Þjóðviljinn - 31.08.1947, Síða 7

JBunnudagur 31. ágúst 1947.
ÞJÓÐVILJINN

OÍ'MMÍSKÓE á börn og full-
orðna ávallt fyrirliggjandi,
Tökum einnig viðgerðir.
Gúmmískóvlnnustofan
Bergþórugötn 11A.
Iteí vs& Fétní IlaOiðason
HEF ÞÖEF FYKIE HEE-
BEEGI og eldhús eða hent-
ugan aðgang að eldhúsi.
Fleiri herbergi geta komið
til greina.
Sími 7011, virka daga.
KAUPUM — SELJUM: Ný og
notuð húsgögn, karlmannaföt
og margt fleira. Sækjum —
— sendum. Söluskálinn,
Klapparstíg 11. — Sími 6922.
GÚMMfVIÐGEEÐIK teknar
aftur, fyrst um sinn.
Gúmmífatagerðin VOPNI
Aðalstræti 16.
KAUPUM HREINAR lérefts-
tuskur næstu daga.Prent-
smiðja Þjóðviljans h.f.
MUNIÐ KAFFISÖLUNA Hafn
arstræti 16.
Framhald af 4. síðu
sig. Við skiptumst á bréfum
lengi á eftir, en allt í einu
hætti hann að skrifa. I tvö nr
frétti ég ekkert af honum og
hélt, að hann væri dauður. Sn
svo kom lol:s bréf frá honum og
var það skrifað syðst á megin-
Iandi Afríku, í Kapstad, eða
Höfðaborg. Vinur minn eggjaði
mig á að koma þangað suðuroft
ir; beikisstörf stæðu mér þar
til boða, ég gæti fengiö farið
fyrir hálfvirði, ef. ég kæmi sem
„imnigrant", þ. e. a. s. skuld-
byndi mig til að dveljast í ný-
lendunni a. m. k. 2 ár. Eg sló
til og fór“.
„Og þarna syðra dvald-
irðu ....?“
„I fjögur ár; fyrst 2 ár í
Kapstad, síðan jafnlengi í Port
Elisabeth.
„Gaman væri að heyra eitt-
hvað frá dvöl þinni á þessum
slóðum“.
„Ja, ég veit ekki, hvað þú
mundir helzt vilja heyra um
það. Þarna var samankomið
fólk af ýmsum þjóðernum. íbú-
arnir í Kapstad voru um 33 þús.
M. a. voru 7 þús. Þjóðverjar
og höfðu þeir sína sérstölru
kirkju, Frakkar höfðu líka sína
sérstöku kirkju og fjölmenni,
Portúgalar höfðu sínar sérstöku
kirkju. Öll þjóðabrotin höfðu
sínar sérstöku kirkjur. Arabar
voru þarna líka og þeir höfðu
bænahús bókstaflega í hverri
götu. Seinna urðu þeir að færa
bænahúsin út fyrir borgina
vegna þess að prestar þeirra
trufluðu svefnfrið manna. Á
hverjum morgni klukkan fjögur
fóru þeir upp í turna bænahús-
anna, sem voru opnir í allar átt-
ir og byrjuðu að hrópa hástöf-
um á Múhameð. Sá presturinn,
sem hæst gat hrópað á Múha-
með var í mestu uppáhaldi hjá
Aröbunum. Þessvegna hrópuðu
þeir af öllum kröftum og það
var nú meiri gauragangurinn,
— og þetta kl. 4 á hverjum
morgni.
Misjafnlega greiðfær
leið til Múliameðs
„Þeir voru annars slóttugir
náungar þessir arabisku prst-
ar. Til dæmis létu þeir menn
vera misjafnlega lengi á leiðinni
til Múhameðs, eftir að þeir
höfðu gefið upp öndina.
Þeir ríku voru lengi á leiðinni,
en þeir fátæku fljótir. Þegar
einhver úr hinum arabiska söfn
uði lézt, sögðu prestarnir nefrd-
lega til um það, hvenær hann
væri kominn til Múhameðs.
Prestarnir sungu svo sálumess-
ur meðan viðkomandi persóua
6697 og var á leiðinni til Múhameðs, og
fyrir þetta fengu þeir borgað
-eftir því sem efni stóðu til. Þess
vegna létu þeir hinn látna vera
lengi á leiðinni ef fjölskylda
hans var vel efnum búin, en
hinsvegar fljótan, ef fjölskyld-
aii var fátæk. Ríkir menn voru
stundum allt að því hálfan mán
uð á leiðinni en fátækir sjaldn-
ast nema einn dag. —- —- —- Já,
menn beita ýmsum brögðum til
að krækja sér í aura“, segir
Pétur og kímir við. „Og enginn
verður ríkur nema hann hafi
einhverja ,,spekúlasjón“ í spil-
inu“.
