Þjóðviljinn - 03.09.1949, Blaðsíða 4

fg
ÞJÓÐVILJINN
Langardagur 3. sept. 1949.
tHÓÐVIUINH
Útgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
Kitstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi ÖiafSBon, Jónas Árnaaon
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentamiðja: Skólavörðu-
stíg 19 — Síml 7500 (þrjár línur)
'Aakriftarverð: kr. 12.00 á mánuði — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans hJ.
Sósíallstaflokkurinn. Þórsgötu 1 — Sfmi 7510 (þrj&r línur)
MfHurnarskornar niður
Hlutur íslands af mútufé þvl sem Bandaríkin ætla sér
að úthluta á næsta ári hefur nú verið ákveðinn. Er hann
7,3 milljónir dollara 47,5 milljónir íslenzkra króna. Á síð- laSsókn að Sundhöllinni
asta marsjallári varð hlutur íslands hins vegar 10 milljónir !0§ geíur að skllja- Þe^svegna
jhefði átt að framkvæma þess-
dollara, 65 milljónir króna, og hefur þannig lækkað um ar miklu eadurbætur ^ vetrar.
Loktm Sundhallarinnar.
S.T. skrifar: „Það er verið
að framkvæma endurbætur á
Sundhöllinni hátt og lágt, og
af þeim ástæðum hefur hún nú
verið lokuð hátt á annan mán-
uð. Sjálfsagt er að fagna þess-
um endurbótum, því bygging-
in var vægast sagt, orðin mjög
þurfandi fyrir þær. En af
hverju er þetta endilega gert
að sumri til? Sumarið er ein-
mitt sá tími þegar aðsókn er
mest að Sundhöllinni, það er
nefnilega sólbaðatíminn. Á vet-
urnar er ekki nærri eins mikil
eins
rúmlega fjórða hluta. Ennfremur hefur Paul Hoffman,
framkvæmdastjóri marsjallstofnunarinnar, tilkynnt að við-
húið sé að mútuféð verði enn lækkað að mun.
Þetta var tilkyrmt í útvarpsræðu í fyrrakvöld sem
Þórhallur Ásgeirsson skrifstofustjóri í viðskiptamálaráðu-
neytinu hélt, en hann á sæti í nefnd þeirri sem úthlutar
marsjallfénu á íslandi. Taldi skrifstofustjórinn niður-
skurð Bandarikjanna á marsjallfénu mjög alvarlegt fyrir-
hæri, en dáðist jafnframt að þvi af hvílíkri karlmennsku
marsjallþjóðirnar hefðu tekið honum. Engar opinberar
kvartanir hefðu heyrzt og engin þjóð hefði beitt neit-
unarvaldi sínu við úthlutunina! Vel rekin tryppin þar!
Skrifstofustjórinn lauk svo ræðu sinni með því að hafa
yfir klausu eftir Marshall sjálfum þess efnis að mútuféð
ætti að útrýma fátækt, skorti og öðrum eiginleikum kapí-
talistísks þjóðskipulags. Var sú klausa ætluð til fram-
kvæmda á þeirri grein marsjallsamningsins sem f jallar um
áróður.
Hins vegar skýrði skrifstofustjórinn ekki út hvernig
á niðurskurðinum stendur. Ástæðan til hans er að sjálf-
sögðu kreppan sem nú er að skella yfir Bandaríkin. At-
vinnuleysi fer vaxandi, framleiðslan minnkar og skattarnir
verða æ þungbærari. Auðmennirnir hafa því krafizt þess um
sem „Vesturbæingur"
að hin miklu útgjöld til marsjallþjóðanna verði skorin nið-
ur að miklum mun. Þeir gæta hins ekki að þessi ráðstöfun
hefur þau áhrif að auka kreppuna í Bandaríkjunum en ekki
að draga úr henni. Jafnframt mun hún leiða til mjög harðn-
andi kreppu í marsjalllöndunum, þar sem við niðurskurðinn
bætist sú staðreynd að innflutningur Bandaríkjanna frá
marsjalllöndunum hefur nú minnkað um 30%. Viðskipti
Bandaríkjanna og marsjallríkjanna halda þannig áfram að
minnka og kreppan harðnar.
