Þjóðviljinn - 13.03.1948, Side 4

ÞJÓ&VILJINN
Laugardagrur 13. marz 1948.
I
þJÓÐVILJIHN
Útgefandl: SameSnlngarflokkur alþýfSu — Sóaíalistaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason
Blaðamenn: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, JónasArnason
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja Skólavörðu-
stíg 19. — Siml 7600 (þrjár línur)
Áskriftaverð: kr. 10.00 á mánuði. — Kausasöluverð 60 aur. elnt.
Prentsmlðja Þjóðviljans h. f.
Sósíalistaflokkurinn, Þórsgötu 1 — Sími 7510 fþrjór línur)
1938-1948
y . i
Dollarapilturinn Ivar Guðmundsson, fréttaritstjóri
Morg-unblaðsins, sagði í hinu makalausa erindi sínu frá út-
löndum í útvarpinu í fyrrakvöld, að allir frjálshuga menn
hefði fylizt hryllingi yfir Munchen-svikununm 1938. Það er
fyllilega rétt hjá dollarapiltinum. En hann var svo sannar-
lega ekki sjálfur í hópi frjálshuga manna og hvorki Morgun-
blaðið né Sjálfstæðisflokkurinn, ekki þá fremur en nú.
Morgunblaðið komst í þvílíkt uppnám yfir glæpaverkinu
að þess eru engin dæmi um það blað, og hefur það þó oft
glaðzt yfir illu. Dag eftir dag notaði það hástemmdustu
lýsingarorð tungunnar um svikarann Mr. Chamberlain og
verk hans, og væri það efni í heila bók að rifja þau ósköp
upp. En það er rétt að gefa Morgunblaðinu sjálfu orðið,
vitna í örlítið brot af fagnaðarlátunum.
30. september 1938 segir Morgunblaðið að Miinchen-
glæpurinn sé „einhver allra mérkasti viðburður sem sagan
J»ekkir“, Chamberlain sé „hin niikla þjóðhetja brezka
heimsveldisins“ og orð hans vísdómur „sem sagan á vafa-
laust eftir að varðveita sem dýrmætan gimstein". Enn-
fremur segir svo:
„Allur heimurinn hefur með aðdáun og lotn-
ingu horft á aðgerðir Chamberlains, forsætisráð-
herra Breta undanfarið, í þágu friðarins. Engum
hefur dulizt að þar hefur mikilmenni að verki
verið, mikilmenni, sem á fáa eða engan sinn líka
uppi nú á dögum. Allt starf hans hefur mótazt
af vitsmunum, hyggindum og festu, en það eru
eiginleikar sem — því miður — gætir ekki að
jafnaði í fari þeirra stjórnmálamanna, sem mest
bér á í heiminum nú á dögum............
Með starfi sínu undanfarið í þágu friðarins
hefur Chamberlain forsætisráðherra getið sér ó-
dauðlegt nafn í veraldarsögunni. Hann verður
þjóðhetja, ekki aðeins í sínu landi, heldur einnig
I öllum löndum heims“.
5. október 1938 birtir Morgunblaðið mynd af Hitler
og Chamberlain, þar sem þeir eru nánast í faðmlögum, og
yfirskriftin er: „Þeir ætla að friða Evrópu“.
6. október 1938 segir Morgunblaðið:
„í nútímasögunni verður vafalaust ekki bent
á neitt einstakt afrek, sem jafn óskoraða viður-
kenningu hefur hlotið eins og afrek hins aldraða
forsætisráðherra Breta Mr. Neville Chamberlains.
Allur heimurinn dáði þrautseigju hans í barátt-
unni fyrir heimsfriðnum“.
7. október 1938 segir Morgunblaðið:
„Það sem gerðisí í Mimchen var 1 raun og
veru ekki annað, en að óréttur, sem framinni var
fyrir 20 árum mcð friðarsamningunum eftir heims
styrjöldina, var gerður góður aftur .... Ekki get-
um við íslendingar sagt, að hér hafi verið annað
gert en það sem rétt var“.
Og þannig mætti lengi telja. I marga mánuði sam-
fleytt fagnaði Morgunblaðið Múnehen-glæpnum, hældist um
yfir því að sjálfstæði Tékka hafði verið kastað í vargs-
kjaft þýzku nazistanna. Það hefur ekki skipt um skoðun
síðan, þótt hinir fasistisku yfirboðaðar séu nú bandarískir
en ekki þýzkir. En hin þverandstæða afstaða þess nú sýnir
betur en margar skýringar eðli atburða síðustu vikna
í Tékkóslóvakíu. Yfirboðurum Morgunblaðsins tókst ekki að
fremja sama glæpinn nú og 1938, þess vegna heiftin,
í>fs»r”>. og tryllingurinn.
