Þjóðviljinn - 02.03.1946, Side 5

Laugardagur 2. marz. 1946.
ÞJÓÐVILJINN
1
Alþýðufólk á Akranesi! Þið getið
tryggt öfiugan alþýðumemhluta í bæj-
arstjóm með því að kjósa lista Sósíal-
ístaflokksms B-listann
Eftir Þorvald Stcinason
■f
U.m hvað er barizt 10.
anarz? Við bæjarstjórnarkosn
ingarnar 27. jan. sl. fengu
flokkarnir fulltrúa sem hér
segir. Sjálfstæði'sfl- 4 menn,
417 atkv. Al'þýðufl. 3 m'enn
335 atkv., Sósíalistafl. og ó-
háðir 1 menn, 183 atkv. og
Framsókn 1 mann 97, atkv.
Þar sem einvörðungu var
barizt um stefnuskrá sósíal-
ista og Sjálfstæðismanna sést
það ljóslega að stefna Sjálf-
stæðisflokkurinn var í minni
hluta meðal kjósenda og einn
ig urðu þeir í hreinum
minnihluta í bæjarstjórn. Þá
var rökrétt afleiðing af þessu
sú að Alþýðufl. sósíalistar og
Framsókn reyndu að mynda
sameiginlegan bæjarstjórnar-
meirihluta- En þó kom í ljós
það sem ýmsir höfðu áður
grunað að fyrsti varafulltrúi
Framsóknar, Guðmundur
Björnsson var eigi tilbúinn
til vinstra samstarfs og vildi
ekki heldur afsala sér sæti
varafulltrúa til næsta manns
ó lista þeirra, Svavars Þor-
björnssonar, sem var fús til
að vinna til vinstri eða í
anda kjósenda P'ramsóknar.
Þó virtist svo á tímabili að
Guðmundur Björnsson myndi
fáanlegur að víkja úr vara-
fulltrúasæti sínu. En hvort
einlhver óþekkt öfl hafa kom
ið þar til sögu eða þetta ver-
ið aðeins fyrirslóttur hjá
Guðmundi en engin stefnu-
breyting verður framtíðin að
leiða í Ijós.
Þegar sjáanlegt var að eigi
yrði af ,,vinstra“-samstarfi á-
kváðu „vinstri“-flckkarnir að
athuga tilboð Sjálfstæðisfl.
um allra flokka samstarf, og
komu því allir bæjarfulltrú-
ar saman á fund. Þar lögðu
fulltrúar sósíalista og Alþýðu
flokksins fram tillögur um
samstarfsgrundvöll sem
byggðar voru á viðræðum
hinna þriggja „vinstri11-
flokka. Sjálfstæðisflokkiurinn
kom eigi með neinar tillögur
á þann fund en fengu að
halda eftir hjá sér tilllögum
hinna flokkanna til athugun-
ar. Á fundi sem haldinn var
daginn eftir komu Sjálf-
stæðismenn með svar við til-
lögum hinna flokkanna sem
síðan var soðinn upp úr mál-
efnasamningur er þrír flokk-
arnir samþykktu. Hans Jörg-
ensen bæjarfulltrúi sósíalista
Síðari grein
og óháðra ætlaði einnig að
ganga að þessu samningsupp-j
kasti í trausti þess að Sjálf-
stæðismenn væru samstarfs-
hæfir. Hvernig það fór verð-
ur síðar sagt frá.Ingólfur Run
ólfsson 1. varafulltrúi sósíal-
ista oig óháðra gerði ákveðnar
tilraunir til að fá inn í samn
inginn ýmis atriði úr stefnu-
skrá sósíalista og setti sér-
staklega á oddinn að bærinn
setti á stofn og starfrækti
iðnfyrjrtæki en þegar það
fékkst eigi lýsti hann því
yfir að hann myndi eigi
skrifa undir samninginn
fyrst þetta atriði fengist ekki.
Við það tækifæri kallaði Hálf
dán Sveinsson 1. bæjarfull-
trúi Alþýðufl. Ingólf Runólfs
son- svikara fyrir það, að
hann vildi fá að minnsta
kosti eitt nMl inn til hags-
ibóta fyrir alþýðuna. (Um
þátt Hálfdóns Sveinssonar
gefst ef til vi.ll tækifæri til að
ræða síðar). Alþýðufl. og
Framsókn ætluðu samt eigi
að Mta bað hindra sig í
„allra“ flokka samstarfi þó
sósíalistar gengu frá því.
