Þjóðviljinn - 17.02.1950, Blaðsíða 5

I’ostúdagur 17. febrúar 1950.
ÞJÖÐVILJINN
Sunnudagurinn. 12. febr. 1950
yar í engu neitt frábrugðinn
mörgum öðrum dögum ársins.
Hann byrjaði hér sunnanlands
með bjartviðri og hæfilegu
frosti miðað við árstíma. Þegar
á daginn leið fór að snjóa, og
hélzt snjókoman með smá upp
rofum fram á kvöld, rétt eins
og dagana á undan. Þannig var
þessi dagur ósköp hversdagsleg
ur frá náttúrunnar hendi og
þess vegna ekki von á neinum
sérstökum tiðindum. Og Reyk-
víkingar fengu Morgunblaðið
með morgunkaffinu rétt eins
og venjulega.
Boðskapur Morgun-
blaðsins
Og þó hefur tæplega hjá því
farið að a. m. k. verulegmn
hluta þjóðarinnar hafi þótt
þetta allmerkilegur dagur.
í Morgunblaðinu stóð leiðari,
sem á flest fólk hefur líklega
verkað líkt og hæfilegur
strammari út í gott kaffi. Þessi
merkilega forustugrein var til-
kynning um það, að heilli viku
áður eða mánudaginn 6. febrú-
ar hefðu verið prentaðar í frum
varpsformi viðreisnartillögur
Sjálfstæðisflokksins, tilbúnar
að leggjast fyrir Alþingi til sam
þykktar, og bjarga nú þjóðinni
úr öllu því öngþveiti sem bæði
Forseti, ráðherrar, prófessorar
hagfræðingar og hvers konar
stjórar hafa keppzt svo við að
lýsa fyrir henni, alla tíð síðan
hún valdi sér forsjá „lýðræðis-
flokkanna" í síðustu kosning-
um.
Þá var og upplýst að hinn
umrædda 6. febrúar hafði lýð
ræðisflokkunum hinum verið af
hent þetta mikla mál og þeim
gefinn þess kostur að semja
við sjálfan stjórnarflokkinn um
samþykkt þess, og endurnýja
gamla stjórnarsamstarfið á
þeim grimdvelli. Þetta mun
flestum hafa fundizt sann-
gjamt og réttlátt í alia staði.
Því eins og frelsarinn lýsti
hinni miklu gleði er á himnum
yrði yfir hverjum syndara, sem
iðrun gerði, mundi verða því
meiri gleði hjá þjóðinni, ef all-
ir þeir, sem öngþveitið skópu,
kæmu nú sem iðrandi sjmdarar
fullir vilja til að bæta fyrir
brot sitt.
Enginn skyidi settur hjá
Sá hluti þjóðarinnar, sem
ekki fékk notið Morgunblaðsins,
sökum mikilla fjarlægða á
okkar stóra og strjálbyggða
landi var þó sannarlega ekki
hafður útundan.
Lof og þökk sé stjórnendum
okkar „hlutlausa" útvarps. Fj’r
ir þeirra tilhlutun fengu aðrir
landsbúar gleðifregn þessa með
hádegismatnum. Nú skyldu upp
fyllast orð spámannsins Jesaja.
,,.... hjálpræði mitt er í nánd
og réttlæti mitt birtist bráð-
lega.“
Hvílíkur sunnudagsboðskap-
ur fyrir hina litlu þjóð, sem
trúir því að hún hangi á
barmi glötunar allra verald-
legra gæða.
Þáttur eins sem vantaði
En Islendingar hafa löngum
verið fréttafúsir, og svo hefur
reynzt hér. Á því hefur sem
sé mjög mikið borið, að almenn
ingi finnst vanta lítilfjörlegan
þátt í fagnaðarboðskapinn. Það
©r sá þáttur, hvemig þær ráð-
Hverjar verða urlausnirhinna „ábyrgu
i efnabagsvanda-
óðarlnnar?
stafanir eru, sem nú hafa ver-
ið fundnar upp, til að bjarga
þjóðinni frá efnahagslegum
voða. Þetta er sá þáttur, sem
hinn algengi borgari, hvarsem
er á landinu telur sig mestu
varða. Og þeir sem vitneskjuna
vantar, verða að draga álykt-
anir af líkum og byggja á fyrri
reynslu. En fyrri reynsla er
þær afleiðingar sem almenning-
ur þekkir af stjórnarráðstöfun
um þeirra sömu „lýðræðis-
flokka“ sem nú sitja við þetta
samningaborð.
Loforðin fjögur
Fyrstu ráðstafanir þessara
flokka í efnahagsmálum þjóðar
innar voru gerðar í aprilmán
uði 1947 fyrir tæpum þremur
árum. Þær voru fólgnar í hækk
unum tolla á nauðsynjavörum
almennings, er námu nokkrum
milljónatugum króna. Þetta var
þó aðeins byrjun á því er koma
skyldi.
