Þjóðviljinn - 10.12.1948, Blaðsíða 5

Föstudagur 10 descmbér 1948
Fyrstu tvær umferÖimar
Skákálrugi Reykvíkinga hef-
ur blossað upp á ný undanfarna
dag. Menn hafa fjölmennt í Tí- ■
vólí á hverju kvöldi til að sjá
hversu þeim gengur hverjum
gegn öðrum beztu skákmönnum
okkar, og þó einkum til þess að:
vita hvort ekki tekst einhverj-
um þeirra að koma lagi á hinn
hollenzka stórmeistara taflsins,;
en hann er víðkunnasti skákmað f
ur sem gist hefur þetta land,
síðan Aljechin var hér á ferð-
inni.
Þessir nýju Tívólfgestir hafa
ekki orðið fyrir vonbrigðum.'
Að vísu er sú stóra skák sem
halda muni nafni mótsins á lofti
enn ótefld og viðbúið að sumum
þyki meir en nóg um jafntefla-
fjöldann, því að af þeim fímm
töflum sem lokið er þegar þetta
er ritað hefur fjórum lokið með
jafntefli. En þau jafntefli sem
hér hafa séð dagsins ijós, hafa
flest komið fram eftir fjörugan
og lettan leik. Að fjöri oa
skerpu taka þau mörgum sigr-
inum fram og sýna að keppend-
ur eru allsendis óhræddir við
að takast á hendur áliættur og
lenda í ævintýrum. ' í
í fyrstu umferð áttust tveir
gamlir keppinautar við, þeir Ás-
mundur og Baldur. Baldur hafði
svart og svaraði drottningar-
peðsbyrjun Ásmundar með holl-
enzkri vörn (sem virtist eiga ó-
venju vel við þetta tækifæri!)
og sýndi að ekki var hugarfarið
nema í meðallagi friðsamt. I
Baldur fékk allmikla sóknaF
stöðu á kóngsarmi og ýmsir
fóru að spá hvít.um skammra
lífdaga í þeim stormi er í hönd
sýnaist fara, en staðan stirðnaði
upp aftur án þess að verulega
hvessti. Hvítur átti biskup lok-
aðan inni í horni en á rnóti því
átti svartur aðrar veilur, sem
ætla mátti að torvelduðu vinn-
ingsspil- Menn voru smáfarnir
að búa sig undir jafntefli sem
að vísu kom, — en á annan hátt
en flesta hafði órað fyrir. Það
fór kliður um salinn þegar Ás-
mundur lék 28. leik sínum. Lítið
og veiklulegt peð geystist allt í
einu fram í opinn dauðann. Fáir
höfðu séð þennan leik fyrir en
nú sáu flestir að peðsfórninni
myndi fylgt eftir með fórn
,,dauða“ biskupsins í horninu.
Með þessu móti opnuðust hættu-
legar sóknarlínur að kóngi
Baldurs og menn ræddu nú á-
kaft hvort þessi leiftursókn
rnyndi nægja Ásmundi til sig-
urs. Svo varð þó ekki. Baldur
varðist af gætni og forsjá en
Ásmundur hélt örugglega jafn-
tefli með þráskák. Skákin birt-
ist h'r á eítir án frekari skýr-
inga.
Annars vakti skák Euwes við
Guðmund Pálmasori mesta at-
hygli. Einve valdi Sámiscli-af-
brigðið gegn nimzóindverskri
vörn, hvasst framhald sem
sýndi að ekki var hér teflt til
jafnteflis. Á miíborðinu kom
fram óbifandi þeðamúr en á
kóngsarmi átti Euwe meira
rými og notaði það til peðafram
rásar og sóknar. Staða Guð-
mundar v.irtist í nokkurri hættu
cn einn ógætilegur kóngsleikur
Euwes nægði honum til að rétta
leikinn alveg- Peðasprenging á
réttum tíma og skiptam. fórn
tryggðu honum gott spil með
margvíslegum hótunum. Staðan
varð afarspennandi og mátti
hvergi muna tempói til eða frá.
Úrslitin eru öllum kunn, Euwe
kaus að halda jafntefli með þrá
skák, átti ekki á betra völ.
Skák þeirra Guðm. Ágústsson
ar og Árna Snævarr hafði einna
minnst að bjóða áhorfendum,
átökin lágu þar nokkuð djúpt.
Guðmundur virtist eiga betra
um það bil er skákin fór í bið,
cn Árna tókst að halda jafn-
tefli.
I annarri umferð beindist at-
hyglin framan af einkum að
skák Guðmundar Ágústssonar
við Euwe. Guðmundur valdi
einkar rólegt afbrigði af Drottn
ingarbragði sem talið ,er veita
svörtum allgott tafl og vék
skömmu síðar af venjulegri leið.
