Þjóðviljinn - 02.03.1946, Page 6

Þ J ÓÐVILJINN
Laugardagur 2. marz. 1946.
„Eg hræddur! Nei, ég hef gengið kríuvarp á
Austfjörðum, barizt við þrjár rottur í kjallara í
Vesturbænum — og aldrei orðið hræddur“.
„En reiðan kvenmann hefurðu aldrei séð fyrr“,
sagði Sigurgeir. „Þú áttir heldur ekki að tala svona
við stúlkuna. Ekki datt mér 1 hug að standa uppi
í hárinu á fólki og draga dár að því, þegar ég var
rukkari. Þá hefði ég varla sloppið ómeiddur stund-
um. Það þýðir ekki annað en vera lúpulegur ef
menn vilja koma sér vel“.
„Að mér heilum og lifandi skal ég aldrei láta í
minni pokann fyrir gestum, sem koma beint hing-
að til að skamma mig saklausan“, svaraði Þorgeir
reiður. „Eg skal ábyrgjast, að það er kominn ein-
hver óvættur hingað í prentsmiðjuna. — En nú
held ég, að ég fari út og fái mér að drekka“.
--------Bandaleysir hló í laumi úti í horninu.
Þá var barið að dyrum, enn verr en í fyrra
skiptið. Sigurgeir gekk fram, en áður en hann
komst til dyranna kom inn öldruð og þrekin kona-
„Hvað eiga svona hrekkir að þýða?“ spurði hún.
„Eg set í blaðið auglýsingu um, að sjötíu og fimm
hænsni séu til sölu. En þér segið í staðinn, að sjö-
tíu og fimm söngmenn séu til sölu. Síminn hringdi
í allan gærdag og alltaf var verið að spyrja mig,
hvort ég væri þrælasali eða hvað songmenn væru
í háu verði og þaðan af verri dylgjur —“.
„Vissi ég ekki, að hænsnin mundu koma í leit-
imar!“ sagði Sigurgeir.
„Hænsnin koma í leitimar!“ æpti konan- „Á
nú að bera það á mig, að hænsnin séu týnd. Þau
em vís og hafa alltaf verið vís. Þér getið sjálfur
séð þau“.
„Eg veit það, frú“, sagði Sigurgeir. „Og ég er
yður ákaflega þakklátur fyrir, að þér komuð hing-
að, frú. Það er vel gert að benda okkur á, þegar
einhver mistök verða. En þetta er ekki mér að
kenna frú heldur einhverjum prentvillupúka, sem
er kominn hingað“.
„Hvaða þvaður eruð þér að fara með, maður?
Eg hef heyrt getð um vofur, huldufólk og jafnvel
minka hérna 1 bænum, en prentvillupúka hef ég
ekki heyrt nefndan. Ef þér ætlið að halda áfram að
draga dár að mér skal ég að mér heilli. og lifandi
koma yður undir mannahendur".
„Eg væri yður ákaflega þakklátur fyrir það,
en —“.
„Reynið þér ekki að gera mig eða mín hænsni
hlægileg frammi fyrir þjóðinni. Birtið þér leiðrétt-
ingu á fremstu blaðsíðu og segið þér, að þér þekk-
rwirin
Jóhannes V. Jensen:
GUÐRUN
Sums staðar á Spáni, þar
sem ekla er á vatni, er vín
ódýrara en vatn.
Spánverjar drekka til jafn-
aðar 90 lítra af víni á ári.
Á meðan fallegt þótti að
frafa þyfckar hárfléttur voru
framleiddar árlega í Frakk-
landi 30 millj. hárkollna. Til
þess þurfti 200.000 kg. af hári.
Það var fkitt inn frá Kína-
En þegar styrjöld geisaði í
Kína um aldamótin, varð svo
tiifinnanleg kreppa í þessunr
iðnaði, að eitt kíló af ixári
seldist fyrir 70 kr, f Mikið
fé í þá daga. • O i; :
tekur ekki ýkja mikinn tíma
heldur, ef hún gerir ekki aðr-
ar kröfur en þaer að vera í
lýtalausum bvenmanns-
klæðum. Og hvað við kcm
fæði, þá var það bara hollt,
að borða léttmeti!
