Þjóðviljinn - 31.10.1945, Blaðsíða 1

VIUINN
10. árgangur
Miðvikudagur 31. okt. 1945
245. tölublað.
ÚRSLIT í KOSNINGUNUM í DANMÖRKU
Axel Larsen: Klofningsstefna sósíaldemókrata kom í veg fyrir verka-
lýðsmeirihluta á þingi - ChristmasMöller: Við verðum að viðurkenna
að kommúnistar eru sigurvegarar kosninganna
Kosið var til Fólksþingsins í Danmörku í gær
og úrslit kosninganna urðu kunn í nótt. Sósíal-
demókratar, íhaldsmenn og radikalir hafa allir
tapað bæði atkvæðum og þingsætum en komm-
únistar, vinstrimenn og smáflokkamir unnið á.
Þingsætin skiptast þannig milll flokkanna:
Sósíaldemókratar 48 höfðu 66
Kommúnistar 18 3
Vinstrimenn 38 28
íhaldsmenn 26 31
Radikalir 11 13
Retsforbundet 3 2
Dansk Samling 4 3
Atkvæðatölur flokkanna eru:
Sósíaldemókratar
Radikalir
íhaldsmenn
Kommúnistar
Vinstrimenn
Retsforbundet
Dansk Samling
671.664 tapað 222.968
166.843 8.336
373.854 82.000
275.142 unnið 214.290
480.000 103.150
48.412 2.042
63.580 20.200
Er kosningaúrslitin höfðu | flokkanna ræður. Axel Lar-
verið tilkynnt í danska út-1 sen, formaður Kommúnista-
varpinu fluttu forystumenn | flokksins, sagði að hann væri
Fækkað í rauða hernum á
Borgundarhólmi
Brottflutningnum verður haldið áfram
Kaupmannahöf n:
Sem stendur dvelja um 4000 menn úr rauða
hernum á Borgundarhólmi. Er það langtum færra
en verið hefur og sífellt era fleiri hersveitir flutt-
ar þaðan. Allir hermenn eru farair af norðurhluta
eyjjarinnar og hús, sem Þjóðverjar höfðu tekið
til sinna þarfa, hafa verið afhent eigendunum.
Talið' er, að flestar þær
hersveitir, sem enn eru eft-
ir, veröi farnar innan
skamms. Annars eru menn
úr Rauða hernum sialdséð
ir á Borgundarhólmi, því
að hermennirnir fá sjaldan
leyfi til að fara út fyrir
herbúðirnar, og þá ekki
nema nokkra klukkutíma í
einu.
Rauði herinn hefur flutt
með sér allar nauðsynjar til
eyjarinnar. Ráðstöfun þessi,
sem gerð er til að losa eyja-
skeggja við að leggja hern-
um til birgðír, hefur verið
lögð út á annan veg í viss--
um dönskum blöðum, %sesm
sé, að Rauði herinn byggist
til vetursetu á eynni.
„Extrabladet“ varar við
slíkum skrifum, og bendir
meöal annars á, að viss teg-
und blaða úti um Jieim
taki slíkum fregnum fegins
hendi. „Ætli þeim blaða-
mönnum, sem heyja þessa
blekstyrjöld geti aldrei kom
ið til hugar, að þeir eru áð
leika sér að eldi?“ spyr
irExtrabladet“ að lokum og
bendir á, að þess væri full
þörf, að ábyrgir ritstjórar
segöu þeim að fara varlega
en haga sér ekki eins og
þessu fylgdi engin hættá.
(Intemationella nyhéts- ■
byxán).
AXEL LARSEN
formaður danska Kommún-
istaflokksins.
að visu glaður yfir hinum
mdkla kosningasigri flokks
síns, en þó væri illt til þess
að vita, að klofningsstefna
sósíaldemókrata hefði komið
í veg fyrir verkalýðsmeiri-
hluta á þingi. Sósíaldemókrat
ar hefðu hafnað sameining-
ar- og samvinnutilboðum
kommúnista, og yfirlýsingar
þeirra, um að þeir myndu
ekki ganga til samvinnu við
kommúnista hefði fælt
marga frá að kjósa verkalýðs
flokkana. En kommúnistar
myndu ekki linna baráttunni
fyrr en komin væri á póli-
tísk eining verkalýðsins.
Þeir myndu aðstoða eftir
mætti við endurreisn at-
vinnulífsins og berjast fyrir
lækkun kosningaaldursins og
afnámi Landsþingsins, sem
ætti hvergi heima nema á
ösku’haug danskrar sögu.
