Þjóðviljinn - 24.01.1951, Qupperneq 5

Miðvikudagur 24. jauúar 1951.
ÞJÖÐVILJINN
ð
Rógur Víkverja um
barnakennara
SEFUR ÞEGAR HANN
Á AÐ VAKA.
Aumingja Víkverji, ekki á úr
að aka fyrir honum, hversu
þungt, sem honum liggur á
hjarta afkristnun og afsiðun
æskulýðsins og hversu oft, sem
hann brýnir raustina til að
vara ábyrga aðila við hætú
unni, þá er sem fæstir leggi
trúnað á heilindi hans néi hróp-
að sé hátt: Sjá mikill spámað-
ur er risinn upp á meðal vor!
Vikverji er allur í því smáa, en
tekur harla létt á stóru mein-
unum, sem æskunni ógiia. Hann
virðist svefnugur, ef á ferðinni
eru kröfur um bætta samkvæm-
issiði og samvizkusamlegan
rekstur skemmtistaða, Hann
Iætur sér líka í léttu rúmi
Iiggja, hversu hróplega rang-
lát er misskiptingin á kjörum
barna og unglinga, og' að enn
er svo illa á málum haldið hér,
áð snillingar geta orðið úti á
þjóðfélagshjarninu og stórhug-
ann lukt lítil skel.
. GUÐSÖTTI.
En þó að Víkverja sýnist oft
vært, þá má treysta því eins og
náttúrulögmáli að hann lirökkvi
upp öðru hverju með andfælum
út af þeim þjóðarvoða að börn
á skólaskyldualdri skuli vera
slök í marséringum og þéring-
um. Kristindómskennsluna vill
hann láta vanda og kenna börn-
um guðsótta og góða siði. En
má ég skjóta því að Víkverja,
að samkvæmt nútíma sálvísind-
um er það fordæmt að ala börn
upp í nokkurskonar ótta, og
utan skólaveggjanna bíða
þeirra líka ærið mörg skelfing-
arefnin. Eða vill Víkverji nokk-
uð vinna að því að fækka þeim ?
SÖGUKENNSLA.
Ekki minnist ég þess, að ég
hafi orðið vör við, að Víkverji
beri sögukennsluna neitt scr-
staklega fyrir brjósti. Eða
finnst honum- ef til vilL að það
sé okkur aðeins til trafala að
standa föstum fótum í fortíð
þjóðarinnar, varðveita með
festu sögulegar erfðir o,
reynzlu? Skiptir það ekki -lenc
ur máli, þó að það vefjist fyr:r
ýmsum, t. d. höfundum smf'-
letursdálkanna, hvort Jón b'1-
up Afason liafi verið ...'
brenndur eða höggvir-'"
hvort hann hafi vpr'* ■
í Skálholti eða á Tr-
mun sú reyndin
gott sé lsIendÍRV'''r.
líftaug og lífsv- n e.r
ingar.
ekki átt brekalund, sem erfitt
var að stjórna, heldur hafi þau
marsérað með kurt og pí, þér-
ingum, bukti og beygingum allar
götur frá hinum fyrsta skóla-
degi til hins síðasta. Var ekki
Víkverji sjálfur dálítið svona
kræfur strákur, sem stjakaði
og ybbaði sig rétt eins og strák
ar hafa gert frá því strákar
urðu til og munu gera. meðan
strákar verða til? Oft er þetta
fyrirbæri ekki illkynjaðra en
svo, að það sýnir fyrst og
fremst að með drengjunum
brjótist vaxandi orka, sem ekki
er búið hæfilegt viðfangsefni
og eiga þar þá fleiri en skól-
arnir að svara til saka, o;
mætti Víkverji vel kryfja það
mál til mergjar, ef hann hefur
heilindi til.
AUSTURBÆJAR-
SKÖLINN.
Þó
r" ':;:
■’Mnfari
marsér-
FÁR VTT r
ÆSKU Hr
-TA
!N \.
Mér sk'’
eins cg r ' i
hans r ‘ . '
fræði j ' b:
sem > 1 -""
Tríkverji hafi,
■’?• Reykvíkingar á
■ •' 'ð sín bernskn-
- 'brha.rna’skólanum,
Uð' var eini ba-rna-
skóli' - i- h"»uum og sé; honum
æ síóan , blýtt til þess sk-óla..