Það eru hinir þröngsýnu auðmenn Bandaríkjanna, þeir
sem engan skilning hafa á eðli auðvaldsþjóðfélagsins, sem
ráða þvi að marsjaliféð er nú skorið niður, og flýta þannig
fyrir heirri þróun sem ríður þeim sjálfum að fullu. Og þeir
hafa eina veigamikla röksemd fyrir niðurskurði sínum sem
fær liljómgrunn innan Bandaríkjaþings: Það er óþarfi að
múta þeim sem þegar hafa Iátið að vilja manns. íslenzka
ríkisstjórnin hefur látið að vilja Bandaríkjanna í einu og
öllu, þess vegna er f járveiting til íslands skorin niður um
meira en f jórðung. i
Skrifstofustjórinn í viðskiptamálaráðuneytinu var svo
seinheppinn að minnast i ræðu sinni á hina miklu f jögurra
ára áætlun ríkisstjómarinnar, en um hana hefur verið al-
gcr þogn í stjó: narherbúðunum undanfarið. Síðasta ár fóru
þær S5 miiijönii' sem Islendingar fengu að heita mátti í
matvæli og roksi ;rarvörur. Af áætluninni sást ekkert —
nerna Hæringur! Engar líkur eru á að þróunin verði öðru
vísi á næsta ári og þegar Bandarikin hætta að fullu mútu-
gjöfum sínum mun Hæringur einn standa eftir — „tákn
marsjallhjálpariaru-y‘' — ef hann verður þá ekki sokkinn. þin„ álftarómur blíði?
lagi...
□
Skortur götulýsingar.
„Vegfarandi" skrifar: —
„Kæri bæjarpóstur. — Það er
víða algjör skortur götulýsing-
ar hér í bænum, en þó er einn
staður sem ég vildi sérstaic-
Iega gera að umtalsefni í því
sambandi. Sá staður er þar
sem gengið er af Rauðarár-
stígnum upp í holtin fram hjá
Harðfisksölunni. Þama er skort
ur götulýsingar sérstaklega til-
finnanlegur... Það er komið
niðamyrkur strax og dagsbírta
hverfur. Þar við bætist að gat-
an þama er mjög holótt, og
getur það valdið slysum, Eitt
kvöldið nú fyrir skömmu var
ég t. d. á leið heim, steig ofan
í eina holuna í myrkrinu og
meiddi mig illa...“
□
Svipað ástand í Vestur-
bænum.
Og svipað er ástandið í hin-
hluta bæjarins, eftir því
segir í
öðru bréfi: „... Hvernig stend-
ur á því að heil hverfi hér í
Vesturbænum eru alveg Ijóslaus
á kvöldin? Er það kannski
skoðun bæjarstjórnaríhaldsins
að við Vesturbæingar séum
einhver myrkralýður?... En ég
vil láta þá góðu menn vita; að
við greiðum okkar skatta eins
og aðrir og eigum þössvegna
rétt á götuljósum eins og aðrir.
Við krefjumst þess að bærinn
okkar sé lýstur almennilega
upp. Við kærum okkur ekkert
um að staulast áfram í myrkri
gegnum heil hverfi... “
□
„Tamdir svanir“ eftir
Þorstein Erlíngsson.
á forarvætli verður þú
að vera bo-rgar-prýði.
Og von er þér sé hryggð í hug
og horfinn mesti biómina,
er misst þú hefur frelsi, flug
og fagurgjalla róminu.
En akkert böl þig beygja má,
þú ber þó langt af öðrum,
þó svartri for þú sitjir á
og sért með stýfðum fjöðrum.
Ég veit hvar álft frá veiði fer,
af víði köidum svifin,
og f jöður hálf þar engia er
og ekki sauri drifin;
á breiðum væagjum fer húa
frjáLs
með fjallaibeltum háum
og speglar mjailahyítan háls
í heiðarvötnum hláum.
