Þjóðviljinn - 29.01.1946, Qupperneq 4

ÞríÖjudagur 29. jan. 1946.
í
þlÓÐVILllNN
''Agefandi: Sameiningrrfíokkur alþýfSu — Sósíalistaflokkurinn
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Sigurður Guðmundsson.
Stjórnmálaritstjórar: Einar Olgeirsson, Sigfús Sigurhjartarson.
Ritstjórnarskrifstofa: Austurstræti 12, sími 2270. (Eftir kl.
19.00 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19, sími 6399.
Prentsmiðjusími 2184.
Askriftarverð: í Reykjavík og nágrenni: Kr. 6.00 á mánuði.
Úti á landi: Kr. 5.00 á mánuði.
Prentsmiðja Þjóðviljans h. í.
Kosningaúrslitin
Áhlaupið á höfuðvígi íhaldsins', bæjarstjórnina í lleykjavík,
hefur mistekizt. Peningavaldið í Reykjavík með sitt stóra og
útbreidda Morgunblað hefur reynzt fært um að halda þessu vígi.
Sósíalistaflokkurinn hefur sagt alþýðunni, hvað við lægi, ef
ekki tækist að skapa alþýðumeirihluta í Reykjavík einmitt nú,
vegna togarakaupanna, húsbygginganna o. fl. Blað Sósíalista-
flokksins hefur enn of takmarkaða útbreiðslu, til þess að ná til
alls þeSs fólks, sem þurfti að fá að vita hvað í húfi var. Sósíal-
istafélagið var einnig of fámennt, til þess að geta unnið allt það
starf, sem vinna þurfti.
Sósíalistaflokkurinn hefur gert snarpt áhlaup með of litlu
liði og of litlum áróðursv-opnum. Áhlaupíð hefur mistekizt. —
Það verður að undirbúa það næsta betur.
SósíalistaÁokkúrinn einbeitti áhlaupinu á íhaldið, en skeytti
lítt um Alþýðuflokkinn og Framsókn, sökurn þess að pólitísku
úrslitin ultu fyrst og fremst á hvernig færi viðureign Sósíalista-
flokksins og Sjálfstæðisflokksins. í skjóli þessarar einbeitingar
hefur Alþýðuflokkurinn getað staðið í stað hvað hlutfallstölu
snertir og Framsóknarflokkurinn getað fengið nokkra, er að lík-
indum hafa kosið Sósíalistaflokkinn í þingkosningum, til þess
að kjósa sig. — Annars eru hlutfallstölur frá síðustu þingkosn-
ingum mjög lítið breyttar. Og það að Alþýðuflokkurinn hefur
haldið sínu hlutfallsfylgi mun ekki sízt standa í sambandi við.
að klíka Stefáns Jóhanns og Alþýðub'laðsins varð þar undir í
uppstillingu til bæjarstjórnarkosninganna.
Bæjarstjórnarkosningarnar Reykjavík sýna, að íhaldið er í
minnihluta meðal kjósenda, en heldur meirihlutanum i bæjar-
stjórninni, vegna þess hve mörg atkvæði fara til ónýtis á Alþýðu-
flokkinn. Sósíalistaflokkinn vantaði 450 atkvæði til þcss að fella
8. mann íhaldsins.
Kosningabarátta peningavaldsins í Revkjavík var smánar-
blettur á lýðræðinu. Alútum var vægðarlaust beitt og gen'gið
fram með slíkri einskisvirðingu fvrir sannfæringarrétti kjósenda,
að til skammar er. Er það framferði hugleiðingarefni fyrir alla,
sem tryggja vilja mannhelgi með íslenzku þjóðinni og ekki gcfa
peningunum einum kosningaréttinn.
•
Úrslitin úti á landi sýna rnjög áberandi strauminn til vinstri.
íhakl og Framsókn tapa þar víðast hvar.
