Þjóðviljinn - 12.06.1949, Blaðsíða 5

Suanuida«ui- 12. .júní 1949,
ÞJOövxtJítem
götiu*nár í
Biaðainenn-
r r\.'. 3p¥Í§f
* ’A -■"
..■,
m
fevíSK'áfe*jtÍ'iWí
tesAi40*Ss?fe}f®|í
i;•■-■’ 3i!

oþair, eu eJiki var am að r.eða
acína- -.virkiiega ; Ímtíjðisteíma-
ingu. ‘s' ■'•"'•
var vimur .og .atliafnaaaaiur í
baráttuani; ; gcga S»jóð7ierjftin.
Ártoiin á légsteLtLurii þeim, sem
reistir liafa verið yfir þá, scm
skrá tíátíðsubald ánná • var -álryþð
liuadrað ár
Á. hvítasunjiuúag. * 5.. Júoí . S.L, vora liðia •
66 því áð 'Físðrtk %'':l>ðaia&þjia%ar''á£sá]s^''aér e:iia’veM-
imi 6g;imÉííifeK;'^réta st,JÖraa^«rá .Daamerkujr, séaa'fát
í sér þingboadiia k.»aattgsstjóra. I fciEefni:af þessu tneriás-
atett1 hafði' ■ ðabska KÍdsþiagíð-' iratdárbúMf aariití'i-iiátíða-.
höM og-. boðið;.;tiI Daasmérkaé orieadtim Maðaaiðaáam og
fuíEtrúum frá. löggjat'aTþiugum Norð'jriaadamxa og Eag-
bnuk * ■■
HátíSkfcöídín lióf ijsfc í . Kanp-
mao.uahöfri . 'aafciriina hvíca-
suunumorgúna msð: því að. Frið-
rilc 9. iágði blómsveíg-..að fót-
sfcalli styttu: Friðrilcs komjngn
7,. en sú stytfca- stend'un fyrir
framtan ■ hiriá •.•miklju. • Kristjáa3-
fcsrgarhöií. Að 'jböirri athöfn
lolcinai. var geugið fcil kírkju
(Holmeris Kidœ) og hiýtt á
hátíoaþredikuii Fuglriaug-Dam-
gaard biskups.
Klukkan 12 hófst hátlðar-
fundur í Fólksþingssalnu m í
Kristjánsborgar’xöll. Þar fluttu
rœður forsetar beggja þing-
deilda, Fólksþiagsius og Lands-
þingsins, forsætisráðherra r~
Friðrik konuagur 9. I
fluttu erlendir gestir Ríkis-
þijiginu árnaöarósSir og færðu
því gjafir. Frá Finulaiidi kom
stytta af ketti úr marmara,
Norð'menn gáfu for.kunnarfagra
postulínsdiska, og Svíar j_
styttu af ungum manni og
ungri konu. Orð fyrir • ísler.zku
fulltrúunuin hafði Finnur Jóns-
son, alþm. og færði liann Rík-
isþinginu að gjöt' frá Alþingi
lalendinga stórt málverk eftir'
Kjarval. Kiukkan 3 var svo
Waldiria xitifundxjr fyrir fraárian
KilstjánsborgarliöII. Þar ta’aði
Julius Bomholt, forseti Fölks-
þingsias (hann flútti 7 opin-
berár ræður þeiiriaú ' dá'gj, for-
sætiáraðhérra og ýmsir aðrir
stjórnníálanierin borgaraflckk-
anna dönsku.