Eg hygg að þetta lcvaeði Þor-
steins hafi valdið því að hætt
var að hafa svani á tjörninni.
— Og er ekki tímabært að rif ja
það upp einmitt núna? — Rut“.
FLUGFÉLAG ÍSLANDS:
1 dag ver'ða farn-
ar . áætlunarferðir
til Akureyrar, Vest
mannaeyja, Siglu-
fjarðar og Kefla-
víkur. Á morgun
verður flogið til Akureyrar, (2
ferðir), Vestmannaeyja, Isafjarðar,
Neskaupstaðar og Seyðisfjarðar.
Frá Akureyri verður flogið til
Siglufjarðar og Ólafsfjarðar. 1
gær var flogið til Akureyrar, Nes-
kaupstaðar, Seyðisfjarðar, Reyðar-
fjarðar, Fáskrúðsfjarðar, Vest-
mannaeyja, Keflavíkur og Siglu-
fjarðar. Gullfaxi er væntanlegur
frá Kaupmannahöfn kl. 17.45 í dag
Flugvélin fer til Prestvíkur og
London á þriðjudagsmorgun.
LOFTLEIÐIR:
1 gær var flogið til Vestmannaéyja
(2 ferðir), Akurejrrar, Siglufjarð-
ar, Isafjarðar, Þingeyrar, Patrelcs
fjarðar, Klausturs og Hellisands.
t dag er áætlun til Vestmanna-
eyja (2 ferðir), Akureyrar og tsa-
fjarðar. Á morgun er éiætlun til
Vestmannaeyja (2 ferðir), Akur-
eyrar, tsafjarðar, Siglufjarðar,
Hólmavíkur, og Sands. Hekla kom
frá Prestvík og Kaupmannahöfn
kl. 17 í gær. Geysir fór til Kaup-
mannahafnar, París og Róm í gær
kvöldi væntanlegur til baka að-
faranótt þriðjudags^ heldur síðan
beint áfram til Suður-Ameríku.
\\'V
Loks er það kona nokkur sem
skrifar. — „ Það- hefur verið
talað um svanina á tjörninni
og virðast sumir ekkert hrifn
ir af því, hvernig farið er með
þá. Þetta minnir mig á kvæðið
„Tamdir svanir“ sem Þorsteinn
Erlíngsson orti á sínum tíma
þegar svanir voru settir á
tjörnina. Kvæðið er svona:
Nú hefja fuglar sumarsöag
um sína björtu vegi,
og von er þér sé þögnin löag
á þessum glaða degi.
En hvernig ætti að óma nú
« » whísíí1 m 3» f.
H ö F N I N:
Hallveig Fróðadóttir kom frá út-
löndum í fyrralcvöld.
tSFISKSALAN:
Þann 1. þ. m. seldi Gylfi 279.0
smál. í Caxhaven. 2. þ. m. seldi
Vörður 264,8 smál. í Bremerhaven.
Útvarpið í dag:
15.15 Miðdegistón-
leikar (plötur):
a) „Carnevai" eft-
ir Schumann. b)
Gömul ensk kór-
söngslög (Madrigals). c) Fiðlukon-
ert nr. 8 í a-moli eftir Spohr. 16.15
Utvarp til íslendinga erlendis:
Fréttir og erindi (Vilhjálmur S.
