Þjóðviljinn - 10.10.1948, Blaðsíða 4

4
Þ J ö Ð V ILJIKN
Sunnudagur 10. október '1945:
LJIN
Ctgefanftí: Sameinlngarflokkur altjýöu — SéaíallBtaflokkurlmj
Rltatjórar: Magnúa Kjartansson. Slgurður Guðmundsson (6b).
Fréttaritstjóri: Jón Biarnason.
Blaðam.: Ari K&rason, Magnújn Torli Ölaísson, Jónas Amaeon.
Ritstjórn. afgreiðala auglýalngai, prentsmiðla SkólavörSa-
stíg 16. — Sími 7500 (þrjár 15nur>
AakriftarverS: kr 10.00 á mánuöt — Causasöluverö 60 nur. eínt
PrentsmiSj* íjóðvlljan* h. t.
Sósíallstaflokkurinn. t>órsgötu 1 — Sími 7610 (þrjár linur)
Fimmta herdeildin
Hver er sá verkamaður að lmrin ])ekki ekki þann uppálialds-
áróður auðvaldssiniia að verkföll séu háð í allt öðrum tilgangi
en að bæta hag verkamanna? Allt frá því að fyrstu verkfalls-
átökin urðu hér á landi hefur þessi barnalega staðhæfing verið
meginupþistaða í áróðri íslenzkra auðvaldsbiaða. Sú var tíðin
að Alþýðubiaðið stóðst ekki reiðara en þegar slíkum áróðri var
beitt, þá gegn þ?im rriönnum Alþýðuflokksins sem mest bar á
í kaupdeilum. Nú hefur afstaðan gerbreytzt. Nú er það Alþýðu-
blaðið sem telur sér sæma að berjast gcgn málstað alþýðunnar
með þessu gatslitna áróðursvopni Eggerts Claessens & Co. Nú
er það Alþýðubl. sem skrifar um hvert einasta verkfall r.o það
sé pólitískur glæpur, pólitískt brölt — einhverra vondra , kom-
múnista", nákvæmlega sama áróðurstuggan og gefin hefur
verið í Morgunbl. og Vísi þegar verkamenn hafa þurft á verk-
falli að halda til að knýja fram kjarabætur.
Lítið dæmi: Frásagnir Alþýðublaðsins í gær um verkföllin í
Frakklandi. Meira að segja afturhaldsfréttaritarar viðurkenna
að hinum óskaplegu dýrtíðarbyrðum Frakklands hafi verið nær
eingöngu velt á herðar launþega. Þeir gera verkföll, hundruð
þúsundum saman, verkamenn úr öllum stjómmálaflokkum,
kommúnistar, sósíaldemókratar, kaþólskir hlið við hlið, í bar-
áttu um lágmarkslaun sem miðuð eru við brýnustu lifsnauð-
synjar. Þessi barátta liefur kostað að minnsta kosti einn verk-
fallsmann lífið og tugir manna hafa særzt er stjórnarvöldin sig-
uðu herliði og lögreglu gegn vopnlausum verkamönnum.
Alþýðublaðið segir strax í fyrirsögn um þessa atburði: , Kom-
múnistar standa að baki Ó3irðunum.“ Síðan er morðið á námu-
verkamanninum og aðferðir lögreglunnar afsakaðar með því að
„kommúnistar“ hafi ,,æst til“ verkfallanna, og baráttu vopn-
lausra verkamanna gegn her og lögreglu er m. a. lýst þannig:
„hermennirnir (urðu) að láta undan síga fyrir grjótkasti kom-
múnista." Svo kemur gamia sagan um hina vinnufúsu verka-
menn sem ekki þori að vinna fyrir „kommúnistum", sem „ganga
berserksgang til þess að reyna að hleypa af stað nýjum verk-
föllum“, og svo klikkt út með því að þetta líkist verkföllunum
1946, „sem enginn efast nú um að hafi verið tilraun af þeirra
(kommúnista) hálfu til að hleypa af stað byltingu í landinu“(!).
„Fregnin“ er auðsjáanlega frumsamin á ritstjórn Alþýðublaðs-
ins. utan um fáeinar staðreyndir er ofið. lygaáróðri í stíi bancla-
rískra auðvaldsblaða, enda mun höfundur vera fyrrverandi
starfsmaður í áróðursdeild bandaríska hersins. Vísir er á ná-
kvæmlega sömu línu en reynir að slá Alþýðublaðið út. ..Sýni-
jegt þykir (!) að brjálaðir kommúnistaleiðtogar ætli að reyna
að koma af stað byltingu í Frakklandi“!!
