Þjóðviljinn - 10.08.1949, Blaðsíða 5

Það er ótrúlega sjaldaa að
Austfjarða sé getið í fréttum,
eða að mál þess landshluta séu
til umræðu. Það er einna helzt
í sambandi við það að einhverj-
um fínum mönnum hafi verið,
skutiað upp að Hallormsstað j
til að sjá þau tré er vaxið geti
í íslenzlrri mold, og vitanlega
er engu síður farið þangað með
þá menn sem koma frá löndiun
stórra skóga. — Vissulega má
hver íslendingur vera stoltur
af Hallormsstað' o.g að Héraðið
er ein fegursta byggð á íslandi
msettu sannarlega fleiri hafa
vitneskju um en eau virðist
yera.
Héraðið er þó ékki allt Aust-
url'and, máske móðgast einhver
ef 'Sagt er að það sé ekki nema
hálft Austurland, en hvenær
verður gert við slíku? Aust-
fjarðakaupstaðirnir eru einna
oftast nefndir í sambandi við
það hvar strandferðaskipin eru
stödd — og þó þykja Austfirð-
ingum viðkomur þeirra bö'ivan-
iega strjálar. Þeir sem. fara til
Austurlands í sumarMum sín-
um fara þangað flestir í bílum;
það eru því margir Austfjarð-
an.ua sem þelr ekki koma til
vegna þess að enu er ekki vega-
samband við nema u. þ. b.
h-elming f jarðarma, en aliir eiga
Austfirðirnir síua sumarfegurð,
sía hvassbrýndu, hrikaiegu fjöil ’
er umlykja f'riðsama firði. —-J
En þetta átti elcki að vera nein.
speoavolg siunarleyfisrpnjantík
(þótt ég geti ekki stillt niig um
að dkjóta hér inn í að upplýs-
ihgar gomlu landafræðinnar
okkar eru alls ekki til að reiða
sig á). Þegar ég ;kom siðast til
Austfjarða var enn snjór, sum-
arið ikomið í almanakmu, en. í
ináttúrunni var það ekki sjáaa-
legt og í hugurn margra virtist
þaö 'aoeins voa en ekki vissa.
Fjöllin hvít og firðirnir bláir —
eins og þeir hafa verio frá upp-
hafi vega þegar sólin skón og
ena er ekki komið sumar — og
satt að segja átti sólin .þá í
harðri baráttu við þckuna.
En þótt þokudagarnir á
Austfjcrðum eéu ekki eins
margir á ári og segir í gö.mlu
landafræoinni okkar, þá er líf
Austf jarðabúarma ekki alltaf
sumar og sél, fremur en raun-
ar allra landsbúa. Saga bæj-
anna á Austfjörðum hefur ver-
ið saga félítiílar alþýðu við
allskouar náttúrlega og ónátt-
úrlega óáran, atvinnuleysi og
erfiðleika. Stundum hefur má-
ske lefeið í lyndi við þá, og lík-
lega hafa. þeir flestir átt sinn
,jBogesen“ — er máske hefur
siglt efuaður burt en fátækt
Hjálmar Jónssoh, bæjarstjóri,
þorp verið eftir á sbröndinni.
Atvinnuleysisáratugurinn
fram að 1940 mun sízt hafa
komið léttar niður á alþýðu
Austfjarðabæjanna en öðrum
k'aupstöðum landsins, þá nxátti
sumstaðar kenna vonleysis um
framtið bæjanna. Á árunum
eftir 1940 breyttist þetta, Aust
firðingar tóku gleði sína aftur,
þrótt og framfarahug. Ný sókn
var hafin, ný skip komu og
nýtt líf.
Það er þó sérstaklega einn
Austfjarðabær þar sem segja
má með fullum rétti að orðið
hafi alger þáttaskil á síöústu
árum og nýtt tímabil hafizt. |
Þessi bær er Nesikaupstaður —
Norðfjörður. Enginn bær á land
inu hefur tekið eins mikinn
þátt í tiýsköpun atvinnulífsins
á síðustu árum og einmitt Norð
fjcrour. Engimi bær á Iandinu
hefur eins miklar framkvæ-mdir
■með höndum, miðað við fólks-
fjölda og einmitt Norðfjörður.
Tveir nýsköpunartog-
arar keyptir til
bæjarins.
Á undanfömum árum hafa
verið keyþtir tveir nýsköpunar-
togarar til Norðfjarðar, Egill
rauði og Goðanesið.
Þessi þátttaka Norðfjarðar
er hlutfallslega meiri en nokk-
urs annars bæjar á landinu í
sambandi við togaraka.up. Eins
og gefur að skilja hefur koma
tveggja togara í ekki stærri
bæ en Norðfjörður er, haft
gífurleg áhrif á efnahagsaf-
komu bæjarbúa almennt.
