Þjóðviljinn - 12.10.1947, Blaðsíða 7

&
ÞJÖÐVILJINN
Sunnudagur 12. október 1947.
ÍTr Iiwgiimi
Næturlæbnir er í læknavarð-
/ tofunni Austur'bæjarskólanum,
sími 5Ö30.
Næturvörður er í Ingólfsapó-
teki, sími 1330.
Kvennadeild Slysavarnafélags-
ins heldur skemmtfund í Tjarn-
arcafé annað kvöld kl. 8.30. Til
skemmtunar verður: Söngur,
upplestur og dans.
Nánar í auglýsingu í bláðinu
dag.
Útvarpið i dag:
13.15 Erindi: Vandamál fá-
mennu skólanna (Stefán Jóns
son námsstjóri).
15.15 Miðdegistónleikar plötur.
20.20 Orgelleikur í Dómkirkj-
(dr. Victor v. Urbants-
chitsch).
20.40 Erindi: Hjá Molbúum
Hendrik Ottósson fréttam.
21.05 Tónleikar: Norðurlanda-
kórar (plötur).
21.20 Þýtt og endursagt:
„Kristni og lýðræði", eftir
Stafford Cripps
21.45 Tónleikar.
Málverkasýningu Taboð *'sokkið skip
Trolle og Rothe hafa auglýst
Sigurðar Sigurðs-
sonar fýkur annað
Málverkasýning Sigurðar
Sigurðssonar i Listamannaskál
anum hefur nú staðið í 10 daga.
í gærkvöld höfðu um 1000
1 manns sótt sýninguna. Sigurð-
ur var þá búinn að selja 9 mál-
verk og 1 teikningu. Sýningunni
lýkur annað kvöld.
tilboð í ,,Bro“ þar sem hann ligg
ur og jafnframt augiýst tilboð
í björgun á ýmsum lausa mun
um er tilhgyrðu skipinu.
Cbarfie Chaplin
AFGREIÐUM BLAl TÞVOTT
og frágángstau með tiltölu-
lega stuttum fyrirvara. —
Þþottahúsið Eymir, Nönnu-
götu 8. Sími 2428.
RAGNAR ÓLAFSSON hæsta-
réttarlögmaður og löggiltur
endurskoðandi, Vonarstræti
12. sími 5999.
MUNIÐ KAFFISÖLUNA Hafn
arstræti 16.
KAUPUM HREINAR ullartusk
ur. Baldursgötu 30.
DAGLEGA ný egg soðin og
hrá. Kaffisalan Hafnarst. 16.
KAUPUM — SELJUM: Ný og
notuð húsgögn, karlmannaföt
og margt fleira. Sækjum ■—
— sendurri. Söluskálinn,
Klapparstíg 11. — Sími 6922.
Klukkán 2 í gær var Tónlist-
arskólinn settur í Tripolileik-
húsinu. Skólastjórinn Páll Is-
ólfsson flutti ræðu og skýrði
vetur.
Skólinn mun sem áður starfa
frá fyrirkomulagi kennslunnar í
í Þjóðleikhúsinu. I lionum verð-
ur hátt á 3. hundrað manns. í
barnadfeildinni, sem dr. Edel-
stein veitir forstöðu verður mik-
ill fjöldi. Framhaldsdeildinni
verður nú skipt í tvennt: al-
menna deild og fagmannadeild.
Að skólanum koma nýir kenn
arar: Jón Þórarinsson verður
yfirkennari tónfræðideildarinn-
ar, Hans Stepanek frá Vín í stað
Björns Ólafssonar, fiðluleikara,
sem nú dveist við frekara nám í
Ameríku. Þá koma að skólanum
sem kennarar þau Hólmfríður
Sigurjónsdóttir, píanóleikari, og
Egill Jónsson, sem er nýkominn
frá námi í klarinettleik í Eng-
landi.
Ákveðið hefur verið, að þeir
Róbert Abraham og Guðmuild-
ur Matthíásson flytji á þessum
vetri við skólann 10 fyrirlestra
hvor um tónlistarsögu, en auk
þessa verður Róbert Abraham
kennari í pianóleik. Fyrirlestr-
ar þeirra Róberts og Guðmund-
ar verða fluttir á hverjum
þriðjudegi i Tripolileikhúsinu.
Palestínuvandamáíið
Framhald af 1. síðu.
an, hafa á fulltrúaráðstefnu í
Beirut orðið samrnála um hern-
aðarlegan undirbúning „vegna
öryggis Palestinu“, að því er
segir í sameiginlegri tilkynn-
ingu, sem birt var í gærkvöld.
Er þar lýst yfir því, að reyni
eitthvað erlent vald að skipta
Palestínu með valdi- yrði hart
látið mæta hörðu. Arabarikin
grípi þá til sinna ráða og muni
ekki láta viðgangast slíkt rang-
læti.