I des. sama ár voru sam-
þykkt lög um dýrtíðarráðstaf-
anir. í upphafi þeirra laga seg-
ir svo:
Markmið þessara laga er:
......að vinna gegn verð-
bólgu og dýrtíð, tryggja rekst
ur útvegsins, stemma stigu fyr
ir atvinnuleysi, og auka fram
leiðslu til gjaldeyrisöflunar.
Þessi fjögur atriði hafa nú
verið. viðfangsefni lýðræðis-
flokkanna s. 1. þrjú ár. Og er
þá vert að athuga þau lítils-
háttar, hvert fyrir sig.
Vinna gegn verðbólgu
og dýrtíð
Baráttan gegn þessum vágest
um hefur í stuttu máli verið
háð á einn hátt. Með því að
hækka tolla á vörum og hækka
þær þannig í verði. Afla ríkis-
sjóði tekna með tollunum til
niðurgreiðslu á verði sömu vara
eða annarra. Árangurinn -b
I fyrstu dýrtíðarlögunum í
des. ’47 voru tollarnir frá fyrri
hluta ársins framlengdir og nýj
um söluskatti bætt við. Vísital
an bundin við 300. I næstu dýr
tíðarlögum í des. 1948 var enn
bætt við nýjum gjöldum og
sðiuskatturinnn hækkaður.
í nýjustu dýrtíðarlögunum
janúar 1950 var allt þetta fram
lengt, og stóð til að fimmfaldá
söluskattinn þótt komið væri í
veg fyrir það. Enda gengið út
frá, að þessar dýrtíðarráðstaf
anir endist ekki nema tvo
fyrstu mánuði ársins.
. Afleiðingarnar í fullu sam-
ræmi við afköstin. Þær eru í
stuttu máli þessar:
31. des. 1946 var vísitalan
312 stig. Um síðustu áramót
var hún 340 stig, þar hefur orð
ið 30 stiga hækkun, þótt ekki
séu greidd nema 300 stig. Árið
1946 voru dýrtíðargreiðslur|
samtals 16,5 millj. kr. Útflutn-1
ingsuppbætur engar.
Árið 1950 voru dýrtíðar greiðsl
ur og útflutningsuppbætur sam
tals ca. 70 millj. hækkun 50 —
60 millj. Árið 1946 voru heildar
útgjöld fjárlaga 143 millj.
Árið 1949 voru heildarút-
gjöld fjárlaga 270 millj Nærri
helmings hækkun þar.
Og öll þessi þrjú ár hafa
hinir „ábyrgu lýðræðisflokkar,“
sem enn þá sitja áð samningum
um nýjar dýrtíðarráðstafanir,
verið í heillögu stríði við dýrtíð
og verðbólgu.
Tryggja reksíur
útvegsins
var annað markmiðið með dýr
tíðarlögunum fyrstu. Hver er
árangurinn þar. Útgerðin hefiu-
verið gangandi þessi ár, rétt
er það. En nú horfist þjóðin
í augu við þá staðreynd, að
allar þær ráðstafanir sem gerð
ar hafa verið öll þessi ár nægja
ekki lengur. Og ástæðan ti'l
þess að þær nægja ekki lengur
er sú sem allir vita að grund
völlur útflutningsviðskiptanna
sem á hefur verið byggt er
hruninn. Viðskiptaþjóðirnar
loka möz-kuðiun sínum hver af
annarri vegna þess, að á þess-
um þremur árum hafa við-
skiptin verið hai’ðtengd við
þjóðir sem framleiða mjög fyrir
sig sömu vörur og við viljum
selja. Forsvarsmenn „lýðræðis
flokkanna" halda dauðahaldi í
þá sjálfsblekkingu, að neita því
að viðurkenna lögmál auðvalds-
kreppunnar og telja sjálfum sér
og öðrum trú um, að allt sé
í lagi með nægilegri verðlækk
un á íslenzkum afurðum. Þeir
neita að viðurkenna lögmál of-
framleiðslunnar, sem nú er að
skapa hér þá staðreynd, að
t. d. Bretar sem undanfarin ár
hafa verið stærsti kaupandi að
fiskafui'ðum okkar framleiða
nú nóg handa sér sjálfir.
Bretar kaupa ekki ís-
lenzkan fisk til að gera
brezka fiskimenn at-
vinnulausa
Þótt íslendingar gætu nú
flutt inn ódýrara kjöt en við
framleiðum hér t. d. fi'á Argen
tínu, þá mun líklega enginn
þingmaður leggja til eins og nú
er ástatt, að slíkt væri gert.
