. Ráðuneytið gat ekki fallizt
á að varasjóðsgjald Mjólkur
bús Flóamanna og Mjólkursam-
lags Borgfirðinga yrði í því
sambandi sem hér um ræðir
talið til reksturskostnaðar.
Varasjóðsgjaldið er framlag
þeirra, sem í samvinnufélögum
eru til félagsskaparins og mið-
ast við viðskipti þeirra. Enda
þótt mjólkurframleiðendur fái
ékki útborgað gjaldið, þá er
það sameign þeirra sem að
sjálfsögðu bætir aðstöðu fram-
leiðenda til búreksturs og kem-
ur þeim þannig að fullum not-
um. Kæmi það gleggst fram
ef grípa þyrfti til einhvers fjái
til þess að greiða tap sem mjólk
urbúin yrðu fyrir. Þá yrði vara-
sjóðurinn notaður í því skvni
áður en krafizt yrði persónu
legra framlaga mjólkurfram-
leiðenda. Þetta er og í sam-
ræmi við það sem tíðkast í öll-
um félögum, sem safna vara-
sjóði. Ráðuneytið taldi þvi
þessi framlög verða að teljast
jöfnunarsvæði Reýkjavikur og
Hafnarfjarðar hafa tekið á
móti, vill landbúnaðarráðuneyt-
ið gera eftirfarandi grein fyri:
þessu máli.
Með bréfi, dags. 19. marz þ.
á., skýrir Mjólkursamsalan ráðu
neytinu frá því að samkvæmt
endurskoðuðum reikningum
Mjólkurbús Flóamanna, Mjólk-
ursamlags Borgfirðinga, Mjólk-
urbús Hafnarfjarðar, Mjólkur-
samsölunnar og Mjólkurstöðv
arinnar í Reykjavík, vanti kr
1.214. 252. 31 til þess að hægt
verði að greiða mjólkurfram-
leiðendum kr. 1.23 pr. lítra,
sem meðalverð fyrir mjólkur
framleiðslu árið 1944.
Jafnframt er skýrt frá því,
að Mjólkurbúi Flóamanna og
Mjólkursamlagi Borgfirðing i
hafi báðum verið reiknað 1%
af viðskiptaveltu sem varasjóðs
tillag. í byggingarsjóð Mjólkur-
samsölunnar hafi verið reikn
aðar brúttótekjurnar af* söli'
brauða og annarra vara °n
mjólkurafurða svo og tekjur af
flöskugjaldi. Þá hafi byggingar
sjóðnum einnig verið reiknaðir
3 aurar af hverjum innvegnum
mjólkurlítra á verðjöfnunar
svæðinu.
Framangreindir liðir nema
þessum upphæðum:
kr. 157.722.41
Borgfirðinga 44.553.22
Samtals kr. 202.275.63
kr. 322.780.08
— 29.976.13
Samtals kr. 352.756.21
f hverjum lítra kr. 521.743.86
greiðsla til framleiðendanna. í
þessu sambandi ber þess að
gæta, að hinum mjólkurbúun-
um var ekki reiknað þetta
varasjóðsgjald og við það hefði
skapazt fullkomið ósamræmi
milli mjólkurbúanna.
2. Sala brauða og annarra
mjólkur og mjólkurafurða í
mjólkurbúðunum er svo ná-
tengt mjólkursölunni, að un-
það má að sjálfsögðu deila
hvort tekjur af þessari starí
semi verði skoðaðar sem tekju,-
Mjólkursamsölnnar sem beri
að koma til úthlutunar sem út-
borgað mjólkurverð. I þessu
efni tók ráðuneytið þá afstöðu
að þessar tekjur kæmu ekki til
frádráttar af mjólkurverðinu
til framleiðenda. Hinsvegai
voru 25000 kr. dregnar frá téð-
um tekjum af brauðsölu o. fl
sem er hlutfallslegur kostnað-
ur við notkun umbúðapappírs
ög pappírspoka. Að öðfu leyti
tók brauðsalan ekki þétt t
reksturskostnaði mjólkurbúð-
anna.
3. Mjólkurframleiðendur eiga
mjólkurstöð þá, sem nú er ver-
ið að reisa og verða að sjálf-
sögðu að standa straum af
byggingarkostnaði hennar að
öðna leyti en því, að fé er veitt
til stöðvarinnar úr ríkissjóði
samkvæmt heimild í fjárlög-
um. Það kom því ekki til mála,
enda algjörlega óheimilt að
lögum, að ríkissjóður greiddi
auk þess til byggingarsjóðsins
3 aura af hverjum innvegnum
mjólkurlítra á verðjöfnunar-
svæðinu".
Eins og greinargerð þessi ber
með sér hafa menn þeir sem
bændur eru svo seinheppn
ir að fela forráð mjólkurmál-
anna, mænt um of á uppbóta-'
fjáraustur úr ríkissjóði. Kunna
þeir því að vonum illa, svo
lengi hafa þeir ausið af þeim
brunni að eigin geðþótta.
Kunna þeir því jafnilla og
hinu, að gerðar skuli athuga-
semdir af hálfu hins opinbera,
við frammistöðu þeirra í mjólk
urverðlagsmálum.