Nákvæmlega sams konar áróður hefur Alþýðublaðið beitt
gegn íslenzkum verkamönnum í vsrkfallsátökum, og er skemmst
að minnast verkfallanna i fyrrasumar. Alþbl. velti sér þá í
svívirðingum um verkalýðsfélögin og forustu þeirra, hver glefsi-
tíkin af annarri var látin gelta að verkamönnum í einurn þeim
hörðustu átökum sem samtök þeirra hafa háð hér á landi.
Það nægir að lesa Alþbl. til að sjá hvert sú svarta samfylk-
ing stefnir sem nú reynir að ná valdi yfir verkalýðshreyfingunni.
1 þeirri samfylkingu hafa óvinir íslenzkra verkalýðssamtaka yf-
irtökin, og þeir nota óspart til óþrifaverka hina-blygðunarlausu
fimmtu herdeild Alþýðublaðsklíkunnar, sem ekki hikar við að
„Þvottabretti“
Bílstjóri skrifar: „Hann hef-
ur verið rigningasamur að und-
anförnu, enda sjást þess þeg-
ar merki á malargötum bæjar-
ins. Þær eru víða orðnar eins
og grófgerðasta þvottabretti.
Þarna þurfa vegheflarnir riauð-
synlega að koma til skjalanna
tafarlaust... . Vagnamir verða
ekki lengi að ganga úr sér, ef
maður þarf mikið að aka á
]>essum þvottabrettum.... Aldr
ei finnur maður það betur en
í tíðarfari eins og núna, hve
mikil þörf er á því, að allar
götur bæjarins sáu malbikaðar,
og hc-lzt steyptar.
★
Starf vegheflanna
í sumar
„Annars held ég að veghefl-
amir hafi ekki legið á iiði sínu
í sumar. Þjóðvegirnir hafa hald-
izt furðu góðir fyrir tilstilli
þeirra, en auðvitað hefur liið á-
gæta veðurfar gert þeim hæg-
ara fyrir um viðhald veganna.
.... Fyrir nokkru fór ég um
Hvalfjörð uppí Borgarfjörð.
Þessi illræmdi vegarkafli var
þá síéttur og góður svo að segja
alla leið. Þannig þj'rfti þetta
alltaf að vera. — Bílstjóri“.
★
öld biðraðanmi
Þá er bréf um biðraðir þess-
ara síðustu og verstu tíma: -—
„Við lifum á þeim timum, þeg-
ar engin virðing er borin fyr-
ir þeirri miklu eign okkar allra,
sem er tíminn sjálfur. Biðraðir
eru eitt helzta einkenni samtí?-
arinnar. . . . Fólk er oft látið
standa í biðröðum í helberu til-
gangsleysi. Það er engu lík-
ara en að siunir aðilar geri sér
það til gamans að láta fólk
eyða tíma sinum til einskis með
því að bíða og bíða. Nærtækt
dæmi eru aðfarirnar við út-
hlutun slátursins. . . .
*
Skóbúðarabb
Og ég ætla að nefna
annað nýlegt dæmi um þetta
sama. Fyrir nokkru auglýsti
skóbúð ein við Laugaveginn,
að hún mundi hefja sölu á
torfengnum skófatnaði einn til
tekinn morgun. Eldsnemma fór
fólk að safnast við dyr búðar-
innar, en það átti að opna kl.
9. — Svo varð kl. 9 en ekki var
framfæri, hvort það eigi ekki
bráðum að skipta aftur um
myndir á Miðgarði. Mikið sakna
ég ,,abstrakt“-myndanna, og
þykist ég þó ekki hafa mikið
vit á slíku. . . . En þessi gömlu
meistaraverk sem nú hanga á
veggjunum eru svo skelfing
leiðigjöm.... Eg er viss um,
að flestir Miðgarðsgestir eru
sama sinnis og ég”.