Vilhjálmsson). 18.':0 Barnatími
(Finnborg Örnólfsdóttir): a) upp-
lestur: Þáttur úr bókinríi um
„Árna og Beril' (Ftefán Jónsson
námsstjórn). b) Sybil Urbant-
shitsch leikur á pianó. c) Upp-
lestur: Æivintýri (Finnborg Örn-
ólfsdóttír). 19.30 Tónleikar. „Kije
iiðsforingi1^ svíta eftir Prokfieff
(plötur). 20.20 Einleikur á klarínett
(Vilhjálmur Guðjónsson): Con-
certino eftir Guilhaud. 20.35 Er-
indi: Huggun í hörmum (Grétar
Fells rithöfundur). 21.00 Tónleikar
Symfónía nr. 5 í c-moll eftir Beet-
hoven (plötur). 21.35 Upplestur:
„Saga úr síldinni" eftir Halldór
Kiljan Laxness (Einar Pálsson
leikari). 22.05 Danslög (plötur)
23.30 Dagskrárlok. — Útvarpið á
morgun: 19.30 Tónleikar: Lög úr
kvikmyndum (plötur). 20.30 Út-
varpshljómsveitin: Sænsk alþýðu-
lög. 20.45 Um daginn og veginn
(Jón Helgason blaðamaður). 21.05
Einsöngur: Heinrich Schlusnus
syngur (plötur). 21.20 Erindi:
Fimmtíu ára afmæli búnaðarþings
og jarðræktartilrauna á Islandi
(Árni G. Eylands stjórnarráðsfull-
trúi). 21.45 Tónleikar: „Le Cid“,
ballettsvita eftir Massenet (nýjar
plötur). 22.05 Síldveiðiskýrsla Fiski
félags Islands. Létt lög. 22.30 Dag-
skrárlok.
Matsevina og veitingaþjónafélag
fslands heldur fund á mánudag kl.
1.45 e.h. í Sjálfstæðishúsinu. Áríð-
indi mál á dagskrá.
Hjómmum Bi-yn-
dísi Jónsdóttur og
— Indriða Jónssyni,
f ý" SóÚallagötu 54,
i Æ ‘L fæddist 14 marka
dóttir 30. ágúst —•
Hjónunum Ingibjörgu Theodórs-
dóttur og Sveini S. Sveinssyni,
Herskólakamp 27a, fæddist 15
marka sonur 29. ágúst.
Bólusetning gegn barnaveiki
heldur áfram og er fólk áminnt
um að láta endurbólusetja börn
sín. Pöntunum er veitt móttaka
á fyrsta þriðjudegi í hverjum mán
uði kl. 10-12 í síma 2781.
1 gær voru gef-
in . saman í
•hjðnaband af
séra Sigurjóni
Árnasyni, ung-
frú Ingibjörg
Á. Blandon og Jóhann. Guðmúnds
son aðstoðarflugumferðarstjóri.
Heimili ungu hjónanna er á Há-
teigsvegi 16. — 1 gær voru gefin
saman í hjónaband af séra Jakobi
Jónssyni, ungfrú Ruth Pálsdóttir
og Vermundur Eiríksson, húsa-
smiður. Heimili þeirra verður að
Nökkvavogi 81. — Nýlega voru
gefin saman i hjónaband, ungfrú
Steinunn Árnadóttir Skipasundi
34 og Sverrir Bjarnason, Bjargai’-
stíg 6. Heimili þeirra verður að
Bjargarstíg 6. — Nýlega voru gef-
in saman í hjónaband af séra
Bjarna Jónssyni, ungfrú Sigrún
Guðbjarnadóttir, Sindri, Kapla-
skjóli og Gunnar Pétursson, Sjafn
argötu 3. Heimili ungu hjónanna
er að Sólvallagötu 6. — Nýlega
voru gefin saman í hjónaband á
Möðruvöllum í Hörgárdal, ungfrú
Bergþóra Hafliðadóttir frá Arnar-
holti í Borgarfirði og Guðjón
Hallgrímsson frá Syðri-Reistará.
— Nýlega voru gefin saman í
hjónaband, ungfrú Anna Júlíus-
dóttir og Guðmundur Gunnarsson,
stud polyt. Bjarmastíg 15, Akur-
eyri.
Næturakstur í nótt og aðra nótt
annast Litla bilstöðin, sími 1380.
Næturakstur annast Litla bíla
stöðin. -- Sími 1380.
Næturvörður í Laugavegs-
apóteki. — Sími 1616.
• *■ t-