Þjóðviljinn - 17.11.1950, Page 8

Umliyggja llialdslns fyrir verkaxtiiiimaitt:
Vísar frá tillögu um aí gera ráð-
stafanir til atdnnuaukningar
Á bæjarstjórnarfundi í gær flutti Guðmundur Vig-
fússon eftirfarandi tillögu:
„Til þess að ráða bót á því atvinnuleysi meðal reyk-
vískra verkamanna og vörubifreiðastjóra, er síðasta at-
vinnuleysisskráning leiddi í ljós, samþykkii- bæjarstjórn-
in eftiifarandi:
1. Að skora alvarlega á ríkisstjórn og Alþingi að gera
ráðstafanir til að tryggja án frekari tafar fram
kvæmd laga nr. 32 frá 1946, um Austurveg, með'
því: a) aö nota nú þegar lántökuheimild þá er lög-
in veita eða b) að taka upp í fjárlög þau er af-
greidd verða á yfirstandandi Alþingi nauðsynlega
fjáiveitingu í þessu skyni.
2. Að hefja þegar undirbúning að auknum fram-
kvæmdum við Hitaveitu Reykjavíkur, með það
fyrir augum að hagnýta til fulls þá hitavatns-
aukningu, * sem fengizt hefur með rannsóknum
og borunum í Reykjahlíð.
Takist elcki að bæta úr atvinnuskortinum á þann
hátt er að framan greinir felur bæjarstjórnin borgar-
stjóra og bæjarráði að taka til skjóírar atliugunai- alla
aðra möguleika á auknum framkvæmdum af bæjarins
0IÓÐVILISNN
Stúkan Einingin 65 ára í dag
Stákan iKiningin nr. 14 — naest elzla stúkan í Reykjavík —
er 65 ára í dag, stofuuð 17. nóv. 1885. Stofnend'ur voru 14 fé-
lagar úr Framtíðin nr. 13. Fyrsta stúkan sem stofinið Var á
landinu var ísafold á Akureyri, stofnuð 10, janúar 1884.
Á þessum 65 árum hefur Einingin lialdið 3273 fundi og
3890 nuums gengið í stúkuna á þessum tima.
hálfu.“
Guðmundur rakti í stuttri
ræðu fyrir tillögunni atvinnu-
leysi verkamanna sem farið
hefur stöðugt vaxandi frá því
í haust og minnti á atvinnu-
leysisskráninguna í byrjun
þessa mánaðar, þegar 251
komu til atvinnuleysisskráning
ar. Hinir skráðu höfðu 260
böm á framfæri, en alls snerti
atvinnuleysi þeirra nokkuð á
sjöunda hundrað manna. Vitað
er að til skráningarinnar komu
ekki nándar' nærri allir atvinnu
leysingjarnir þar sem mikill
fjöldi manna telur þýðingar-
laust að láta skrá sig.
Guimar þeysti á gikkshætt-
inum.
3, ii íitqsl) 5THrv
Gunnar borgarstjóri var nú
ekki lengur hinn Ijúfi borgar-
stjóri sem allra vandkvæði
vildi leysa. „Bæjarfulltrúinn
talar hér eins og nú væri 2.
eða 3. nóv., eins og togaraverk-
fallið stæði yfir, eins og hann
vissi ekki að það er starfandi
atvinnuleysisnefnd (!) .......
Ég veit satt að segja ekki hvert
bæjarfulltrúinn er að fara‘ sagði
hann.Hann kvaðst ekki þurfa að
ræða Austurveg frekar en hann
hefði áður gert og það væri „fá
sinna“ að ræða um undirbún-
ingsvinnu við stækkun hitaveit
unnar fyrr en fyrir lægi áætl-
un um það verk. 1
Taldi hann atvinnuþörfina
leysta með karfaveiðum togar-
anna og væntanlegri sildveiði-
Þeysti hann liinn dólglegasti
á gikkshættinum og virtist
kunna vel þeim reiðskjóta.
