Þjóðviljinn - 05.02.1948, Blaðsíða 4

ÞJOÐVILJINN
þJÓÐVHJIHN
Útgefandl: SameJnlngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurlnn
Kitstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason
Blaðamenn: AriKárason, Magnús Torfi Ólafsson, JónasÁrnason
Ritstjórn, afgreiðsla, augiýsingar, prentsmiðja Skólavörðu-
stíg 19. — Sími 7500 (þrjár línur)
Áskriftaverð: kr. 10.00 á mánuði. — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmlðja Þjóðvlljans h. f.
Sósíalistaflnkluirinn. 'ÞórKP'fitn 1 — Síml 7510 (þriár linur)
Þjóðviljasöfnunin
Starf það sem sósíalistar vinna þetta ár að aukinni
útbreiðslu Þjóðivljans er eitt mikilvægasta verkefnið sem
þeir vinna fyrir flókk sinn og stefnu, fyrir frjálslyndi og
róttækni. Flokksþingið í haust setti það markmið að stór-
auka útbreiðsluna, og var markið sett 1500 nýir áskrifend-
ur á þessu ári, og þeirri tölu síðan skipt á deildir flokksins.
1 Reykjavík er söfnunin hafin fyrir hálfri þriðju viku.
Lesendum Þjóðviljans er kumiugt um þá ágætu árangra
er náðst hafa þegar í byrjirn. Bæði flokksmenn og utan-
flokksmenn hafa brugðið við og útvegað blaðmu hálft
þriðja hundrað nýrra áskrifenda á þessum stutta tíma, en
Sósíalistafélag Reykjavíkur setti sér markið 750 áskrifend-
ur fyrir 1. maí í vor.
Þessi árangur sýnir að auðvelt er að útbi'eiða Þjóð-
viljann. Einmitt nú þegar afturhaldsblöðin kyrja öll einum
rómi gegn aiþýðusamtökunum og hverri frjálsri hugsun,
finna menn hvilík lifsnauðsyn þeim er að lesa daglega
frjálslynt blað, frjálslynt og róttækt. Jafnframt er þetta
BÆJARPOSTIRINN
Bréf úr Flóanum
Úr Flóanum kemur þetta
bréf:
„Kæri bæjarpóstur!
Eitt er þáð blað sem við
sveitamenn komumst ekki hjá
að sjá, hvort sem við viljum
eða ekki, en það er Tíminn.
Við sem ekki kaupum það fáum
það sent ókeypis, þ. e. a. s. við á ^essa leið: „Þú komst þeg-
ar Fróni reið allra mest
borgum það ekki beint, hins-
vegar mun kaupfélagið okkar
bæta upp þau vanskil og ákveð-
inn hundraðshluti af fé okkar
bændanna renna til þessa
Reykjavíkurblaðs; hún var t. d.
ekki smáskítsleg jólagjöfin sem
við vorum látnir gefa þvi óað-
spurðir: allar heilsíðuauglýsing
arnar í jólablaðinu.
*
Verst við hofmóðinn
„Ekki þykir mér blaðið merki
legt, en þó er eitt í fari þess,
sem ég felli mig verst við, hof-
, móðurinn og gorgeirinn. Maður
vinnum hin „auvirðilegu"
landbúnaðarstörf.
★
HöfundarugUngur
„En það var önnur grein
sem mig langaði til að benda
þér á í þetta sinn. 27. janúar
birti Tíminn grein sem nefnd-
ist „Vetrarsildin" og hefst hún
minnir mig að ort væri um Jón
Sigurðsson einhverju sinni".
Mig rak satt að segja í roga-
stanz, þegar ég sá þessi ósköp.
Mig hafði ekki grunað, að til
væri sá íslendingur, að undan-
teknum ómálga börnum, -sem
vissi ekki að þessi ljóðlína er
upphafið á hinu fræga kvæði
Þorsteins Erlingssonar um Ras-
mus Rask. En nú hef ég lært
betur. Hvorki höfundur greinar
iunar, ritstj. Tímans, né próf-
arkalesarar hans þekkja skil
á þessu merka kvæði! Okkur,
sem eflaust emm kallaðir Flóa-
skyldi ætla, að ritstjómin væri fífl á ritstjómarskrifstofum
alsetin
ljósum
spekingum og gáfna-
eftir þessum tóni að
óþægilegar fréttir fyiúr afturhaldið, sem ekkert óttast meir
en hina síauknu útbreiðslu Þjóðviljans. Vinir blaðsins vita!dæma en m£r er g^gj. að
að hver nýr áskrifandi er hnefahögg framan í afturhaldið, farj mjög fjarri, enda kemur
og þeir munu ótrauðir halda áfram að sýna þann hnefa
næstu vikumar.