Klukkan 7 var gestum boð-
ið til hátiðrirríýaingar I konung-
lega, leikhúsinu; Þar v-ax’ farið
jixeð Maskarade eftir Carl Niel-
sen cg sýndur ballet eftii* sr.ill-
irigian Boúrnariville.' Að sýning-
:Eias og, áður er'gefcið • var
haldinn ’útifuridúr. fyrir- framaa
sbQrgarhöH lcl,- 3 •þenn.i
ffflrð.I;lc>aí3fc'.:'.égv-í- 'aáértiriga-' við;
þá þrómx. aem. áfcfc. hefux* sér
steð;ú Ðáa£nörim;3.Iðúáfcu' huadr
áð árin' ár'flerituxrx ■. syiðum' • þjóð-
lífsris' og ég- hiakkaði mikð 'Ul
að. - sjíí Kaupmaana.hafnarbúa
tugþúsu.ndúm samari., á götúxrf..
milijóaaljorgarianar hrilda upp, |apGrvag;iaferðir un
á stjórnarskrárafmæiið með ;nánd vio höllina.
m. mncta. var.þt'io svo. að .daup-
matxaahafuarbúar ..flykktusfc úý
'xxrgiani .þenaan dag. Aliar
lesitir. og' auraiestir voru troð-
ft.ilar af-.fólM; frá Kaúpriúúina-
höfn. •' • ' ’
iffokrur -dö.isku blaðanxxa
Sicýroú. fra ’því,' ið;v koiajöMtást-
ar hafi gert ’tiirauXi ’ til að
hleypa úfcífutídLcjutxi upp, en sú
fcilraua' hafi algeriega' mlstek-
iztt Þessi .frétt' hefúí' llka jorrit
fcil. :sx. b.'.a.5a. Erxgia' siík til.ra:.’n
Var gerð, Sáiaáleikúrinn ér' sá,”
að þega.r j; danski farsætísrið-;'
tterraaa, i'Haas Hedtoffc, fiutti
ræðu sma. á út’fxíúáiriutn'' ög
miaatist á pólítískt ’ frélsi' 'i'
Ðar.mörku,; bróþuðri’ ani’iSOO tö
ari .dag. jRMásfcjómbt iiafði |300 daixskir. uiigkóxntriújxistar.:í
búizt við jmiklu fjöimeani "þar' kór: „Við heimfctmi 21 ár3kosn-
og gert ýmsar riiðéfcafanir L því iiagaaldux*’!“ 'Kráfa þedsi a ait
mmbaadi, svo nerii feiit riiður sögui'ega.; rætur': Þrátf fyrir
! ýmiá: i'ýði*étttedaákvæði;:*dí>askri
Þes;ú nlynd er af Iiátíðafua'Jimuft í Fólksþing ssaínuni í Kristjárisborgarhöil 5. júrií s. 1.
gleðilátuxxi
glaðværð.
og sinai. alkuunu
irnir bjuggust líka við mikluxxi
nxannfjölda. Ea fjöldinn kom
ekld. Sporvagaarnir voru sett-
ir í gang og umferðia komst í
eðliiegfc Ixo-i'f. Biaðið INFOR-
MATION sagði, að það hafi ver
ið eins og Kaupaianaahafnar-
unni lokinni gexis
?estir til
veizíu í Kristjánsbörgax’höII, en
iriéðan sú veizla stoð séni hððst,
fóra stúdéntar blysför t.il hall-
arinnar og við það tækifæri tal-
aði m. a. rektor háskólans í
Káuþrá annahöf n.
Ekkéít saæs&aKd
vio I5IH3
En það' fór nú öðrrivísi en ég
hafði búist við. Það var ekki
ég sem. horfði á1 ííauþmarma-
hafaarbúa' taka þátt í hátíða-
■ilölduaum, Ixéídur voru það
þeár, sem líortðu á mig Kaldaj ririum ;stæði^alveg á ;sama um
afmæii stjórnarskráriöuar há-
tíðlégt. Öll líátíðaíxöldin 5. júni'
snérust um Mria iniíléndu og
ei’lexxdu gésti, en sjálft fólkið
í höfuðborginrii varð að láta
sér nægja a:ð horfa á gestin’a.
