Þjóðviljinn - 28.09.1950, Síða 4

ÞJÓÐVILJINN
Fimmtudagur 28. sept. 195Q.
ÚtgefaHÍl: Bamelnlngarflokkur alþýBu — SésialistaflokkurlT.n.
Rltstjórar: Magnúa Kjartansson (áb.) Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Arl Kárason, Magnús Torfl Ólafsson,
Auglýsíngastjórl: Jónstelnn Haraldsson.
Rltstjórn, afgrelðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stig lö. — Sími 7600 (þrjár línur).
Aakrlftarverð: kr. 14.00 á mán. — Lausasöluverð S0 aur. elnt.
Prentamiðja Þjóðviljans b. f.
Nýtt smánartilboð til sjémanna
Um næstu helgi hefst atkvæðagreiösla meöal reyk-
vískra sjómanna um nýtt smánartilboö frá atvinnurekend
um og þjónum þeirra. Efni smánartilboðsins er það að
sjómenn kjósi sem fulltrúa á Alþýðusambanösþing þjóna
útgerðarauðvaldsins, þá agenta sem undanfarið hafa

Krossgáta nr. 42.
BÆJARP0ST1KINN
Góð kennála
og ódýr
Ástæða er til að vekja at-
hygli á þeim tækifærum til
náms og fræðslu sem Náms-
flokkar Reykjavíkur bjóða nær
ókeypis, sé miðað við aðra sam-
bæriléga kennslu. Þessi kennslu-
aðferð hentar fólki á öllum
aldri, þama er hægt að leggja
stund á fáar námsgreinar eða
margar eftir því sem tími og
áhugaefni standa til. Kennara-
val er vandað og láta nemend-
ur prýðilega af kennslu og ár-
angri þeim sem þama er hægt
að ná. Ekki sízt er þarna gott
Rikisskip
Hekla er í Reykjavík. Esja fór
frá Akureyri síðdegis í gær aust-
ur um land. Herðubreið er á Vest-
fjörðum. Skjaidbreið fer frá Rvík
í kvöld til Breiðafjarðarhafna. Þyr
ill er væntanlegur til Reykjavikur
í dag.
Skipadeild S. 1. S.
Arnarfell fór i gær kl. 15 áleið-
is til Ibiza frá Napolí. Hvassa-
fell lestar saltfisk í Vestmannaeyj-
um.
Lárétt: 1 kvef — 6 hallar — 7
2eins — 8 mynduðu — 10 lærði
11 ótta — 14 sérhl. — 15 rann
17 minna.
Lóðrétt: 2 von — 3 fisk — 4
fjör — 5 spotta — 7 skel — 8
með steik — 9 ungviði — 12 strit
13 gengsæ — 16 iþróttafélag.
T ~"sn á nr, 41.
Lárétt: 1 ríkar — 6 kát — 7 GK
8 útlagar — 10 æfa -— 11 staur
14 ÆÓ — 15 kar — 17 kaunin.
Lóðrétt: 2 íkt — 3 kálfa — 4
ata — 5 skraf — 7 gaf — 8 útsæ
9 gæran — 12 tók — 13 uku — 16
hjálpað auðmannastéttinni til að þreyta sjómenn og kúga
þá með svipu fátæktarinnar.
Undanfarna daga hafa veriö mikil fundarhöld í Sjálf-
stæðishúsinu, þar sem ræðzt hafa við núverandi stjórn
Sjómannafélagsins og fulltrúar þejrra útgerðarmanna
sem nú hafa stöðvað mikilvirkustu framleiðslutæki lands-
manna í næstum því þrjá mánuði samfleytt. Á fundum
þessum hefur verið um það rætt hvernig þessir tveir aðil-
ar, sjómannafélagsstjómin og útgerðarauðvaldið, gætu
bezt skipulagt sameiginlega baráttu innan Sjómannafé-
lagsins í þvf skyni aö reyna að fá kosna ,,lýöræðissinna“
(þ. e. atvinnurekendaþjóna) á Alþýðusambandsþing. Eft-
ir þriggja mánaöa vinnudeilu, þar sem reynt hefur verið
að beita svipu skortsins til að kúga sjómenn til hlýðni,
fara sem sagt fram leynifundir milli útgerðarmanna og
þeirra sem vera ættu forustumenn sjómanna um sameigin
legar aðgerðir gegn hagsmunum sjómannasamtakanna.