Nýtt fjárhagsráðshneyksli
Um fjárhagsráð hrunstjómarinnar hefur flest verið
með endemum, sjálft mannvalið var hneyksli og störf ráðs-
ins til háðungar og óþurftar atvinnuvegum landsmanna og
þjóðinni í heild. Um þennan dóm mun allur þorri lands-
maima sammála, jafnt fylgismenn þeirra flokka sem menn
eiga í ráðinu og stjórnarandstæðingar.
1 lögunum um fjárhagsráð, innflutning og gjaldeyris-
verzlun er ráðinu gert að skyldu að semja fyrirfram fyiir
ár hvert áætlun um heildarframkvæmdir í landinu, ennfrem-
ur heildaráætlun um útflutning og innflutning þess árs og
sérstaka áætlun um framkvæmdir rikisins áður en fjárlög
eru samin.
Hvað eftir annað hefur verið innt eftir því á þingi að
þessar áætlanir yrðu lagðar fyrir Alþingi, eins og lög gera
ráð fyrir, en þær hafa ekki fengizt, enda þóttt komið
sé fram í febrúar.
Nú ber svo imdarlega við að ein þessara áætlana er les-
in upp á lokuðu þingi kaupmanna, áætlun fjárhagsráðs og
viðskiptanefndar um innflutning á þessu ári, og það er
sjálfur formaður viðskiptanefndar, sem flytur kaupmönn-
um þessar upplýsingar á undan alþingismönnum, hvað þá
öðrum þegnum þjóðfélagsins.
Og ekki nóg með það. Þetta leyniplagg hinna opinberu
nefnda, lesið á lokuðum fundi kaupmanna, er síðan birt í
tveimur blöðum Sjálfstæðisflokksins í gær, eins og hver
önnur frétt, sem ekki komi öðrum við en lesendum Morg-
unblaðsins og Vísis!
Öðrum blöðum virðist hinsvegar hafa verið meinaður
það brátt í ljós við lestur blaðs
ins. Okkur hér eystra fannst
t .d. ekki sérlega gáfulegt við-
talið sem Tíminn birti um kjör
svertingjanna í Bandaríkjmium
og þú hefur áður minnst á. Þar
stóð meðal annars að jafnrétti
negranna við hvíta menn væri
svo mikið að þeir væru látnir
vinna öll auðvirðilegustu ptörf-
in, „einkum iandbúnaðarstöif"1,
bætti blaðið við! Að vísu var
okkur bændunum kunnugt um
að einstaka hofmóðugir skrif-
stofudindlar í Reykjavík líta
smáum augum á strit okkar,
en skrifstofumenn Tímans ættu
þó að hafa vit á að þegja um
hug sinn til okkar opinberlega,
þar sem launin sem þeir hirða
eru öll runnin frá okkur sem
„bændaliðsins", finnast slíkir
menn sízt kallaðir til að
ástunda belging og hofmóð.
★
Jón Sigurðsson og
vetrarsíldin
„En þó kastar fyrst tólfunum
í framhaldi greinarinnar. Ljóð
línan um „Jón Sigurðsson" (!)
var tilfærð til samanburðar,
hún á nú við um vetrarsíldina,
segir greinárhöfurdui ’ Vetrar-
síldin er sem sé Jón Sigurðs-
son okkar tíma, og hann var
vetrarsiid sinna tíma! Aldrei
hef ég heyrt slíkan og þvílíkan
samanburð í minni sveit, og ég
hugsa að leit sé á bónda sem
léti sér detta þvílík ósköp í
hug! Og þó var greinarhöfund-
ur Tímans heppinn, að það var
síld en ekki þorskur sem gekk
inn í Hvalfjörð!
Það er sann&rleg."' ekki að
aðgangur að kaupmannafundinum, Þjóðviljanum með þeim um
svöruni að ekkert „opinbert" yrði látið frá fundinum fara um Hverfisgötu og Reykja
víkurvegar. Kennslubifreiðin G
374 kom sunnan Hverfísgötu
fyrr en sendar yrðu eftir á ályktanir þær sem kaupmenn
gerðu.
Þessi aðferð við birtingu opinberra plagga er varða
alla þjóðina og sem hinar opinberu nefndir, frjáhagsráð og
viðskíptanefnd, 'hafa til þessa neitað að leggja fyrir Alþingi
þó þeim bæri til þess lagaskylda, er slíkt hneyksli að óliugs-
andi væri nema þar sem pólitísk spilling er orðin eins mögn-
uð og 1 herbúðum hrunstjórnarinnar.
Verður fróðlegt að vita hvort allir meðlimir fjárhags-
Dauðaslys
Framhald af á. síðu.
og fluttu þeir Sigurð í Lands-
spítalann.
Sigurður Kr. Guðlaugsson,
var fæddur 1887. Hann átti
heima á Ránargötu 19, var
kvæntur og átti uppkomin börn.
