Þjóðviljinn - 13.11.1947, Blaðsíða 3

Þjóðviljinn - 13.11.1947, Blaðsíða 3
Fimmtudagur 13. nóv. 1947. ÞJÖÐVILJINN Jmias Ártiustm : JKeyrt of/ séð TVO POLITISK HOS Hér niðri við höfnina, skammt hvort frá öðru, standa tvö pólitísk hús. Allir vita livar Varðarhúsið er. Áður voru þar aðalbæki- stöðvar íhaldsins, — og húsið er æði stórt og áberandi, eins og íhaldið. Þarna lærðu margir ihaldspiltar undirstöðuatriðin í því að vera pólitísk mikilmenni. Þarna munu mörg stjómmála- séní á borð við Jóhann Haf- stein hafa slitið sínum fyrstu pólitísku skóm. „Stétt með stétt“ Innaní varðarhúsinu stóðu mestu ræðuskörungar íhaldsins upp á fundum og þreyttust aldrei á að segja „stétt með stétt“, — og fundarmenn þreytt ust aldrei á að hrópa ,,heyr!“ af hrifningu. Og þegar mikið var um að vera, þegar mestu menn íhaldsins þurftu óvenju mikið að bjarga þjóðinni, t. d. með því að láta hana kjósa sig á þing eða í bæjarstjórn, komu Jjeir fram á svalir Varðarhússins, — en á þær var oft strengdur breiður borði með áletruninni „stétt með stétt“, — og sögðu með alvöruþunga „stétt með stétt". Og áheýrendur, sem stóðu fyrir neðan, eins og t. d. Guðrún Guðlaugsdóttir og Er- lendur Pétursson, hrópuðu ,,heyr!“ af hrifningu. Þegar uppboði morgunsins inn og spurði, hversvegna lok- var lokið, settust þeir, sem ekki höfðu orðið náðarinnar að- njótandi, niður og biðu. Atvinnu leysi er oftast bið i ömurleika. I Verkamannaskýlinu hljóta margir fjölskyldufeður að hafa hugsað til lífsins sem andstæð- ings síns, er freistandi væri að losa sig við. Varðarhúsið og Vcrkamanna skýlið eru tvö pólitísk hús. Ekki lengrur dregiið í dilka _____ v" .’ • S JiiMií En svo breyttust timarnir ög allir fengu vinnu. Atvinnu- rekendur gátu ekki lengur kom- ið og dregið sér mannlegt vinnu afl í dillro. r.iðrí \'c:'I;:t:nirstia- komu verka- 1-5, Frá mínum bæjardyrum séð. Vér, sem byggjum Innri Vík, I Skoðanafrelsi, ritfrelsi, trú- búum nokkuð afskekkt, en fyrir frelsi. 'ii. memi c 1.1-1 leitr-.:r íli ao fciöa eftir náðinni, heldur til að taka sér fárra mínútna hvíld frá míkilli vinnu, drukku kaffi og áttu fyrir því. Þannig liðu tímarnir og út- litið gerði frekar að batna en versna. Stjórnarsamvinna tókst um hinar glæsilegustu fram- kvæmdir í atvinnu- og efnahags málum, tillögur, sem bornar voru fram af drengilegustu og ötulustu fulltrúum alþýðunnar í íslepzkum stjórnmálum. Fram tíðin virtist fela í sér tryggingu þess, að aldrei framar þyrfti að verða atvinnuleysi á Islandi. - þang að til allt í einu að grundvöllur stjórnarsamvinnunnar var ekki lengur til, m. a. fyrir þá sök, að margir valdamenn í íslenzkum stjórnmálum máttu til með að gera voldugu erlendu herveldi þann greiða að láta það hafa hluta af landinu til afnota sem herstöð, ef ske kynni að liið sama volduga herveldi fengi einhvemtíma löngun til að fara í stríð. Það, sem áður var fram- sækni, varð afturhald Þegar næst var mörkuð stjórnarstefna á íslandi gekk hún í öfuga átt við fyrri stjórn árstefnu, Það, sem áður var framsækni, varð afturhald. Rétt ur íslenzkrar alþýðu var ekki lengur aðalatriði heldur hrein- asta aukaatriði. Árangurinn af hinni nýju stjórnarstefnu geta menn m.a. séð ef þeir líta nú inní Verkamannaskýlið. Kapítalism- inn er þar aftur farinn að halda uppboð. Menn sitja þar og bíða. Dagurinn í Verkamanna- skýlinu er aftur oi’ðinn eins morgnana og bjóða í beztuj langur og hann var áður. At- mennina. Hin frjálsa