Þjóðviljinn - 14.02.1947, Blaðsíða 4

4
Þ JÓÐVILJINN
Föstudagur, 14. fébr. 1947-
þJÓÐVILJINN
Útgetandt: Samelntngarflokkur alþýftu — Sósíalistaflokruriwi
Ritstjórar: Kristinn E. Andrésson, Sigurður Guðmundsson, 4b.
Fréttaritstjóri: Jón Sjamason. >
Ritstjómarskriístoíur; Skólav örðust. 19. Símár 2270 og 7500
(eftir kl. 19.00 einnig 2184).
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, sími 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustíg 19 sími 6399.
Prentsmiðj usími 2184.
Askriftarverð; kr. 8.00 6 mánuðL — Laususölu 50 aurar
emt.
Prentsmiðja Þjóðviljans b. i.
FJórtáii— þrettáii — naiðl
Tölurnar tala og eru býsna skýrmæltar, og tölumar
fjórtán — þrettán — núll, þurfa menn að muna og nema
mál þeirra.
Hvað tákna þá þessar tölur?
Samningur heildsalastjórnarinnar birtist í Morgun-
blaðinu 5. þ. m. Þar voru landbúnaðinum helgaðir 14 senti-
metrar af dálkum blaðsins, verzluninni 13 sentimetrar,
iðnaðurinn fékk eina setningu og sjávarútvegurinn ekki
eitt einasta orð.
Hvað segja þessar tölur okkur?
Þær segja okkur frá algjörum sigri heildsalastéttar-
irmar og hins svartasta afturhalds innan stjórnarflokk-
anna þriggja. Þær segja okkur að nú á að sveigja allt f jár-
málakerfi þjóðarinnar til þjónustu við afætustéttirnar,
heildsala og aðra braskara, og stöðva alla raunhæfa ný-
sköpun, þó að í orðu kveðnu sé Iqfað smá úrbótum fyrir
landbúnaðinn, þær eru svo ódýrar, að heildsalana munar
ekkert um þær, svo er alltaf hægt að svíkja þær, en fjórtán
sentimetrarnir nægja þó alltaf til þess að ginna lítil flón
eins og Eystein.
Þessir sigrar heildsalanna koma engum á óvart, sem
íylgzt hefur með' atburðum á sviði stjórnmálanna upp á
síðkastið. Innan fráfarandi ríkisstjórnar var háð stöðug
barátta milli. heildsalavaldsins og nýsköpunarstefnunnar,
milli þeirra manna sem vildu hrifsa allan gjaldeyri þjóðar-
innar í fánýtt gróðabrall, og hinna sem vildu verja hon-
um fyrst og fremst til þess að kaupa nútíma framleiðslu-
tæki og þá fyrst og fremst fyrir sjávarútveginn, og tryggja
þar rneð atvinnu og góða afkomu til handa öllum þegnum
þ.ióðfélagsins. Heildsalarnir áttu öflugan málsvara innan
ríkisstjórnarinnar, þar sem ,var Pétur Magnússon, og að
baki honum stóð Landsbankastjórnin ásamt máttarstólp-
wn heildsalanna innan Sjálfstæðisflokksins og AÍþýðuflokks
jns. Þessi öfl torvelduðu stórlega allar nýsköpunarfram-
kvæmdir ríkisstjórnarinnar. Ekki þótti heildsalastéttinni
þó nóg að gert, og fyrir kosningarnar í vor hóf hún harð-
vítuga baráttu til að auka völd sín innan Sjálfstæðisfl. og
Alþýðufl. Innan Alþýðufl. var baráttan alltorsótt, aðal-
fulltrúi heildsalanna þar, Stefán Jóhann Stefánsson, var
svo fyrirlitinn af ölluni almenningi að ekki þótti fært að
hafa hann í kjöri í hans gamla kjördæmi, Reýkjavík, og
yfirleitt þótti hann ekki sýhandi í neinu kjördæmi, þar sem
þannig að hestinum tók milli
hnés og kviðar. Elins og menn
muna var mikill snjór þennan
dag og heldur frjósandi.
★
ÆTTU AÐ
MISSA
;; meNxtA-1
SKÓLA
LEIKIR
Það er verið að sýna hinn
árlega Ménntaskólaleik um þess
ar mundir. Eins og endranær
hafa nemendur tekið til með-
ferðar léttan gamanleik, sem
ekki krefst mikilla listrænna
átaka af leikendunum, en þeir
eiga auðvitað flestir litla sem
enga leiksviðsreynslu að baki.