í samningsuppkasti því
sem fyrir lá var eigi minnzt
á núverandi bæjarstjóra en í
rr-unnlegu samkomulagi sem
orðið hafði á milli bæjarfull-
trúanna var ákveðið að starf
bæjarstjóra yrði auglýst
■laust til umsóknar og jafn-
framt að núverandi bæjar-
stjóri yrði aðe’ns ráðinn þar
til annar fengist- Enda marg
yfirlýst af bæjarsíióra að
hann skyldi vera 2 mán. eða
lengur ef-tir samkcmulagi um
annan, skyldi samkomuiag
bæjarfulltrúa eigi stranda á
því. Þegar til þess kom að
undirskrifa samningsupp-
kastið, þá hafði bæjar-
stjóri horfið frá fyrri fuli-
vrðingu sinni og vildi nú eigi
ráða sig skemur en til eins
árs og bæjarfulltrúar Sjálf-
£hæð'is.flakksánsi sögðust nú
eigi samþykkja annað.
Bæjarfulltrúi sósíalista og
ólháðro, Hans Jörgensen, vildi
ekki sætta sig við þessa breyt
ingu, en vildi þó reyna til
samkcmulags að gera þá
breytingu að bæjarstjóri yrði
ráðinn til 6 mán. og jafn-
fremt að starfið yrði strax
auglýst laust til umsóknar
undir þá breytingu gekkst 3.
ibæjarfulltrúi Alþýðufi&kks-
ins, Sveinbjörn Oddsson og
sömuleiðis hinir félagar
hans. Að þessari bfeytingu
vildu sjálfstæðismenn eigi
ganga, heldur héldu sig á-
kveðið við árið- Bæjarfulltrúi
Framsóknar, Þórhallur Sæ-
mundsson vildi enn slaka til
um 3 mán, þannig að bæjar-
stjóri yrði ráðinn til 9 mán.
En Hans Jörgensen sagðist
ekki slaka meira til en hann
bauð áður. Rökstuddi hann
þá ákvörðun sina á þann veg,
að þar sem bæjarstjóri virti
eigi orð sín meira en raun
bar vitni um þarna, þá myndi
loforðum. hans eigi vera
treystanui þó síðar yrði, og
að ganga til samstarfs við
sjálfstæðismenn og 'hafa
þennan mann í bæjarstjóra-
stöðu væri eigi gjörlegt. Þeg
ar svo var komið var ekki
fyrir hendi neinn grundvöll-
ur fyrir bæjarstjórnarmeiri-
hluta, því enginn einn eða
tveir flokkar vildu mynda
meirihlutabæjarstjórn með
íhaldinu.
Þess vegna verður nú geng
ið til nýrra bæjarstjórnar-
kosninga þann 10. marz n. k.
Þá verður enn kosið urn tvær
stefnur. Stefnu sósíalista,
sem var lögð fram í stefnu-
skrá þeirra í nóvemlber í
haust, cg sósíalistar og óháð-
ir börðust fyrir við kosning-
arnar 27- jan. sl., og Alþýðu-
flokkurinn einnig er fús að
-berjast fyrir eftir því sem
fram kom við sa-mningaum-
leitanir hinna þriggja
„vinstri“ flokka nú í vetur,
þó ýmis önn-ur sjónarmið
yrðu bess valdandi að Al-
þýðuflokkurinn gekk ekki til
kosninga nú í fullk-ominni
samvinnu við sósíalista með
einn sameiginlegan framboðs-
l'-sta. Og M hinn bóginn er
stefna ílhaldsins, sem óskar
eftir að bæjarfélagið standi
sem rnest í stað eða að
minnsta kosti skipti það sér
ekki af þeim atvinn-ugrein-
um, sem víst er að gefi nokk-
uð í aðra hönd, en aftur á
móti leggi bæjarfélagið í
stórar og dýrar fra'mk-væmdir
sem koma þei-m stóru mest
að gagni og að fjármagn til
þeirra hluta sé að mes-t-u tek-
ið af þeim, se-m að framleiðsl
unni vinna. Aftur á móti
kæra þeir sig eigi um aukin
úfcgjöl-d þeirra stóru, sem
Byrnes gefur yfirlýsingu um að
Bandaríkjaheriim fari frá
Islandi
gYRNES, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, gaf í
r-æðu sinni í fyrradag yfirlýsingu, sean ástæða
er til að íslendin-gar taki eftir. Hann sagði að Banda-
rí'kin muni ekki sitj-a hjá og láta sig það engu skipta
ef ofbel-di sé beitt og bætti við: „Vér viljum ekki
að herlið sé haft neinstaðar nema með -samþykki
-hlutaðeigandi þjóðar eða samþy-kki Sameinuðu þjóð-
anna-“
P<YRIR íslendinga hlýtur þetta að- skiljast sem yfir-
lýsing um að Bandaríkin œfli aö flytja allt herlið
sitt burt frá Íslandi scmkvœmt samningum. Eins og
öllum íslendingum er kunnugt, liggur fyrir skýia-ust
loforð Bandaríkjastjórnar og Roosevelts foseta um
það, að allt herlið skuli fl-utt héðan að .afloknu stríði,
og hafa íslendingar ekki dregið í efa að stjórn hinna
vold-ugu Bandarikja efni hátíðleg-a gefin loforð. Hins-
-vegar hefur verið haldið uppi áróðri af bandarískumi
afturhaldsblöðum um að Bandarí'kin hefðu herstöðv-
•ar á íslandi áfram, og hefur stundum verið skrifað
þannig, að greinarhöfundum virðist litlu skipta,
hvor-t efnd séu gefin loforð um brottflutning her-.
