Þjóðviljinn - 11.05.1947, Blaðsíða 6

6
ÞJÓÐVILJINN
Sunnudagur 11. maí 1947
EHioit Bocseveli: 12.
Sjóuarmið M@os@relt®
tersetm
seti Bandaríkjanna þegar ég segi að það sé ekki ætlun
Bandaríkjanna að hjálpa Englandi í þessari styrjöld til
þess eins að það geti haldið áfram kúgunarstjórn sinni á
nýlenduþjóðunum.“ Hann þagnaði augnabiik.
„Eg þykist," sagði ég varlega, „þegar sjá það, að ó-
veður liggi í loftinu næstu daga.“
„Við sjáum til,“ sagði faðir minn, við sgaum til.“
Summer Wells og Averill Harrimann komu um borð
í „Áugusta“ fyrir kl. hálf fimm þennan dag. Þeir höfðu
meðferðis ýmis skjöl sem þeir þurftu að athuga með föð-
' ur mínum svo ég yfirgaf þá og kom ekki aftur fyrr en
sezt var að snæðingi. Yfir borðum var rætt um daginn
og veginn. Við fórum allir snemma að sofa.
Við fórum upp á þiljur fyrir kl. 9 á laugardagsmorg-
uninn til þess að horfa á komu „Prince of Wales," sem
varpaði akkerum í nánd við „Augusta". Faðir minn studd-
ist við mig. Við gátum greint hóp manna ofan þilja og
þóttumst geta greint Churchill þar, en þennan morgun
var enn drungalegt og sallarigning, svo við vorum alls
ekki vissir um þetta.
Nokkrum klukkustundum síðar kom forsætisráðherr-
ann yfir á skipið til okkar ásamt helztu mönnum úr
fylgdarliði sínu. Faðir minn og hann höfðu ekki sézt
síðan 1919, en það leið ekki á löngu þar til þeir kölluðu
hvor annan „Franklín“ og Winston" þegar þeir rifjuðu
upp bréfaskipti sín, símasamtöl og röbbuðu um heilsufar
og störf hvors annars og ýmislegt annað er þeim lá á
hjarta. Að sjálfsögðu notuðu þeir þessi nöfn aðeins í
einkasamtölum; þegar einhver hinna opinberu fulltrúa var
viðstaddur ávörpuðu þeir hvor annan „herra forseti" og
„herra forsætisráðherra". Að lokum hætti faðir minn að
nota þetta formlega ávarp, en Churchill gætti þess ná-
kvæmlega að gleyma því ekki.
Fyrsta koma Churchill var algerlega opinber heimsókn/
Forsætisráðherrann færði föður mínum bréf frá kon-
ungi sínum. Öllu athygliverðari var sá hópur ráðu-
nauta er voru í för með Churchill. Gagnstætt því að fað-
ir minn kom til ráðstefnunnar við aðeins fáa menn mætti
Churchill með fjölmenni, — hafi hann ekki kvatt til
fylgdar alla frá A til Ö þá þó að minnsta kosti alla frá
Beaverbrook til Yool. Við komumst einnig að því í þetta
skipti að í þessum hópi voru starfsmenn upplýsinga-
málaráðuneytisins útbúnir með myndavélar og pappír til
að skrifa niður viðræðurnar. Hap Arnold hershöfðingi
kom til mín í kyrrþey og hvíslaði að okkur myndi hollara
að bregða fljótt við og ná í ljósmyndara og filmur, og
hvort ég héldi að hægt væri að fá einhverja af ljósmynd-
urum flughersins hjá Gandar Lake?
Eg sendi þegar flugmanninn okkar í Grumman- flugbátn-
um til að ná í nokkura ljósmyndara og filmur, til þess
að geta þó eitthvað gréitt fyrir bandarísku blöðunum.
Þessi f jöldi brezkra ráðunauta og herfræðinga, snúraðra
og þrístirndra komu Hap Arnold einnig í klípu í öðrum
skilningi. Hann sá að Bretarnir stóðu miklu betur að
vígi á herforingjafundunum, vegna þess að þeir höfðu
þrjá aðstoðarmenn hver, ritara og ráðunauta ög guð má
vita hvað, en hann hafði engan. Eg varð því í 2-3 skipti
að gegna ritarastörfum fyrir flugherinn.
