Þjóðviljinn - 12.11.1949, Side 3

Laagardagur 12. nóv. 1949
ÞJÓÐVILJINN
Ifi
ttoward Fast:
m
~arT
'fH
„Vaknaðu Þýzkaland“. Okk-
nr hafði virzt þetta nazistíska
hróp bergmál einhvers sem
löngu var liðið, einhvers sem
hulið væri tuttuðu ára ryki, ein-
■hvers handan mikillar styrj-
aldar og margra smástríða, eft-
ir að Hitler lá rotnaður í jörðu
og Mússólíní var hálfgleymdur.
En nú vaknaði það dauða til
lífs "á ný. Þegar víð ókum gegn-
nm Peekskill að morgni. þess 4.
september blasti það við okkúr
af veifum á húsþökum: „Vakn-
aðu Ameríka, -— eins og Peeks-
kill!“ Þannig byrjaði dagurinn
sá sem enginn okkar mun
gleyma lun sinn.
Hvað mig og nokkur hundruð
annarra snerti hafði það byrjað
viku áður, laugardaginn 27. á-
gúst, þegar halda átti hina
fyrstu af söngskemmtunum
þeim sem Paul Robesön hafði
undirbúið, þá komst ég að því
að það er ekki nóg fyrir liöfund
að skrifa um fyrirbæri, hversu
vel • sem hann þekkir þau,
hversu skýrt sem hann sér þau,
hversu vel sem hann hágar orð-
um sínum. Það kemur að því í
baráttunni gegn fasismanum,
að taka verður annað skref.
Það skildist mér við Peekskill.
Eg hafði ekki komizt að því áð-
ur, ekki í styrjöldinni, ekki við
kynni mín af öðrum fyrirbærum
sem ég hef skrifað um.
í þetta skipti hafði ég hugs-
að mér að taka fimm ára dóttur
mína með mér á hljómleikana,
því henni þykir mjög vænt um
Paul, og þar sem svona söng-
skemmtun undir berum himni
milli grænna hlíða hlaut að
verða minnistæð. Nágrannar úr
héraðinu vöruðu mig við því.
Þeir bjuggust við að Legíónin
myndi reyna að efna til óspekta
(Legiónin er samtök fasista úr
liópi fyrrverandi hermanna í
^Bandaríkjunum). Eg skildi litlu
telpuna mína ef-tir heirna, ekki
yegna þess að ég byggist við ó-
og hún var verri — við fengum
kennsluna í höfuðin, í andlitin,
á líkámann — og kennsl-
una fengum við, þegar við
höfðum skipað okkur í þétt-
an hring með konur og börn í
miðjum hringnum, og ' sáum
bálið þangað sem bókunum okk
ar var hent, bæklingunum okk-
Það þarf þjóðin að vita og
skilja. Því þennan dag, 4. sept
1949 sáum við þúsundir lög-
reglumanna, varalögreglu-
manna, lögregluvarðstjóra, hér-
aðslögreglumanna, ríkislög-
reglumanna — við sáum þá
sameinast stormsveitunum og
breyta niðurlagi hljómleikanna
Hinn heimskunni tíanda-
ríski rithöfundur HöWard Fast
lýslr í þessari grein oftíeldisá-
rásum bandarískra fasista á
Paul Kobeson eftir heimkomu
hans til föðurlands síns og því
livernig' bandarísk lögregla og
tíandarísk yfirvöld aðstoða of-
beldismennina og leggja biess-
un sína yfir glæpaverk þeirra.
eins stormsyeitarmannsins ■ristiþ...;
áuga negraunglings í tvent svo
að það opriaðist eins og klofið',
egg og lögregluþjónn horfði á
hlæjandi — þá eru'engin orð til
sem nægja. Við sáum þetta —'
og — við' erum ekki söm eftir. !
Og negrarnir . eru ekki lield-
ur samir eftir. Ofbelaisverkun-
úm við Peekskill var beint
gegn þeim. Og gegn gyðing-
um. Og gegn kommúnistum. Óg
þeir eru allir breyttir. Sjálfur
1 er ég breyttur — ég er ekki
lengur eingöngu rithöfundur
Óg það verða rithöfundar seir
lesa þetta og skilja: héðan í
frá verðum við að. gera störf
okkar að vopni til að mylja
forynju fasi'smans mélinu/ leikurinn kvisast. Og sannleik-
Paul Kobeson
smærra — annars sköpum við
engar bókmenntir framar.
