Þjóðviljinn - 24.09.1947, Blaðsíða 3

Þjóðviljinn - 24.09.1947, Blaðsíða 3
Miðvikudaginn 24. sept. 1947. ÞJOÐVELJINN 3 viilliorf oj^ ifeiúl ' BlfeBfe ðfell dl sfÓ Að gömlum íslenzkum sið staldra verkamenn við, þegar líður að haustnóttum, líta yf- ir liðna mánuði og athuga hvað framundan er. A hallandi sumri sendi rík- isstjórnin launþegum kveðju sína. Skipaði hún atvinnurek- endum að segja upp samn- ingum við verkamenn til að lækka kaup þeirra. Samtímis þessu lét hún draga saman eða stöðva verklegar fram- kvæmdir, ef verða kynni að verkamenn yrðu auðbeygðari undir kúgunarokið með hung ursvipu atvinnuleysisins vof- andi yfir höfði sér. ★ Viðhorfið framundan verð- ur ekki skilið nema athugað sé, hvað að baki liggur. I febrúar s. 1. ræddi stjórn Dagsbrúnar um það við ríkis stjórnina, að ekki yrðu gerð ar neinar þær ráðstafanir er rýrðu kjör launþeganna og bauð samvinnu verkalýðs samtakanna. En ríkisstjórn- in var ekki upp á það komin1 að ræða við verkamenn, held ur hafnaði hún boði Dags- brúnar um óbreytt kaup, ef ríkisstjórnin héti því að rýra ekki lífskjör almennings. Það kom brátt í Ijós, hvers vegna ríkisstjórnin vildi ekki gefa slikt loforð. Lítilsvirð- ing hennar á verkamönnum var slík, að skömmu eftir að fyrrnefndar viðræður áttu sér stað lagði ríkisstjórnin nýjar milljóna tollabyrðar á almenning. Þetta var fyrsta árásin, en fleiri voru fyrirhugaðar. ★ Með tollaálögum ríkisstjórn arinnar var kaupmárttur laun- anna skertur. Gróði heildsal- anna var hins vegar látinn ó- hreyfður. Þegar þannig var að farið áttu verkamenn að- eins um einn kost að velja: ekki. Verkamenn létu ekki sendla ríkisstjórnarinnar rugla sig. Þetta var fyrsti ósigur hrun stjórnarinnar í átökunum við verkamenn. ★ En hrunstjórnin lét sér ekki segjast. Hún var jafn- ákveðin í því að verkamenn skyldu fórna. í júníbyrjun skipaði hún „sáttanefnd“ til að hindra samninga milli verkámanna og atvinnurek- enda, — koma í veg fyrir sættir! og rétti verkamönn um smánartilboðið fræga um óbreytt kjör. Sendir voru út erindrekar til að skipuleggja verkfallsbrot, stéttardómur fyrirskipaður og tilraunir gerðar til þess að kljúfa Al- þýðusambandið. Þótt ekkert af þessu bæri tilætlaðan árangur var hrun- stjórnin enn ekki af baki dottin. Heldur en að gefast upp við að rýra lífskjör verka manna ætlaði hún að fórna síldarvertíðinni — og þar með afkomu allrar þjóðarinn- ar — því sjálf vár ríkisstjórn- in með sölusamningum sínum búin að binda afkomu allr- ar þjóðarinnar við síldveið arnar. Þetta mistókst hrunstjórn- inni einnig, því útvegsmenn og Alþýðusambándið tóku af henni ráðin og sömdu. Það var úrslitaósigur hrun- stjórnarinnar í átökunum við verkamenn. ★ Rikisstjórnin virðist samt ekkert hafa lært af óförum sínum J sumar. Árás hennar á kjör verkamanna þá átti að vera upphaf að árás á lífskjör allra launþega í land- inu, og þótt ríkisstjórninni mistækist með öllu sú fyrir- ætlun í sumar, hyggst hún Er nauðsynlegt að ráðast á lífskjör almennings iraskíð og verðþenslan vinnuleysi hjá byggingamönn um. Með synjun á innflutningi hráefna skipuleggur hún at- vinnuleysi hjá iðnverkafólki. Með minnkandj innflutningi skapast atvinnuleysi hjá hafnarverkamönnum. ★ Enginn lifandi maður er svo skyni skroppinn að hægt sé að telja honum trú um að þetta séu ráðstafanir til þess að draga úr dýrtíðinni, né heldur að. þær stafi af óhjá- kvæmilegum gjaldeyrisskorti, því á sama tíma og hrun- stjórnin er að stöðva bygging- arnar og iðnfyrirtækin flytur hún inn á einum mánuði (ágústmán.) bíla fyrir