Þjóðviljinn - 20.02.1949, Blaðsíða 3

Sunnudagur 20. febrúar 1949.
ÞJÖÐVILJINN
a

Undanhald samkvæmt áætlun
lAM
!
I síðustu pistlum var kom-
izt þannig að orði um Ólaf
Thors: „Hann er mikilhæf-
astur agent Bandaríkjanna
hcrlendis og var nýkominn
frá París þegar hann skrif-
aði áramótagrein sína, en
þar hafði hann hitt yfirboð-
ara sína, þegið af þeim fyr-
irskipanir og svarið þeim
eiða“. Svo er að sjá sem
þessi stuttaralega lýsing
hafi hitt nákvæmlega í mark,
því samkvæmt Morgunblað-
inu s.l. miðvikudag hefur
Ólafur Thors talið sérstaka
ástæðu til að reyna að sann-
færa þá 400 Sjálfstæðis-
flokksmenn sem staddir voru
í Sjálfstæðishúsinu á mánu-
daginn var um það að hann
væri saklaus af þessum al-
varlega áburði. Um sönnun-
argögn flokksforingjans ;er
ekki getið að öðru leyti en
því að haft er eftir honum:
„Ólafur kvað sig vita, að sá,
sem þessi ummæli hefði við-
haft, tryði engu orði þeirra
sjálfur.“ Sönnimargögnin
eru vissulega eins og efni
standa til. Ég skal segja það’
hreinskilnislega og um-
búðalaust að ég trúi að sjálf
sögðu hverju orði ummæla
minna og er þess fullviss að
þar er farið með staðreyndir
einar, staðreyndir sem liggja
eins í augum uppi og frek-
ast er unnt, þegar um er að
ræða leik í þeirri stórpóli-
tísku svikamillu sem tefld
hefur verið að tjaldabaki
undanfarin ár með sjálfstæði
íslands að veði. Ólafur Thors
hefði aldrei skrifað áramóta
grein sína á þann hátt sem
raun sannar, .ef hann hefði
ekki verið búinn að skuld-
binda sig áður, binda sig
heitum í samræmi við fyrir-
mæli þeirra erlendu manna
sem nú seilast eftir kverka-
taki á íslénzkri þjóð.
★
0
París er nú miðstöð hinnar
bandarísku herferðar gegn
evrópskri alþýðu. Allir muna
hvernig Valtýr Stefánsson
var á sig kominn eftir vist
*vr-
á þeim stað. Hann var grip-
inn ritæði, skrifaði síðu eftir
síðu í blað sitt þar sem veidd
ur var versti sorinn ofan af
þeim grautarpotti sósíalisma
níðs og rússahaturs sem
kraumað hefur í undan-
gengna þrjá áratugi. Þar til
allt í einu að hann hætti jafn
snögglega og hann hafði
byrjað. I síðustu grein sinni
hafði hann kallað séra Sig-
urbjörn Einarsson dósent
smurðan Moskvuagent og
morðingja og þá loks skild-
ist yfirboðurunum að ritstj.
Morgunblaðsins átti ekki til
þá sálarrósemi forherðingar
innar sem einkennir góðan
agent.
Þó undarlegt megi virðast
fataðist Ólafi Thors á ná-
kvæmlega sama hátt og rit-
stjóranum og hafði þó ferskt
víti hans til varnaðar þegar
hann skrifaði áramótagrein
sina. Efni hennar var rifjað
upp í síðustu pistlum, lof- .
söngur hans til morðtóla og
vígvéla og yfirlýsing hans
um að hervæðing íslands
væri ekki aðeins lífsnauðsyn
leg íslendingum, heldur
sjálft skilyrði þess að hægt
væri að stofna nokkurt hern-
aðarbandalag! Þstta hefur
eflaust verið mjög álitlegt
úti í París, í hópi bandarísks
stórmennis, og í slíkum fclags
skap er auðvelt að gleyma
því hjómi sem nefnist ís-
lenzk þjóð. En minnið kom
aftur til Ólafs Thors, heidur
óþyrmilega, því enn er það
svo að á þessum hólma er
íslenzkt andrúmsloft.
★
Undanhald Ólafs Thors
kom átakanlega greinilega í
ljós á Holsteinfundinum s.l.
mánudag, þar sem fjögur
hundruð dyggustu fylgis-
menn Sjálfstæðisflokksins
áttu að taka ákvörðun um
stefnu flokksins í „öryggis-
málunum" eins og komizt
var að orði. Mán’uð eftir mán
uð. liafði verið deilt hatram-
lega um afstöðu Islands til
SKÁK
Ritstjóri: GUÐMUNDUR ARNLAUGSSON
Þröngar taflstöður.