Skiljið þið muninn! Þeir
héldu að fólkið myndi hlaup-
ast á brott, en það hljóp ekki,
það stóð eins og bjarg — sam-
an, negri og hvítur, gyðing-
urinn sannar sig sjálfur. Tveir
langferðabílar fullir af negr-
um óku um Peekskill-héraðið á
heimkið frá Hyde Park, þar
sem negrarnir höfðu verið
nokkra tíma á bókasafninu -4-
allt í einu lauk lielgidegi þeirra
ur og kristinn, kommúnisti og með grjótkasti, brotnum rúð-
spektum, heldur vegria hinsun(jjr inanna_
að :ég bjóst við að söngskemmt-
unin stæði of lengi.
Eg átti sem, sagt ekki von á
neinum óspektum. Fasism'i var
hugtak, hugtak serii ég skildj
en hugtak þó. Viku áður hafði
ar og nótunum á meðan storm-
sveitirnar dönsuðu kringum eld
inn af trylltum ofsa: „Vaknaðu
Ameríka, — eins og Peekskill!“
Já, við höfðum fengið
kennslu um fasismann. Þannig'^
að þegar við komum viku seinna
til Peekskill aftur og héldum
söngskemmtunina, höfðum við
með okkur 4000 verkandenn sem
mynduðu lifandi stálhring kring
um áheyrendur, öxl við öxl,
svartur og hvítur, gyðingur,
kristinn og heiðinn. PauL Robe-
son söng og Peekskill heyrði til
hans.
Við höfðum lært svart-hvíta
samfylkingu þegar 42 svertingj
ar og hvítir menn höfðu nýlega
barizt einir og einangraðir í
myrkrinu, .hlið við hlið. Við
höfðum séð gildi þeirrar sam-
fylkingar þegar 15.000 svert-
ingjar og hvítir menn fóru í
sameiginlega mótmælagöngu í
Harlem til að mótmæla ofbeld-
isverkunum 27. ágúst. Við sá-
um gildi þeirrar samfylkingar
þegar við komurn aftur til Peeks
kill 4. september, svartir og
hvítir, tuttugu og fimm þús-
framfarasinrii. Og gyðingarnir
lærðu að fasismi er í Ameríku
harmleik blóðs og ofbeldis. sama og gyðingafcatur og
Við sáiun sjálf okkur, börn okk Jverkamenn lærðu að IvóauSun-
En við liöfðum ekki lært nóg.
Við vorum tuttug-u og fimm þús
undir í þstta annað sinn, menn
og koriur ýmissar trúar og skoð
ana. Það voru aðeins níu hundr
uð stormsveitarmenn. Við vor-
ar, vini okkar þakin blóði, bar-
in, blinduð, limiest, — við sá-
um vígvöll mílu eftir mílu á
þjóðveginum — við sáum hinn
tryllta ofsa sem skapaðist af
sameiningu lögreglu og storm-
sveita, Ku-Klux-Klan manna og
meðlima Legíónarinnar, — við
sáum sjúkrabílana fyllast af
særðum og blóðugum félögum
okkar — við sáum atburði sem
við héldum að aldrei gætu gerzt
nema í bókum, og þegar hnífur
istaflokkur Bandaríkjanna mun
engu fremur en kommúnista-
flokkar annarra landa draga
sig í hlé, skríður ekki í skjól,
gefst ekki upp.
Það frjálslynda fólk sem
kom að hlusta á Paul Robeson
27. ágúst og 4. september við
Peekskill er fulltrúar þess
bezta og göfugasta í Ameríku.
Verkamenn vita það, negrarnir
vita það, gyðingarnir vita það!
Borgarablöðin æpa -—en sann
um, blóði og vitstola, blinduði-
um börnum. — ' ,
__ ___ __ (
Sannleikurinn kvisast. Við
lærðum það og við uxum og
við erum vitrari nú, rólegri, ó-
hræddari. Við höfum land-
stjóra í Albany sem bauð
Stormsveitirriar velkomnar,
hjálpaði þeim og lagði ómerki-
lega blessun sína á verk þeirra.
En það er einnig fólk í ríkinu
okkar sem vill ekki fasisma og
sem er reiöubúið að fórna
miklu til að brjóta hann á bak
aftur. Og við skulum brjóta
hann á bak aftur!
Spádómur Tímans sf
Jéhcmns gengislœ
ég lesið í „Peekskill Evening um viðbúin, og við höfðum beztu
Star“ orðagjálfur um að koma baráttumennina, verkamennina,
í veg fyrir söngskemmtunina: 0kkar megin. En við höfðum
ekki lært nóg um hið sérstæða
eðli hins kapítalistíska sora -—
um það sem kallað er fasismi.