á fjórðu milljón Króna. Á sama tíma og hún segir verkamönnum að þeir. verði að hætta að drekka kaffi sök- um gjaldeyrisskorts, á sama tíma og þeir fá hvorki sápu né handklæði til þess að þvo af sér skítinn, eru búðirnar fullar af skrani og glysvarn- ingi, sem heildsölunum var leyft að eyða gjaldeyri þjóð- arinnar fyrir — vegna þessj að sala slíkrar vöru var þeim svo auðfarin gróðaleið. Því er nú mjög haldið fram í stuðningsblöðum stjórnarinn- ar að hin mikla kaupgeta al- mennings sé aðalástæða verð- þenslunnar. Þetta er blekking, Verðþenslan stal'ar ekki af þvi að íslenzk alþýða hafi haft nóg að bíta og brenna síðustu árin og getað veitt sér sæmileg lífs- kjör. Húii stafar fyrst og fremst af kapphlaupi eigna- mannanna um fjárfestingu, um að breyta peningum sínum í arð vænlega hluti. Hún stáíar af braskinu og svindlinu sem auð- stétt Keykjavíkur hefur stund- að sein aðalíþrótt undanlarið og stundar enn. Þegar bifreið er seld með 20 þús. króna hagnaði, þegar íbúð er seld með 50 þús. króna liagn- aði, þegar hús er selt með 200 þús. króna hagnaði o. s. frv. losnar þannig braskfé sem þrýst ir á og spennir verðið æ hærra. Þeirri þróun liafa allir fylgzt með á undanförnum árum. Og braskið og svindlið heldur enn áfram linnulaust, þótt talað sé um „erfiða tíma“, „byrðar“ og’ „fórnir“. Þau liin sömu blöð sem hæst gala um þá hluti birta daglega auglýsingar sem brjóta í bága við landslög. Auglýsingar um kaup og sölu á innflutningsleyf- um, um yfirborganir á húsnæði, um-liúsaleigu í erlendum gjald- eyri o. s. frv. Þegnskapur þess ara burgeisablaða er svo mikill, að þau víla ekki fyrir sér að birta þessar auglýsingar við hlið ina á hjartnæmum greinum um hvilík nauðsýn það sé að ráð- ast á lífskjör almennings. Og yfirvöldin láta sér ekki til hug- ar koma að skerast í málið, braskið og svindlið er svo lög- Iielgað að það getur farið frani opinberlega eins og venjuleg kaupsýsla. En á meðan braskið og sviiidl ið og ckrið og óreiðan eru aðal- athafnir fjölmennrar auðstéttar ■ lætur enginn alþýðuinaður sér til hugar koma að „fórna“ lífs viðurværi sínu og fjölskyldu sinnar á altari þessarar sömu stéttar. Iðnnemaþingið að rísa til varnar og hækka leyna a nýjan leik með kaupið. Allt lið. sem beildsalarnir og hrunstjórn þeirra átti yfir að ráða var sent út af örkinni til þess að hindra það, að verkamenn risu til varnar og annar ,,alþýðuflokks“( !)-ráð- herrann kallaði það „glæp“ að þeir verðu sig gegn árásum á lífskjör sín. Ráðherrarnir hlupu í flaustri frá embættis- störfum til þess að stjórna persónulega baráttu aftur- haldsins gegn verkamönnum og atkvæðasmölun í Dags- brún. Jafnvel Eysteinn lítli var látinn gefa út laumubréf til dreifingar meðal verka- manna. En allt kom fyrir haustinu. Það er eins og þessi arma stjórnarnefna eigi sér einn mikinn óvin, og ekki nema einn: al'þýðu síns eigin lahds. Með ráðstöfunum sjnum skipuleggur hún atvinnuleysi. Eftir að gróðalýðurinn hefur árum saman fengið að só- lunda byggingarefninu í skrauthýsi sín dregur ríkis- stjórnin fyrirvaralaust saman byggingarframkvæmdirnar, þær sem hún ekki stöðvar með öllu, enda þótt þúsundir alþýðu manna búi enn í her- mannabröggum eða skorti með öllu þak yfir höfuðið. Þannig skipuleggur hún at- Skipulagning atvinnuleys- isins er aðeins liður í hernað- aráætlun ríkisstjórnarinnar gegn alþýðunni i landinu. — Jafnhliða því eða í kjölfar þess ætlar hún að koma á launalækkunum. í því augnamiði skipaði hún vinnuveitendum (eins og meirihlutanum í bæjarstjórn Reykjavíkur) að segja upp