Faðir minn, Churchill og Harry Hopkins, sem hafði
komið með „Prince of Wales,“ snæddu saman út af fyrir
sig þennann morgun. Það var ánægjulegt að hitta Harry
aftur sérstaklega var ég kátur af að sjá hve hraustlegur
hann var í útliti. Eg átti sjálfur nokkurn þátt í því að hann
var nú hressari en fyrr. Á leið sinni til London í næsta
mánuði á undan hafði hann nokkra viðstöðu á Gandar
Lake og við fengum hann með okkur á veiðar, reglulega
veiðiför: urriðaveiðar. Það var eins og hann yngdist um
tíu ár á þessum eina degi. Nú var hann aftur tekinn til
starfa, öruggur og atorkufullur.
Aðrir í hópnum settust að snæðingi í boði Kings að-
míráls.
Eg fór í káetuna til föður míns og Churchills að lokn-
um snæðingi. Þeir sátu andspænis hvor öðrum. Þeir voru
auðsjáanlega báðir byrjaðir að þreyfa varlega fyrir sér.
„Eftir því sem ég hef fregnað, Franklín, þá er banda-
ríska þjóðin mjög fylgjandi okkur. Já, jafnvel svo að
hún sé reiðubúin til að fylkja sér við hlið okkar.“
„Það er einnig ýmislegt sem bendir til hins gagnstæða,"
"’vigði faðir minn þurrlega.
ur fjárans innileg. Sally konan min — hún er hálf
sál mín og hálfur líkami minn. Eg hrindi henni ekki
til hliðar þín vegna. En þú ert hold og blóð af mér
gegnum starfið. Og þú eitrar hold mitt og blóð,
þegar þú horfir á þetta ógeðfelda mannræksni eins
og þig — eins og þig.-----Rödd Alecs dó út í þögn.
„Orðin eins og þig langaði til að taka hann í faðm-
inn“. Stóðu föst í hálsinum á honum. Hann hafði
alltaf sagt alveg eins og honum bjó í brjósti við
Jane. Öll samskipti þeirra höfðu verið opinská og
hrein eins og blærinn og eins og með hreinum blæ
höfðu sáðkorn hugsana þeirra borist frá einu
þeirra til hins. Og eins gerði það nú. Jane vissi hvað
hann gat ekki sagt. Hún hafði roðnað smámsaman
upp í hársrætur, og fölnaði síðan smásaman aítur.
Hún hafði staðið hjá arinhillunni en nú settist hún
skyndilega eins og hún væri sárþreytt og komin að
því að gefast upp. Þegar hún tók til máls var rödd
hennar ekki lengur reið en hún var hljómlítil og
dauf.
„Eg finn til alveg eins og þú“ sagði hún hægt.
“Viðvíkjandi tengslunum okkar á milli. Slík tengsl
gætu ekki heldur verið til ef við findum þau ekki á
sama hátt. En ég fæ ekki séð að við höfum rétt til
að skera úr um vináttumál hvort fyrir annað. Ef
ég er ekki söm í þínum augum þá hefur þú rétt til
að harma það. En tilfinningar mínar verð ég að
játa, þér einum — og Sally. Eg varð reið, ef til vill
hafði ég ekki rétt til þess að vera það — út af því
sem ég sá í dag. En ég varð reið Sally vegna.
Hversu létt sem þér varð um það sem þú gerðir
fannst mér þú vera að skerða með því rétt hennar..
Hversvegna skyldir þú vilja kyssa aðra konu en
Sally — fyrst þú elskar Sally,“
„Af því ég hef mannlegar tilfinningar“ sagði
Alec óþolinmóður. „Við skulum fá okkur viskí í glas
áður en við höldum þessu áfram. Guð minn. Eg er
eins þreyttur eins og og ég hefði hlaupið marga1
ldlómetra. Eg skal ná í það. Þú situr kyrr.“
Það var léttir að ganga um í herberginu eins og
það tilheyrði honum og ná í flöskuna, sem Jane
geymdi aðeins handa honum. Glösin og sodavatnið
voru í búrinu til hliðar við herbergið. Hann blandaði
sterkt viskí handa báðum.
„Nú líður okkur betur“ sagði hann og tæmdi
sitt glas. ‘,Áfengi gerir sitt gagn þó að drykkjuraft-
urinn þarna uppi gerði okkur þennan grikk vegna
þess. Mér fannst sjálfum ég taka létt á þessu öllu
við Drummond. Þú vissir að ég flýtti mér eins og
ég gat, og ég finn líka til við að missa sjúkling út
úr höndunum á mér.“
„Vinur minn ég veit þú gerir það“ sagði Jane ró-
lega í sinni venjulegu vingjarnlegu rödd“. Það er
andstyggilegt að missa sjúkling. En þú barst ekki
ábyrgðina. Þú beittir hnífnum eins og snillingur.
Epginn læknir í heimi hefði gert betur á sama tíma.
