Þjóðviljinn - 17.06.1949, Blaðsíða 8

i Eroðaleg meðferð á grísbnn
i andfasistum
S.l. xolðvikudaig hófnst í herrétti í Aþémi réttarhcfld- yfir
mergum forastumönnnm frelsishreyfingarinnar EAM og for-
Sngjum ýmissa verkalýðsféiaga cg framsækinna samtaka.
Hinir ákærðu áttu fyrst að
kotea fyrir rétt í febrúar s.l. á-
eajmt framkvæmdastjóra griska:
alþýðusambandsins Paparigas,
en réttarhöldunum var frestað,
þegar Paparigas var myrtur;
og hinir ákærðu voru fiuttir til
Mákronisosrfangabúðanna, ög
þar urðu þeir að undirgsr.gast
„fiekari undirfcúning að réttar-
rahhsókninni.“
Ægiiegar pyndángur
Átta þeirra urðu þaraa. að
þola ægilegustu pyndingar í
tæpar 3 vikur samfleýtt, eða.
frá 9. til 27. mai. Þahnig átti
að ‘fá þá til að afneita póiitísk-
una skcðunum sínum og gera
„játningar" sem nota mætti i
réttarhöldunum. Tíu og upp í
tuttugu sinnum á sclarhring
var : föngum þessurn. íleygt i
sjóinn, og þegar þeir höfðu
sjmt i land aftur, réðust fanga
verðirnir á þá með kylfum. í
tólf sólarhringa var þeim vam-
að svefns. Þeir voru neyddir
til að vinna á nóttunni. Allan
daginn urðu þeir að standa
naktir með uppréttar hendur og
20 kg. byrði á bakinu, meðan
sólin brenndi húð þeirra.
„Aftökur í kyrrþey“
Óttazt er og að Aþenustjórn-
in hafi leynilega. látið taka af
lífi 20 manns, nú siðustu dag-
ana, þar á meðal aðalritstjóra
stærsta gríska kommúnista-
blaðsins. Þessir 20 fangar voru
fluttir fyrir viku ,frá Auérof-
fangeisi í gegnum Pireus og
þaðan með báti annaðhvort til
Kephalonia eða. Egina, þar sem
aftökurnar „gátu farið fram i
kyrrþey.“
Haniíða- myndiísiarsfcðiinn
1139—1949
Almælissýiimg skélans opnuö í Listamaima.skál&n-
rnn í gær. lafEÍtam! krautskráðii fyrstn nemendur
Ér kennaradeildum skólans
1 tilefni af tíu ára starfsaf-
mæli Plandíða- og myndlistar-
skólans var i gær opnuð sýn-
ing á vinnu nemenda skólans.
Það var gert með hátíðlegri at-
höfn í Listamannaskálanum.
Viðstaddir voru íorsetafrúin,
kennarar, nemendur, frétta-
menn og margir boðsgestir.
Skólastjórinn, Lúðvíg Guð-
mundsson. opnaði sýninguna
með ræðu. Gaf hann ýtarlegt
yfirlit yfir starf skóláns s.l.
tíu ár, en hann tók til starfa
haustið 1939 og var þá einka
ekóli og Lúðvíg Guðmundsson
eigandi hans. Siðan hefur skól-
inn fært mjög út síarfsemi sína
og er nú sjálfseignarstofn-
un. Undanfarin tvö ár hafa
verið starfræktar við skólann ,
þrjár kennaradeildir: handa- j
vinna kvenna, smíðar og teikn- í
ingar. Það nám tekur tvö ár og j
hafa þeir, sem útskrifasí úr |
þessurn deilaum rétt til kennslu j
SyíMmgafélðgið gróð-
íarsetur 2 þús. trjá-
plöntur á Þingvöllum
á sunnudaginn
Eyfirðingafélagið fer hina
árlegu gróðursetningarferð
BÍna í Eyfirðingaiund á Þing-
völlum n.. k. sunnudag. Verða
gi:óðursettar þar um 2 þúsund
nýjar trjáplöntur mest birki.