samningum sínum við verka- menn. Þegar verkamenn ræða í sinn hóp þetta síðasta tiltæki hrunstjórnarinnar eru þeir á einu máli um það, að mörgu heimskulegu og illgjörnu hefðu þeir getað búizt við af ríkisstjórninni, en tæpast pví að hún heimtaði kauplækkun af verkamönnum, því meóan ekki sé á nokkurn hátt hrótl- að við gróða heildsalanna og annarra stórauðmanna, eða þeim jafnvel veittar nýjar ívilnanir komi ekki til mála að láta framkvæmd slíkrar fyrirætlanar viðgangast. Tilgaiigurinn mcð þessum ráð stöfunum ríkisstjórnarinnar er auðsær. Hann á ekkert skylt við „baráttu gegn dýrtíðinni“. Hami er barátta geRn vinnandi stétt- unum í landinu, barátta gegn yfirgnæfandi meirihluta þjóðár- iiinar. Knuplækknn hjá verkamönn- um á aðeins að vera upphafið að allsherjar Iaunalækkunum. Ef það tækist að lækka Iaun- Framhald af 8. síðu [ Engar undanþágur „5. þing I.N.S.f. skorar á iðn- fulltrúa, að þeir veiti engar und anþágur í sambandi við undirrit un námssamninga hvað aldurs- takmark snertir. Einnig skorar þingið á prófnefndir í iðnaði og iðnaðarmálaráðuneytið að ekki verði gefnar undanþágur hvað sveinspróf snertir“. Regíur um iðnnáin ' „5. þing I.N.S.Í. vill með tilliti til eftirfarandi samþykktar frá fjórða þingi sambandsins, beina þeirri áskorun til háttv. iðnaðar málaráðherra, að hann skipi nefnd manna til að endurskoða reglugerð um iðnaðarnám sam- kv. lögum nr. 100 11. júní 1938 Ennfremur beinir þingið þeim tilmælum til ráðherrans að hann t gefi Iðnnemasambandinu kost á að tilnefna mann í nefndina“. Verknámsskólar og stytting námstímans Samþykkt 4. þings I.N.S.Í. er in hjá verkamönnunum á röðin næst að koma að sjómönnum, iðnaðarmönnum og starfsmönn- um ríkis og bæja. Það á að rýra lífskjör meginþorra þjóðarinnar til þess að heildsalar og annar stórgróðalýður gcti í ró og næði setið að feng sínum. Þess vegna er það nú næsta verkefni alira launþega og sam- taka þeirra, hvort lieldur þeir moka kolum niðri við höfn eða sitja í skrifstofu með „hvítt um hálsinn“, að mynda órjúfandi bandalag gegn árásarfyrirætlun um ríkisstjórnarinnar gegn al þýðunni í landinu. Umlir því eru kjör þeirra í fram í frain- tíðinni komin. svohljóðandí: „Fjórða þing I.N.S.f. lítur svo á að iðnnámstími í ýmsum iðn- greinum sé óþarflega langur, og telur brýna nauðsyn bera til að fram fari hlutlaus athugun á því í hvaða iðngreinum megi nú þegar stytta námstímann, án þess að um breytta námstilhög- un væri að ræða. Jafnframt fari fram rannsókn á því í hvaða iðngreinum væri hægt að stytta námstímann með breyttri og árangursríkari náms tilhögun. Það er skoðun þingsins að þar komi aðallega til greina verk- námsskólar, starfræktir af ríki og bæjum. Þingið leggur til að þessi leið verði farin sérstaklega vegna þess, að hún felur í sér möguleika til úrbóta á því ó- fremdarástandi, sem nú ríkir í iðnaðarnáminu svo sem að f jöldi iðnnema fær oft ekki nema nasa sjón af því hvernig vinna skuli hin vandasömu störf í iðngrein- unum“. íslenzkur kjarnorku- fræðingur Framhald af 8. síðu. um efnum og kjarnorkunni. Þorbjörn hefur dvalið við hina frægu vísindastofnun Prineeton- háskólans, þar sem A. Einstein, J. A. Wheeler og fleiri lieims- frægir vísindamenn starfa. Einn ig hefur hann dvalið um hálfs- mánaðarskeið suður í eyðimörk um Nýju-Mexikó við aðaltil- raunastöðvar Bandaríkjamanna á kjarnorkusviðinu. Einhvern næstu daga 'mun Þjóðviljinn birta viðtal við Þorbjörn, og e. t. v. skrifar hann sjaífur nokkr ar greinar fyrir blaðið.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.