„Sýndartillagá** borgarstjórans
s. I. vor.
I framsöguræðu sinni minnti
Guðmundur Vigfússon 'á lögin
um Austurveg frá 1946 og á-
skorun til Alþingis er bæjar-
stjóm samþykkti í maí s. 3.
samkvæmt tillögu borgarstjóra
og fulltrúa allra minnihluta-
flolckanna, um að láta lögin
koma til framkvæmda. Þar
sem málið hefði dagað uppi í
vor taldi Guðmundur nauðsyn-
legt að hreyfa því að nýju.
Jóhann kammerherra virtist
alveg hafa glejmt tillögu 3x>rg-
arstjórans o. fl. því hú sagði
hann að tillagan um Austur-
veg væri ,,of augljós sýndartii-
iaga til að berast fram í bæj-
arstjóm"!!
„Versta vinnan . . •“
Þótt hafizt væri handa um
stækkun hitaveitunnar væri von
laust rnn að vinna gæti hafizt
fyrr en í vor! Ank þess væri
„skurðgröftur versta vinnan
sem hægt er að stcfna til í
frostum"!! (Það er líklega þess
vegna sem bærinn geymir verka
mönnum skurðgröft til vetrar-
ins!) Þótt Alþingi samþykkti
að hefja vinnu við Austurveg
gæti hún ekki liafizt fyrr en
í fyrsta lagi næsta vor! Fyrst
væri að gera áætlanir!
Ekkert lært.
Guðmundur Vigfússon kvað
augljóst af ræðu borgarstjóra
að íliaidið liefði ekkert lært
frá því á atvinnuleysisárunum
fyrir 'stríð þegar það gerði ekk
ert til að bæta úr atvinnuleys-
inu fyrr en verkamenn knúðu
það fram með harðfylgi.
Benti liann borgarstjói-a á
að miklar iíkur væm til að
karfaveiðarnar væru úr sög-
unni í þetta skipti þar sem
togaramir hefðu undanfarið
mestmegnis fengið þorsk og
vinnuaukningin í sambandi við
karfaveiffamar gætu brugðizt
og væri því brýn nauðsyn og
skylda bæjarstjórnarinnar að
atliuga í alvörii á hvern hátt
mætti aúka atvinnuna áður en
atvinnuleysið heldur innreið.
Framhald á 7. síðu.
Aðal forgöngumemi stúku-
stofnunarinnar vom þeir Jón
Ólafsson, blaðamaður og skáld
og Guðlaugur Guðmundsson,
síðar sýslumaður.
Eitt fyrsta áhugamál stúk-
unnar var að koma upp sam-
íkomuliúsi fyrir starfsemi Regl-
Stjórn Reykví kingafél a gsin s
átti tal við blaðameiui í tilefni
af þessum atbiu'ði. Þeir Hjört-
ur Haiisson, formaður félagsins
og Vilhjálmur Þ. Gíslason
skýrðu frá því að Reykvíkinga-
félagið hefði lengi haft hug á
að setja upp minningarskildi á
þan hús í bæniun er talizt gætu
tii sögulegra minja. Fyrsti minn
ingarskjöldur félagsins hefði nú
\rerið settur upp, en í uhdirbún-
ingi væri að festa einnig upp
skildi á hús Silla og Valda við
Aðalstræti, sem verið hefði eitt
af húsiun „iiuiréttingaiuia" og
Menntaskóiann til minningar
um Þjóðfundinn 1851. Skjöld-
inn á Suðurgöíu 2 hefur A.
Hákansen steypt í eir, en Sig-
urður Halldórsson séð um upp
setningu.