RAGNAR ÓLAFSSON hæsta-
réttarlögmaður og löggiltur
endurskoðandi, Vonarstræti
12, sími 5999.
KAUPUM IIREINAR ullartusk
ur. Baldursgötu 30.
DAGLEGA ný egg soðin og
hrá. Kaffisalan Hafnarst. 16.
Berfættir inn í nýárið
„Heldur svo áfram: „Á nýárs
dag hjá Aröbunum -— en harn
é'r, að' því er niig minnir, éin'-
liverntíma seint í janúar — var
svo mikið að gera í bænahús-
um þeirra, að prestarnir urðu
að láta færa sér þangað allan
mat. Á þeim degi niátti enginn
ganga inn í bænahúsin með skó
á fótunum. Arabar stíga fyrsta
skrefið inn í nýja árið berfætt-
ir. Finnst mér það fallegur sið-
ur.“
E.s, Reykjanes
frá Antwerpen 1. septem-
ber frá Amsterdam 3. sept-
ember.
Einarsson,
Zoega & Co. h.f.
Hafnarhúsinu^ símar
7797.
„Var ekki mikið af svertingj-
um þarna?“
„Jú, bæði af hreinkynjuðum
svertingjum og kynblendingum.
Þeir unnu allt það starf, sem
erfiðast var. Þeir voru kallaðir
Kaffar. Þetta var í raunniin
yndislegasta fólk. Hvar sem
þeir fóru var söngur og músikk.
Stundum gengu þeir í liópum
um bæinn á fögrum tunglskins-
kvöldum með fíólínin sín, gítar-
ana og konstantínurnar, syngj-
andi og spilandi öll möguleg lög.
Það var dásamlegt að hlusta á
þá. Þeir höfðu svo næmt söng-
eyra, að hvítu mennirnir kom-
ust ekki í hálfkvisti við þá. T.
d. var þýzkur kór í Kapstad að
æfa nýtt lag, sem var mjög
strembið og höfðu söng-
mennirnir hvergi nærri náð tök-
um á því þegar æfingunni var
lokið. En þetta sama kvöld
heyrðust svertingjarnir vera að
tralla hið nýja lag útum allt.
Nokkrir þeirra höfðu nefnilega
staðið fyrir utan gluggann á æf
ingaherbergi kórsins — og voru
þá ekki lengi að læra lagið, þó
strembið væri, þeir svörtu“.
„Þú vannst við beykistörf allj
an tímann þarna syðra, er ekki
svo?“
voru eitthvað 10—12 þús. íbú-
ar.“
„Það mun hafa verið árið
1885 að þú hvarfst aftur burt
af þessum suðlægu löndum?"
„Já, og þá fór ég aftur til
Þýzkalands og var þar enn í
3 ár. Lengst af dvaldist ég í
Barmstadt, litlum bæ nálægt
Hamborg. Á þessu tímabili
gerði ég einnig . það, sem
þýzkir köliuðu að fara í
„Fremd“. Þegar iðnsveinn lagði
af stað í ferðalag um landið
með það fyrir augum að vinna
á ýmsum verkstæðum, nokkurt
skeið á hverju, og nema þá
nýja starfshætti, er þar kunni
að vera að finna, hét það aði
fara í ,,Fremd“. Sveinninn var
að frama sig í iðninni.
Aftur heim
En nú leið að því, að ég færi
aftur heim t.il Islands og var
það tilviljunin, sem réði því,
eins og svo mörgu í ævi minni
fram að þessu. Sumarið 1888
var haldin mikil og glæsileg
iðnsýning í Kaupmannahöfn og
skrapp ég þangað að sjá hana,
en ætlaði að svo búnu aftur tii
Þýzkalands. Þá var ég gripinn
glóðvolgur til að smíða kjöt-
tunnur, sem áttu að fara til Is-
lands. Þetta varð til þess að
hjá mér vaknaði heimþráin, og
eftir fáa mánuði steig ég aftur
faíti á ættjörðina. Eg var þá
kominn heim eftir 14 ára dvö!
í útlöndum.“
Síðan þetta var hefur Pétur
Hafliðason dvalizt hér heima,
— lengst.af við beykisstörf, —
að undanteknum vetrarkafla
1630—’31, þegar hann fór til
Þýzkalands með ,,Dettifossi“
og dvaldist þar meðan skipið
fór eina ferð heim og aftur suð-
ur. Við þetta tækifæri lieim-
sótti hann þá staði, þar sem
hann hafði lengst dvalist þar
syðra.
Vantar krakka
tíl að bera blaðið til áskrifenda við „
Tjarnargötu.
Þjóðviljiíin.
Samiæzsla byggðanna
Framhald af 3. síðu.