Sósíalistaflokkurinn vann hinn glæsilegasta sigur á NorS-
firði og fékk í fyrsta skipti meirihluta einn í bæjarfélagi.
Sósíalístaflokkurinn og Alþýðuflokkurinn hafa sameigin-
legan meirihluta í Vestmannaeyjum.
Sósíalistaflokkurinn hefur orðið stærsti ílokkurinn á Akur-
eyri. Alþýðuflokkurinn hefur vaxið þar mjög mikið við að skipta
algerlega um forustu og kasta þeim Friðjónssonum fyrir borð.
Sósíalistaflokkurinn er stærsti flokkurinn á Siglufirði og hef-
ur bætt þar við sig.
Þessar bæjarstjórnarkoSningar sem hcild fela í sér lærdóma,
■ sem eru mjög hollir verklýðshreyfingu íslands. ef hún kann. að
hagnýta sér .þá. Skal. mestu dagana reynt að gera betri .grein
fyrir.þeim.
Þ-J ÓÐVILJ I N N
HVERS VEGNA HATAR MORG
UNBLAÐIÐ SOVÉTRÍKIN SVO
ÁKAFT?
Prentari skrifar Bæjiarpóstin-
um:
„Hvers vegna hatiar Morgun-
blaðið Sovétríkin svo ákaít? Er
það vegna þjóðskipulags þeirra?
Nei, ekki fyrst og fremst. Er það
vegna þess að bar ríki ekki skoð-
anafrelsi að dómi Morgunblaðs-
ins? Nei, ef Morgunbl. væri sér-
lega annt um skoðanafrelsi, hefði
það ekki lagt blessun sína yfir
bókabrennur þýzku nazistanna.
— og meðal annara orða. Hældi
ekki Morgunblaðið — eins og
Alþýðubl. — dönsku kvenna-
skólastúlkunum, sem létu æsa
sig upp til að brenna bækur eft-
ir frelsishetjuna Miartin Ander-
sen-Nexö, á Finnjaigaldurstímun-
um?
Nei, Morgunbl. hatar Sovétrík
in fyrir að hafa gefið alþýðu
heimsins von um betri friamtáð.
Fyrir að hafa sýnt alþýðunni að
hún getur stjómað atvinnutækj-
unum O'g öllu þjóðiífinu, þannig,
að til hagsbóta er fyrir alla vinn
andi menn.
En fyrst og fremst hatar Mbl.
Sovétrikin fyrir að hafa gert að
engu vonir auðvalds og íhalds
allra landa um að traðka verk'a-
lýðshreyfinguna undir járnhæli
oftoeldis og kúgun,ar.“
BRÉF FRÁ ÍÞRÓTTAMANNI
íþróttamaður skrifar:
„Ein af afsökunum íhaldsins á
ófremdarástandinu á öllum
sköpuðum hlutum hér í Reykjia-
vík, undir stjórn þess, var skraf
Gunnars Thoroddsen um íþrótta
málin í útvarpsumræðunum á
þriðjudagskvöldið, þar var hann
að reyna að afþakka það hvemig
m. a. íþróitt'avöllurinn á Melun-
um er útlítandi og hvemig hann
er til afnota fyrir íþróttamenn.
Prófessorinn vildi álita það, að
þetta væri ekki bæjiaryfirvÖldun-
am að kenma, fásinnu þeirra og
laíþkiptaleysi. Það mætti ekki gera
íþróttavöllinn á Melunum sæmi-
lega úr garði vegna þess að beð-
ið væri eftir íþróttasvæði i Lauga
dalnum. Kn'attspyrnuk'appleikirn-
ir, sem þreyttir vom við Bret-
ana sl'. sumar voru okkur fslend-
ingum sár raun að því leyti, að
við höfðum ekkert viðunandi í-
þróttasvæði til að bjóða þessum
Hollráð Sk. R. R.