Christmas Möller talaði
fyrir íhaldsflokkinn og sagði,
að allir yrðu að viðurkenna,
að kommúnistar væru hinir
raunverulegu sigurvegarar í
koSningunum. Hann og Axeí
Larsen kenndu atkvæðaaukn
ingu Vinstriflokksins því, að
fyrrverandi nazistar og Þjóð-
verjavinir hefðu kosið hann
ásamt
hluta íhaldsflokksins.
Buhl forsœtisráðherra
kenndi ósigur sósíaldemó-
krata því, að þeir hefðu orðið
að bera meginábyrgð á stjórn
Danmerkur á hernámsárun-
um án þess að geta fram-
kvæmt stefnu sína. Nú yrðu
borgaraflokkarnir að taka við
stjórn.. landsins um sinn.
Viðræður Attlee og
Trumans hefjast
II. nóvember
Attle forsœtisráðherra
Bretlands staðfesti pað á
þingi í gœr, að hann myndi
fara til Washington á næst-
unn[ til viðræðna við Truman
forseta.
Búizt er við að viðræðurn-
ar hefjist 11. nóvember. A?-
allega munu þeir ræða um
notkun atómorkunnar og
og atómsprengjunna.
Framh. á 7. síðu.
Sambandsstjórh-
arfundur
Alþýðusam-
bandsins hefst
í dag
Sambandsstjórnarfundur
Alþýðusamband^ Islands
verður settur í skrifstofu
sambandsins í Alþýðuhús-
inu kl. 10 árdegis í dag.
í sambandsstjórn eiga
sæti auk 9 miðstjórnar-
manna, sem búsettir eru í
Eevkjavík og Hafnarfirði. 2
menn úr hverjum lands-
fjóröungi eða 17 menn alls.
í lögum Alþýðusam-
bandsins er svo fyrir mælt,
að það árið, sem ekki er
háð sambandsþing, skuli
öll sambandsstjórnin koma
saman til fundar.
Líkur eru til að allir sam-
bandsstjórnarmeðlimir sæki
tundinn eða varamenn í
staö þeirra sem ekki geta
mætt.
Á fundinum munu verða
rædd hin ýmsu hagsmuna-
og menningarmál laun-
begastéttanna og verður e.
t. v. síðar skýrt frá helztu
ályktunum fundarins.
Ni<els Bohr skýrir frá leyndardóm-
um atómsprengjunnar
Atomorkan mun valda gerbreytingu í
framieiðsluháttum
Danski vísindamaðurinn prófessor Niels Bohr
hefur fyrstur allra þeirra, er unnu að framleiðslu
atomsprengjunnar, skýrt frá því, hvernig sprengj-
an er gerð og hverjir möguleikar mannkyninu
opnast við 'beizlun atómorkunnar. Hann flutti
ræðu um þetta í danska verkfræðingafélaginu
hinn 3. þ. m. Skýrði hann frá framleiðslugétu
atomsprengjustöðvanna í Bandaríkjunum, gerð
sprengjunnar og þeim möguleikum, sem væru á
friðsamlegri notkun atómorkunnar, og myndu gjör
breyta öllu lífi manna.
Framfarir í atómvísindum
Prófessor Bohr benti á
það í upphafi máls síns, að
það væri eftirtektarvert, að
sá þáttur vísindanna, sem
álitinn var áðeins eiga
heima í kenningum og út.-
reikningum hefur nú feng-
ið slíka hagnýta þýðingu,
sem raun er á orðin. Rétt
fyrir heimsstyrjöldina upp-
götvuðu tveir þýzkir vís-
------ *** in^amenn, að hægt væi'i aö
afturhaldssamasta «
kljufa frumefmð Uran með
því að skjóta á það neutr-
onum. Við klofninguna
inynduðust nýir atómkjavn
ar, sem gáfu frá sér neutr-
ona, sem gátu haldið klofn-
ingunni áfram, en þaö kom
í Ijós að bilið milli úran-
kjarnans var lengra en svo,
áð klofningin héldi áfram
af sjálfu sér.
3 kg. af sprengju-úran
framleidd á dag.
í upphafi styrjaldarinnar
var aðeins hægt að fram-
leiða milljónustu hluta úr
grammi af U 235, en það
var nóg til að geta gert til-
raunir með það. En þá
komu Bandaríkin til sög-
unnar. Til þess að fram-
leiöa milljónasta hluta úr
milligrammi þurfti verk-
stæði á stærð viö venjulega
vísindarannsóknarstofu. —-
Bandaríkjamenn reistu slík
verkstæði í þúsundatali og
nú er svo komið, að 3 kg.
af þessu efni eru fv"i~,>!dd
á dag. Verkstæð'
arnar eru stærri en nokkuð
sem áður hefur sézt í heirn-
:num.
Frh. á 7. síðu.