samkeppni j vinnuleysið hefur haldið innreið er ein af höfuðdyggðum aug- sma að nýju. valdsskipulagsins. j Þegar ég kom að Verka- En það var hinum atvinnu- mannaskýlinu í fyrradag, ætl- lausu verkamönnum mikil náð, aði ég að ganga inn, þar sem ef boðið var í þá. Þjóðskipulag venjulega er geíigið inn. Eg ætl auðvaldsins var þarna af náð ( aði að ganga inn við vesturenda sinni að miðla liinum atvinnu-1 skýlisins. En dyrnar voru lok- lausu verkamönnum möguleik- aðar. Gekk ég þá að austur- anum til að lifa. En aðeins fáir! enda skýlisins og inn þar. útvaldir. | Eg hitti fyrir forstöðumann- að væri hinumegin. Hann sagði, að það stæði yfir viðgerð. Gólf- ið féll þar nefnilega niður í vik unni sem leið og tveir menn með því, — annar þeirra bækl- aður og slasaðist allmikið. „Já, livort ég man at- vinnuleysisárin“ Það eru 25 ár, síðan bærinnj lét reisa Verkamannaskýlið,, sem síðan hefur verið eign hans; — en sami maðurinn, Guðmundur Magnússon ,hefur séð um rekstur þess frá upp- hafi. Þarna er æði hátt til lofts og vítt til veggja. Samt hafa oft verið mikil þrengsli í Verka- mannaskýlinu. Það hefur.nefni lega oft þurft mikið pláss til að rúma reykvískt atvinnuleysi. Allstór kolaofn stendur við vesturvegg. Löng borð ná næst- um frá end'a til enda og bekkir meðfram þeim; — annað ekki húsgagiia. Þa.5 er allt annað en vistlegt að li t. hér um. Viðhald bæj- arins á skýlinu lýsir sér t. d. í því, að gólfið á það ti! að falla niður með menn og valda slys- um. - Framhald á 4 síðu. En á meðan þessu fór fram „ ,r ,,, r Og afram liðu tmiarnir, innaní Varðarhúsinu og utan- um það, meðan Varðarhúsið ómaði allt og ljómaði af slag orðinu „sétt með stétt“, söfn- uðust reykvískir verkamenn saman í lágu húsi aðeins fáa faðma í burtu og horfðu vand-. ræðalega hver á annan, vegna þess að þeir vissu ekki, hvernig áttu að afla brauðs lianda sér og sínum. Þeir voru atvinnu- laus stétt og höfðu um annað að hugsa en að hrópa „heyr!“ fyrir slagorðinu „stétt með stétt“. Miðstöð atvinnuleys- isins Verkamannaskýlið var á at- vinnuleysisárunum miðstöð at- vinnuleysisins í Reykjavík. Þangað komu vinnuveitendur á morgnana og völdu úr hinum stóra hópi atvinnulaúsra verka- manna þá, sem þeim leizt bezt á. Þetta var einskonar upp- boðsstaður. Uppboðshaldarinn var það þjóðskipulag, sem kennt er við kapítalisma. Samkeppni nokkur var milli vinnuveitend- anna um að koma sem fyrst á Bréf til Páfans Framhald af 5. síðu. urliðaðan reikning yfir mína út- tekt og innlegg í minni him- nesku konto, svo að ég viti nú hvernig ég stend reikningslega með minn eilífa kontokurant. Ég vil nefnilega vegna Yðar Herlegheita bann- saungs fara sparlega með þessi náðarmeðul, mér svo óforþént veitt af yfirhásælum Pío XI. I sambandi við þennan Yðar Herlegheita bannsaung vil ég benda Yðar Herlegheitum á það strax, að það er ósk lands- fólksins hér, að vor ágæti for- j sætisráðherra verði undan- skilinn og með öllu undanþeg- inn þessum bannsaung, því hann hefur ekki gerzt sekur um þá forherðingu lijartans, sem aðrir jafnaðai'menn, að vera á móti þeim sem forsjónin hefur valið til ríkidæma. Hann hefur alla tíð sýnt þeim undirdánug- heit og þegið sem sannkristnum manni sæmir, alla þá mola, sem þeir hafa rétt að honum og það jafnvel ofan í veikan maga stundum og orðið fyrir slysum þessvegna. Ég bið Yðar Herlegheit for- láts' á þessu pári, en feginn vildi ég eiga Yðar Herlegheit að þegar mér