Þjóðviljinn - 23.07.1948, Side 6

ÞJÓÐVILJINN
Föstudagur 23. júlí 1948.
26.
FðEsarar smmm
(Sögulegt yfiirlit)
Þjóðverja til austurs, að hersveitir Hitlers urðu að hefja
sókn sína, ekki á línunni Narva-Minsk-Kieff ,heldur mörg-
um liundruðum kílómetrum vestar, að Sovétríkjunum
blæddi ekki út í þjóðfrelsisstyrjöldinni, heldur komu sig-
ursæl út úr henni. En þessa óánægju er ekki hægt að lítá
á öðru vísi en sem vanmegna reiði stjónirnálamanna, sem
fy-lgt hafa gjaldþrota stefnu.
MYNDUN AUSTURVARNARBELTIS, ÁRÁS ÞÁZKA
LANDS Á SOVÉTRÍKIN, BANDALAGID GEGN
HITLER OG GAGNKVÆMAR SKULDBIND-
INGAR BANDAMANNA
Þegar Sovétríkin gerðu griðasáttmála við Þýzkaland
1939 voru þau allan tímann viss um að Hitler mundi fyrr
eða síðar ráðast á þau. Sú vissa var grundvölluð á undir-
stöðuatriðunum í stjórnmála- og hernaðarstefnu nazist-
anna. Hún var til oi-ðin vegna allra aðgerða Hitlersstjórn-
arinnar á tímabilinu fyrir stríðið.
Af þessum sökum var það fyrsta verk sovét-stjórnarinn-
ar að mynda ,,austur“-vamarbelti gegn árás Hitlers o
koma upp vamarlínu meðfram vesturlandamærum Hvíta-
Rússlands og Ukrainu og byggja þannig varnargarð gegn
óhindraðri sókn þýzka hersins til austurs. Það var af þess-
um ástæðum nauðsynlegt að endursameina vestur-Hvíta-
Rússland Sovét-Hvíta-Rússlandi og vestur-Ukraninu So-
vét-Ukraninu, sem pólska yfirstéttin lirifsaði undir sig
1920, og senda sovéther til þessara landsvæða. Þetta
þoldi enga bið þar sem hinum illa útbúna pólska her var
ekki að treysta og pólska herstjórnin og pólska ríkisstjórn
in voru á algerum flótta og hersveitir Hitlers, sem mættu
ekki alvarlegri mótspyrnu gátu hernumið Hvíta-Rússland
og Ukrainu áður en her Sovétríkjanna næði þangað.
Þann 17. september 1939 fór rauði herinn, samkvæmt
skipun sovétstjórnarinnar, ýfir þau- landamæri er giltu
fýrir stríðið milli Póllands og Sovétríkjanhá, hernámu
vesturhluta Hvíta-Rússlands og vestur-Ukrainu og hófu
byggingu vamarvirkja meðfram vesturlandamærum
Hvíta-Rússlands og Ukrainu. Þessi lándamæri voru í öll-
um meginati’iðum þau sömu og gengu undir .nafninu
Curson-línan og Bandamenn höfðu ákveðið roeð Versala-
samningunum.
Nokkrum dögum síðar gerði sovétstjórnin gagnkvæma
varnarsamninga við baltnesku ríkin þar sem ákveðið var
að rauði herinn kæmi upp setuliðsstöðvum, flugvöllum
og flotahöfnum í Eistlandi, Lettlandi og Lítúvu.
Á þenna hátt var lagður grundvöllur að ,;austur“-
varnarbelti.
Það var ekki erfitt að sjá að myndun „austur"vamar-
beltis var ekki aðeins þýðingarmikið framlag til. gð auka
öryggi Sovétríkjanna, heldur og fyrir sameiginlegan mál-
stað þeirra friðsömu ríkja, er áttu í höggi við yfirgang
Hitlers. Engu að síður var andsvar yfirgnæfandi meiri-
hluta brezk-fransk-bandarísku valdaklíknanna viður-
styggilegur sovétfjandsamlegur áróður, þar sem gerðir
sóvétstjómarinnar voru taldar árás.
Samt sem áður voru nokkrir stjórnmálaleiðtogar svo
skarpskyggnir að þeir skildu hvað vakti fyrir Sovétrík jr
unum og viðurkenndu að myndun „austur“varnarbeltis
væri í alla staði hárrétt.
Fyrstur í þeim hópi var Churchill, þá flotamálaráð-
Iaþuís Mr&mfield
26. DAGUR.
STUNÐIR.
tjöldunum til hliðar. Fatavörzlustúlkan brosti til
hans og sagði: „Gott kvöld, herra Wilson. Heldur
leiðinlegt veður í kvöld.“
Hún hjálpaði honum að burðast við að fara ú'f
frakkanum.
Hann leit'á sig í spegli til þess að ganga úr skuggo
um að bindið væri beint og jakkinn í lagi. Bak við
önnur rauð dyratjöld var verið að leika á píanó,
mjúklega, áreynslulaust, með hálf seiðandi kæru-
leysi. Þá var byrjað áð syngja með lágri, hlýrri
djúpri rödd, sem var dálítið hás. Það var kynleg
rödd, sem hleypti hrollkenndri eftirvæntingu í Jim
Towner og mjög marga fleiri sem sátu í klúbbn-
um bak við rauð dyratjöld.
