Þjóðviljinn - 06.02.1946, Blaðsíða 3

Miðvilnidagur 6. febr. 1946.
ÞJ ÓÐVILMNN
ÆSKAN OG FRAMTÍÐIN
Á þessu þingi eigum við
að ræða framtíðarþarfir_æsku
lýðsins og þátt æskunnar í
hverju landi í baráttunni fyr-
ir því að uppfylla þessar
þarfir.
í . dag hafa vísindi okkar,
hugvitssemi og starf skapað
þau _ skilyrði, að við þurfum
ekki að láta okkur skorta
neitt af því, sem við þörfn-
umst. Með tækni nútímans
er auðvelt að uppfylla allar
þarfir æskulýðsins. Við höf-
um allsnægtir, til að full-
nægja kröfum æskulýðsins
um vinnu, betri lífsskilyrði,
menntun og menningu, frelsi
og hamingju. Því miður eru
þessar allsnægtir ekki notað-
ar til að tryggja frið og far-
sæld.
í dag er þessara gæða aflað
vegna hagsmuna og ágóðavon
ar fárra einstaklinga. í því er
fólgin aðalh'ndrun þess, að
þörfum manna verði full-
nægt.
I stað þess að nota h'n risa
vöxnu framleiðslutæki til
hagsbóta fyrir mannkynið, er
þeim beitt í þágu styrjalda,
til að vinna nýlendur og
hneppa milljónir manna í
þrældóm til þess eins að
tryggja fáum einstaklingum
gróða.
I stað þess að miða fram-
leiðsluna við þarfir allra, hef
ur hin skipulagslausa fram-
leiðsla leitt af sér kreppur og
atvinnuleysi, átök um áhrifa-
svæði, öryggisleysi verkalýðs
ins og að lokum skapað fas-
ismann. í baráttunni gegn fais
ismanum hefur svo orðið að
fórna milljónum æskumanna
til að bjarga mannkyninu frá
tortímingu.
Sex ára stríð hefur lagt
þjóðarbúskapinn í mörgum
löndum í auðn, en í öðrum
háfa geysilegar framfarir orð
ið í iðnaðartækni á sama
tíma.
Að sjálfsögðu skortir okkur
nú margt, en þó getur jörðin
veitt okkur meiri gæði nú en
fyrir stríð. -
En skilyrði þess, að við
getum veitt okkur þessi gæði,
er ekki aðeins, að auðlindirn
ar séu til, við verðum að
nytja þær, ekki til að fram-
leiða kjarnorkusprengjur,
heldur til þess að skapa heil-
brigt cg hamingjurikt lúf.
En höfuðskilyrðið er, að við
höfum fulla stjóm á fram-
leiðslu oklcar. — Við verðum
að framleiða í þágu allra, en
ekki til að auka vald og hagn
að auðmannanna. Það veltur
á hinu raunverulega lýðræði,
sem æsikan og alþýðan í
hverju landi hafa skapað eða
munu skapa og þeim auðlind
um, sem alþýðan ræður yfir
í sínu eigin landi eða fær
hlutdeild í frá alþjóðasamtök-
um, hvort unnt verður að sjá
fyrir þörfuim æskulýðsins.
Að þessu leyti er æska Sov.
étríkjanna bezt sett, því að
hún hefur með byltingunni,
Ræðu þá sem hér
birtist flutti indversk
stúlka, K- Boamla, á
alþjóðaþingi æskulýðs
ins í London sl. haust,
með þátttöku æsku-
lýðsfulltrúa frá flest-
um löndum heims, þar
á meðal íslandi. Hún
var einn af indversku
fulltrúunum á þing-
inu, og vakti þessi
ræða hennar mikla at-
hygili.
hagkerfi sósíalismans og fórn
um sínum skapað þjóðfélag,
þar sem sérhver framför í
vísindum og tækni er notuð
í þágu alþýðunnar. Sú æska
er vonarstjama mannkynsins.
í löndum eins og Banda-
ríkjunum, Kanada, Bretlandi,
Ástralíu og öðrum slíkum,
hefur æskan miklu minni
vandamál að leysa og betri
aðstæður til að sjá hagsmun-
uim sínum borgið en æskulýð
ur annarra landa. Auðæfi þess
ara ríkja, geta þeirra til að
framleiða allar efnalegar og
menningarlegar nauðsynjar,
hefur aukizt stórkostlega.
Þar er vandinn aðeins sá að
hagnýta auðæfin í þágu fólks
ins. En alvarlegasta hættan
er fólgin í því, að fólkið sjáift
hefur ekki vald yfir auðhring
unum, vegna s-kilnings- og
samtakaleysis alþýðunnar og
sérstaklega æskunnar.