Þetta er satt. Dr. Drummond gerði líka sinn hlut
eins vel eins og hægt var að gera. En svarti skugg-
inn, sem fylgir öllum hættulegum aðgerðum varð
honum ofraun. Það var ekki neinn um að saka —
En hann bar ábyrgðina . . Mig tók þetta mjög sárt
hans vegna.
„Þú gerðir of mikið úr sorglegu hliðinni á þessu“
sagði.Alec þungbúinn en honum var ekki eins þungt
niðri fyrir annars vegar vegna viskísins og svo af
því J'-rne hafði hrósað honum. „Mér leiddist allt
þetta narmakvein, sem fylgdi." Konur ættu ekki að
vera méð tilfinningar sínar inni a Skufálækhihga,"
stofum.“
Jane sagði ekkert í nokkrar mínútur. Einkenni-
legt lítið bros lék um lokaðar varir hennar og aug-
un hlóu. „Ættu karlmenn þá frekar að vera þar
með geðvonsku sína“ spurði hún á móti.
Alec varð líka á að brosa, þó hann ætlaði sér
það ekki. Hann hafði reiðst það sá hann nú þegar
hann hugsaði um það. Hann skyldi nú alveg að-
stöðu Jane. I rauninni hafði hún rétt til að kenna í
brjósti um Drummond skinnið .... Alec fór nú að
líða betur út af þessu öllu saman, hann þurfti aðeins
að komast betur til botns í þessu leiðinda standi
með Myru, áður en hann gat verið fyllilega rólégur.
„Það er eins og gagnvart kvennmanni" sagði hann
og hallaði sér fram.
„ Eg get haft hemil á tilfinningum mínum. Sönn-
un fyrir því er það að ég var staðfastur og beið
eftir Sally í fimm ár. Venjulegar konur — og ég
ímynda mér að ég hafi aðeins hitt venjulegar konur
— halda mönnum staðföstum. En Myra er ekki
venjuleg kona. Hún er ekki aðeins hrífandi, æsandi
fögur, hún er einskonar Circe. Það er hennar hlut-
skipti að breyta manni í svín. — Hún veit vel hvern-
ig á að gera það. Eg skal muna henni það. Húri
kom mér að óvörum í dag, en nú veit ég hvernig að-
ferð hún notar — og henni skal ekki takast það
aftur í flýti. Ef þú værir í mínum sporum mundir
þú þá láta Sally vita um þetta?“
Jane þagði í svo langan tíma, að Alec var hræddur
um, að það væri komið eitt af liinum venjulegu
þráaköstum í hana og að hún ætlaði að neita að
svara. Hún virtist — stundum — hugsa, að hann
ætti að svara sér sjálfur. En að lokum sagði hún
á sinn hikandi þurra máta.
„Þú veizt betur en ég, hvað Sally mundi falla
betur. Ef þú heldur raunverulega, að hún geri ekk-
BARNASAGA
RAUÐS FÁNSNN
1 Öíreskjan sjálí kunni öll tungumál ver-
!aldarinnar, og græningjarnir töluðu bara
með svipnum. Það gátu allir skilið.
Óíreskjan skipaði skipbrotsmönnunum
að skipa sér í flokka eftir þjóðerni og
tungu. Þá var kastað á þá tölu. Og sjá, haf-
ið hafði þyrmt íjögur hundruð manns, sem
tilheyrði fjórum þjóðflokkum. Menn og
konur, — börnin voru ekki talin með.
Þá hló óíreskjan: ,,Þetta er góð veiði!
Svona ríkulegt hefur hafið ekki verið við
mig árum saman. Nú skulu vélarnar hér á
eyjunni verða settar í gang að nýju, og
aftur verður grafið og hamrað í námunum,
og akrarnir plægðir og herfaðir. Aftur
vaxa auðæfi mín, sem voru að ganga sam-
an. Og það getur maður séð.á þessu fólki,
að það er hungrinu vant. Það ætti ekki að
þurfa að kosta mikið að halda í því líf-
inu". Og ófreskjan lagði hendurnar í kross
á brjóstið og lyfti augum sínum til him-
ins: „Lof sé þér, góði guð, fyrir þetta ríku-
lega skipbrot."
Og ófreskjan hló svo mikið, að höllin
titraði og glamraði í gluggarúðum.
En þá kom hún auga á foringja græn-
ingjanna og sá, að hann var með áhyggju-
svip.
,,Af hverju ert þú svona óttasleginn og
sorgmæddur á svip?" spurði hún hann.
„Gleði herra þíns á einnig að vera þín
gleði. Dirfist þú, hundinginn þinn, að haia
meðaumkun með þrælunum?"