Ekki er þess að vænta að les-
endum þeirra bókmennta er um
skák fjalla séu öll hugtök þess-
ara-r gagnmerku fræðigreinar
jafnljós. Að minnsta kosti undr-
aðist ég stórum er ég sá fyrst
getið um opnar og lokaðar tafl-
stöður. Sum orðin eru þó svo
ljós að þau kalla ósjálfrátt á
hugtak það sem þau eiga að
tákna. Svo er um heiti þessa
þáttar, maðup sér ósjálfrátt fyr
ir sér menn í þröngum hnapp
og lítil færi til heilbrigðrar hreyf
ingar Hið síðastnefnda er aðal-
einkenni þröngrar taflstöðu óg
ef þið sjáið það ekki nú þegar
fyrir ykkur, er ráð að skoða eft
irfarandi skák úr fyrstu umferð
taflmótsins í New York um síð-
astliðin áramót.
Fjögurra Itiddara tafl.
Najdorf.
1. e2—e4
2. Rgl—f3
3. Rbl—c3
4. Bfl—*b5
Pilnik.
hernaðarbandálags, mánuð
eftir mánuð hafði Morgunbl.
mælt með því af öllu ofstæki
sínu að Islendingar gerðust
stríðsþjóð. Og nú var runn-
inn sá dagur að upp skyldi
skorinn árangurinn af mán-
aðastríði Morgunblaðsins, nú
skyldu 400 trúir Sjálfstæðis-
flokksmenn leggja blessun
sína yfir stefnu Ólafs Thors
og félaga hans. En þegar á
hólminn kemur gerast þau
stórtíðindi að þeir félagar
þora ekki að leggja fram til-
lögu þar sem minnzt sé einu
orði á hernaðarbandalag.
Sjálft þrætuepli undanfar-
inna mánaða er ekki nefnt í
tillögunni. Hinsvegar er sagt
að ekkert sé „jafn nauðsyn-
legt sem það að tryggja ör-
yggi sitt með þeim hætti,
sem bezt hentar hverri þjóð
fyrir sig.“ Um það er öll
þjóðin sammála, hitt er deilu
málið hver sá háttur sé sem
bezt henti íslendingum. Á-
lyktun Sjálfstæðisflokksfund
arins leiðir þennan kjarna
málsins algerlega hjá sér!
Slík er einangrun landsölu-
manna að þeir treysta sér
ekki einu sinni til að leggja
brýnasta áhugamál sitt und-
ir atkvæði 400 dyggustu
fylgismanna þess flokks sem
þeir stjórna. Það er erfitt
að gera séb i hugarlund slík
málalok fyrir þann sem
dvelst meðal bandarískrá
fyrirmanna í París.
En Ölafur Thors kann sitt
fag og þegar hann kemst
ekki • beint tekur hann á sig ■
einn af króum þeim, sem
eru einkenni á stjórnmála-
ferli hans. I öðrum lið álykt-
unarinnar er komizt svo að
orði á nýjan leik að Islend-
ingar verði að treysta öryggi
sitt „og beri að stefna að því
þannig .. að hcr verCi ekki
herstöð - á friðartímum • og
ekki herskyldu." Menn taki
eftir hinu sérkennilega
thorska orðalagi: „beri að
stefna að því“! Alveg hlið-
U»#1» ................. .. ■
stætt orðalag einkenndi
Keflavíkursamninginn á sin-
um tíma og var lykillinn að
þeim svikum við framkvæmd
samningsins sem nú eru öll-
um ljós. T. d. hljóðaði 6.
grein þess samnings þannig,
«ins og Ólafur Thors gekk
frá henni í upphafi: „I sam-
bandi við rekstur flugvallar-
ins munu'Bandaríkin, að svo
miklu Ieyti sem kringum-
stæffur leyfa, þjálfa íslenzka
starfsmenn í tækni flugvalla-
rekstrar, svo að Islendingar
geti í vaxandi mæli tekið að
sér rekstur flugvallarins, að
svo miklu leyti sem frekast
er unrÁ.“ Þessi grein merkti
í raun og veru: Bandaríkin
munu ekki þjálfa einn ein-
asta Islending í „tækni flug-
vallarekstrar“, og sú merk-
ing er vissulega í algeru
samræmi við þá reynslu sem
fengin er. Á sama hátt merk
ir annar liðurinn í ályktun
Sjálfstæðisflokksfundarins:
„öryggi“ landsins skal tryggt
með hersetu á friðartímum
og herskyldu íslenzkrar
æsku. Þegar allt er komið í
kring mun ekki standa á
mönnum með leikarahæfi-
leika að berja sér á brjóst og
segja: ég reyndi að halda
stefnunni eins og mér bar,
en óvæntir örðugleikar hafa
breytt öllum aðstæðum!
Hið skjóta undanhald Ól-
afs Thors og félaga 'nans er
þannig aðeins á yfirborðinu,
með sjálfum scr eru þeir
staðráðnir í því að framkv.