Af þessu sjáum við, að
jafnskjótt og stríðinu er lok-
ið, og hætt er að brytja æsku
lýðinn niður á vígstöðvum,
verður hann að horfast í
augu við hungur heima fyrir,
vegna samdráttar framleiðsl-
unnar, atvinnuleysis og sam-
keppni auðhringanna- Við sjá
um þá hörmulegu staðreynd,
að flutn'ngaibílar eru eyðilagð
ir eða látnir standa ónotaðir,
meðan stórkostlegir örðugleik
ar eru á flutningum í Frakk-
landi, Balkanríkjunum og ný-
lendunum. í þeiim ríkjum,
sem hér hefur verið rætt
um, (Bandaríkjunum, Bret-
land o. fl.) er aðalverkefnið
að tryggja sönn og fullkom-
in lýðréttindi með því að
forða æskulýðnum frá áhrif-
um einræðis- og þjóðremib-
ingssinnaðra klíkna og
flokba
Næst koma svo ríki, þar
serri styrjöldin hefur lagt at-
vinnulífið í rústir, en þjóð-
irnar hafa stælzt af mót-
spyrnunni, risið gegn nazist-
unum og upprætt þá. Nú eru
þessar þjóðir hindraðar í að
fcoma á hjá sér sönnu lýð-
ræði vegna auðvalds-hags-
muna, innlendra og er-
lendra, eins og í Grikklandi,
Ítalíu og Frakklandi. Þar er
það sem mest ríður á, lýðræð-
isleg stjóm, áður en kröfum
æskunnar um vinnu, mennt-
un og því um líkt verði .full-
nægt. .
Þá kóma þau lönd, sem
voru í mörg ár höfuðból að-
alsstéttarinnar, mitt á meðal
lýðræðisríkja Evrópu, Balk-
anríkin. Nú hafa þau kom-
ið á hjá sér einingu og lýð-
ræði alþýðumnar, og munu
því nálgast það langtum hrað
ari skrefum en við, að verða
við kröfum fólksins.
En erfiðasta verkefnið, og
það, sem virzt gæti algert
ofurefli, er það, sem býður
æskunnar í nýlendunum og
hinum öfrjálsu löndum. Það
er gífurlegt vandamál. Ind-
land, Afríka, Arabalöndin
Birma, Malaja og Indonesía
eru geysimikið þjóðahaf með
milljónum manna, og þar eru
geysileg náttúruauðæfi, sem
bíða þess að vera hagnýtt í
þágu mannsins. Til þess að
fullnægja kröfum æskulýðá
þessara undirokuðu þjóða,
yrði iðnaður þeirra landa,
sem lengst eru komin, að
vera í fulluim gangi svo að
áratugum skipti, aðeins ef
þróunin yrði leyfð hjá ckk-
ur- í þessum löndum er enn
eftir að tyyggja æskufólk-
inu menntunarskilyrði. Við
höfum enga heilbrigðisþjón-
ustu. Milljónir æskufólks
deyja fyrir þrítugsaldur. Að-
Árshátíð Eyfirðingafélagsins
verður laugardaginn 9. febrúar að Tjarnar-
café og hefst með borðhaldi kl. 7 e- h.
Skemmtiatriði: Ræður, söngur, dans o. fl.
Aðgöngumiðar verða seldir í Tjarnar-
café kl. 4—7 e. h. á fimmtudag og föstudag,
einnig á Laugaveg 13 hjá Dýrleifi Pálsdótt-
ur (Steinhúsið).
Skemmtinefndin.
1
skáld og rithöfundar, piltar
og stúlkur, tærast upp í fang
elsum fyrir að dirfast að sýna
þjóðrækni. Æskufólk, sem
'hefði getað orðið sterkbyggt
íþróttafólk, er nú skinhorað,
sárþjáð af berklum og er
samt ekki látið laust.
Burma, Malaja og Indó-
nesía hafa staðið í fylk'ngar-
brjósti í viðnáminu gegn Jap
önum. En lausnin undan oki
Japana færði æskunni ekki
frið og frelsi, heldur brezkar
og amerískar sprengiflugvél-
ar í þjónustu hoLllenzkrar
heimsvaldastefnu. Og til
hvers? Til þess, að þeir auð-
menn, sem grætt hafa á
Burma-tininu, olíunni, silkinu
manillaíhampinum, sykrinum,
eins 15% af fólkinu er les- °g §úmmíinu. g*i hlotið aft-
1 ur rett smn til að arðræna
andi. Meðalaldurinn er 27
ár. Þúsundir námsmanna okk
ar og æskufólks eiga ekki
þak yfir höfuðið, það lifir
bókstafléga undir beru lofti
ó gangstígum og undir hús-
veggjum. Húsnæði er af svo
skornum skammti, að 200.000
manna sofa á gangstéttum
í Bombay, einhverri þekkt-
ustu borginni í brezka heims-
veldinu. Rétt undir handar-
jaðri brezka varakóngsins í
nýju Delí, vinna tíu ára börn
og fiimmtán til tuttugu ára um
unglingar fyrir 3 shillinga
(ca. 4 kr.) á viku, klæðlaus
og húsnæðislaus við að grafa
grjót úr námum til þess að
byggja úr því skrauthýsi.