Netaverkstæði
Norðíirðinga.
Netagerðarverkstæði hefur
verið stofnsett, er það hið
myndarlegasta fyrirtæki, sem
togararnir eiga og framleiðir
öll net handa þeim og auk þess
öll net handa togbátum. og
dragnótabátum á Norðfirði og
selur auk þess net til fjöl-
margra annarra staða, Þama
vinna allmargir menn. Er þetta
Egill rauði, aunar nýsköpunartogari Norðfirðinga.
reist. Anuað þeirra er mjög
stórt og afkastamikið. í þvi
frystihúsi er nýtízku ísfram-
leiðsla handa togurunum og
bátunum. Við það frystihús
verður einnig beinamjölsverk-
smiðja. Anr.að frystihúsið er
eign Ishúsfélags Norðfirðinga,
en það fólag átti annað frysti-
hús fyrir, en hitt, nýja frysti-
húsið (það stærra), er eign
í*rír forustnmenn sósíalista í Neskaupstað, Lúðvík Jósepsson,
Bjarni þórðarson og Jóhannes Stefánsson. Myndin var tekin
1938, þegar þe:r höfðu verið kosnir í bæjarstjórn í fyrsta sion.
hið myndarlegasta atvinnu- Samvinnufélags
fyrirtæki. .. manna.
útgerðar-
Byggt vélaverkstæoi
og dráttarbraut.
Þá hafa Norðfirðingar einnig
byggt vélaverkstæði og dráttar
braut. Hefur þetta fyrirtæki
hina mestu þýðingu fyrir út-j
gerðarrekstur Norðfirðinga og
leysti úr mjög brýani þörf.
Dráttarbrautin getur tekið
upp alit að 200 tonna skip.
t sambandi við þetta fyrir-
tæki er rekin bátasmiðastöð og
hefur hún haft með höndum
byggingu þriggja, nýsköpunar-
báta.
V erkamannabústaoir
og íbúðarhús.
Byggðir hafa verið vecka-
mannabústaðir, 3 myndarleg
hús með 9 ibúðum. Jafnframt
hafa verið byggð mörg hús á
vegum einstaklinga og bygg-
ingasamvinnufélags. Allmörg
hús hafa verið í smíðum, en
híisnæðisskortur er þó mikill
í bænum, því hann er í stöðug-
um vexti.
Útisundlaug.
JÞetta hús
nú er jitvð gamalmennahíBÍi.
Margir nýir fiskibátar.
Síðustu árin hafa verið
keyptir til Neskaupstaðar marg
ir nýir og góðir fiskibátar og
má segja að allur bátaflotinn
hafi verið endurnýjaður síðustu
árin. Má án efa telja bátaflota
Norðfjarðar nú einn þann mynd
arlegasta og bezta bátaflota
útgerðarbæja á landinu. — S.l.
vetur voru nokkrir þeirra
eins og að undanförnu gerðir
út frá verstöðvum við Faxa-
flóa, nokkrir frá Hornafirði og
•noldirir frá Norðfirði og sigldu
margir þeirra sjálfir 'rneð aifla
sinn á enskan markað.
Tvö ný frystihús.
,Tvö ný frystihús hafa'Verið
Ný rafveita.
Kómið hefur verið upp nýrri
diesel-rafstöð, um 1000 hest-
afla. Öll þrjú frystihúsin í bæn-
um, dráttarbrautiu og véla-
verkstæðið fá orku siua frá
þessari rafstöð. Hefur nýtt raf-
taugakerfi verið lagt um allan
bæinn og komið fyrir spenni-
stöðvum.
Nýja* ratfveitan hefur gjör-
breytt viðhorfi Norðfirðinga í
rafmagnsmálum, en áður
bjuggu þeir við litLa og lélega
mótorstöð. Nú er raforka mjög
rífleg, og er ratfmagnseldun
tekin upp.alnaennt i bænum og
aotikun hversfconar rafmagus-
heimiiistækja.
Útisundlaugin í Neskaupstað
er hituð upp með vatni frá
aflvélum rafstöðvarinnar. Það
er ein skemmtilegasta útisund-
laug á landinu og ekki margir
staðir sem eiga skemmtilegra
iimhverfi 1 kringum sundlaug
sína, en það er fallegt gras-
svæði og trjágarður. Laugin er
í miðjum bænum á skjólgóðum
stað er á eftir að verða enn
fegurri þegar tímar líða.
Sjúkrahús —
Almenningsþvottahús.
Margt fleira mætti nefna af
athyglisverðum framkvæmdum
í Neskaupstað (Bæriun heitir
Neskaupstaður þótt hérséhann,
jötfnum höudum nefndur Norð-
. -• Framhald. á 7. siBu«
.. Miðvikudagur 10, ágúst 1949.
ÞJÖÐVIUINN