Þjóðviljinn - 25.01.1951, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 25. janúar 1951.
ÞJÚÐVILJINN

Eftlrmi
hrakfarir
a
Sfádenfafélaasfundinum
Afturhaldsfylkingin hafði
beðið stúdentafundarins með
miklum ugg og kvíða svo sem
alkunnugt er. I upphafi neitaði
útvarpsráð að útvarpa af fund-
inum, en treysti sér þó ekki
til að halda því banni til
streitu. Þá var sá kostur tekinn
að knýja fram að afturhalds-
fylkingin fengi tvo framsögu-
memi á móti einum, en það er
algert nýmæli á stúdentafélags-
fundum og sýnir glöggt hvern-
ig Bandaríkjaagentunum hefur
verið innanbrjósts.
Og fundurinn sannaði eftir-
minnilega að kvíðinn var á full-
um rökum reistur. Orð þeirra
Gylfa Þ. Gíslasonar og Gunn-
ars Thoroddsens voru innantóm
froða og gleymt hjóm við hlið
hins glæsilega málflutnings Jó-
hannesar úr Kötlum. Það eina
sem náðist með því að hafa
tvo framsögumenn á móti ein-
um var að framsöguræðunum
Iauk ekki fyrr en kl. 11, og
varð þá þiegar að skera umræð-
ur niður í 10 mínútur. Var það
vissulega ávinningur fyrir aft-
urhaldsfylkinguna, enda áttu
ræðumhnn liennar fullt í fangi
með að nota ræðutíma sinn!
Ræða Jóhannesar. er birt á
öðrum stað í blaðinu í dag, og
skal því ekki rakin hér. Gylfi
Þ. Gíslason lýsti sjálfum sér
sem algerum friðarsinna sem
ekki viðurkenndi að neinar styrj
aldir væru réttmætar, eklti einu
sinni varnarstyrjaldir og frels-
isbarátta kúgaðra þjóða! Að
öðru leyti var ræða hans venju-
legt einfeldningslegt rússaníð,
og niðurstaða hans sú. að orsak-
ir styrjalda væri hugarfar kom-
múnista!!
Gunnar Thoroddsen óvirti
fundarmenn með Iieimdallar-
ræðu af auðvirðilegustu gerð.
Er það helzt frásagnarvert af
ummælum hans að hann lýsti
yfir því að nauðsynlegt væri
fyrir íslenzka íúkið að gera ein-
hverjar „ráðstafanir gegn kom-
múnistum' líkt og aðrar yest-
rænar þjóðir“. Jafnframt sagð;
hann að íslendingar hiytu a.ð
taka skilyrðislausa afsföðu
gegn ,,innrás Kína í Kóreu“ .
er það ef til vill einhu-y vý*
bending um afstö'Öu
Islands á þingi samein:.’ tu bjóð-
anna,
Athyglisvert v-r l’"-" - "ð-
ur þessara inni’< E"mherja
að hvorugur hciy—> hafði
nokkra jákvæ 'n r fnfcöðu til
E I S E N F 0 W E R
Framha'd qf l. síðu.
innar, og hvl. skvldn s-líkir gleði
viðburf v.era láínir liggja í
láginn; ?
Eft!r erlendum fréttum aí
dæmn ?r von á Eisenhower tii
Keflavíkurflugvallar í kvöld.
en ætlunin að hann haldi áfram
til Kanada síðari hluta fcstu-
dags. Hann hefur heimsótt
höfuðborgir allra annarra ríkja
á yfirráðasvæði sínu, hvað svo
sem gerist hér.
friðarmálanna, hvorugur þeirra
sá nokkra leið út úr því öng-
þrveiti sem verið er að leiða yf-
ir mannkynið með hinni trylltu
hervæðingu, hvorugur þeirra
gat bent á nokkur úi’ræði til
að tryggja tilveru íslenzku þjóð-
arinnar ef til styrjaldar kæmi.
Öll slík viðleitni verðskuldaði
aðeins spott og spé að þeirra
dómi.
I umræðunum á eftir tóku til
máls Ingi R. Helgason, Þorvald-
ur Garðar Kristjánsson, Sveinn
Ásgeirsson, Jónas Árnason,
Bergur Sigurbjörnsson, Sverrir
Kristjánsson, Gísli Halldórsson
og síðan framsögumennirnir.