Og nú er fengin niðurstaða um tilhögun hinnar sameig
inlegu baráttu, kosningarnar eiga að fara fram um næstu
hélgi og yfirstjórnin verður eins og í öðrum kosningum
í aðalbækistöðvum atvinnurekenda, Holsteini. Og næstu
daga munu sömu greinarnar birtast í Morgunblaðinu og
Alþýðublaðinu samdar fyrir fé útgerðarmanna og eflaust
sömu myndirnar líka.
Þessar kosningar eru þannig óaðskiljanlegur hluti
sjálfrar togaradeilunnar, sigur atvinnurekenda í þeim
myndi stórlega veikja aðstöðu sjómanna í togaradeilunni.
Það er þannig á ný verið að greiða atkvæði um smánar-
tilboö. Og nú hefur sjómannafélagsstjórnin stigið skrefið
til fulls, hún verður ekki ,,hlutlaus“ á yfirborðinu að þessu
sinni, heldur mun ólmast tröllslega við hlið útgerðar-
manna með atvinnurekandann Sæmund Ólafsson i broddi
fylkingar.
En hvernig svo sem ftamazt verður munu sjómenn
standa fast saman eins og í atkvæðagreiðslunni um fyrra
smánarboðiö. Þeir hafa margs ^Ö' minnast: Hagsmuna
sinna í togaradeilunni; svika sjómannafélagsstjórnarinn-
tækifæri fyrir fullorðna sem
farið hafa á mis við framhalds-
skólanám að leggja stund á ein-
hverjar þær nytsömu og mennt-
andi námsgreinar sem þama
eru öllum opnar. Síðar verður
í baðinu sagt nokkru nánar frá
Námsflokkunum og ættu menn
að athuga það vandlega.
Námskeið í rússnesku
Ég hef orðið var við að
auglýsing MlR um rússnesku-
námskeið í blaðinu í gær hef-
ur vakið athygli. Márga hefur
á undanfömum ámm langað
til að læra rússnesku, ýmsir
meira að segja byrjað, t. d. hef-
ur flutzt hingað allmikið af
kennslubókum é ensku síðustu
árin og orðabækur, en tilsögn
hefur vantað. — Óþarfi er að
hræðast um of erfiðleika á
rússneskunámi, að minnsta
kosti fyrir þá sem eiga jafn
beygingaríkt mál og íslenzku að
móðurmáli. Ókunnugleikinn við
annarlegt letur fer fljótt af, og
vel er þess vert að leggja tals-
vert að sér til að ná valdi á
jafn merkri tungu, opna sér
heim hinna auðugu rússnesku
bókmennta og hinnar miklu só-
sialistísku menningarverðmæta
sem sköpuð hafa verið austur
þar síðustu áratugina. — Nú
ætti að vera úr þessu bætt.
Námskeið MÍR verður byrjenda
námskeið. Kennari verður Geir
Kristjánsson, ungur námsmað-
ur, sem numið hefur slavnesk S
mál og bókmenntir við erlenda
háskóla. Nánari upplýsingar um
námskeiðin eru gefnar í skrif-
stofu MlR, Lækjargötu 10B,
kl. 5—7.30 daglega.
Eimskip
Brúarfoss er í Færeyjum. Detti-
foss fór frá Stykkishólmi í gær
til Flateyjar og Grundarfjarðar.
Fjallfoss fór frá Siglufirði 26. þ.
m. til Keflavíkur. Goðafoss fór
frá Leith 25. þ. m. til Reykjavík-
ur. Gullfoss fór frá Leith 26. þ. m.,
kom til Kaupmannahafnar í morg-
un. Lagarfoss fór frá Keflavík
í gærkvöld til Patreksfjarðar,
Flateyrar og Akureyrar. Selfoss
fór frá Siglufirði í gærkvöld til
Akraness. Tröllafoss hefur vænt-
anlega farið frá New York 26.
þ. m. til Halifax og Reykjavikur.
Bólusetning gegn barnavelki
Pöntunum veitt móttaka í síma
2781 mánudaginn 2. okt. og þriðju-
daginn 3. okt. n. k. kl. 10—12 f. h.
HVAÐ er auglýst til sölu í
smáauglýsingunum I dag?
Gjafir og áhelt send Þjóðviljanum
Frá N.N. kr. 300. Frá A.S. kr.