Svona hafði hún ráðið
fram úr fjánhagsvandaimól-
um sínum og séð Manna borg
ið líka.
En hvemig Manni gat lifað
á jafn litlu og hún, var
henni að vísu stöðug ráðgáta.
Þau voru víst lík, enda upp
alin við sömu kjör. Það var
fjarri því að hún þráði hóg-
lífi eftir bessa lifsreynslu.
Sl'íkt var fjarri eðli hennar.
Manni hafði líka hugann við
annað. Hann hafði ekkf gugn-
að heldur- En nú var hann
orðinn verr til fara en þolan-
legt mátti kallast.
Og nú vildi hann ekki sja
hana. Aldrei skyldi hann fá
að vita, hvernig hann hafði
fengið peningana. Aldrei
skyldi hvoriki hann né aðrir
fá að vita, að henni stóð til
boða að giftast amerískum
miilljónamæringi. En hefði
hún fengið bréfið frá Manna
þá!
Hún hugsaði um þetta í
reiði sinni. Auðvitað hefði
hún ekki gifzt honum. Það
var gagnstætt smekk hennar.
Reyndar hugsaði hún hlýlega
til gamla, hávaxna Ameríku-
mannsins og hefði getað
hænzt að honum eins og föð-
ur sínurn. Hann minnti hana
á hvítt altariskerti, strangur
og mildur í senn. Hún hefði
aldrei getað orðið hrædd við
hann- En að giftast honum!
Nei!
Aftur á móti iðraðist hún
iþess beizklega, að hún hafði
ekki tekið tilboði hans um
að fara með honum sem rit-
ari til Afriku- Það var ekkert
smáræði, sem hún hafði hafn
að þá. Hún hefði fengið að
sjá Rómaborg, Miðjarðarhaf-
ið, Landið helga, Egiptaland,
alla Afriku, frá Kairo til
Höfðaborgar, negra, villidýr
og allt sem nokkru sinni hef
ur verið sýnt á kvikmynd.
Hún hefði líklega farið á nas
hyrningaveiðar eins og
saumakonan í Jdhnsonsmynd
inni. Og hún hefði orðið svo
rík, að hún hefði ekki kom-
izt í klápu eftir það. Þetta
hefði aðeins 'tekið fáa mán-
•uði. En öll þau ósköp sem
hún hefði séð!
Enn voru ekki öll sund
lokuð.- Það var nógur tími til
að skrifa ■ Roseoe, áður en
leiðanigurinn byrjaði. Guðrún
var ekki-betri en- það-, að hún
ætlaði að hafa þennan mögu-
leika í hug, ef enn kastað-
ist í kekki og viðkomandi
maður ynni til duglegrar
ráðningar.
Hún kepptist við vinnu
sína og dró sig í hlé. Og enn
bætti hún við sig tómstunda-
vinnu- Hún tók bílstjórapróf
og fékk ökuskirteini eftir tíu
klukkutáma, fór að læra
frönsku en hélt jafnframt
áfram enskunáminu. Þar að (
auki keypti hún sér tennisá-j
höld — hún hafði efni á því i
nú — og fór að læra tenn.'s.
Þeir, sem áður höfðu um-^
gengizt Guðrúnu vissu nú
ekki framar, hvað henni leið.
XV.
Guðrún og frú Bruun forð
uðust hvor aðra í nokkra
daga, þar til farið var að
fymast yfir það, að frú
Bruun hafði séð hana í geðs-
hræringu.
Að lokum rak frú Bruun
höfuðið fram í gættina einn
morgun, þegar Guðrún var
að fara, sagði fáein orð um
daginn og veginn og lét sem
ekkert hefði í skorizt. Og um
kvöldið kom Guðrún niður
til hennar, bar höfuðið hátt
og bað hana að lána sér
saumavél. Og þegar hún
hafði lokið því, sem hún var
að sauma, varð það úr, að
þær spiluðu það, sem eftir
var kvöldsins.