Frh. af 3. síðu.
drykkur, og þannig um hann
búið, að hann frjósi ckki á Jcið-
inni. Takið ckki meiri farangur
cn þið eruð cinfær með. Hafið
allan farangur í bakpoka eða
spenntan á bakpoka, eða þá i
vösum eða í litlum hliðarpoka.
Engir lausir pinklar!
6: Gætið þess, að skíðaútbún-
•aður sé í lági áður en lagt er að
heiman. Athugið að skíðabönd-
in passi við skíðaskóna. Það er
erfitt að lagfæra skíðabönd í
myrkri og hríðarveðri.
Ef allrar varúðar er gætt,
verður slysum af völdum veð-
urs yarnað í skíðaferðum fram-
vegis eins og hingað til. En ef
slakað er til á varúðarreglum,
er hætt við, að illa fari, því
veður þau, sem reykvískir
skíðamenn lenda þráfaldlega í,
ern eins shem og veður þau, sem
menn hafa' orðið úti í á öllum
öldum hér á íslandi.
gestum upp á. Slíkt er ekki að-
eins hneisa fyrir okkar bæjarfé-
lag heldur landið í heild. —
Landkynningu íbaldsins á þessu
sviði er því ekki af að státa, svo
að drepið sé á eina hlið þessa
máls“.
* dt&srurufar'Ci
Kosningarabbið
Kosningarabbinu var ekki ætl
að annað hlutvei’k en að rabba
um kosningarnar í Reykjavík,
sem nú eru afstaðnar. Það mætti
því segja að hlutverki þess væri
lokið um sinn, enda þótt menn
séu vissulega alla dagia að kjósa
sér stefnur og lífsskoðanir, og
væri því v.issulega fyllsta ástæða
til að rabba um kosningar í
þeirri merkingu alian ársins
hring. En þessum pistlum var nú
ætlað að rabba um kosningar
sem fara fram á kjörstað og
þess vegna verður þeim naumast
haldið áfiram að staðaldri fyrr en
næstu kosninigar nálgast, en
þeirra er ekki langt að bíða, A1
þingiskosningar verða væntan-
le.ga í júní í vor og þá þurf-
um við vissulega að rabba, og
þá skal sannarlega verða hafin
sókn fyrir sigri sósíalismans.
Aftur og aftur verður haldið af
stað. Hið rétta sigrar.
Varnarsigur íhaldsins
En í dag talar bærinn um kosn
ingarnair, sem fóru fram á sunnu
daginn. Menn tala um það sém
flestum kom á óvart, að íhaldið
skyldi halda meirihlutanum í
bæjarstjórn og því sem næst 48
kjósendum af hverjum hundrað.
Enginn efi er á því að Reykvík-
ingar munu síð-ar sjá eftir að
hafa veitt því þetta brautar-
gengi. Það líður nú að því að
þeir fá að sjá hvemig því fer
stjórnin úr hendi, þegar erlendur
her hættir aftur að veita pen-
ingum i stríðum straumum til
bæjarbúa. Launþegamir sem
hafia. kosið íháldið núna, fá þá
ef til vill að firina í hvers. um-
boði það stjómar.
Við bíðum og sjáum' h-vað set-
ur. íhaldið heíur unnið vamar-
sigur. Hínn fullkomni ósigur
nóigast.
En fiokkur þess er í ni innihluta
meðal Reykvikinga
" Err Sjálfstaeðisflokkiirtnn. fiokik
ur íh.aldsins — er í minnihluta
meðal Reykvikinga, þess vegna
munu þeir átt.a íhaldsmenn,
sem væntanlega stjóma bænum
næsitu fjögur ár, stjórna honium
scm minniMutaffloíckur og er
cikki að efa að slík tegund lýð-
ræðis líkar þeim vel.
Huggnn má það/ vera þessum
mönnum, að ætla má að veru-
legur hluti þeirra er kusu
Framsóknarflokkinn, að þessu
sinni, séu sómasamlegir ihalds-
menn, og mætti því ætla að
áhöld væri um Jtylg; íhalds og
róttækra hér í bæ.