mest á liggur, og víst skal ég pata með fingrun- um eða drepa tittlinga á dauða- stund minni ef það mætti gleð- ja Yðar Herlegheit. Yðar allraundirdánugastur þénari Gísli úr Hlíð (með eigin hendi) in partibus infidelium. góðar samgöngur og útvarp fylgjumst vér þó vel með því sem er að gerast í stjórnmálum lands vors og heiminum — og það er margt skrítið. Óþreyjan á Aiþingi. Eg las fréttabréf Sig. Bjamasonar frá Alþingi i Mbl. 25/10. Þar segir hann frá hvað ,,bragðdauft“ og leiðinlegt það sé, að nokkrir al þingismenn skuli vilja láta gæta hagsmuna Islendinga á Keflavíkurflugvellinum og við framkvæmd herstöðvasamnings ins er þröngvað var á þjóðina •5. okt. 1946. Það er ekkert und arlegt þótt Ameríkanar fari eins Iangt og þeir komast, en að ,,islenzkir“ alþingism. skuli þegja, ljúga og gera allt sem i þeirra valdi stendur til þess að 1 þessir útlendingar geti hreiðr- að sem bezt um sig hér, geti j fótum troðið ísl. lög og ísl. réttl — það er talsvert skrítið. Einu sinni stærði Siggi litli Bjarnason sig af þvi að hann væri oft óþægur við ílialdsflokk inn, hann sagðist vera kallaður Sigurður 13. á Alþingi, Vegna þess hve oft hann leyfði sér að fylgja sinni sannfæringu og greiða atkvæði með sósíalistum, það er heldur ekkert gaman að vera ungur og íhaldsmaður hvorttveggja í senn, þeir þurfa bein, Holstein, glaum og gleði til þess að geta unað við það hugsjónasnauða hundalíf. Nú er „hvolpurinn frá Vigur“ orð- inn vel vaninn. Það er aðeins eitt mál á Alþingi sem hann bíður með óþreyju að fá upp- lýst: Hefur Katrín Thoroddsen, drukkið kaffi úr krystalsvasa ?“ Sigurður Bjarnason hætti snemma að stækka, síðan hefur hann minnkað. Gylfi Þ. Gíslason á þann heið- ur skilið að hafa verið einn af þeim er varð Sig. Bjarnasyni o. fl. til leiðinda með því að halda ágæta ræðu fyrir íslenzka mál- staðnum, er flugvaliarsamning- urinn var til umræðu. Þjóðviij- inn, Morgunblaðið, og Vísir birtu útdrátt úr ræðu hans, dag eftir dag leitaði ég í Alþýðublað inu, þar sem ég hélt að ræða- Gylfa myndi birt í heild, loksins sá ég nafn Gylfa í Alþýðubl.. en það var ekki í samræmi við þá ágætu ræðu er hann hélt á' Alþingi, nei, hann hafði þýtt af dönsku, lofsöng um það skoð- anafrelsi og ritfrelsi er ríkti lijá krötunum. Þetta fannst mér voða skrítið. Við umræðurnar um flugvall- arsámninginn kom í ljós að al- varlegar misfellur hafa orðið um framkvæmd hans. 33 íslenzk um þingmönnum finnst það samt -,ekki athugunarvert, ef til vill alltaf búizt við því. Er Helgi Hjörvar liafði í útvarpinu nafngreint þessa 33 einkenni- legu landa mína, datt mér í hug þessi vísa Þorsteins Erlingsson ar: „Það er hart, að hróður þann hundar af manni drógu, að þeir flatar flaðri en liann framan í þá sem slógu. Þrælslund aldrei þrýtur mann, þar er að taka af nógu; i hann gerði allt, sem hundur kann, hefði hann aðeins rófu“. Dísa frá Innri Vík. Breiðfirðingafélagið heldur fund í Breiðfirðingabúð í kvöld. M. a. skemmtiatrið verður hin ágæta mynd af Heklugosinu sýnd á fundinum. —j—j—p.j—j—j——i—J—J—J—1—J—í—J——J—i—|—!—í--!—!—I—I—f--I—I—I—i Yepa jarðarfarar j Magnúsar Sigurðssonar í bankastjóra verður hankinn lokaður íöstu- daginn 14. nóv. 1947. Landsbanki íslands VEGNA JARÐARFARAR Magnúsar Signrðssonar bankastjóra verður bönkunum lokað föstudaginn 14. nóvember kl. 12 á hádegi. Útvegsbanki Islands h.f. Búnaðarbanki íslands. 1-1-4-

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.