Gyðingar ánægðir
Forseti umboðsráðs Gyðinga
í Palestínu, Ben Gurion, hefur
látið í Ijós ánægju yfir afstöðu
Bandaríkjanna, og telur hana
stórt spor í áttina til sjálfstæðs
Gyðingaríkis.
Segir forsetinn að Gyðingum
í Palestínu sé fullkunnugt um
hótanir Araba, en séu heldur
ekki aðgerðarlausir. Hafi þeg-
*r verið gétíðar ráðsfcStfflLnir tii
Herferð gegn ,,innan-
bæjarfjósum“?
Bæjarráð samþykkti s. 1. föstu
dag að tilkynna Geir Gunniaugs
syni Eskihlíð A að hann verði
að hafa rýmt af lóðinni um-
hverfis hús hans öllum bygging
um er þar hafa verið settar án
leyfis, fyrir 1. mai n. k„ en nú
þegar beri að fjarlægja hús
úr vegarstæði Eskihlíðar.
Máske or þetta upphaf að að-
gerðum bæjarstjórnar til að
fjarlægja fjós og önnur gripa-
hús úr íbúðarhverfum þeim sem
mönnum eru ætluð, en enn hef-
ur þó ekki heyrzt að blakað
hafi verið öðrum innanbæjarfjós
um.
Kynþáttaofsóknir
Bjarna Ben.
Framhald af 8. síðu.
Þess má geta að alllangt er
síðan það kom til tals að hljóm-
sveit Rex Stewarts kæmi hing-
að, og skemmtanaleyfi fengið
fyrir nokkru, en hljómsveitin
átti einungis að koma hér við á
leið sinni til að halda hljómleika
á meginlandi Evrópu.
Þjóðviljanum barst í gær frá
dómsmálaráðuneytinu eftirfar-
andi tilkynning varðar.di þetta
mál: •
Vegna takmarkana þeirra,
sem ‘orðið hefur að gera á
innflutningi nauðsynja til
landsins , hefur dómsmála-
ráðuneytið nýlega gefið lög-
reglustjóranum í Reykjavík
svofelld fyrirmæli:
„Hér með er. fyrir yður
lagt, herra lögreglustjóri. að
veita ekki skemmtanaleyfi
fyrir erl. trúði og aðra slíka
skemmtimenn, nema að
fengnu samþykki ráðuneytis
ins í hverju einstöku tilfelli.“
I samræmi.við þetta hefur
raðuneytið ákveðið, þar sem
því verður við komið, að
neita um vegabréfsáritun til
manna, sem ekki mundu fá
skemmtanaleyfi samkv. fram
anrituðu. Hins vegar hefur
ekki þótt fært að banna mönn
um, sem komnir voru til
landsins áður en bann þetta
var gefið og nú eru staddif
úti á landi, að halda þar
skemmtanir, enda höfðu þeir
þegar haldið skemmtanir í
Reykjavík, en sjálfsagt er að
hafa um þetta samræmi um
land allt.
Svo sem sjá má af bréfinu
til lögreglustjóra taka fyrir-
mæli þessi ekki til viður-
kenndra listamanna, sem
ætla má, að verulegur menn-
ingarauki stafi af- En hins
vegar er ekki unnt að taka
tillit til þess, þó að hinir er-
lendu menn eigi í orði
kveðnu ekki að fá neinar
greiðslur í erlendum gjald-
eyri, þar sem vitað er, að fá-
ir þeirra munu hingað koma
í góðgerðaskyni, enda um
suma uppvíst, að þeim er
greitt í jafnvirði . erlends
gjaldeyris.
Framiiald af 5. sícV
ur hann lagt niður flækings-
gervi sitt, harða hattinn og
bambusstafinn. Margir hafa
furðað sig á því, að hann hafi
varpað frá sér persónu, sem
var orðin svo mótuð í hugum
alls þorra manna- Hann lítur
á það sem sjálfsagðan hlut.
Því að síðan Chaplin fór að
framleiða kvikmyndir, 1912,
synir hans börðust í stríðinu:
með Bandaríkjamönnum og;
sjálfur var hann ákafur þátt-
takandi í baráttunni gegn naz:
ismanum. Meðan amerískir
stjórnmálamenn reyndu enm
að skilja Hitler. var Chaplin
þannaður í Þýzkalandi. A—
samt fl-eiri merkum Ameríku.
mönnum var hann hvatamað-
ur að nýjum vígstöðvum £
hefur heimurinn gerbreytzti' Evrópu, vígstöðvum, sem hin
ar undirokuðu þjóðir biðu £
ofvæni. Bandaríki Ameríku
Hafa auðgazt á því að eignast
Chaplin og þess vegna er
hann ennþá vinsæll hjá öll-
um öðrum en afturhalds-
seggjunum.
— Eruð þér kommúnisti?'