Þá freistingu stóðst Euwe ekki
en lagði í glannalega framrás
kóngspeðsins. Líklega hefur 12.
leikur Guðmundar komið Euwe
á óvart, að minnsta kosti átti
hann erfitt með að halda jafn-
væginu á eftir, menn hans voru
óvaldaðir og í hættu á ýmsum
stöðum á skákborðinu. 117. leik
lagði Euwe í mikla tvísýnu og
hefði ekki verið öfundsverður ef
Guðm. hefði valið 18. Hhl—el.
I rauninni er ekki annað sýnna
en að svartur eigi þá glataða
stöðu. En eins og Guðmundur
lék tókst Euwe að halda jöfnu
með þráskák — þriðja þráskák
in í röð á mótinu, það mun nærri
einsdæmi. Skákin er prentuð hér
á eftir.
Um það leyti cr skákinni milli
Euwe og Guðmundar Ágústs-
sonar lauk var skák Baldurs við
Guðmund Pálmason að verða
afarspennandi. Baldur hafði náð
öilu frjálsari stöðu og þreifaði
fyrir sér um sókn en Guðmund-
ur var hinn öruggasti í öllum
vörnum. Jafnvægið raskaðist lít
ið en það sem hélt mönnum hug
J föngnum var að Baldur eyddi
I óvcnjulega miklum umhugsun-
| artíma, svo að þegar 10 leikir
voru eftir voru ekki nema fáar
sekúntur eftir af umhugsunar-
t
tima hans. Það varð ljóst að
hann mundi aldrei geta ráj öll
i ‘
um sinum leikjum a tilsettum
tíma, enda fór hann yfir tíir.a-
takmörkin í 29. íéik og hafði
þá reyndar leikið fram síðustu
leiltjum sínum leiftursnöggt og
Framhald á 11. síðu-
■HBEJTB'JSE
u
kS
rKEIZEHaHHHHHKKHKKKKHHKHKKEKKKKKKHMK BHBKKHHKKHKKKKKKKKKKHHKKHHBKHBKHBIia
yy

l^endingai*9 iiseiin ©g kosiisr!'
ilm géHlseste í Kvjaíjarðar- ©g Þingeyjarsýsbun■
eftir stílsnillinginn Ásgeir Jónsson frá Gottorp. Bókina prýða yfir hálft hundrað mynda af mönnum og
héstum er við sögu koma. Um fyrra bindi bókar þessarar (1946), sem fjallar um húnvetnska og skag-
firzka gæðinga, hefur margt verið ritað austan hafs
og vestan, og það á einn veg, að hér sé á ferðinni
sjaldgæft afreksverk, fagurt og stórbrotið.
.... s.Níundi ágúst rann upp bjartur og fagur með
sólarbros, þjarkailm og blandaða sumarsöngva nátt-
úrunnar. Dalurinn ljómaði í kyrrlátri fegurð ....
Gæðingurinn stóð tygjaður á heimahlaði sínu ....
húsbóndinn gaf honum hlýja lófastroku á vangann
um leið og hann sté í ístaðið og lyfti sér í hnakkinn.
Reistur í fangið, glaðvær og spilandi dansaði gæð-
ingurinn einn sinn yelþekkta vikivaka .... mót
skapanornum ills og góðs, sem deildu um völdin
þennan dag .... En þá skeði það .... Hugdjarfa
gæðingshjartað var liætt að slá og létti fóturinn að
hreyfast......“
. . „Gamlar alfaraleiðir, sem áður ómuðu dynjandi
hófataki gæðinganna, brosa í ljósi minninganna “
„Hann lék á kostum iandsf jórðunga miili,
þær leiðir styttust vegna orku hans.
Hann skeiðið rann með fjöri og fótasnilli
og fjölgaði stærstu draumum eiganðans
Hanr. hefur troðið hciðarveginn langa.
og hlaupið létt um Kjöl og Sprengisand.
Með afli klofið elfu-flauminn straiiga
og alitaf fundið hinum megin lanci!
Þessar bráðsnjöiiu bækur Ásgeirs frá Gottorp, um góðvin
Islendinga gegnum aldirnar, ættu að vekja þrá í þrjósti allra
heilbrigðra manna, sem eiga þess nokkurn kost, að eignast góð-
hest að einkavin og yndisgjafa-
Lestu með athygil um hina horfnu -góðhesta. Og þá nwct þú
skynja af cljúpum skilningi, hvílík guðs gjöf glæsiíákurinn hefur
verið þjó’ð vorri frá landnámsöld til vorra daga.
Ein. þióðlegasta og mihiífenglegasitz
jólabók ármns
CKBKKBHKKBKKI