Ástæðan er svo einföld að ef
til þess væri gripið mundi okk
ar eigin framleiðsla verða að
engu. Nákvæmlega sarna gildir
um viðskipti okkar og Breta
hvað fiskafurðir snertir. Þeim
kemur ekki til hugar, að hleypa
inn til sín íslenzkum fiski til
að gera sína eigin fiskimenn
atvinnulausa og sína eigin út-
geroarmenn gjaldþrota. Þessa
staðreynd er reynt að fela, til
að breiða yfir það glappaskot
íslenzkra stjórnarvalda, hinna
þriggja „ábyrgu lýðræðis-
flokka,“ að glata ágætum mörk
uðum við landbúnaðar og iðnað-
arþjóðir Austui’-Evrópu, og
treysta í þess stað á hjálpfýsi
vinanna í vestrinu. Aðvaranir
Sósíalistaflokksins í þessu efni
voru einskis virtar, og þó sjálf
ur höfuðpaur Marshalláætlunar
innar framkvæmdastjórinn Paul
Hoffmann lýsti því yfir að eftir
1950 mundi fiskframleiðsla ís-
lendinga litla þýðingu hafa fyr
ir Marshallsvæðið létu hinir
Nokkru fyrir nýár kepptu Italía og england í London og
var sá kappleikur þáttur í heimsmeistarakeppninni sem
lýkur 5 Suður-Ameríliu í sumar. ítalir töpuðu þeim leik
2:0 ei? Bretar sögðu eftir leikinn að knattspyrnulega hefðu
þeir tapað svo góðan leik sýndu Italir. Hér að ofan gefur
að líta landliðsmarkmannmn ítalska, Giuseppe Moro, sem
þarna bjargar á síðustu stundu í „akrobatstíl“.
„ábyrgu“ stjórnmálamezm hér
heima það eins og vind um
eyru þjóta. Og svo þykjast
þessir „ábyrgu lýðræðisfiokk-
ar hafa verið í þrjú ár að
tryggja rekstur útvegsins.
Sterama síigu íyrir
atvinnuleysi
var þriðja markmiðið er
stefnt skyldi að, samkvæmt
þessum dýrtíðarfrumburði borg
araflokkanna 1947.
Nýlega fór svo fram atvinnu-
leysisskráning í Reykjavík. g
reynist tala atvinnuleysingja
vera 221. Um helmingur þess-
ara manna eru fjölskyldufeður.
og þýðir þá talan skort hjá a.
m. k. 5—600 manns. Þetta er
í höfuðborginni. Á allra vitorði
er það að í kaupstöðum og
kauptúnum úti um land er at-
vinnuleysi miklu meira miðað
við fólksfjöida en í Reykjavík.
Atvinnutæki þau, sem þjóðin
á, eru meira og mirma að stöðv
ast af sömu ástæðum, sem fyrr
eru nefndar, markaðstapinu og
gjaldeyrisskorti í saznbandi við
það.
Aukin íramleiðsla til
gjaldeyrisöílunar
var fjórða mai'kraiö um-
ræddrar áætlunar. Þetta var
loforð, sem auðvelt var að gefa
í ársbyrjun 1947. Þá voru að
byrja að streyma inn í landið
nýju togararnir 30, sem nú eru
allir komnir og hafa fært þjóð
inni gjaldeyri, sem nemur
hundruðum milljóna króna. En
svo er nú komið að jafnvel
þessi tæki eru að stöðvast.
Ki’eppa auðvaldsheimsins, sem
nú ti’öllríður íslenzku atvinnu
lífi sligar þessa tækni með öll-
um sínum þunga, því ekki sæm
ir það hinum borgaralegu lýð-
ræðisflokkum að flýja hana
með viðskiptum við sósíalistisk
lönd. Hinn íslenzki fjármálaráð
herra gaf nýlega þá yfirlýsingu
á Alþingi að hámark þess gjald
eyris, sem þjóðin hefði úr að
spila á þessu ári mundi verða
300 millj. Mun vera gert ráð
fyrir 50—60 Marshall-millj. í
þeirri upphæð. Það þýðir tveini
fimmtu hlutum minni gjaldeyr
isdflun en 1948. Ágætt dæini
um vinnubrögðin við að auka
framleiðslu þjóðarinnar til
gjaldeyrisöflunar enda í fullu
samræmi við annað.
Hver eru bjargráðiu?
Með ofanritaðar staðreyndir
í huga spyr nú almenningur:
Hvað á að gera eða hvernig
eru þau bjargráð, sem Sjálf-
stæðisflokkurinn er að ' semja
um við Framsókn og Alþýðu-
flokkinn? Verður dýrtíðin lækk
uð? Verður rekstur útvegsins
tryggður? Verður lcomið í veg
fyrir atvinnuleysi ? Og verður
framleiðslan aukin til meiri
g jaldeyrisöf lunar ? Þessar
spurningar eru efst í huga
hvers einasta manns. En hvert
bendir reynsla síðustu ára ?
Hún bendir til þess að enn mum
þessir flokkar halda áfram á
sömu braut.
Kosningarnar í haust, sem
fóru fram á óvenjulegum og ó-
heppilegum tíma voru próf-
steinn sem þessir flokkar voru
að leggja á þolinmæði þjóðar-
innar. Þeir fengu þau úrslit,
sem þeir óskuðu og hvað
Framhald á 6. síðu.