liðs af íslandi, er stríðinu væri lokið.
jjSKIN um brottflutning Bandaríkjaherliðsins er í
raun og veru ekkert annað en tjáning á því
trausti íslendingia, að loforð, sem ríkisstjórh Bíinda-
ríkjanna og þjóðhöfðingi gefur, verði efnd. Og þetta
er ósk allrar þjóðarinnar, um það er ekki að villast.
Nú virðist hafin herferð í aftunhaldsblöðcm í Banda-
ríkj-unu-m (t. d. Daily News, New York), s-em á að
sanna að óskin um brottflutning Bandaríkjahersins
sé aðeins tilkomin fyrir áróður „kommúnista", og
afstaða áhr.famanna í öðrum flokkúm. eins og al-
þingismannanna Gunnars Thóroddsen og Sigurðar
Bj-arnasonar skýrð með þvr að beir bogni undan
kommúnistaáróðri! Að vísu er öllum ljóst, að Sósíal-
istaflokkurinn hefur tekið eindregnasta afstöðu gegn
því, að nokkurt óeðlilegt framihald. yrði á dvöl er-
lendra herja hér á 1-andi, en hitt er jafnvíst, að þetta
er vilji þjóðarinnar allrar, en ekki flokksmál.
JSLENDINGAR hljóta því að fagna þei-m ákveðnu
ummælum utanríkisráðherra B-andaríkjanna, að
Bandaríkjastjórn vilji ekki að hcrl'ð só haft nein-
staðai’, nema með samþykki hlutaðeigandi þjóðar. —
Hér er ekki um að villast- Þessi yfirlýsing frá utan-
ríkisráðherra Bandarikjann-a h.lýtur að þýða brott-
flutnlng Bandaríkjaiherliðsins 'ffá íslandi, hlýtur að
vera ítrekun á skilyrðislausum' loforðum Bandaríkja-
stjórnar og Roosevelts forseta, staðfesting á því að
þau loforð verði efnd á þann hátt, scm mikilli þjóð
sæmir.

græða á afrakstri hinna vinn j
andi manna.
Það er ekkert vafamál að ;
allt alþýðufólk á Akranesi
óskar þess og berst fyrir því
að stefna íha’ldsins á Akra-
nesi, sem er sama stefna og
íhalds allra landa — verði í
stórum minnihluta á Akra-
nesi eftir kosningarnar 10.
marz n. k. Það tryggið þið
bezt með því að setja x viö
B-listann, lista sósíalista.
Alþýðuflo'kkurinn fékk
þrjé menn kjörna við síðustu
kosningar og þar sem víst
má telja að hann haldi sínum
vnönnum, en aft-ur á móti uti-
lokað að hann fái 4 menn’
kjörna, verður baráttan um-
þaö hvort þið viljiö senaa.
tvo sósíalista inn í bœjar-
stjórn eða hvort þið viljið
aflur fá íhaldinu meirihlutu
vald í bczjavstjóm og gefa
því þar með vald til þess að
traðka á vilja ykkar eins og
það hefur gert svo sem í
lóðá-mál.'nu eðá fær aðstöðu
til að a-usa út fé bæjarbúa!
í illa hugsaðar írarnkvæmicJip
eins ag verkfæra-geyimsluna
í fjörunni, ..Kafíbátabyr-gj ö“
og s'kriðuna í Kjalardal.
Alþýöufólk á Akranesi! Mun*~
Framhald á 8. síöu