-¥■
Tíl ao fyrir-
byggja misskiltting
Það kann að hafa valdið mis
skilningi, sem ég sagði um dag-
inn varðandi myndimar litlu í
dagbókardálkunum. Atli Már
hefur gert þær allar, ao und-
anteknum myndunum af „óarL
aröngunum“ scm Víkverji nefn
ir svo, þegar hann lýsir því
yfir við lesendur, a.ð Mikki mús
hafi minnimáttarkennd gagii-
vart sér,
★
Olíusklplö „Stiiks" koni hingaiS
í fyrradag með olíufar.m ,,Rask“
kom hingaö í fyrrakvöld og fer til
Keflavíkur. British Drummer er i
Skerjafirði. Reykjanes kom > gæ,r
kvöld. Egill Skallagrimsson vai'
væntanlegur liingað í gærkvölil.
Drottningin fór liéðan k). 5 e. h.
í gær, áleiðis til Kaupmannuhafn-
ar. Esja fór í gærdag i straudferO.
« i 'i
BIKISSKIP:
Hekla er í Reykjavík. Esia fór
frá Reykjavík kl. 15.001 gærdag
nustur um land til Akureyrar.
Herðubreið er á leið frá Horna
firði til Reykjavíkur. Skjaldbreið
var við Flatéy á Breiðafirði j ga-r
á leið til Reykjavíkur. Þytill ei >
Reykjavík.
Skip Eina rsson & Zoega:
Foldin er væntanleg til Reykjn-
vikur frá London. Lingestroom
fermdi í Huli i gær. Reykjanes
kom til Reykjavíkur í gær.
E I M S K I P :
Brúarfoss er í Leith. Fiallfoús
fór frá Re.ykjavík 5.10. Goðafoss
fór frá Reykjávik 6.10. til Bou-
logne, Rotterdam og Kaupmanna-
hafnar. Lagarfoss var í Hri.sey o:
á Daivík i gær. Reykjafoss ko.n
til Kaupmannahafnar 7.i0 fri
Stettin. Selfoss er í Reykjavík.
Tröllafoss er í N. Y. Horsa er i
Rotterdam. Vatnajökull lestar i
Hull 6.-9.10.
apnað. — Loks kl. hálf tíu
var settur miði á dyrnar og til-
kynnt að ekki yrði opnað fyrr
en ki. 11.30. Eigandi búðarinnar
hafði sem sé látið fólkið bíða
í algjöru tilgangsleysi . Er
hægt að líða svona framkomu
við almenning — A.T.“
★
Geysir konl. iíl. 5 ,
gær frá Kaup-
mannahöfn og
Prestvík. Ho'kía ei
i Amsterdam. GuJ.-
faxi fói' í gærmorgun kl. 9, með 35
farþega til Prestvikur og <auti-
mannahafnar og er væntanlegur
hingað kl. 7 i kvöld með ful’fernu.
Fer héðan kl. 10 í kvöld til Pai'ís-
ar og Rómar.
beita lygaáróðri auðvaldsins g'egn baráttu verkalýðsins.
En þeir hrósa happi of snemma, Eggert Claessen, Stefán Jóh.
& Co.. íslenzk verkalýðshreyfing er orðin svo sterk að hún mun
standast einnig þetta samsæri auðvaldsins og fimmtu herdeildar
Alþýðublaðsklíkunnar, hversu harða baráttu sem það kostar.
Fáeiji orð
um „kúvendinguna“
Loks eru nokrar línur frá
Miðgarðsgesti: — „Kæri Bæj-
arpóstur! Mig langar dálítið
til að koma þeirri spumingu á
Björn Th. Björnsfýon listfríeðing-
ur, fór áleiðis til Kaupmannahafn-
ar í gær með „Drottningur.ni."
Nætuiakstur í nótt: Litla bíl-
stöðin. — Sími 1380. Aðra nótt:
Næturvörðnr er i Reykja.ikur-
apóteki. — Sími 1760.
Kvenrétiindafélag Islaiids heici-
ur fund annað kvöld ltl. S.30 . ,
Tjarnareafé. Fundarefni: iiJrinúi
um féíagsmál .(Þorbjcrg Árnadóti-
ir.magister). — Kvikmynda .ýning.
Flmmtugur. Gunnar Haildórssón,
Laufásveg 45 B er fimmtugur i
dag.
11.00 Messa > Ha.II-
grímssókn (séra
Sigurjón Þ. Árn:
son). 15.15 Vliðdeg
isútvarp . (plötu'r)
16.15 Útvarp til 1s-
lendinga erlendis: Fréttir, tórileiK-
ar, erindi. 18,30 Barnatími Þoi
steinn Ö. Stephensen o. f 1.). 19,30.