Við fengum aðgöngumiða í
kirkjuna, aðgöngumiða á hátíða
funðinn í Kristjánsbo'rgarhöll,
að'göngumiða á konuixglega
leikhúsið 'og aðgöngumiða að
veizlxmni um kvöldið. Þegar
gestiruir gengu prúðbúnir í kjól
Eg fór sem blaðamaður hé-ð-j og hvítt og suir.ir með 30 cm.
an til að vera viðstaddur þessi: a£ orðum á brjóstinu ,eins og
hátíðahöld Daaa. í vikuuni fýx--
ir hvitasunnu hafði ég yeriö' á
ferðalagi um Játlaud. ásaixxt 50

þessi hátiðaliöld og þau kærni
þeim ekkert við. Flest blöðia
léfcu í ljós vcnbrigði sin út af
áhugaleysi Kaupmannahafiiar-
búa og ikexuxdu ýmsu um. Eg
fór upp á efstu hæðina í Krist-
jánsborgarhöll til að virðj fyr-
ir mér mannfjöldann. Með mér
var blaðamaður frá LAND og
FOLK. Haiun gizkaði á, að 15
þúsund manns væri á útifund-
inum. Kaupmannaháfnarblöðin
sögðu flest, að á útifundmum
hafi verið um 20 þúsund, suni
aralduriun til Fólksþingsins
enaþá buadinu • við 25 ár og til
Landsþingsins bur.dinn .við.. 35
ár, eu eins og.kunaugfc er hefur
kosniixgaaídurinn hér á ’ land:
verið mióaður vío' 21 ár síðar.
1934. Daoskui* æskulýður vann
hetjudáðir á hernámsáruuum, j um aðförum.
og . athafnaíjamu r í
ýfix; ,þá,: ..uexft;
•féllu fýrir býsrinkulilm házísta
á stríðsáru aúm, segja ökuuaum'
férðamauui, að daáskur æsku-
lýðúr befur- óhikað l.agt líf .og
limi í hættu: fyrir .föðuriaudið..
Veg.'ia hiouar vasklegu ■ fram-
göuga ■ daiskrár æsku í þjóð-
frélsirijaráttuuni ' lofuðu for-
ústumenu stjorúmálafrqkkáuna
•ésk'rani þri, að hiuttaká benn-
ar' l; atjóru lá.arisias yrði auki'n
eftir striðið og kosniagaaldúj'-
iaa fæ.rður uiður í 21 áxt' Méð-
áj.;..þeirra,. séux lofuðu ■æ.skuuni
að. þetta sicyidi gert, vax* Hans
Hedtoft, Nú erú 4 ár liðin a.íðr
aa: sSyrjöIdiuM iauk og efndix1
,hafa eagar. -ói'ðið á iofprðum
sfcaþrpmá.:,amaun.auna. Og ekki
sáu .þeir sóaxa plnu, í.því 'að
gefa döuakum; æákuljrð þá. af-
mæHsgjöf . á. 100 :ára. ’afmæli.
döásk'u síjóraax'skráx'inaar að
færa kosriiagaalduiimi rixður í
21 ár. En. dönikum ungkonim-
únistum faanst ástæða til að
minna Ilans' Hedtoft á loforð
hans.
tson
Eitt af ákvæðum döixsku
stjórnarski'árinnar er það, að
ölium sé heitriilt að láta í Ijós
hugsanir sinar á prenti. I sam-
ræini við þetta ákvæði var ung-
Iingapiltur einn að selja kom-
raúnirtaljlaclð FREMAD á göt-
um úti þann 5. júní. Krata
nokkrum sem var í hátíðanefnd
linni vai’ð svo milrið um jæssa
athafixasemi unglingsins, að
hanu f.vrirskipaði -lögregluani
að handtáka piltiun. ‘Lögréglan
lét ekki segja sér það tvisvar,
og piltúrinn var fluttur á' lög-
reglustöð'ina, en þegar á átti að
herðg, 1 trejcstust lögi’egluyfir-
völdin ekki til þess að sétja
piltinn í varðhald og síepptu
hc-num eftir milcið þóf. Þetta
skeði. á afmælisdegi dönsku
stjórnarskrárninar. Pilturinn
kefur hafið málsókn út af þess-
loaðftilvaun viS Vidor
Victor Reuther, fræðslu-
xnálafulltrúr sambands verka
nranna í bandarískum bíla-
verksmiðjum, varð fyrir
morðtilraun nýlega. Var skbt
ið é hann iririum glugga a
heimili hans í Detroit og
kom skotið í andlitið. Talið
er að hann missi hægra aug-
blaðaínönaum frá Norðurlöád-
um. Eg hafði gist borgir eins
og Álaborg og Árósa cg
leið liggur frá konu.nglega leik-
húsinu til Kristjánsbcrgarhall-
ar, þá stóðu fcrvitnir Kaup-
irxaanahafixarljúar í- röðum á
götuaum og gláptu á gestkia.