Þao er Víkverja auðvitað til
heiðurs. En skyldi ekki blá-
móða fjarlægðarinnar hafa
fegrað honum sýn inn í
bernskulandið ? Skyldi nú allt
hafa verið með þeim ágætum
og fágætum þá, að börn hafi
Þó að Víkverji hafi lengi
legið á því lúalagi að óvirða
starf kennara. yfirleitt og gera
það sem tortryggilegast þá virð
ist þó svo sem að kénnarar
Áusturbæjarskólans .séu honum
sárastur þyrnir í augum, til
þeirra beinir hann flestum
örvum sínum, og klykkir æ
ofan í æ út með það að 'þeir
séu kommúnistar, trúlausir og
sjðlausir — auðvitað.
Ég ætla að ekki þurfi að
bera hönd yfir höfuð þessara
manna, enda víðkunnugt, að
þar er margt úrvals kennara.
En það ætti Víkverji að vita',
hve marga af yngstu lesendum
Morgunblaðsins hann hefur
engt upp á móti sér með þess-
um ábyrgðarlausa þvættingi um
tilgreindan skóla. Því að vita
má hann, að langílest vel gefin
og vel gerð börn unna kenn-
ara sínum og skóla og tekur
sárt til þess að á þá sé.hallað.
Því tók óg mér penna í liönd,
að sonur minn, átta ára gamall,
er lieita reiður yfir því, sem
hann kallar vitleysuna úr hon-
um Víkverja.
,,í mínum bekk“, segir sa
litli, ,,er ævinlega staðið upp
fyrir skólastjóranum og yfir-
kennaranum. Og fyrir jólin vor-
um við ekki aðeins látin standa
-upn fyrir þeim, sem komu til
okkar lieldur líka kveðja þá
með ósk um gléðileg jól, eins
cg þú getur sjálf borið um,
mamma“.
1 síðustu kennslustund fyrir
jól kom .ég í skólastofuna þar
sem þessi sonur minn stundar
nám. Börnin voru þá önnum
kafin við að leggja síðustu
hönd á jóiaskrautið, sem kenn-
ari þeirra hafði kennt þeim að
búa til, og var það margskonar,
auk sérstakra jólaboka, sem
þau búa til árlega. Þessi kenn-
ari leggur. áherzlu á að temja
bæði. Iiönd og, liuga og er af
burða góðu-r -andi í bekknum,
enda börnin sannfærð ,um að
kennárinn þeirra eigi sér engan
líka óg sýna honum kærleika
og kurteisi, sem beint frá hjart-
anu kemur. Þetta eru prúð og
kurteis börn og fara alltaf út
í röðum. En þetta er tekið sem
dæmi en ekki einsdæmi, því að
langflestir kennararnir eru
mikils virtir af nemendum sín-
um.
Ég sótti jólaskcmmtanir bæði
hjá yngri og eldri aldursflokk-
um í Austurbæjarskólanum og
naut alls vel, sem fram fór, því
að -enda þótt fagnaðarlætin
væru mikil hjá börnunum, er
þau með lófataki þökkuðu hvert
skemmtiatriði og létu í ljós
ánægju sína með barnslegu
skvaldri, þá þögnuðu þau alltaf,
þegar nýtt atriði átti að fara
fram. Alltaf 'var farið vel að
þeim, enda skemmtanirnar
undirbúnar og stjórnað af
mikilli ástúð og nærfærni við
bcrnin.
LOKAORÐ.
Sonur minn furðar sig mest
á því, að Morgunblaðið skuli
vilja birta annan eins þvætting
og vitleysuna í honum Vík-
verja. En- meira furðuefni er
þó, ef maðurinn hyggst .gott
að gera með því að revna að
sá fræjum úlfúðar cg tor-
tryggni. Hann ætti þó að skilja,
að ef honum tekst ac gera mis-
jafnlega g.efna og misjafnlega
gætna foreldra andvíga kenn-
urum barna sinna., þá kemur
það harðast uiður á börnunum
.sjálfum, því að vitaniega -verð-
ur námsárangur þeirra minhi
hjá kennurum, sem þau eru
Framhald á 6. síðu.