StocEur frú Bruun minntu
Guðrúnu á húsgagnaverzlun.
Og á kvöldin, þegar ljósið
skein á alla brúnu litina og
f jólubláu gólfábreiðuna,
fannst henni 'hún komin
hundrað ár aftur í tímann-
Frú Bruun var alúðleg, en
þó bjó hún yfir einhverju
ískyggilegu Þar kom líka að,
að hún leysti frá skjóðunni:
„Hvernig er hann þessi
Hollund, sem þér fóruð með
til Lundúna og Parísar? Er
það ekki skrílinn náungi?“
Þetta var bein spuming, en
Guðrún þagði, því að hún
vissi, að frú Bruun mundi
halda áfram, henni var svo
mikið niðri fyrir.
„Vitið þér það, að hann
hefur syfilis?“
Hún sagði þetta alveg út í
bláinn, en þess konar dylgjur
voru henni tamar, þegar hún
hafði illan bifur á einhverj-
um. Stundum komst hún
reyndar af hendingu nærri
sannleikanum. Og færi hún
með ósannindi, höfðu þau að
minnsta kosti áhrif jafn
lengi og þeim var ttúað.
Frú- Bruun hélf áfram- og
gat þess til, að hann gengi
með alls konar sjúkdóma,
hann væri af úrkynjaðri ætt,
faðir hans. Hollund höfuðs-
rnaður, var argasti óreglu-
seggur. Frú Bmun hafði
sjálf séð hann úti á Löngu-
línu, þegar hann var orðinn
áttrætt gamalmenni, en svo
kvenhollur, að hjúkrunar-
kona hans átti fullt í fangi
með að gæta hans. Tveimur
konuim varð hann að bana
með dólgslegu framferði og
eyddi eignum beggja . Ríkir
erfingjar flykktust í kring-
um hann, enda var hann
glæsllegur liðsforingi á sín-
um tíma. Leo sonur hans fet-
aði í fótspor föður síns. Hann
fékk auð sinn með Idu Simm
eliback. Hún var etatsráðs-
dóttir, uppalin í Frakklandi.
Freistingarnar höfðu ekki
orðið á vegi Idu í klaustrinu,
en svo möigur var hún, að
hægt var að telja í henni
hryggjarliðina. Mesti kven-
kostur. Hún gat ekki haft
vinnukonur nema þær væm
vanskapaðar í andliti, því að
Hollund sá engan kvenmann
í friði —. Nei, það var ekki
igott fyrir mannorðið, að láta
sjá sig í bíl með Leo Hollund.
„Varið þér yður á honum“.
Frú Brun andaði svo ótt í
gegnum nefið, að það heyrð-
ist langar leiðir. Nú var hún
orðin meinfýsin og allt það
hættulegasta í fari hennar
var komið á kreik.
„Karlmenn!“ sagði hún fyr-
irlitlega. „Hvenær hugsa þeir
um annað en að svívirða okk
ur?“
„Guðs mildi, að hún skuli
þó hafa sloppið sjálf!“ hugs
aði Guðrún vonzkulega.
„Varið þér yður á karl-
mönnum“, sagði frú Bruun
hátíðlega- „Þeir vilja allt
eyðileggja. Aldrei hafa þeir
aðhafzt annað en drepa hver
annan og vera hver öðrum
til bölvunar. Þeir eru hver
annars þrælar og konan er
þræll þeirra allra. Karlmenn
irnir hafa kúgað okkur í þús-
undir ára, barið okkur til ó-
bóta og skipað okkur að hafa
til nýbakað brauð, þegar þeir
'hafa komið heim úr blóðug-
um bardögum við bræður
sána. Og svo þegar ástaræðið
grípur þá, verður konan að
verða guðsmóðir og fæða heil
aga engla, sem verða
drykkjusvín eins og faðirinn,
þegar beir vaxa upp. Þér get
ið verið vissar um, hvað bíð-
ur yðar. Varið þér yður á
Hollund. Og hvað þurfið þér
eiginlega að vera að skipta
yður af karlmönnum? Líður