. %
Mættu þær athugasemdir
vel vera undanfari þess, að
fram færi víðtæk athugun á
öllu framferði þeirra manna
sem nú trjóna yfir mjólkur-
skipulaginu og virðast stundum
skoða það sem sitt einkafyrir-
tæki. Myndi mörgum Reykvík-
ingnum finnast sem þeim herr-
um færi betur að hrópa minna
um „siðleysi“ og „svik“ en þeir
gera, þegar rætt er um þessi
mál.
Ur borghuai
Næturlæknir er í læknavarðstof-
unni í Austurbæjarskólanum.
Næturvörður er í Reykjavíkurapó-
teki.
Næturakstur: Hreyfill, simi 1633.
Ljósatími ökutækja er frá kl. 21,15
til kl. 3,40.
Útvarpið í dag:
19.25 Hljómplötur: Samsöngur.
20.20 Leikrit: „Júpiter hlær“ eftir
A. -Cronin (Leikstjóri: Ævar
R. Kvaran).
22.05 Danslög.
Sýnikennslunámskeið
Húsmæðrafélagsins
Mæðrafélagið gengst fyrir sýni-
kennslunámskeiði í matreiðslu og
hefst bað mánudaginn 7. maí. Á
námskeiðið að standa eina viku og
verður frú Rannveig Kristjánsdóttir
kennari á námskeiðinu.
Félagskonur og aðrar, er vilja
taka bátt í námskeiðinu snúi sér
til einhverrar af eftirtöldum kon-
um: Katrínar Pálsdóttur, Nýlendu-
götu 15A.; Margrétar Ottósdóttu'”,
Nýlendugötu 13; Hallfríðar Jónas-
dóttur, Brekkustíg 14 B; Guðrúnar
Sigurðardóttur, Aðalstræti 9B;
Margrétar. Árnadóttur, Lokastíg 18;
Ólafíu Sigurþórsdóttur, Laugaveg
24B; ÍJöllu Loftsdóttur Barónsstig
27; Þórunnar Magnúsdóttur Hjalla-
veg 50 og Ingibjargar Jónsdóttur
Litlu-Brekku.
Frétt hefur borizt um, að bál-
för Oddrúnar Bergsteinsdóttur,
Njálsgötu 84, Reykjavík, fór
fram á bálstofunni í Edinborg
þ. 21. apríl.
Iðnskólanum í Reykjavík
var sagt upp mánudaginn 30.
apríl. 665 nemendur voru í
skólanum í vetur og luku 201
þeirra burtfararprófi. Hæstu
einkunp hlaut Pétur Haralds-
son, prentari, 9.57, og næstu
Hinrik Jón Guðmundsson, húsa
smiður, 9.45.
Þeir, sem burtfararprófi luku,
skiptast þannig á iðngreinar:
Húsasmíði 29, vélvirkjun 24,
rafvirkjun, 18, hárgreiðsla 13,
skipasmíði 12, prentiðn 12,
rennismíði 8, bílasmíði 7, hús-
gagnasmíði 7, jámsmíði 6,
klæðasaum 6, rakaraiðn 5,
hattasaum 5, gullsmiði 4, hús-
gagnabólstrun 4, bakaraiðn 4
málmsteypun 3, prentmynda-
gerð 3, bifvélavirkjun 2, bók-
bindaraiðn 2, eirsmíði 1, pípu-
lagningar 1, blikksmíði 1, út-
varpsvirkjun 1, úrsmíði 1, ljós-
myndun 1 og glerslípun 1.
Þessir luku burtfaraprófi:
Aage Steinsson, rafvirki, Að-
alsteinn Gíslason, húsgagna-
smiður. Aðalsteinn Thoraren-
sen, húsgagnasmiður. Albert
Ólafsson, bakari. Alma E. Lind
quist, hárgreiðslukona, Anna G.
Aðalsteinsdóttir, hattasaumak .
Ari Gíslason, bókbindari, Ágúst
Bjartmarz, húsasmiður, Ágúst
G. Helgason, húsgagnabólstraiú,
Ágúst M. Þorsteinsson, vélvirki,
Ása Jónasdóttir, hattasaumak.,
Ásgeir P. Ágústsson, vélvirki.
Ásgeir Einarsson, jámsmiður,
Ástráður H. Björnsson, bók
bindari, Ástvaldur S. Stefáns-
9on, málari, Baldur Bergsteins-
son, múrari, Baldur Helgason
rafvirki, Baldur Skarphéðins-
son rafvirki, Benedikt Á. Gísla
son, prentmyndag.m., Berg-
steinn Sigurðsson, húsasmiður,
Birgir Sigurðsson, prentari.
Bjami St. Óskarsson, húsa
smiður, Bjarnveig Guðmunds
dóttir, hárgreíðsluk., Björgvin
Einarsson, vélvirki, Björn R.
Ásmundsson, vélvirki, Björn Ó.
Einarsson, rafvirki, Björn G.
Gíslason, ketilsmiður, Björn J.