Frá Þjóðleíkhúsinu
NÝÁBSJÍÓ T.T I N
Breitt skipan hlutverka
Nokkrir örðugleikar hafa
steðjað að Þjóðleikhúsinu síð-
ustu vikur og mánuði, en vænta
má að úr þeim greiðist innan
skamms; en enn hefur stjórn
leikliússins ekki birt fyrirætl-
anir sínar um komandi tíma. 1
VIÐ ÁLFHAMAR (Elín Ing-
varsdóttir og Baldvin Iíalhlórs-
son).
annan stað eru aftur hafnar
sýningar á ,,Nýársnóttinni“, en
Dagsb
runar
karl:
1 gær rakst ég á Alþýðublað-
ið frá 16. þ. m. með grein sem
liéitir „Hræddir um Dagsbrún".
— Greinín er eins og menn
eiga að venjast af þessu blaði
þrungin hatri í garð verkalýðs-
samtakanna, hjúpuðu orða-
skvaldri um vonzku kommún-
ista og helguð þeim góða - til-
gangi að klófesta einhverjar
verkamannasálir á lista þeirra
Alþýðublaðs og Holsteinsmanna
— lista atvinnurekenda -— við
það stjórnarkjör sem nú fer í
hönd.
En tilgangur minn með þess-
um línum er ekki sá að fara
að elta ólar við þetta almenna
snakk Alþýðublaðsins um kom-
múnista og Rússa. Hins vegar
kemur fram í greininhi alveg
sérstök tegund bulluskapar sem
ég tel rétt að vekja athygli á,
sá' eðlisþáttur sérstakrar mann-
sem af vanþroska- og- þekking-
arleysi báru síefsögur í atvinnu-
rekandann um yerkameim á
vinnustað, að þeir hefðu ef til
vill sézt með blaðið Dagsbrún
og kannske síðar Alþbl., — og
auðvitað var slefsögunum beint
að verkamönnum þeim er bezt
liöfðu gengið fram í félags-
málum okkar og kjarabaráttu.
Var tilgangurinn sá að refsa
hinum fórnfúsu og félagsþrosk-
uðu verkamönnum með iitilok-
un frá atvinnu og sulti fjöl-
skyldunnar.
En þessum vanþroskúðu hjú-
um atvinnurekenda fækkaði
skjótt með vaxandi þekkingu
verkamanua og eflingu stéttar-
i-amtaka þeirra. Og þar kom
að vart fannst nokkur verka- j
maður, svo lítilsigldur og per-
sónúíaus að han i vildi láta sér
sæma að. vera við slíkt -var-
vinsældir hennar virðast ennþá
ótrúlega miklar. Það mun ætl-
un leikhússins að koma á sér-
stökum bamasýningum á hinu
gamalkunna leikriti, og er gott
eitt um það að segja: þar er
margt að sjá sem dregur að
sér hugi hinna yngstu ieikhús-
gésta, skrautlegir búningar.
ljósadýrð og álfaborgir, glæsi-
legur og heillandi æfintýra-
iieimur. Fækkað er dansfólki.
og dönsum sleppt. sem lítt
voru í samræmi við efni leiks-
ins; en sýningin er þó alltof
löng, og auðsætt að betra myndi
að stytta leikritið til muna.
Skipt er um leikendur í all-
mörgum hlutverkum og ' að
sumu leyti til bóta.
Jón.Aðils er álfakóngurinn.
