Þjóðviljinn - 11.07.1948, Blaðsíða 1

Lesið lantf-
ráðasaitm-
iugfim
— Hann var birtur í l»jóð
viljanum, miðvikudaginn
154. tölublað. 7 . júlí.
LANDRÁÐASAMNINGUR
SIÐFERÐILEGA NE LAGALEGA
FYRIR ÍSLENZKU ÞJÓÐINA
DANDI
Míisfjórn Sosíalistaflokksins mótmælir Marshallsamningnum
og skorar á alla Islendinga að sameinast um að endurheimta
efnahagslegt og stjórnmálalegt fuSlveldi landsins
Yíirlýsing frá miðstjórn Sameiningar-
flokks alþýðu — Sósíalistaflokksins:
Ríkisstjórn íslands hefur gert samning
við erlent ríki, Bandaríki Norðurameríku,
þar sem íslenzka þjóðin er m. a. bundin
eftiriarandi kvöðum og skuldbindingum:
1. Að semja fjárlög og ákveða gengi
gjaldeyrisins í samráði við stjóm
Bandaríkjanna.
2. Að veita stjórn Bandaríkjanna víðtæk-
an íhlutunarrétt um framleiðsluáætl-
anir, efnahags- og stjórnmál þjóðar-
innar.
3. Að veita stjórn Bandaríkjanna víðtæk-
an umráðarétt yfir ótiltekinni fjárhæð
í íslenzkum krónum, til ráðstöfunar
á íslandi, gegn ráðgerðri afhendingu á
vörum, sem Bandaríkjastjórn ákveður
verð á, ef íslendingum eru látnar þær
í té sem svokölluð „aðstoð, án þess að
endurgjald komi fyrir".
4. Að veita Bandaríkjunum forkaupsrétt,
,,með sanngjörnum söluskilmálum", á
efnivörum, sem þau telja sig þurfa á að
halda, fyrst og fremst til hernaðar-
þarfa, og afsala þar með rétti íslend'
inga til frjálsrar verzlunar með þess-
ar vörar.
5. Að veita bandarískum þegnum sama
rétt og íslendingum til atvinnurekstr-
ar hér á landi, í framleiðslugreinum,
sem Bandaríkin telja mikilvægar.
Þessu fylgir að vísu fyrirvari um, að
slíkur réttur skuli ekki brjóta í bága
við íslenzk lög. Slíkur fyrirvari geíur
þó ekki skoðazt sem annað en blekk-
ing, þegar tillit er tekið til ákveðinna
fyrirmæla hinna bandarísku marshall-
laga, og til undirgefni íslenzku ríkis-
stjórnarinnar undir vilja bandarískra
valdhafa. Með þessum ákvæðum samn-
ingsins er því leiðin opnuð til að þver-
brjóta eða gera að engu eina. mikil-
vægustu löggjöf landsins, sem trygg-
ir íslendingum einum rétt til atvinnu-
rekstrar hér á landi.
6. Að gefa hinu erlenda stórveldi ná-
kvæma, sundurliðaða skýrslu um inn-
anlandsmál íslendinga, og hefja op-
inberan áróður fyrir utanríkisstefnu
Bandaríkjanna gagnvart Evrópu.
7. Að taka á móti sendinefnd frá stjórn
Bandaríkjanna, til þess að hlutast til
um atvinnumál og stjórnmál íslend-
inga, veita henni sömu forréttindi og
sendiráði, og greiða allan kostnað við
hana í íslenzku fé, ef „aðstoð er veitt”.
8. Að veita erlendum dómstóli (Alþjóða-
dómstólnum) æðsta dómsvald í vissum
málum íslenzkra þegna, ef um er að
ræða kröfur bandarískra þegna á hend-
ur íslendingum, hafi Bandarí^jastjórn
tekið þær að sér.
Það er hverjum manni ljóst, að með því
að gangast undir þessar skuldbindingar,
hefur íslenzka ríkisstjórnin selt stjórn og
þingi annars lands í hendur ákvörðunar-
vald í ýmsum veigamestu málefnum þjóð-
arinnar, og þar með raunverulega afsal'
að sér fullveldi Islands í efnahags-
og stjórnmálum, sem þjóðin hefur
öldum saman barizt fyrir að endur-
heimta. íslendingar eru ekki lengur ein-
ráðir um að semja fjárlög eða ákveða
gengi myntar sinnar, og þeir geta ekki
sett sér neina meiriháttar löggjöf, né gert
aðrar ráðstafanir, sem varða atvinnumál,
fjármál eða viðskiptamál þjóðarinnar,
nema samþykki bandarískra stjórnarvalda
komi til. Með ákvæði 5. greinar samnings-
ins um jafnrétti Bandaríkjaþegna við Is-
lendinga til atvinnureksírar hér á landi
er bandarísku auðvaldi veittur aðgangur
að auðlindum landsins.
Það er einsætt, að ríkisstjórnin hefur
engan siðferðilegan rétt til þess að semja
af þjóðinni valdið yfir efnahags- og stjórn-
málum hennar. En miðstjórn Sameining-
arflokks alþýðu — Sósíalistailokksins vill
leggja sérstaka áherzlu á, að ríkisstjórnin
hefur heldur engan stjórnlagalegan rétt
til þess. Samningur þessi er gerður þvert
ofan í skýlaus ákvæði stjórnarskrárinnar.
I 21. grein stjórnarskrárinnar segir svo:
„Forseti lýðveldisins gerir samninga
við önnur ríki. Þó getur hann enga
slíka samninga gert, ef þeir hafa í sér
fólgna afsal eða kvaðir á land eða
landhelgi, eða ef þeir horfa til breyt-
inga á stjórnarhögum ríkisins, nema
samþykki Alþingis komi til".
En samningurinn gerir hvorttveggja í
senn, að leggja kvaðir á landið og inn-
lima það í efnahagskerfi annars ríkis,
sem óhjákvæmilega horfir til gagngerðra
breytinga á stjórnarhögum ríkisins. Rík-
isstjórnin getur samkvæmt stjórnarskrá
lýðveldisins alls ekki selt öðru ríki slík
völd í hendur, sem hún gerir með samn-
ingi þessum.
I 40. gr. stjórnarskrárinnar er einnig
bannað „að taka lán, er skuldbindi ríkið",
„nema samkvæmt lagaheimild". En þessi
samningur felur einmitt í sér skuldbind-
ingar fyrirhugaðrar lántöku.
★
Samningurinn er því hvorki siðíerði-
lega né Iagalega bindandi fyrir íslenzku
þjéðina. Hann er gerður í fullu heimild-
arleysi ©g þvert ofan í ákvæði sfjjórnar-
skrár heimar.
Mxðstjórn Sameiningarflokks alþýðu
— Sésíaiistaflokksins skorar á alla ís-
lendinga, hvar í ílokki sem þeir standa,
að taka höndum saman. til þess að Icsa
þjóðina við landráðasamning þennan cg
sfjómina, sem hefur gert hann, og til þcsr.
að endurheimta efnahagslegt og sfjórn-
málalegt fullveldi landsins.