áform sín, efna heit sín til
fullnustu. Hvernig fram-
kvæmdir eru fyrirhugaðar,
verður enn ekki séð. Þó. bend
ir æ fleira tií þess að stjórn-
arliðið hyggi á þingrof og
nýjar kosningár í vor, og
fari þess nú á leit við Bandá
ríkin að aðild Islands að hern
aðarbandalagi verði frestað
þar til eftir þann tíma. Þá
yrði sem sé reynt að endur-
taka söguna frá 1946. Sjálf-
•w*
stæðisflokkurinn myndi
leggja út í kosningarnar und
ir kjörorðinu: „Engin her-
seta á friðartímum og ekki
herskylda". (Það hefur þeg-
ar birzt á fyrstu síðu Morg-
unblaðsins!), og hinir stjórn
arflokkarnir myndu velja sér
engu óglæsilegri heróp. Að
kosningum loknum myndu
þeir síðan skríða saman á
nýjan leik og framkvæma
svik sín í skjóli þess áð fjög
ur ár væru til næstu kosn-
inga — og fyrir þann tíma
gæti bandarískt herlið bætt
þeim upp það fylgi sem
kynni að hafa glatazt með
þjóðinni.
Það má vera að enn einu
sinni megi takast að blekkja
verulegan hluta þjóðarinnar.
Það má vera að þeir verði
margir sem trúa Ölafi Thors
þegar hann ber sér á brjóst
og sver með tilfinningu:
„Engin herseta á friðartím-
um og ekki herskylda", það
má vera að landsölumönnum
stjórnarflokkanna þriggja
takist að ná meirihluta í slík
xfm kosningum. En eitt er
víst: Þjóðin mun snúast á
annan hátt við svikum full-
trúa sinna nú en 1946 —
hvort sem þau verða framin
fyrir eða eftir kosningar.
Þau voru látin viðgangast
1946, þau verða ekki látin
viðgangast nú. Áður en Ölaf-
ur Thors og félagar ' hans
leggja til lokaatlögunnar
væri þeim hollt að reyna að
gera sér grein fyrir því liver
rnuni vera hugur íslenzkrar
alþýðu til þeirra, þeirrar al-
þýðu sem þeir þekkja aðeins
af afspurn, þegar ástandið
er slíkt að ekki er talið vog
andi að leggja almenna til-
lögu, þar sem minnzt sé á
hernaðarbandalag, fyrir 400
trúustu Sjálfstæðisflokks-
mennina í Reykjavik..

e7—e5
Rb8—c6
Rb8—k:G
BÍ8—c5
Þessi vörn er orðin úrelt. Nú
leika menn hér Bb4 eða Rd4.
5. 0—0 0—0
6. Rf3xe5! Rc6xe5
Þetta liggur beinast við en er
ekki gott. He8 og Bd4 kemur
líka til greina, en hvítur sýnist
allt af ná betri stöðu.
7. d2—cl4 Bc5—1)4
8. d4xe5 Bb4xc3
9. b2xc3! Rf6xe4
10. Ddl—d4 Re4—g5 ?
En hér var áreiðanlega betra
að leika d7—d5. t. d. 11. exd6 a.
p. Rxd6 12. Hdl Bf5 13. Df4,
eða 11. f3 Rg5 12.' Bxg5 Dxg5
og Dxd5 er ekki hægt vegna c6.
11. Bd3 strandar á c5 12. Da4
Rg5. Ef til vill er 11. c4 með
þrýstingi á d5 og e4 einna bezt.
12. Bcl—a3 Hf8—e8
13. Hal—dl c7—c6
Hér býr svartur við þrönga
stöðu, d-peðið kemst ekki fram
vegna þrýstingsins á d-línunni,.
en það lamar svo aftur allan
drottningarvæng svarts.
14. Iíb5—d3
En ekki Bb5—e2?, d7—d5!.
14. ---- d7—d5
. Svartur'afræður að fórna peð
inu.
15. e5xd6 a. p. Bc,8—d7
16. f2—f'4 Rg5—e6
17. Dd4—f2 Dd8—b6
18. f4—f5 Db6xf2f
19. Hflxf2 Re6—g5
20. Hf2—f4!
Peðfórnin losaði ekki nema
lítið um stöðuna. Það sem eftir
er taflsins þarfnast fárra skýr-
inga, Najdorf heldur Pilnik í
járngreipum, gefur • honum
hvergi færi. Síðasti leikur hans
á t. d. að liindra Rg5—e4.
20. ---- f7—f6
21. c3—c4 Rg5—f7
22. c4—c5 b7—b5
23. Ba3—b2 Rf7—e5
24. Bd3—e4 Kg8—f7
25» Bb2—d4 g7—g5?
f ijiy ‘Vll 'nmnjip
Að vísu væri 'ekki hægt að
halda stöðunni lengi, en samt
var'óþarft að opna hvítum nýja
sóknarlínu. Bezt var að bíða á-
tekta. ■
26. fðxgG a. p. h7xgG
27. Hdl—fl f6—i'5
28. g2—g4 Re5—c4
29. Hfl—f2
Svartur hótaði Rd2
29. ---He8—gS
30. g4xf5 g6xf5t
31. Kgl—fl Hg8—g5
32. h2—h4 . Hg5—g3
33. Be4xf5 Bd7xf5
34. Hf4xf5f . Kf7—eG
35. Hf5—g5 Hg3xg5
Hh3 er ekki hægt vegna máts
í 4. leik.
36. h4xg5 Ha8—g8
37. Hf2—e2t Ke6—d5
38. Bd4—f6 Rc4—a5
39. d6—d7 - Ra5—b7
40. He2—e8 Hg8—gS
Framh. á 7. síðu