í stað leikstjórans, Indriða
Waage, og fetar að mörgu í
spor fýrirrennara síns,- þó er
frámsögnin skýrari og aflmeiri
og leikurinn betur við hæfi
hins grimma og beisklynda
harðstjóra. Ungur og óþekkt-
ur en viðfeldinn nýliði, Knútur
Magnússon, liefur tekið við
hlutverki Jóns, en lætur helzti
lítið að sér kveða. Þá hafa Hild-
ur Kalman og Steinunn Bjarna-
dóttir skipt um hlutverk, og
munu flestir telja ótvíræðan
gróða: Hildur sómir sér vei
sem MjöU konungsdóttir, og
leikur bæði látlaust og skýrt, og
Steinunni tekst að gera sér-
kennilega og dálítið kátbros-
lega persónu úr Siggu vinnu-
konu, þótt hún sé raunar hvergi
nærri eins skemmtileg og Hild-
ur áður. Valdimar Helgason
leikur Gvend snemmbæra að
þessu sinni og gcrir það sóma-
samlega, en skortir lipurð og
icikandi-gás-ka Alfreðs Andrés-
son,ar. Loks hefur Haraldur
Björnsson tekið við Svarti úr
hö'ndum nafna síns- Sigurðsson-
ar, og er þar ólíku saman að
jafna; er leikur Haralds fersk-
ur og eftirminnilegur, og ekki
mun hinum aumkunarverða
svarta þræli áður sýndur slíkur
sómi. A- Hj.
tegundar sem blað eiiis og Al-i mennskubragð riðmn. En
þýðublaðið' nú í dag getur ekki
án verið.
Þegar greinarhöfundur hefur
þjónað lund sinni um stund með
’ósannindavaðli um forustumenn
Dagsbrúnar getur hann ekki
stillt sig um að vega aftan a'ð
Dagsbrúnarmönnum á vinnu-
stað með svofelldum orðum,:
„En þeir eru i'yrst og
fr.emsl dy.ggir og tryggir
þjónar kommúnistaflokksins
og mjög áhugasamir við - að
selja happdrættismiða fyrir
Þjóðviljann í vinnutíma sín-
um“.
Hér þarf ekki larig^a s'kýringa
við. Við.-gamiir Dagsbrúnar-
menn könnumst við röddina og
vitum hvers hún er, þó.tt hönd-
in sem heldur á pennanum sé
í Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Á liinum erfiðu byrjunartímum
samtaka okkar voru til menn,
þó ekki nema tiltölulega fáir,
hefur þessu óhugnanlega fyrir-
bæri siðferðilograr niðurlæging-
ar aftur brugðið fyrir. Islenzk-
um atvinnurckendum liefur á-
skotnazt nýr slefberi sem reynir
að smeygja sér inn meðal
verkamanna, þar sem þeir eru
að viiami sinni í ..griðum kjara-
samninga og vinnuíöggjafar, —
og hlutverkið er það sama ,og
áður.
Það er 'að vísu kaldhæðni öir-
laganna að nú skuli Alþýðú-
blaðið ycra komið í þetta hlut-
verk og ekki sársaukalaust þsim
sem til þessa hafa alið vonar-
neista. um yfirbót þess- fyrr
. eða síðar. —. Það er þó láa
okkar verkamanna me'ð óláni
Alþýðublaðsins að við höfum
komið auga á slefberann, vit-
hver hann er og kunnum að
forðast Iiann, einmitt nú þegar
við eigum að fara að kjósa í
stjórn Dagsbrúnar.
UII í SÞ
-fo5
Framhald af 1. síðu.
'crsætisráðherra yfirlýsingu
um stefnu stjórnarinnar í
Kóreudeilunni. Kvað hann hana
á. móti öllum bráðræðisaðgerð-
um gagnvart Kína, þeim gætu
heir eiuir fylgt, sem enga. von
heféu um friðsamlega lausn en
"V" véri ekki farið um brezku.
í(ST ;■» * r».

■12 '
;
in<!
m%T'
be'
Hn;
dr.i
Alí’.eí
ílc'iS-
•jjqrtíiJ *
r: h'tl bað Attlee að
cst, hversu alvarleg-
r'.r verulegur ágrehi-
ö R-.ndaríkjastjórn
' i '’váðu við köil af
T V'-'ra va» nraflokks-
ð ekki
í ne? t stríð“.
s sagin í sv.ari. síyn, að
^aœbúSiu Vð ll -ini ikin ^væri
áitta! ofar’egá í huga. sjórnar-
iraar en hú i lcti aldrei íeiðast
út í það ábyrgðarleysi &? flevgja
frá sér möguléikum á að forða
stórstyrjöld. Verða orð Attlee
ekki skilin öðruvísi en að hann
telji stefnu Bandarikjastijórn-
ar Ieiða beint til styrjaldar.