Bréf, skrifað í kaffitíma
,,Háinn“ skrifar:
„Vinnuskúr nr. 36 10. marz
1948.
-Kæri vinur!
Þótt þetta bréf sé stílað til þín
er það' alls ekki til þín — he’.d-
ur guð má vita hvers — et til
vill ætti það að fara beinu.itu
leið til skömmtunarstjóra, en
þá væri ég'líka viss um að það
færi beinustu leið i bréfaköríu
þess háa herra og enginn fengi
nokkru sinni að vita að bréf
þetta hefði nokkru sinni verið
skrifað í kaffitíma í vinnuskúr
meðal 15 verkamanna á ýmsum
aldri, er sitja yfir kaffilögg,
tesopa eða öðru sulli, og éta
með rúgbrauð og magaríni eða
vínarbrauð og liveitibrauð úr
bakarii.
★
Aukaskammtur á ríkis-
skrifstofu
,,En svo er víst skynsam-
legast að komast að efninu.
Eg verð að drekká te og yrði
að drekka það sykurlaust ef
ekki hefði verið fyrir klókindi
konu minnar í fyrradag, að
komast yfir 1 pund af strá-
sykri hjá vinkonu sinni. Mér er
bölvanlega við te, og kókó út-
heimtir margfaldan sykúr-
skammt.
I fyrradag hitti ég vinstúlku
mína frá gamalli tíð sem vinn-
ur í fyrirtæki sem ríkið rek-
ur, hún var á leið í verzlun að
sækja kaffi og sykur fvrir
starfsfólkið sem lagar víst kaff-
ið sjálft og fær ótrúlega mikinn
aukaskammt af kaffi og sykri.
★
Væri ekki eins rétt-
mætt. .. . ?
„Við verkamenn vinnum úti
í hveruig veðri sem guð lætur
yfir ganga og drekkum mikið
kaffi og viljum hafa það sætt.
Væri ekki eins réttmætt að
við fengjum aukaskammt, þót.t
við létum laga úr því lieima.
Hversvegna erum við svintir
þeim eina hressingarvarningi
sem við höfum vanizt og get-
um illmöguiega verið án, svo
lengi sem við höfum tök á að
veita okkur nokkrar lífsnauð-
synjar?
Kær kveðja.
Háinn."
★
Varðandi Jóhann JÞorkel
Hamborg
Og svo er hér bréf frá öðr-
um kaffivini:
„Eg var sízt að skilja í því
hvernig á því stæði, að allt í
einu var hægt að fá keyptar
kaffikönnur og það voru marg-
ir, sem ekki skildu þetta eiiL-
stæða frjálslyndi viðskiptaráðs.
En nú er skýringin augljós.
Herra f jármálaráðherra Jóhann
Þorkell Hamborg, er búinn að
bæta enn einu „firmanu" við
sig. Og nú er honum í lófa lag-
ið að, flytja inn, ekki einungis
200 þúsund naglbíta, heldur
og 200 þúsund kaffikönnur.
Kaffidrvkkjufólk, sem farið
fer að þekkja á Jóhann Þorkel,
vill gjarnan, að hann taki að
sér að gerast aðal innflj'tjandi
kaffisins, því þá yrði ekki langt
að bíða þar til kaffið yrði gert
alfrjálst, tekið út úr skömrr.t-
uninni. — Kaffivinur."
¥
Bók um logsuðu og
rafmagnssuðu
Og loks er hér bréf frá iðrr-
aðarmanni:
„Kæri Bæjarpóstur!
Mig langar til þess að biðja
þig fyrir eftiifarandi línur til
birtingar í dálkum þmum.
Landssamband iðnaðarmarna
hefur nýlega gefið út handbók-
ina „Logsuða og rafmag.rs-
suðu“ eftir Aðalstein Jóhanns-
son vélfr. og vil ég hér rneð
færa Landssambandi iðnaðar-
manna þakkir fyrir hinn ágæta
bókarkost.
Mikil vöntun hefur verið á
„tekniskum" handbókum á okk-
ar máli, og hygg ég að þessi
bók sé sú fyrsta og fer vel á
því að Landssambandið befur
hér orðið fyrst til, og þannig
sýnt í verki að það skilur þ.rrf-
ir iðnaðarmanna. Logsuðu- og
rafmagnssuðubókin er iiourt
skrifuð og í henni eru margar
nauðsynlegar tölur, sem gott er
að glöggva sig á, og vil ég því
eindregið ráðleggja blutaðeig-
andi mönnum að kaupa bókina.