Fylgi verkalýðsflokkanna
Sósítalistaflokkurinn og Alþýðu
flokkurinn fengu samtals 10898
atkvæði. Sósíalistaflokkurinn
G946 eða rétt um 1000 atkvæðum
fleira en í síðustu kosningum,
en Alþýðuflokkurinn 3952 eða
um 600 atkvæðum meira en við
síðustu kosninvar. Enginn efi
er á því að kjósendur þessara
flokka krefjast einu og sömu
s.tefnu í bæiarmálum og væri því
eðlilegt að þeir innu sem einn
flokkur að þeim. Eí kjörfyligi
beggja þessara floklca hefði fallið
á einn lista, hefði bann fengið 7
bæjiarfulltrúa í stað þess að
flokkarnir fá nú til samans 6,
sósíalistar 4 og Álþýðuflokkurinn
2. Með þessu móti hefði Sjálf-
stæðisflokkurinn ekki fengið
nema 7.
Ber hér enn að sama brunni
sem áður, ajlt hnígur í þá átt, að
að óhygigilegt sé, að hér starfi 2
flokkar, sem báðir stefna að því
að konaia á hagkerfi sósíalismians
og báðir er.u fulltrúar verkalýðs
hreyfingarinnar og launa-stett-
anna ýfirleitt.
„Borgarstjórinn sendir þér þetta"
Ekki verður svo rabbað um
þessi kosningaúrslit að ekki sé
minnst íhaldssmalánna, einkum
þeirra • starfsmanna baejarins,
sem Löbbuðu með, gjafir eða lof-
orð um. gjafir- og gátu þess að
borgarstjóri sendi þetta, eða
sama sem bann. Ekki sfcal fullýrt
a.ð þessi áróður hafi borið árang
ur, - fiecitir sem fy.rir honum
urðu munu hafa veirið þeir
manndómsmenn að mæta þessu
mútutilboði með tilhlýðiilegri fyr
irlitnimgu, en söm var þeirra
gerð, sem verknaði.nn frömdu,
og þeirra sem sendu þá.
Barnakrossferð íhaldsins
Annað atriði í sambandi við
þessar kosningar sem mjög er
um talað, og þá fyrst og fremst
með góðlátlegu bx-osi, er barna-
krossferð Heimdallar. Flestum
hugsiandi mönnum eir ljóst að
þessi barnakrossferð muni, boða
aflétti þeirrar íhialdsíarsóttar,.
Sfem hér hefur geysað of lengi,
eins og bamakrossferð miðald-
anna boðaði aflétti hins imann-
skæða ki-ossferðafaraldurs.
Tiltæki éins og það að skrifa
börn hundruðum saman inn í
stjórnmálafélag, og það stund-
um án þess að þau væru að
spurð, vekur andúð, og ekki vek
ur það sízt andúð að þessir
Heimdallarherrar gerðu gangskör
að því áð láta smala neðstu
beikki sumra skóla hér í bæ,
vissulega í óþökk kenmara og
gkólastjóra, og væntanlega
flestra foreldra.
ALlir vita að þetta var gert í
auglýsingask.vni, á slíkri auglýs-
ingu þarf sá flokkur að halda,
sem vissi gig kominn í minni-
blutia meðal Reykvikinga en vildi
þó balda völdum, þó minnlhluta-
völd séu.
En nú kalíar skyldan á alla
sósíalista
Flokksbundnir sósíalistar unnu
vel c«g drengilega fyrii stetnu
sinni í þessari kosningabaráttu.
En reynsLan hefur sýnt að enn
betur þarf að vinna fram að
næstu kosningum, og nú taka
aUiir sósíalistar iil starfa ti) að
undirbúa kosningasigur Sósiá]-
istaflofcksins í vor.
/