Tónleikar: Partía i c-moil fyrir
píanó eftir Bach (plötur). 20 30 E’>.,
letkur á klarínctt ' (Gunnar'Egiis •
son>: a) Rapsódía nr. 1 í geá-moil
eftir Dehussy. h) „Chopin” eí'Li
Scliumann. c) Habanera éftir
Ravel. d) Caoine eftir Stralidfort.
20.35 Erindi: Islenzk miða'idalist:
síðara erindi (Björn Th. jDjórn--
son listfræðingur). 21.00 Tón'ieikar
Kvartett i C-dúr (K465) eftir Moz-
art (plötur: — kvartettinri verði.r
endiirtekjnn næstk. miðvikudag),
21.25 Upplestur: „Staddur á Lá.í-
eyri,“ smásaga eftir Guómund
Hagalin (Lárus Pálsson les>. 22 05,
Dánslög (piötur). —- Útvarpiö :<
morgun: 19.00 Islenzkukonns].!..
19.25 Veðurfregnir. 20.30 Úcvárpc-
hljómsveitin: Dönsk alþvðuiög.
20.45 Um daginn og veginn vÁrn:
<?. Eylands stjórnaráðsfuíitrúi).
21.05 Einsöngur: Tito Schipa (plöV-
ur). 21.20 Erindi: Holdsveikraspil-
alinn 50 ára (Björgúlfur Ótafsspn
læknir). 21.45 Tónleikar: Ljóöræim
lagaflokkur op. 5-1 eftir Grieg (plót
ur). 22.05 Vinsæl lög (plötur).
DKAUMUK hverrar liúsmóður
er að eignast ísskáp, lirærivél og
þvottavél. Nú er tækifæri tll aö
láta þann draum rætast: KAUJ’-
IÐ miða i happdrætti SóBíaJista-
flokksins og l<er elgnist þessa hluti,
ef heppnin er með.
1 gær vórii gét -
in sanvm ;
hjönaband, ung
frú Gréta Ás>>
ráðsdóttir, Laugateig 7, og Valö’
mar Karlsson Bræði'aborgarstíg 2f.
— Nýiega voru gefin saman >
hjónaband Hrönn Kristjár.igióttir
og Jóliannes Th. Jónsson,' ■ skip-
stjóri, Dalvik.
fLaugarnespresta -
kall. Messa i dar
ar Svavarsson. —
NesprestakaU. Messa i kapeHu Há-
skólans kl. 2 í dag. — Séra
Jón Thorarensen. — Dómkirkjan.
Mcssa í dag kl. 11 f. h.
Séra Jón Auðuns. Messa kl. 5 e. h.
— Séra Bjarni Jónsson. AU.aris-
ganga. — Hailgrímssókn. Messa i
Austurbæjarskóla kl. 11 h. ' i
dag. — Séra Sigurjón Þ.
Árnason. — Fríkirkjan. Messa kl.
2 e. h. í dag. — Séra Árni Sig-
.urðsson.
\\'4
~ x S Hjónunum itagn-
iýi Á' heiði Guðjónr.dótí-
f «H/ X' ur ,og Grími Norð-
f v dahl favddist í'úm-
lega 18 marka dólt
ir í gæi', 9. október. — Hjónunum
Mörtu Jónsdóttur og Böðvari Sig
urðssyni, Hellubraut G, Hafnarf.
firöi fæddist sonur þann 7. okto-
Hjónunum Guðnýju Guðbergsd.
og Óla B. Jónssyni, Grandavegi 3C,
Rvík. fæddist sonui' 6. októher.
ITjónunum Guðbjörgu og Agúst
Flygenrig, Hringbraut, Hafnarfirði
fæddist 16 marka sonur 7. októbei'.
- Hjónunum Kristínu Óláfsdóttu"
og Guðmundi Gíslasyni, bókbind-
ara, Njálsgötu 86, fæddist 16
marþa sonur 8. október. — !tljón-
uuuni Heiðveigu Hálfdánardóttur
og Sigurbirni Þórðarsyni, Selvogs-
götu 12, Hafnarfirði, fæddist 15
marka dóttir 5. október. Hjðn-
unum Ingibjörgu .Theódórsdóttur
og Sveini Sveinssyni, Herskálo,-
karap 27 a, fæddist 17 marka son-
W .26., gcpteinbei'.