Þessi spurning hefur oft ver-
ið lögð fyrir hann,- Ef hann.
segði já, væri hægt að ráðast-
á hann með nýju offorsi, og
segði hann nei, myndu aftur-
haldsblöð um allan heim.
skýra frá þvr stórum stöfum
Vandamál hans eru ekki þau
sömu heldur. Flækingur
Chaplins er ekki lengur til
sem. þjóðfélagslegt fyrir-
brigði. Hinn aukni stéttamis-
munur hefur tortímt honum
og aðrar manntegundir eru
komnar í hans stað. I hinni
nýju kvikmynd sinni um
hinn litla meðalstéttarmorð-
ingja, „Monsieur Verdoux“
mun hann sýna, hvernig
kreppa getur mótað manns-
líf, þannig að úr því verði að
eins ógæfa og þjáningar.
Hvers vegna hötuðu nazist-1 ag Charlie Chaplin væri frá-
arnir Chaplin og hvers vegna
hata afturhaldsseggirnir
hann í dag? Fyrst og fremst
vegna þess, að hann er ævin-
lega sjálfum sér samkvæmur.
Þrátt fyrir hin geysiháu laun
sín er hann sífellt hinn sami
og hann ,var fyrir heilum
mannsaldri, þegar hann kom
úr örbirgð Lundúnaborgar til
hinnar sólgylltu Kalifovníu-
Afturhaldið er fylgjandi
því að listin eigi að vera há-
fleyg og svifa í skýjunum.
Hún „úrkynjast“ að áliti aft-
urhaldsseggjanna, ef hún fer
að fást við vandamál mann-
kynsins. Við höfum séð ótal
heiðursmerktar amerískar
kvikmyndir. sem fjalla í orði
kveðnu um vandamál manna,
en í rauninni gera þær ekki
annað en leika með þau. —
Chaplin dregur ekki dul á
skoðanir sínar, og þar sem
hann er listamaður á heims-
mælikvarða, gerir hann öll-
um Rankin-um ljósa analegá
niðurlægingu þeirra, svo að
þeir kveina af gremju.
laridvarna og til að fá stórt er-
lent lán til að koma Gyðinga-
ríkinu á laggirnar.
Palestínunefndin frestaði í
gær fundum fram yfir þesfea
helgi.
Auglýsing nr. 100
Fi’amhald af 4. síðu
allir fengju eitthvað, hvort-
tveggja virðist muni misheppn-
ast. En eitt mun þó ekki mis-
heppnast, en það er að þessi
stofnun verði mjög kostnaðar-
söm. En var nú ekki hugsan-
legt, að eins mikið hefði mátt
bæta úr gjaldeyrisskortinum á
þann hát.t að verja honum til
að afla gjaldeyrisvöru eða jafn
vel til markaðsleitar ?
SMákaupmaðfir.
-hverfur kommúnisma-
Hann hefur svarað spurn-
ingunni á þann hátt, að það
samsvarar alveg þeirri mynd.
sem menn hafa gert sér af
honum eftir list hans:
— Eg er listamaður. Eg hef
áhuga á lífinu. Kommúnísm-
inn er nýtt lífsviðhorf og því
hlýc ég .að hafa áhuga á
kommúnisma.
Með hjálp hans væri hægt
að ljúka við Babelsturninn,
hefur Jean Cocteau sagt. —
Afturhaldið óttast að það
verði gert, að Chaplin styðji
lýðræðishreyfinguna, þrátt
fyrir landamæri og tungu-
m’ál. Ohaplin hefur áhuga á
lífinu og mönnunum. Sér-
hver kvikmynd hans er boð-
skapur til mannkynsins. Því
eru þær ætíð velkomnar með
al okkar, hvort sem hann
kemur sjálfur fram sem litli
flækingurinn eða lýtalaus
heiðursmaður. Það er nefni-
lega ekki hatturinn eða bamb
usstafurinn, sem við lútum,
heldur hinn mikli, hlýi og
Mig langar til að 2era | pfandi listamaður, sem mótar
mitt til að bæta heimmn, hef
ur Chaplin sagt sjálfur. —
Mig langar til að stuðla að
því, að aðrir drengir þm’fi
ekki að lifa eins ömuriega
bernsku og ég átti við að bua
og mig langar til að gera
mönnunum auðveldara að
skilja hver annan.
„Oamerískur“ er það ein-
kunnarorð, sem menn bafa
nú reynt að festa við hann.
Það er rétt. að hann er .ekki
amerískur ríkisborgari- Það
eru fleiri, sem eru það ekki
án þess að á þá hafi verið
ráðizt af þeiri’i ástæðu. Enda
þótt 70% af tekjum hans
komi frá Evi’ópu, greiðir
hann skatt af 100% - í Amer-
íku, svo að hann boi’gar fvrir
vei’u sína þar. Er hin „óamer,
íska“ starfsemi hans fólgin
í þvf að hann hefur gert am-
erískar kvikmyndir frægar á
undan öllum öðrum? Báðir
allar hans kvikmyndir.
;;mjög vandaðar í ýmsurn lit-p
J um.
II úsgagaverzluniii ATOM A, -
Njálsgötu 49, sími 6794. ;
liggur leiðin
■ ’-l -l-l-l-H-l- i I"1 I 11 I'MbX l'W-