Vonandi eiga margar handbæk-
ur um „teknisk" efni eftir að
koma út á vegum sambandsi.ns,
og nái þær allar jafn vel fil-
gangi sínum og þessi bók ímin
Sambandið hljóta heiður ^g
þakklæti margra iðnaðarmunaa.
Með þökk fyrir birtinguna.
Iðnaðarmaður."
Hninstjórnarráðstafaiiir
Framhald af 1. síðu
leggja skyldi fyrir Alþingi heúd
aráætlanir um fjárfestingu í
framkvæmdir ríkisins, innflutn-
ing og útflutning, og yrðu fjár-
lög afgreidd með hliðsjón af á-
ætlunum um allan þjóðarbú-
skapinn. Þetta hefði ekki verið
gert.
Nú birtir hinsvegar minni-
hluti íjárveitinganefndar það
af þessum áætlunum sem fjár-
veitinganefnd hefur fengið, og
ræddi Einar nokkuð um þær
áætlanir.
Sýndi hann fram á að í þess-
um áætlunum væri ekki eitt orð
um skipulagningu vinnuaflsins,
okiti eitt orð um það aðalvcrk-
efni íjárhagsráðs og ríkisstjórn-
ariunar að tryggja öllum lands-
búmun næga og örugga atvinnu.
Vegna þessarar vöntunar vant-
aði grundvöll að áætlun um
þjóðarbúskap Islendinga árið
1948.
í áætlunum þessum væri ekki
orð um það hvernig afla skuli
fjármagns til þeirra hluta sem
gera. skal, þótt skipulagning
fjármagnins voru annað aðal-
atriði af verkefnum fjárhags-
ráðs. Einnig áf þeim ástæðum
svifi áætlanir fjárhagsráðs fyr-
ir 1948 algerlega í lausu Iofti.
Einar skýrði frá, að á
fundi Iandsbankanefndar i
fyrradag hafi verið lögð sér-
stök áherzla á að komið væri
slíkt vandræðaástand með
lánsfé að fjármagn vanti til
að borga framleiðslutæki sem
þegar hafa verið keypt inu í
landið, stofnlánadeildina
vanti fé til að borga sjö tog-
ara og 20 vélbáta. Formaður
fjárhagsráðs, sem jafnfrarnt
er formaður bankaráðsins
lagði áherzlu á að úr þessu
ástandi yrði bætt áður en
þing færi heim.
Taldi Eínar nauðsynlegt að
lagðar væru fyrir Alþingi t.il-
lögur um það hvemig hægt
væri að bæta úr lánsfjárþörf-
inni. I stað þess kæmi ríkis-
stjórnin með tillögur um niður-
skurð á lánveitingum, sem á-
kveðnar eru með lögum. Yrðu
fjárlög afgreidd án nokkurra
úrræða í þessu máli, væri hætta
á að sú óeðlilega lánsf járkreppa
sem sköpuð hefði verið í land-
inu yrði notuð sem átyila til að
taka erlent lán.
Einar lagði áherzlu á að
grundvöll innflutningsáætlunar
fjárhagsráðs vantaði, þar sem
I útflutningsáætlun hefði engin
1 verið gerð. Einnig innflutnings-
áætlunin svifi því algerlega í
lausu lofti. Hér væri t. d. reikn
að með dollaratekjum á annað
hundrað milljóna króna, ;wm
ekki sé reynt ao sýna hvernig
eigi að fá.
Al!t bæri að sama brunni.
Það efnahagslega öryggi sem
ríkisstjórnin hefði iofað að
skapa með fjárhagsráðslögun-
um vantaði alvég, en í stað bess
hefði verið skapað skriffinnsku-
báku. Það hefði ekki verið tek
inn upp áætlunarbúskapur held
ur hatröm haftastefna.
Taldi Einar að afgreiði þingið
fjárlög eins og nú er til stofn-
að af stjórnarflokkunum, sé það
að svipa sig völdum í þessum
málum og sé það algerlega ó-
forsvaranlegt. Hitt sé skiljan-
legt að ríkisstjórnin vilji losna
við þingið til aö geta haldið á-
fram á þeirri braut sem hún
virðist vera.
|_____• _______________________
— TiOögur um aukin
fjárframlög
Framh. af 8. síðu
tals 17 millj. kr. en það er hærri
upphæð en allar gjaldahækkana
tillögur minnihluta nefndarinn-
ar.
Auk tillagna nefndarmar.ua
flytja þingmenn sósíalista all-
margar breytingartillögur. Gert
er ráð fyrir atkvæðagreiðslu í
dag. J