Menntaskólaleikirnir hafa ávallt
iverið valdir með tilliti til
þessa, og þar er meðal annars
að finna ástæðuna fyrir hinum
miklu vinsældum þeirra. Það er
kostur að kunna að sníða sér
stakk eftir vexti.
*
MANNI DETTUR SITT
HVAÐ I HUG
Maður horfir á Menntaskóla-
leik nokkuð öðrum augum en
sjónleik hinna sviðvönu leikara.
Ekki er gott að skýra þetta, en
manni dettur ýmislegt
skemmtilegt í hug meðan mað-
ur horfir á Menntaskólaleik:
1 Menntaskólaleik gæti það
vel átt sér stað, að pilturinn,
sem í morgun stóð á rótargati
í latínu-tíma, þegar hann átti
að skýra út „ablativus
absolutus", væri orðinn hálærð-
ur prófessor af gamla skólan-
um; — og maður fyrirgæfi
honum þá, þótt prófessorinn
væri ekki allskostar prófessors-
legur. í Menntaskólaleik gæti
það vel átt sér stáð, að stúlk-
an, sem kafroðnaði, þegar pilt-
urinn í næstá. bekk bailð Henni
í bíó um seinustu helgi, væri
orðin gömul maddama á rausn-
arbúi uppi í sveit; — og maður
fyrirgæfi henni þá, þótt unga
stúlkan feimna gægðist kannski
öðru hvoru fram undan gerfi
maddömunnar gömlu. 1 Mennta
skólaleik gæti það vel átt sér
stað, að pilturinn, sem ekki gat
stunið upp nokkru orði, þegar
hann átti að halda framsögu-
ræðuna á síðasta fundi í skóla-
félaginu, væri orðinn stórpóli-
tíkus; — og maður fyrirgæfi
honum þá, þótt pólitíkusinn
væri kannski óeðlilega stirð-
mæltur og vandræðalegur með
hendurnar á sér þarna uppi á
leiksviðinu.
Eg veit ekki, hvort þið skiíjið,
hvað ég meina, en þetta er
„sjarminn“ við Menntaskóla-
leikina.
*
LJÓTT ATHÆFI
Hér er bréf frá dýravini;
„Farþegar í hálf-éitt Skerja-
fjarðarbíl s.l. ‘ sunnudag, þ.
e. hinn 9. febr., voru áhorfend-
ur að Ijótu athæfi ríðandi
manns. Það var á þann hátt
sem nú skal greint frá:
Utan við og á veginum vest-
an flugvallarins, voru nokkrir
menn, ríðandi, og er það ekki í
frásögur færandi því á sunnu-
daginn voru óvenju margir
hestamenn á veginum. En at-
ferli eins úr þessum hóp var
með slíkum endemum að lýgi-
legt er. Hann reið út í sjóinn,
* -RÉTTINDI
• „Erfitt er að hugsa sér, að
reiðmaður þessi hafi verið með
réttu ráði; en sem kunnugt er,
eru alltof mikil brögð að því, að
drukknir menn hér í bænum og
utan við bæinn hafi hesta til
umráða. T. d. skal ég geta þess,
að um kvöldið þennan sama
dag, sá ég dauðadrukkinn manm
lemja hest sinn til hlýðni í ó-
nefndri götu hér í bænum.
Af atferli slíku sem þessu,
er, því miður, alltof mikið.
Svona meðferð á skepnum ætti
hvergi að líðast eða sjást. Menn,
sem svona fara að ráði sínu,
ætti að draga fyrir dómstóla
og þeir ættu að missa rétt til
að eiga hesta og fara með þá.
Dýravinur“.
•Ar
BÍLSTJÓRAR
ÓG
REIÐMENN
Við lestur þessa bréfs rifjast
upp fyrir mér, að einhvern-
tíma var þess krafizt, að lögin
yrðu látin ná til drukkinna reið
raanna engu síður en drukkinna
bílstjóra. Eg tel þetta alveg
sjálfsagt. Það hafa oft orsakazt
slys af völdum drukkinna reið-
manna og má í því sambandi
minna á atburðinn, sem átti sér
stað inn við Elliðaár síðastliðið
vör, þegar drukkinn maður reið
hesti sínum á litla telpu, svo að
hún slasaðist illa. Drukkinn bíl-
stjóri stofnar sjálfum sér og
öðrum í hættu, og' það gerir
drukkinn reiðmaður líka. Þess
vegna ætti atferli beggja að
varða við lög.