Hún söng:
I can’t give you anything but love, Baby.
Nýr eldur. fór um allan Hkama hans langtum
sterkari en eldur óblandaðs viskýs. Honum fannst
hann hafa fundið þ’að sem hann hafði alltaf verið
að leita að. Hann fálmaði óþolinmóðlega um 'dyra-
tjöldin, og snögglega tókst honum að opna þau og
sá hana.
Hún sat á borðshorni á miðju gólfi umlukin hlýju,
gulu ljósi. í skuggunum fyrir aftan hana voru grá,
óljós andlit fólks við borð. Mehnirnir í djasshljóm-
sveitinni hlustuðu með tækin á hnjánum. Hún liall-
aði höfðinu Örlítið afturáhak með háíflokuð augu
og sö;ng áreynslulaust með rödd sem var alls engin
rödd. Hún var í hálfóhreinum kjól úr hvítu satíni,
með marga demanta á hægra handlegg og virtist
íáta sig engu skipta fólkið,-sem sat við borðin ?
kringum haiia og hoifði á hana. Það var eins og
hún væri-alveg ein, að syngja. í þessu daunilla, ó-
smekklega herbergi sem var fullt af fólki heyrðist
hvorki stuna né hósti. Allir. hlustuðu. Þessi ein-
kennilega hrífandi rödd söng:
Gee, I’d like to see you looking swélt, Baby,
Diamónd bracelets Woohvorth doesn’t sell, Baby.
Nei, hann gat eltki hætt við Rósu. Það væri 'eins
hægt að biðja hann um ‘að devja.
m.
FRÁ ÞVÍ AUGNABLIKI að.Savína gamla Jerrold
steig feit og úiöguleg inn í dagstofu Hektors og sá
frú Wintringham, hafði hún ekki áliuga á neinum
öðrum, nema ef til vill Melbourn, sem alltaf vakti
hugsanir hennar. Og þegar þær frú Wintringham
litu snögglega livor á aðra með gagnkvæmum skiln-
ingi, staðfestist áhuginn og varð stöðugur. Savína
var gömul og reynd og hinn geysilegi lífsþorsti
hennar var farinn að hjaðna dálitið, og hún vissi að
fólk, sem vekur áhuga manns í fyrstu hefur ekki
ævinlega nægilegt innihald til að gera frekari kynn-
ingu eftirsóknarverða. Hún vissi að lindin þornaði
stundum allt'of fljótt og að oft var kynningu, sem
gaf góðar vonir, snögglega lokið vegna þess að það
var ekkert meira til að kynnast. Og Savína hafði
tamið sér sérstakt lag á að grípa fólk, kanna það
og grandskoða, sem vai' orðið alger vani. Hún sá :
einni svipan að frú Wintringham var ljóst hvað
hafði verið að gerast allt í kringum hana, og að
hún átti þá verad fáskiptisins, sem lét hana ó-
snortna bæði af hinum geysilegu leiðindum i hinu
ifiiiiiiiiiiuKiiimiiJiiiuiiiiiiiuuimmimuiiiiiimiiiuniiHui
imiuimmuummiiui<uuummimumimimimmiimmiu
tlnglingasagn um Hróa hött og
félaga hans — eftir
— GEOFREY TREASE —
D A V I Ð
y:yw

Hanil læddist gætilega út í skógarjað-
arinn. Þarna lá vegurinn, grassvæði
beggjá vegna — og hinum megin tók við
öryggi skógarins aftur.
Hann skyggndist varlega út á veginn
til beggja handa — og flökurt varð hon-
um af því, sem fyrir augu hans bar.
Hann kom auga á einn mann, einn
einasta, steindauðan — líkið var við-
bjóðslegt.
Svo sem steinsnar frá felustað Dikons
hékk skrokkurinn neðan í eikargrein tiu
fet frá jörðu, dinglaði .þarna til og frá í
golunni; fingurnir voru dottnir af og
varirnar, lítið annað eftir en beinin og
fáeinir fataleppar.
Þetta var „ávöxturinn", sem 'hermað-
urinn vildi, að trén bæru meira af!
Einu sinni hafði þetta verið maður,
'sem það eitt hafði til saka unnið, að fæð-
ast hvorki auðugur né aðalborinn og
vilja heldur stela en verða hungurmorða.'
Nú var hann hræða, sem átti að skjóta.
þeim skelk í bringu, er létu sér uppreisn
til hugar koma, „skógaraldin14 leiguþjón-
um hinria auðugu til athlægis.
Dikon hljóp beint af augum yfir veg-
inn og inn í skóginn hinum megin án-
þess að gefa því frekari gætur, hvort
hann sæist eða ekki. Áfram hentist hann
látlaust, hrasaði um trjárætur, sem lágu
ofanjarðar, festi fæturna í skriðplöntu-
flækjum, og eitt sinn sökk hann upp í
hné í forarvilpu. Þegar hann gat ekki
lengur hlaupið fyrir mæði, hægði hann
loks á sér, gekk svo í hægðum sínum
másandi og blásandi eftir hlaupin.
Skömmu seinna. rakst hann á læk.
Hann fleygði sér í grasið og drakk úr
lófa sínum. Þreyttur var hann, dauð-
þreyttur, en þó_ hafði hann enga matar-
lyst enn. Líkið í eikinni hefði eyðilagt
hvaða matariyst sem var.