þetta væri þitt síðasta“ spurði
ég. „Nei, það datt mér ekki í
hug; ég hef alarei verið líf-
hræddur, ekki heldur niina; ég
hef engan beig af ánni, ég er
svo skyldur henni; og svo hef
ég svo oft etið mig saddan af
silungnum úr henni og sofnað
vært við niðinn. Bara að læra
að reikna með náttúruöflunum,
þá vinna þau manni ekki tjón.“
Þetta meinti hann víst til
mín, hann vissi hvernig- óþurrk-
arnir fóru með mig. „En hef-
urðu tekið eftir hvar þú lentir“
spurði ég og benti upp að
stekkjartóftinni, ég hafði oft
vísað honum á bæjarstæði þar,
,,nú byggir þú þarna og svo
hjálpumst við að við búskap-
inn; þú skilur ána manna bezt
og veizt hvað hún meinar með
því að flytja þig hingað.“ Þetta
seinasta sagði ég spekingslega
og hnippti í Bjólf um leið.
,,Eg athuga nú málið“ sagði
Bjólfur með hægð, „ég þarf að
fara yfir til kindanna minna
strax og áin verður væð.“
Nú tók Vinnsi til máls: „Auð
vitað flyturðu til okkar Bjólf-
ur, nóg er landrýmið og ekki
er of skemmtilegt í Hákoti,
vantar alveg sérstaklega létt-
lyndan mann.“
Bjólfur svaraði þessu ekki,
var víst að hugsa um eitthvað
annað. Við fórum heim. Þeg-
ar þangað kom sögðu strákarn-
ir: „Ætlarðu að vera hjá okk-
ur Bjólfur, þú ferð ekkert yfir
aftur, gerðu það ekki góði
Bjólfur minn.“
Og konan mín sagði: „Guði
sé lof að þú ert lifandi, þú ferð
nú ekki fet aftur að Koti til
veru, ég held að við séum ekki
til margskiftanna þessar hræð-
ur hérna í dalnum.“
„Það er meira en satt,“ sagði
Bjólfur, „ætli ég komi þá ekki
1 viðtalinu við þennan víð- með allt mitt liafurtask fyrst
förla öldung hafði tíðindamað-
urinn gleymt því, að hann var
90 ára í dag og þess vegna
sannarlega kominn tími til að
láta hann aftur vera í friði með
ættingjum og afmælisgestum.
Þegar þeir kvöddust fannst
tíðindamanninum hann mega
skilja það á glettnisglampa,
sem brá fyrir i augum afmæl-
isbarnsirís, að ekkert væri á
móti því að láta hann hafa ann-
þið viljið það öll, og áin virðist
vera á sama máli.“
Bjólfur flutti til okkar og
kunni vel við sig. Hann byggði
fjárhús og 'hlöðu við stekkinn
eftir tilvísun árinnar og notaði
timbrið úr baðstofunni. Sjálfur
bjó hann hjá okkur og við unn-
um saman að búskapnum og
efnuðumst báðir. Það var
eins og forsjónin holdi klædd
hefði komið á heimilið; allt
Skrautgjarnir menn,
mmrnmmm
bændur þar
„Jú, í Kapstad vann ég með
22 öðrum mönnum á beykis-
verkstæði, sem var i sambandi
við brugghús mikið. En svo fór
fyrirtækið á hausinn — já, það
gengur stundum upp og niður í
útlöndum — og þá hélt ég til
Port Elizabeth, sem er um það
bil 500 mílur austur eftir strönd
inni. Þar vann ég á verkstæði,
sem aðallega framleiddi i
að viðtal eftir 10 ár, þegar Pét-! gekk eins og í sögu. Það komu
ur Hafliðason verður búinn að
horfa á þróun mannkynsins í
heila öld.
»— »..t-
«
strokka, keröld og annað slíktf-Vj.
handa bændum. Allar voru.
gjarðir og höldur þarna gerðar
úr kopar eða látúni, því bæad-
ur á þessum stöðum eru skraut
menn .miklir, .1 Pprt Elizabeth
1—3 herbergi
og eldhús
..óskast, nú eða 1. okt. n. k.
— Tvennt fullorðið í heim-J
Reglusöm umgengni.
j;Tilboð óskast send til af-
"greiðslu Þjóðviljans, merkt
::„Reglusemi.“
auðvitað byljir og slagviðri
eins og áður, en ég tók varla
eftir svoleiðis smámunum. Eg
steinhætt* að tortryggja vinnu-
rnanninn í ástamálunum og
kallaði hann aldrei Vinnsa
meir. Strákurinn sem ég hélt
að ég ætti ekki fór allt í einu
að lílcjast mér. Við minntumst
oft á þennan skemmtilega flutn
ing Bjólfs, við höfðum öll gam-
an af því. Mér fannst ég vera
orðinn stórbóndi og fór að tala
uppliátt um hugðarefni mín. Og
ég þreyttist aldrei á að dásama
ána fyrir að færa mér þennan
nýja heimilismann, sem mér
fannst vera eins og íslenzk nátt
úra gædd mannlegri sál.