Gunnar Thoroddsen borgar-
stjóri þakkaði þessa framtaks-
semi Reykvíkingafélagsins. Lét
hann þess jafnfraant getið að
híisið 'Suðurgata 2 væri eitt af
þeim húsum hér í bæ sem yrðu
að víkja af skipulagsástæðum,
en svo væii einnig um fleiri
gömul. hús sem talizt gætu til
sögulegra minja, Varpaði hann
fram þeirri spurningu hvað
gera ætti við þessi'hús, en kvað
alla sanunála um að þeim bæiú
að viðhalda í sama fonni. Kom
ið hefði fram tillaga tun að
unnar í tiæniun. — Réðst stúk
an i það stórræði á 2 aHurs-
ári sínu, að byggja austurhluta
Góðtemplarainissins, eoa sam-
komusalinn, sem eim í dag er
einn af aðal samkcmusölinn
Reykjavikur. — Áður en tmíói
flytja þau úti Viðey og ikoma
þar upp byggðarsafni og
skemmtigarði. Reynt hefði ver-
ið að fá Viðey keypta, en jörðin
væri ekki föi sem stendur,
/ ’ v
Joliot-Carie |
setar friðar- j
þingið
Annáð heimsfriðarþingíð
\ar sett í Varsjá í gær að
tiðstödduin þúsundum fuIL-
trúa frá um sjötíu þjóðunn
Setningarrajúana flutti
fracshi kjarnorkufræðmgur-
inn og Nóbels\ erðlaunamað-
Urinn Frédéric Joliot-Curie,
seni er forseti heimsfriðar-
refndarinnar.
V________________________
KOREA
Framhald af 1. síóu.
Fjörutju bandarísk flugvirki
vörpuðu i gær yfir 30.000 eld-
sprengjum á borgina Haenehon
í Norffaustur-Kóreu og sögð-
ust flugmenninrir hafa jafnað
hana gersamlega við jörðu.
Þetta er f jórða gereyðingarárás
Bandarikjamanna á borgir í
Kóreu á rúmri viku og eru þær
gerðar til að svipta sem flesta
óbreytta borgara þaki yfir höf-
uðið i vetrarhörkunum.
StgnrSur Guðoason flytur fnim-
varp um atvimuleysisíryggigar
Sigurður Guðnason liefur borið fram á þingi rnjög nterkt
frumvarp um atvinnuleysistryggingar.
Aðalefni frumvarpsins er að stofnaðir verði sjóðir inn-
an verkalýðsféiaganna til að tryggja sjóðsfélaga gegn at-
átvinnuleysi. Stofnfé þessara sjóða skulu vera þær 3
millj. kr. ásamt vöxtum sem Tryggingarstofnniiiu geymir
til þeirra nota sanikw lögum. Tekjur sjóðanna eru þannig
ákveðnar, að at\ innurekendur skulu greiða til jþeirra 4%
af vinn’ulaununv sjóðsíeiaga, ríkissjóður greiðir 150 kr.
á ári á hvern íélaga ásamt verðlagsuppbót, bæjar- og sveit-
arfélög greiði helming á við ríkið og loks greiði sjóðsfélag-
ar sjálfir iðgjöld.
Verkalýðsfélögin sjálf skulu stjóma sjóðnunuut og an.it-
ast styrkveitingar, sem rnega nema allt að 4/5 af fullum
laununt.
Þetta merka frumvarp verour birt í heihl í blaðinu á
morgun, og Inetur Þjóðviljinn allt verkafólk til að kynna
sér það íil lilítar og fylgjast með afgreiðslu þess á þingi.
Frgmhald á 7. síðu.
Minningarskjöldur afhjúpaður
leykvíkiiigalélagið minnisi dvaiai lónasai
Mallgiimssonax I Suðurgöiu 2
í gær var afhjúpaður skjöldur, sem Reykrfkingafélagið
hefur látið festa á húsið nr. 2 við Suðurgötu til minningar um
dvöl Jóna-sar Hallgrnnssonar í því húsi. A skiidinum er jþessi
áletruu: „Jónas Hallgrímsson skáld átti hetma I þessu toúsi
1841—1842. — Reykvíkingafólagið 1950.“