Mál þetta er ennþá í rann-
sókn, og eru þeir sem kynnu að
liafa verið áhorfendur að slys-
inu beðnir að skýra rannsóknar
lögreglunni frá því.
Slysið í Hafnarfirði gerðist
þrjúleytið á mót-
og ætlaði nemandinn að beygja
upp á Reykjavíkurveginn, en
tókst það ekki. Þegar hann
reyndi í þriðja sinn urðu þau
mistök að bíllinn var í afturá-
bak-gír og rann afturábak og
urðu þá fyrir honum frú Sigur
lína Jóhannsdóttir, kona Þor-
leifs Guðmundssonar verk-
stjóra, og dóttir þeirra Qyða,
9 ára gömul, en bíllinn stað-
næmdist við húsið nr. 9 á
Reykjavíkurvegi.
Mæðgurnar voru þegar flutt-
ar í sjúkrahús og lézrt Gyða
litlu siðar, en meiðsli frú Sigur
línu reyndust ekki alvarleg pg
var hún flutt heim til sín í
gær.
og viðskiptanefndar standa að slíkri birtingaraðferð opin-
berra skýrslna, og telja það rétt að fundum kaupmamia og
blöðum Sjálfstæðisflokksins í Reykjavik sé veittur forrétt-
indaaðgangur að starfi og skýrslum opinberra nefnda, fram
yfir aiþingismenn sem eiga meira að segja í þessu tilfelli lög-
um samkvæmt að vera búnir að fá þær áætlanir í hendur,
sem þannig er farið meó..
Fimmtudagur. 5. febrúar 1948.
undra þótt menn sem auglýsa
þekkingu síua og greind á
slíkan hátt telji stöif okkar
bændanna litilmótleg.
Flóanum 1. febr. 1948
Jö-i úiónsson"
★
Loftræstingin í
Nýja Bíó
Eigendur Nýja Bíós hafa
sent eftirfarandi athugasemd:
Reykjavík 2. febr. 1948
I sambandi við athugasemd-
ir, sem birtust í Bæjarpóstinimi
sunnudagmn, 1. þ. m. um ónóga
loftræstingu á efstu bekkjum í
Nýja Bíó, meðan á sýnLugum
stæði ,viljum vér taka þetta
fram:
Um leið og gagxigorð.ar bieyt-
ingar voru gerðar á kvikmynda
húsinu og þeim loaið s.l. haust
var gert fullkomið loftræsting-
arkerfi í húsi, og na'iðejmlegar
vélar fyrir loftræstinguna smíð-
aðar í Bretlandi. Vélar þessar
hafa ekki fengizt fluttar til
landsins ennþá sakir gjaldej’ris
skorts, enda þótt þær standi
þar í landi fullgerðar frá s. 1.
hausti.
*
Vrænta skilnings gjald-
eyrisyfirvaldaana
„Síðan húsið opnaði að nýju,
hefur því þurft að notast við
heldur ófullkomna blásara, sem
gefið hafa nægilegt loft í hús-
ið en eru fjarri þvj að fulinæg ja
þeirri þörf, sem fyrr hendi er,
þannig að nokknr of st i bekk-
ir á svölum líða við það, ef mik-
ill mannfjöldi er í húsinu. Að
öðru leyti eru blásarar þessir
úr sér gergiir og erfitt að
halda þeim við vegr.a hins mikla
flags sem á þeim er.
Nýja Bíó hefur gert allt, sem
í þess valdi stendur til þess
að fá hinar nauðsynlegu vélar
til landsins, og vonar að gjald-
eyrisyfirvöldin greiði fyrir því
strax og unnt verður, og þar
með verði loftræstingarkerfi
hússins komið í eins fullkomið
horf og eigendur þess, hafa ætl-
að sér.
Með þökk fyrir birtinguna.
Nýjt' Bíó h.
Fyrirlestur um ísland
Framh. af 8. síðu
menningarafrek þjóðarinnar og
hennar séi-stæðu sögu. Rakti
hann síðan sögu hennar í stór-
um dráttum, ger.ði ítarlega
grein fyrir fornbókmenntunum,
hinum merkilegustu miðaldabók
menntum sem nokkm’ Evrópu-
þjóð hefði eignazt. Lýsti síðan
afreki Fjölnismanna og Jóns
Sigurðssonar og loks hinum
miklu framförum, sem skapað
hefði ísland vorea daga. Var
fyijirlesturinn prýðilega saminn
og af miklum hlýleik í garð ís-
lenzku þjóðaiinnar.
Salnrinn var: fullskipaður, og
meðal áheyrenda ýmsir fulltrú-
ar norrænu sendiráðanna, lekt-
orar norrænu þjóðanna við há-
skólann og allir íslendingar í
París.
(Frétt frá utanríkisráðuneyt-
inu)