Á5ur hafa verið gróðursettar
þar um 6 þús. trjáplöntur sem
þrífast vel.
Eyfirðingaiundur liggirr við
Hvánnagjá i skínandi faliegu
umhverfi. Er það ætiun Ey-
firðingafélagsins að þar vaxi
upp'áiitlegur skógur í framtið-
irai,''
jt. d. í barnaskclum, gagnfræða-
iskólum og húsmæðraskólum.
J Nú útskrifuðust fyrstu nem-
jendur úr deildum þessum og
voru þeim afhent prófskírteini
sin við þessa athöfn. Seytján
nemendur útskrifuðust úr
handavinnudeild, fjórir úr
teiknideiíd og fjórir úr smíða-
deild. |
Ættingjar, vinir og gamlir
nemendur Eiinar Briem, sem
nemendur og stýrði fyrsta
hússtjórnarskóla hér, hafa
stofnað sjóð til þess m. a. að
verðlauna stúlkur, sem skara
fram úr vio nám í handavinnu.
Nú voru í .fyrsta sinni veitt
verðlaun úr sjóði þessum og
jhlautþau Anna Þorsteinsdóttir
úr handavinnudeild.
Að lokinni ræíu skólastjóra
gengu hinar nýútskrifuðu meyj
ar tvo hringi nra ralinn í bún-
ingum er bær höfðu saumað í
skólanum, sinum búningi i
hvort skipti. Ef þeir eru frum-
samdir hér, þurfum við ekki að
eita til Parísar eða Hollywood
um kjólatízku.
Kurt Zier hefur verið aðal-
kennari við Handiða- og mynd-
iistarskólann frá stofnun, en
er nú á förum, þar sem honum
bjóðast betri skilyrði við er-
lenda skóla. Skólastjóri minnt-
ist hans mjög lofsamlega í ræðu
3inni og taldi hann eiga mik-
inn þátt i þvi hversu góðum ár-
angri skólinn hefur náð. Sem
dæmi um vinsældir skólans tók
íkóiastjóri það fram, að i vet-
ur sóttu skólann að meira eða
minna leyti. yfir fimm hundruð
nemendur.
Skólastjóri lagðj áherzlu á
það í ræðu sinni, að myndlist-
Æðsti yíirmaður laga og
réttar, dómsmálaráðherrann
Bjarni Benediktsson, sem hefur
þá iðju að fyíla geðbilunarsíðu
Morgunblaðsins og undanfarið
hefur helzt haft áhuga á því að
verja skjólstæðing sinn, Ólaí
Pétursson, birtir í gær nýja
grein á síðu sinni. Grein þessi er
ekki svaraverð og næsta ófróð-
Ieg fyrir aðra en þá sem áhuga
hafa á hinum furðulegu braut-
um ranghverfs sálarlífs, og hér
skal aðeins drepið á eitt atriði
greinarinnar, sem varpar skýru
Ijósi á tagaþekkingu dómsmála-
ráðherrans, fyrrverandi prófes-
sors í lögum.
I greinitini segír dónismála-
ráðherrann frá því að Stefán
Magnússon ha.fi sem kunnugt er
kraíizt bóta fyrir gæzluvarð-
hald að ósekju, og hann heldur
áfram að það sem mesta undrun
veki sé „kröfugerð Stefáns
Magnússonar. Hann segist hafa
verið fimm daga í gæzluvarð-
haldi. Fyrir þessa fimm daga
krefur hann hvorki meira né
mintta cn 26.550.00 kr. í skaða-
bætur. Það eru 5.310.00 kr. sem1
Stefán reiknar sér fyrir hvern.