irlinir
Aðalfyrirsögn Tímans.í gær er
á þessa leið: „Minnisvárði á gröf
nýsköpunarinnar: líraðfrystihús-
in fyllast af óseldum fiski,— og
saltleysi er yfirvofandi.“ Sigur-
hrós Tímamanna leynir sér ekki,
nú eru þeir orðnir þótttakendur
í hrunstjórn og þykjast vera bún
ir að „grafa“ nýsköpunina fyr-
ir fullt og allt! En í sama blaði
og þessi fagnandi yfirlýsing Tím
þeirra sem knúðu nýsköpunina
fram. . ■
Tíminn segir, að hin fullu
hraðfrystihús séú minnisvarði ó
gröf nýsköpunarinnar. — Þau
befa vott um skemmdarst'arf
hins steinrunna aíturhalds, sem
tafði fyrir hverju skrefi sem
áfram var stigið og kom í veg
I
fyrir ótal framkvæmdir sem nauð
synlegar voru. Skorturinn á
Jóns Árnasonar, sér að tala um
það, að hraðfrystihúsin séu
ekki nógu mörg.
Framsóknarafturhaldið segir
opinberlega að nú sé búið að
graía nýsköpunina, og ekki að
ástæðulausu. Stuðningsmenn
stjórnarinriar innan Framsókn-
ar eru fyrst og fremst Eysteinn
Jónsson, Viilhjálmur Þór og Jón
Árnason, íhaldssömustu og þröng
Aljaýðuflokkuriim hafði nckkra von. Ekki gáfust heíldsal-
arnir upp við Jpotta, þeir kouu því til leiðar að miðstjórn
Alþýouflokksins ákvað að Stefán skyldi á þing, hvað sem
lcjósendurnir sögðu, til þess gat Hun notað hið fáránlega
ákvæði kosningalaganna, um að raða landlista. Þannig
hefndu heildsalarnir þess heima í sínu héraði, þ. e. a. s.
miðstjórn Alþýðufl., sem hallaðist fyrir þeim meðal kjós-
ans um dauða nýsköpunarinnar
'
er birt, er einnig skýrt frá því I
I að fyrsti nýi togarinn sé kominn !
til landsins, , stftrt og myndai-legt!
skip, stærsti togari íslenzka flot-
. /
ans.“ Og. Tíminn veít fullvel að 1
síðan koma nýju togararnir einn J
af öðrum, mánuð eftir mánuð,
hra'ðfrys^húsum er aírek hinna
þvermóðsktifullu embættismanna
Landsbankans, sem hefur tekizt
að koma í veg fyrir , byggingu
margra hraðfrystihúsa sgm ráð-
gerð voru, og stiórna því nú að
ýms hraðfrystihúfi standa hálf-
köruð og verða ekki fullgerð
sýnustu menn á laindinu. — Það
var Jón Árnason sym vildi ,að
innistæður íslendinga erlendis
yrðu téðar erlendum þjóðum
með lágum vöxtum og að fogara
aukningin yrði hálft'skip á ári.
þessi þokkalegi hópur hef-
ur nú svarizt í fóstbræðralag
f.ullkomnustu skip sem .völ er á, vegna þess að banikarnir neita
og , mun bera óhrekjanlegan | um nauðsynleg lán. Og síðan
heildsalanna vitnisburð um stórhug og dirfsku | leyía Tímamenn skjólstæðingar
endanna.
Innan Sjálfstæðisflokksins var barátta
einnig nokkuð erfið, en árangursrík. Eftir að þeir höfðu
hótað klofningi í Sjálfstæðisflokknum og undirbúið sjálf-
stætt framboð í Reykjavík, tókst þeim að fá tvo heildsala
í örugg sæti. Bjarna Benediktssyni tókst þó með sínu al-
kunna ,,drengskaparbragði“ að lcoma sér inn á þing í stað
Björns Ólafssonar, þó Björn væri ofar á lista, en engu
úreytti það um ítök heildsalanna í flokknum.
Sigur heildsalanna við stjómarmyndunina er því rök-
rétt framhald af sigri þeirra í framboðsbai'áttunni í vor.
Þeir menn, sem í raun og sannleika eru andvígir stefnu
þeirra innan núverandi stjórnarflokka voru ekki nógu vel
á verði, þeir hafa látið „gabba sig“, eins og Jón Þorláksson
sagði eitt sinn við flokksbræður sína. Þeir ættu ekki að
iáta gera það aftur, það er of dýrt fyrir þjóðina.
við heildsalavaldið í Sjáilfstæðis-
flokknum. Á sama tíma og Jón
Árnason og kumpánar háns
stjórnuðu Landshanikanum í
trássi við vilja þjóðarinnar, létu
heildisalarnir greipar sópa um
fjármagn landsins, laumuðu því
úir landi í stórum stíl og notuðu
það í brask og okur innanlands
en fengust ekki til að leggja
eyrisvirði til nýskö-punairfram-
Fntmhald á 7. síðtí