Lauslegur útre'kningur
sýnir, að til að fullnægja lág-
markskröfum okkar um
lestrarkunnáttu, húsnæði og
hollustuhætti, þurfum við
fjárframlag, sem nemur 1.300
milljónum pund'a. Svipað er
að segja um Burma, Malaja
og Arabalöndin-
Það litla sem við fáum af
menntun, miðar að því að
veikja þjóðernistilfinninguna
og særir metnað okkar. Það
nálgast það ekki, að við höf-
um næga atvinnu, og þeir,
sem hafa vinnu, fá svo látið,
að æskan hefur engar tóm-
stundir og engin fjárráð til
iþróttaiðkana eða menning-
ar. Meðalkaupið í þeim iðn-
greinum, sem bezt eru laun-
aðar, er 15 shillingar (ca. 20
kr.) á viku, prófessorar við
háskóla fá 12 pund (325 kr.)
á mánuði og fyrir shillinginn
fær maður í Indlandi ná-
kvæmlega , jafnmikið og í
Englandi.Ungmenni okkar
æskulýð okkar í ágóðaskyni.
í hinu forna landi Araba
er blásið að glóðum borgara-
stríðs milli Gyðinga og Ar-
aba til þess að skapa átyllu
fyrir afturhaldið og olíuhring
ana.
Ef fullnægja á þörfum æsku
lýðsins í þessum löndum, er
frumskilyrðið lýðræði, frelsi
og hagnýting náttúruauðlind-
anna til þess að skapa þrosk-
að atvinnulíf í þessum ríkj-
Til þess að hrinda þessu í
framkvæmd verðum við að
styrkja hin alþjóðlegu vin-
áttubönd, sem tengja æsku
allra landa. Hiðfegursta dæmi
um slíka vináttu sýndu hinir
áströlsku, indversku, kín-
versku og malajisku sjómenn
og hafnarverkamenn, er þeir
neituðu að skipa út skotfær-
um sem átti að beita gegn
frelsisunnandi Indonesum.
Það er sorglegt að sjá her-
menn lýðræðisins á morgni
sigursins gerast bandamenn
hinna sigruðu japönsku fas-
ista í því að fótumtroða lýð-
ræðið.
Hverjar eru þá þær ráð
stafanir, sem við æskufólkið
verðum að gera tafarlaust
til þess að sjá hag okkar borg
ið eftir stríðið?
Auk þeirra framtíðarverk-
efna, sem hér er áður getið
um, verðum við að stofna
voldugt Alþjóðaæskulýðs-
samband, sem hefði það að
markmiði að útbreiða í öll-
um löndum þekkingu á kjör-
munandi tungumálum, kyn-*
þáttahleypidómum og aftur-
haldssamri ritskoðun. Við
verðum að gera út sendi-
nefndir til undirokuðu þjóð-
anna til þess að kynnast á-
standinu af eigin raun. Við
verðum sjálf að skipuleggja
fjórsöfnun fyrir þau lönd,
sem eru herjuð af sjúkdóm-
um og fátækt, ekki aðeins í
hinni hrjáðu Evrópu, heldur
einn'g í nýlendum. Og um-
fram allt, vekjum andúð alls
æskulýðs á ihlutun um mál-
efni annarra ríkja. Við verð-
um að sjá um, félagar, að
eftir að við höfum skapað
skilyrði fyrir heimsfriði, unn*
ið heimsstyrjöld, þá leyfuna
við ekki auðhringum og aftur
haldsöflum að neyða þúsundi
milljónir nýlendubúa til þessi
að verja frelsi sitt með vopn-
um. Okkur ber skylda til að
sjá um, að friðurinn verði!
ekki sundurskotinn og færð-*
ur í líkklæði.
Æskan í menningarlöndun-i
um verður að gera raunhæf-
ar ráðstafanir til að uppræta1
kynþáttamisrétti í verksmiðj-
um og á vinnustöðvum, verka
lýðsfélögum, skólum, mennta
stofnunum og bókmenntum.;
Eg vil leyfa mér að gera dá-
lítinn útúrdúr og benda ykk-
ur á, að það er mjög gremju-
legt að sjá í enskum barna-i
lesbókum, að þorparinn eða’
glæpamaðurinn í sögunni er
alltaf Kínverji eða negri. Það
var biturt að heyra, að fyrir
skömmu var hundruðum af
indversku námsfólki, sem
sumt er hér á ráðstef-
unni, komið fyrir í skipslesti
við hinn ömurlegasta aðbún-
að, meðan brezkir liðsforingj
ar og hermenn lögðu undir
sig rúmgóðar .setustofur og
veitingasali, að (O- C.) hag-i
aði sér mjög ruddalega gagn-*
vart námsfólkinu.
Alþjóðavináttu verður að
tryggja með viðeigandi fram-
komu og með því að vinna að
henni við sérhvert tækifæri.
Hvað sem öðru líður, þá er
ég þess fullviss, að hinn vax-
andi skilningur æskunnar á'
lýðræðinu, án tillits til þjóð-
ernis eða þjóðfélagsstöðu'
mun tryggja réttindi æsku-
lýðs allra landa og skapaf
skilyrði fyrir því, að hinn
mikli þróttur okkar og þekk-
um og þörfum æskunnar,
með því að sigrast á hindrun- j mg megi færa öllum ham-
um, eins og fjarlægðum, mis-jingju og frelsi.