Þjóðviuinn
Reykvíkingar fpEmenna tii hátíða-
lalda í dag
Eims og skýrt var frá hér í blaðinu í gær hefjast 17.
júní-ihátíðahöldin í dag kl. hálf tvö með því að fólk safmast
saman við Máskólann til þátttöku í skrúðgöngu þaðan og
niður á Austurvöll. Eru það tilmæli þjóðhátíðarnefndar að
almenningur geri göngu þessa sem glæsilegasta með því að
f jölmerma í hana.
Hátiðahöldin við Austurvöll i
hefjast svo með guðsþjónustu íj
Dómkirkjunni, en siðan verðuri
lagður blómsveigur að styttuj
Jóns Sigurðssonár, og að þvij
búnu flytur f jallkonan ávárp af)
svölum Alþingishússins. Einnig
verður flutt þaðan ræða.
17. júní-mótið hefst á iþrctta
vellinum kl. 15,30 og stendur
framundir kvöldmat.
Seinni hluti hátíðahaldanna
verður fjölbreytt útisamkoma
á Arnarhóli sem hefst kl. 8 í
kvöld, og að lokum dans á
Lækjartorgi og í Ingólfsstræti.
Stendur dansinn til kl. 2 5 nótt.
Er ekki að efa a.ð Reykvik-
ingar munu sameinast um aö
Finnskir íþrótta-
menn á afmælis-
móti Áraanns
Á fimmtudag og föstudag í
uæstu viku heídur Glímuíél.
Ármann 60 ára. aímælismóí «itt
í frjáísum íþrcttum.
Keppt verður í 18 íþrétta-
greinum, fyrir karla, konur cg
drengi. Meðal þátttakenda
verða fjórir íþróttamenn frá
frjálsíþróttasambandi Finn-
lands, og taka. þeir þátt í
stangarstökki, spjótkasti, 800
m„ 1500 m. og 3 km. hlaupum.
■ gera, sem mestan hátíðarbragj Finnarnir koma hingað n. k.
* Svo mörg eru þau orð dón>! bæjarins á þessum merka degi, miðvikudag. Fararstjóri þeixra
_ _ C í. ~ S t — ,1 ^ £ ,.v\rrn i nv. VviÖ \7/\V>0 C'/ST'V* UOÍ> þsÓIF-
er
5 ára afmælisdegi
málaráðherrans, en hver
sa.nnleikurinn. Hann er sá að, islenzka lýðveldis.
Stefán fer fram á 1550 kr. í bæt'----------------
i
ur fyrir atvinnumissi í sexj
daga, og er sú krafa í saniræmi!
við gjaldskrá Hreyfils. Hins
vegar krefst Iiann 25.000 kr.
skaðabóta fyrir þjáningu og
smán samkvæmt lögum nr. 28
frá 26. okt. 1893 um skaðabæt-
ur fyrir gæzluvarðhald að ó-
sekju og fleirá, en þar segir
svo: „Þegar sakíaus maður hef-
ur verið í gæzluvarðhaldi og er
því næst látinn Iaus án þess að
mál sé höfðað eða Iiann er sýkn
aður, þá á hann rétt á að fá bæt
ur er ákveðnar séu af dómaran-
um fyrir þá þjáningu, smán og
fjártjón, er hann hefur beðið af
því að hann var sviptur frelsi
sínu, ef álíta má eltir málavöxí
um að hann sé saklaus af glæp
þeim er tilefni gaf til þess aðj ftn$|Uf bslllCðf
hann var sviptur frelsi.“ ; ©
* Þessi lög virðist dómsmála-; \fgSf||g>
raðherrann, fyrrverandi Iaga-| zuuimímw
prófessorinn, ekki þekkja, og ’"
skýringin á því er ofureinföld.