Guðmundsson, vélvirki, Björn
Halldórsson gullsmiður., Björn
L. Sigurðsson, húsasmiður,
Björn Sigurðsson, ketilsmiður.
Daníel Þorsteinsson, skipasm.,
Eggert Ólafss., húsasmiður, Eg-
ill Jónsson, glerslípari, Einar
Árnason, rafvirki, Einar M
Magnússon, ketilsm., Einar
Markússon, þílasmiður., Einai
Steinarsson, rennism., Einar
Þorsteinsson, húsasm., EiríkUi
Jónasson, rafvirki, Ellert B
Þorsteinsson, húsgagnasmiður,
Elsa Biarnadóttir, hárgreiðsluk.
Erla Ólafsdóttir, hárgreiðsluk.
Erlendur Ó. Guðlaugsson, prent
ari, Erlendur Siggeirsson, prent
ari, Erlingur Arnórsson, húsa-
smiður, Ester Valdemarsdóttir,
hárgreiðsluk., Eyjólfur K. Ág-
ústsson, húsgagnasm., Friðrik
Ágústsson, prentari, Gísli Guð-
mundsson, bílasmiður., Gísh
Kristjánsson vélvirki, Grétar
A. Sigurðsson, prentmyndag.m .
Guðbjörg Guðmundsdóttir hár
greiðsluk., Guðbjöm Guðmunds
son, húsasmiður, Guðfinnur J
Guðjónsson, rafvirki, Guðjón
Jónsson, vélvirki, Guðlaugur
Jakobsson, járnsmiður, Guð-
mundur I. Bjamason, klæðsk.,
Guðmundur Jónasson, skipa-
smiður, Guðmundur Marteins-
son, húsasmiður, Guðmundur
Sveinbjömsson, klæðskeri,
Guðni Helgason, rafvirki, Gunn
ar Bjömsson, bifvélavirki,
Gunnar Ferdinandsson, járnsm.
Gunnar Þorvaldsson, ketilsmið-
ur, Gunnar Össurarson, húsa-
miður, Gústaf P. Ásmundsson.
húsgagnabólstrari, Gústaf P.
Símonarson, prentari, Hafsteinr
Sigurðsson, húsasmiður, Hall-
dór Ásgeirsson, vélvirki, Hann-
es Berg, vélvirki, Hans A
Clausen, málari, Haraldur
Bergþórsson, rennismiður, Har-
aldur A. Einarsson, húsasmið-
ur, Haraldur Jónasson, rafvirki,
Haraldur Þorsteinsson, hús-
gagnasmiður, Haraldur Þórðar-
son, bílasmiður, Haukur Jóns-
son, pípulagningam., Helgi
Arnlaugsson, skipasm., Helgi
Árnason, rennismiður, Helgi
Bjarnason, prentari, Helgi Jóns
son vélvirki, Helgi E. Loftsson,
eirsmiður, Herdís Ólafsdóttir,.
hárgreiðsluk., Hermann Bridde
bakari, Hjnrik J. Guðmundsson,
húsasmiður, Hjálmar Hafliða-
son, bílasmiður, Hjálmar Kjart-
ansson, málari, Hjörtur Bjama
son, jámsmiður, Hjörtur Guð-
mundsson, rafvirki, Hörður
Þorgilsson, múrari, Inga H.
Jónsdóttir, hárgreiðsluk., Ingi-
björg Jónsdóttir, hárgreiðsluk..
Ingimar G. Jónsson, prentari
Ingimar Sigurðsson, málm -
steypum., Ingólfur Árnason,
málari, Ingólfur Björnssor
vélvirki, Ivar Andersen, vél-
virki, ívar Helgason, gullsm.,
Jens P. Guðjónsson, gullsmiður.
Jóhann Sigmundsson, prentari.
Jóhann H. Sveinsson bifvélav.
Jóhannes Jóhannesson gullsm.,
Jóhannes Leifsson, gullsmiður..
Jón Þ. Bergsson, ketilsmiður..
Jón H. Björnsson, rafvélavirki,
Jón S. Björgvinsson, prent-
myndgm., Jón Helgason, hús#-
sm., Jón A. Jónsson, rennism.
Jón M. Jónsson, klæðskeri, Jón
Pálsson, húsasmiður, Jón Sand
holt, rennismiður, Jóna Bjama-
dóttir, * hattasaumak.. Karl Ö.
Guðbrandsson, húsasmiður
Karl, R. Guðmundsson úrsm..
Karl J. Karlsson, rafvélavirki.
Kjartan Einarsson, skipasm..
Kristinn Ejnarsson. skipasm..
Kristinn Á. Guðjónss. klæðsk.,
Kristinn Magnússon, húsasm.,
Kristján Guðlaugsson, málari
Kristján Einarsson, húsasmiður,
Kristján Ólason, klæðskeri.
Kristján Sigurðsson, í'afvirki
Kristján Sigurjónsson, húsg.-
bólstrari, Kristján Jónsson.
húsasmiður, Lárus Ó. Ingvars
son, húsgagnasmiður, Lárus Ö.
Þorvaldsson, vélvirki, Loftur
.' Framhald á 5. síðu.