Það xmr þeirra hátið. Öllum
Jryanzt glaðvæm alþýðu Jót-j skemmtistöðxim box’garinnar
lands bæði, við vinnu og leik.: var lokað 5. júaí, og dans ekki
Það sem ég sá og heyrði á Jót- leyfður á götuna úti. Frá mía-
landi hafiSi mikU áhrif á mig, j um bæjardyrum séð hafði
. euda er.það i fyrsía.sltipjá s.eixij gleymzfc að reilcua með Kaup-
éig ferðast, ei’le«.dist?rÁ þessari'! maímaliafnárbúum, jiegar dag-
Siögðu 20 til 30 þúsund og fá- að. Eílavsrkamannasarnband
eia sögðu 50 þúsund. Við gest-j ið á nú í harðri .deilu við
imir höfðutn undan exigu að Ford bílaverksmiðjurnaj’. I
kvax'ta, nema síöut’ væri,
það vcru tvímælalaus
en
fyrra, er • sambandLð átti
íæv
Framh. af 4. síðu.
sýrúr sem sjúlcrafæða", „Óttinn í
lifi manna og dýra“, „Frá Þýzlca-
landi", og tvær langar sögur eftir
Knight: „Betri helmingur Sams
Sniall", og ..Anno. María og hertog
inn. — tltvarpstíðindl, 9. tbl. ’tð
eru komin út. 1 heftinu er m. a.
þetta efni: Kynning dagskrár: Er-
ling Blöndstl Bengtss. Lofið mönn-
unum að lifa, útvarpsleikrit eftir
Per Lagerkvist. Sjómannadagur-
inn. Byrjun á greina.flokki um
fréttaritara útvarpsins úti á landi,
I. Sveinbjörn Oddsson Akranesi.
Viðtal við Dagíinn Sveinbjörnsson
um fer ðhan, stil Hollands. Þýðing
á. norsku bréfi um Í3lenzka út-
., , . , . „ , _ , ,v . , varpið. Raddir, hlustenda. Þáttur-
imstoKj dexlu vto • Cryslersmxðjumar, inn innlend og erlend dagskrá á-
hjá ríkisstjóniiaui að veita ekki var nákvæmiega sairiskbnar samt skrá yfir byigjúiéngdir stutt-
íbúum höfú.ðboi’garinnar meiri
hluttöku í hátíðahöldunum en
mun bar vitni um, ,Úr þessu
reyudi hún að bæta. á. auuan í
hvítasunxiu, Þá var dansað ál
götunu.m á nokkrum stöðum í ! glugga á heinrili hans, skotið
•börgöirii og .sa’ftkPmustaði'r; komi í öitlina. ogi.arrihann
moroárás gerð á Wálter
Reuther. bróður Vietors.
sem er 'fortaaður bílaverka-
marinasambancjsins, Var, handlama
skotið á hann í gegnum
byigjustöðva. Framhaldssagan,
Alexander Botts, o. fl.
enn. I bvorugt
skiptið hefur hafzt upp á til-
ræ.ðismönnunu’m við þá
;®áhtheráhræ.ður. ■■ -.•'.. -