Ilann vill ekki að þau séu til,
viH ekki að almenningur eigi
nokkra réttarfarslega trygg-
ingu gfegn ofsóknum hálffásist-
ískra lögregluyfirvalda, og þá
eru þau ekki lengur tii í huga
hans. Svo Iangt er þessi maður
kominn úí á þröm hins rang-
hverfa sálarlífs.
hins ungaj er Yrjö Nora, sem var þjálf-
I ari Ármenninga um skeið.
x
Bófcin eeri máiarann Ásgrím Jónssca
Eúns og Þjóð'viljinn hefmr áftur skýrt íiá hefur bókaútgáf-
an Helgafell ráðizt í úígáfu bókar um íslenzka málara, ásamf
úrvalá af myndum þeirra, litprcmtuðum og einlitum. Er bókin um
Ásgrím Jónsson nú komin út, mjög glæsilegt verk, sem virðist
að f'ullu standast samanburð við samsvarandi útgáfur erlendar.
Málverkabók Ásgríms Jcns-
sonar er fyrsta bókin, sem gef-
in hefur verið út um íslenzkan
málara og verk hans. Bókin er
ardeild skólans fengi engan
stypk frá ríkinu, en kennara-
deildirnar væru kostaðar af rík
issjóði.
Sýningunni sjálfri verður
ekki lýst i stuttu máli, svo að
nokkuð gagn sé að. Þar getur
að lita fatnað, útsaum, vegg-
tjöld og m. fl. eftir handavinnu
nemendur. Einnig eru málverk,
teikningar, kennsluáhöld, bók-
band, húsgögn o. fl. eftir gamla
óg nýja nemendur skólans.
Sýningin er þess virði, áð sem
flestir sjái hanajneð eigin aug-
um.
Skákkeppninni mílli Austur-
og Vesturbæjar, sein háft var á
miðvikudagskvöld, lauk nieð
sigri Austur-bæinga og er það
í fyrsta skipti, sem Austurbæ-
ingar vinna slíka keppni. Þeir
hlutu 6 vinninga en Vcsturbæ-
ingar 4.
Urslit á einstökum borðum
urðu þessi:
(Austurbæingar taldir á und
an).
1. Borð: Guðmundur Pálma-
son vann Guðmund Arnlaugs-
son.2. Borð Guðmundur S. Guð
mundsson gerði jafntefli við
Baldur Möller, 3. Borð Eggert
Gilfer gerði jafntefli við
Sturlu Pétursson, 4. Borð: Stein
grímur Guðmundsson tapaði fyr
ir Guðmundi Ágústssyni, 5.
Borð Óli Valdimarsson tapaði
fyrir Hafsteini Gíslasyni, 6.
Borð Áki Pétursson gerði jafn-
tefii við Hjalta Elíasson, 7.
Borð Sveinn Kristinsson vann
FrámJbald á 7. síðu.
64 bls. í tvöföldum royal cg í
henni eru 59 myndir, 22 penna
og tússteikningar úr íslenzkum
þjóðsögnum og ein sjálfsmynd
teiknuð með blýanti, 11 mynd-
ir í svörtu af málverkum, ein
sjáifsmynd í litum og 25 mál-
verk prentuð i eðlilegum litum.
Myndirnar eru frá ýmsum
tímum, vatnslitamyndin fiá
Hornafirði aftast i bókinr.i er
máluð 1911, Þingvallamynd Sig-
urðar Nordal er máluð 1905 cg
Hafnarfjaréarmynd Guðm. I.
Guðmundssbnar 1906. Þá eru
nokkrar frá síðustu 3 árum,
þar á meðal Djákninn á Myrká
og Flótti undan eldgosi.
Val myndanna hafa lista-
maðurinn og útgefandi annast.
Nöfn myndanna, eiganda þeirra
og aldur er prentað á íslenzku
og ensku undir hverja mynd.
Formála skrifar Gunniaugur
Scheving og Bjarni Guðmunds-
son (á ensku).
Myndirnar eru flestar prent-
aðar í Danmörku og nokkrar
þeirra i Hólum. Bókin er prent
uð i Víkingsprénti og bundin í
Bókfelii.
Kápu og saurblöð, band og
titil teiknaði Ásgeir Júlíusscn.
1 ár er einnig von.á bckum
um málarana Jón Stefánsscn
og Kjarval.