Það var eðli þess óskapnaðar
sem okkur gekk torveldlega að
skilja. Og enn á ný hafði ég
verið að því ■ kominn að taka
börnin mín með mér, og það
voru aðrir sem komu með börn
in sín á söngleikinn.
Efir þennan dag skiljum við
meira, vitum við meira. Við
erum tuttugU og fimm þús-
undir sem ekki erum söm
eftir. — Og þetta bless-
aða, fagra, yndislega land okk-
ar er ekki það sama og fyrr.
— „Það eru takmörk fyrir því
hvað við þolum“ — og þess
háttar. En þetta er sorpblað
eins og þau gerast auðvirðileg-
ust, og sömu áskoranirnar um
ofbeldi höfðu komið t. d. í
„Journal-American“ án þess að
þær hefðu haft nokkur áhrif.
Við sem komum til að vera
yiðstödd söngskemmtunina 27.
ágúst fengum lcennslu um fas-
isma. Við lifðum hana aðeins af
vegna þess að við skipuðum
okkur saman, börðumst og héld
um aga. Helmingur okkar höfð-
um tekið þátt í styrjöldinni, en
iþetta var kennsla um fasisma
: - .....
túlkar þær svo að þær séu ánd-
staða við „gengislækkun eða
stórfellda niðurfærslu kaups og
kjararýrnun launastéttanna“ og
hinn fallni forsætisráðherra Al- baratta fyrir þvi að „auka í-
leiðSogaiíRa
Stefán Jóhann Stefánsson,
þýðuflokksins, hélt ræðu á
fundi Reykjavíkurflokksbræðra
sinna á þriðjudagskvöld og
kjarninn í ræðu hans var íá að
„kosningastefnuskráin og skyld
an við 12 000 kjósendur móti
afstöðu Alþýðuflokksins“, að
sögn Alþýðublaðsins. Þetta er
vissulega fögur yfirlýsing og
mjög svo lýðræðisleg. Og sízt
skyldi maður véfengja hana að
óreyndu, þrátt fyrir margra ára
reynslu um þvérlega andstæðar
athafnir forsætisráðherrans og
samherja lians. Batnandi manni
er bezt að lifa, og afturlivarf
iðrandi syndara er sem kunnugt
er öðrum gleðiefnum ríkara.
En hverjar eru þá skyldur
Alþýðuflokksleiðtoganna við
kosningastefnuskrá sína og þá
12 000 kjósendur sem veittu
þeim brautargengjl. Alþýðubl.
búoabyggingarnar í landinu,
bæta verzlunina og skerpa
skattaeftirlitið“. Slíkar eru
skyldur Alþýðuflokksleiðtog-
anna að sögn þeirra sjálfra og
nú ber þeim sem sagt að leggja
fram alla orku sína, alla vits-
muni og allt siðgæðisþrek til að
framkvæma þær skyldur.
Heimía geagislækk-
Riiarstjóm
Það vantar sem sagt ekki
fögur orð og fyrirheit, en hverj-
ar eru framkvæmdirnar ?
Alþýðuflokksleiðtogarnir eru
nefnilega þegÉ- farnir að
sýna í verki hverjum
augum þeir líta á hina heilögu
skyldu sína. Framkvæmdin er
sú að leiðtogarnir hafa þegar
látið blað sitt lýsa yfir því að A1
þýðuflokkurínn sé í stjórnar-
andstöðu — áður en umræður
eru hafnar um stjórnarmyndun
— og daglég krafa þeirra er sú
að mynduð verði afturhalds-
stjórn; sem sagt stjórn sem
framkvæmi „gengislækk'un eða
stórfellda niðurfærsiu kaups
og kjararýrmm launastétt-
arna“ og sinni því í engu að
„auka íbúðabyggingarnar i land
inu, bæta verzlunina og skérpa
skattaeftirliti8“ I Svo geysiieg-
ur er áhugi Alþýðublaðsins á
slíkri stjórnarmyndun að leið-
arar þess eru daglega skrifaðir
í ögrunartóni: „Eftir er svo að
sjá hvort borgaraflokkarnir
þora ... þegar á hólminn kem-
ur.
Þetta eru óneitanlega heldur
einkennilegar framkvæmdir á
þeirri skyldu sem Stefán Jóh.
Stefánsson taldi sér og flokks
bræðrum sínum helgasta! Og
varla er hægt að kalla þessar
framkvæmdir annað en svik —
Framh. á 7. síðrí