8. Frá N.N. kr. 35. Frá K.H. kr.
100. Frá H.B. kr. 280.
Fastir liðir eins og
venjulega. Kl. 19.30
Tónleikar: Danslög
(plötur). 19.40 Les-
in dagskrá næstu
viku. 20.30 Útvarps
hljómsveitin: Rússnesk alþýðulög.
20.45 Dagskrá Kvenréttindafélags
Islands. — Fréttabréf (Sigríður J.
Magnússon). 21.10 Tónleikar (plöt-
ur). 21.15 Þýtt og endursagt (Ól-
afur Friðriksson). 21.30 Sinfónísk-
ir tónleikar (plötur): Sinfónia nr.
4 í G-dúr op. 88 eftir Dvorák. 22.50
Dagskrárlok.
Stjörnubíó
sýnir í kvöld i næstsíðasta sinn
kvikmyndina Ástartöfrar. Aðsókn
að þessari kvikmynd hefur verið
mjög góð.
Nýl. voru i gefin
saman í hjónaband
af séra Garðari
Svavarssyni, Mar-
grét Jónsdóttir
saumakona og
Björn Jónsson, sjómaður. Heimili
þeirra er að Öldutorgi 6, Hafnar-
firði. .
ar; þeirrar staðreyndar að þeir hafa ekki fengið að greiða
atkvæöi í félagi sínu árum saman. Þeir eiga fyrir margt
að hefna, og þeir eiga enn ólokiö því hlutverki að gera
Sjómannafélagið á ný aö forystufélagi íslenzkra verkalýðs
samtaka við hlið Dagsbrúnar.
í atkvæöagreiöslunni um fyrra smánartilboöið sýndu
sjómenn glæsilegan einhug. Sá andi mun enn móta þá
atkvæðagreiðslu um annað smánartilboðiö sem hefst um
næstu helgi. Þá mun atvinnurekendavaldið fá að sjá
það að enn lifir sami baráttuhugurinn meöal sjómanna
og á fyrstu sóknarárum félagsins, að endemisforusta
sæmundarklíkunnar hefur í engu megnað að lama
styrk sjómannastéttarinnar. Síöara smánarboðið mun
fá jafn herfilegar móttökur og það fyrra.
Vörubíistjérafélagið ÞRÓTTVR
Allsherjar-
atkvæðagreiðsla
um kosningu fulltrúa og varafulltrúa á 22. þing
Alþýðusambands íslands, fer fram í húsi félagsins
laugardaginn 30. sept. og sunnudaginn 1. okt. n.k.
og stendu yfir frá kl. 1 til kl. 9 e.h. báða dagana.
Kjörskrá liggur frammi í' skrifstofu félagsins.
Kjörstjórnin.
RI.
SÖFNIN:
Landsbókasafnið er opið alla
virka daga kl. 10—12, f.h. 1—7 og
8—10, nema laugardaga kl. 10—12
f.h. og 1—7 e.h, — Þjóðminjasafnið
er opið kl. 1—3 þriðjud., fimmtu-
daga og sunnudaga. — Náttúru-
gripasafnið er opið sunnudaga kl.
1.30—3 og þriðjudaga og fimmtu-
daga kl. 2—3. — Listasafn Einars
Jónssonar er opið kl. 1.30—3.30 á
sunnudögum.
Saga
mannsandans
Menningarsaga
Ágústs H.
Bjarnasonar
Slgurður Guðmundssou
ritstj. segir um ritið:
„Margir minnast kynna af
þessum bókum sem stórvið-
burðar í sögu hugsunar sinn-
ar, út um afskekktustu
byggðir Islendinga hafa þær
komið, að láni úr lestrar-
félaginu þar sem fátæktin
var of mikil til að eignast
þær, og snortið unga og full-
orðna töfrasprota heims-
menningar, vakið þeim víð-
sýni og orðið þekkingarþrá
þeirra endingargott ljósmeti.
Þær hafa átt sterkan þátt í
eflingu heiðrar hugsunar,
virðingu fyrir vísindum og
heilbrigðri skoðun á trúar-
brögðiun, í þeim birtist borg
araleg upplýsing á þann hátt,
sem vekur virðingu manna,
einnig þeirra, sem tileinka
sér aðra lifsskoðun en höf-
undur þeirra.“
FORSAGAN og AUSTUR-
LÖND komu út í fyrra.
HELLAS er nýkomið út,
RÖM kemur . næsta ár.
Eru þetta ekki rit er hæfa
heimiii yðar?
Kaupið ritin jafnóðum og
þau koma út.
Hlaðhiíð.