Skulu þær umræður ekki rakt-
ar hér, en Þjóðviljinn skorar
á alla lesendur sína að fylgjast
með þegar útvarpað verður frá
fundinum. Því væntanlega sér
útvarpsráð sér ekki fært að
heykjast aftur, þótt ekki muni
vera mikil löngun til að leyfa
almenningi að fylgjast með því
sem fr’ám fór.
Verðlagsvísitalan 128 stig
£n kaupgjaldil bundid vid 123 stig af
flokkunt þeim sem uií falast eftir
alkvæðum verkainatiiia!2
Kauplagsneínd heíur nú reiknað úí vísitölu
janúarmánaðar, og reyndist hún 128 stig. Kaup-
gjaldsvísitalan var hins vegar bundin við 123
stig með þrældómsákvæðum sem afturhaldsflokk-
arnir samþykktu skömmu fyrir jól. Dagsbrúnar-
maður fær nú kr. 11,37 í tímakaup, en ætti
samkvæmt hinni raunverulegu gengislækkunar-
vísitölu að fá kr. 11,83. Launaránið er 92 kr. á
mánuði eða 1104 kr. á ári.
Þetta er þó aðeins brot af hinu raunverulega
launaráni. Gamla vísitalan er nú komin upp í 484
stig, en hún var 355 stig. þegar genqið var lækkað
í marz í fyrra. Hækkunin nemur 129 stigum, og
hefur dýrtíðin þannig aukizt af völdum ,,viðreisn-
arinnar" um meira en 36%. Samkvæmt gömlu
vísitölunni ætti Dagsbrúnarverkamaður nú að hafa
kr. 14,90 um tímarm til að halda óskertu kaupi.
Hann er sem sé rændur 708 kr. á mánuði með
,,viðreisn" gengislækkunarinnar, eða hvorki meira
né minna en 8496 kr. á ári.
Á síðasta Alþýðusambands-
þingi var lýst yfir því að það
væri alger lágmarkski’afa. al-
þýðusamtakanna að launþegar
fengju greidda íulla uppbót
samkvæmt gengislækkuuarvísi-
m EYKJ AVÍKU ÞÆTTt 3
Aukning togaraflotans og bæjarútgerðarinnar
0.

'ÆJARSTJÓRNIN hefur a.
m. k. tvisvar sinnum á stuttu
tímabili samþykkt með sam-
hljóða atkvæðum að óska eftir
því, að af þeim 10 togurum
sem verið er að smíða fyrir Is-
lendinga í Bretlandi, verði 6—7
úthlutað til Reykjavíkur.
Um hitt hef-
r svo aftur á
xóti vex’ið harð-
;ga deilt, hvort
erulegur hluti
.iessái’a nýju
i ogara. skyldi
;anga til Bæj-
rútgerðar Rvík
ir. eöa allir tog-
,rárnir. seldir í
hendur einstaklinga og gróðafé-
laga. íhaldið hefur jafnan fellt
allar tillögur sósíalista í bæjar-
stjórn um aukna bæjarútgerð
í sambandi við væntanteg tog-
arakaup,- Hefur íhaldið i þeim
efnum jafnan reynzt liagsmun-
um og sjónarmiðum togaraauð-
valdsins eftirlátur þjónn og lát-
ið sér í léttu rúmi iiggja brýna
hagsmuni almennings og bæjar-
félagsins.
AGJNN áður en fjárhags-
áætlunin var afgreidd rétt fyrir
jólin var útgerðarráð bæjarins
kvatt saman til að ræða tog-
arakaupin. Kom þi strax í ljós
að fulltrúar íhaldsins í útgerð-
ari’áði töldu fráleitt að bærinn
stæði við óskir sínar og fyrri
samþykktir um kaup á 6—7
togurum, þótt sannanlegt sé að
slík fjölgun er nauðsynleg eigi
nokkurnveginn að haldast ó-
breytt hlutfall Reykjavíkur í
sameiginlegri togaraeign lands-
manna. Sveinn Benediktsson og
Ingvar Vilhjálmsson fluttu til-
lögu á fundimxm um að útgerð-
arráð leggði til við bæjarstjórn
að leitað yrði samninga við
ríkisstjórnina um kaup aðeins
5 togai’a, sem að kaupunum
loknum yrðu afhentir einkafyr-
irtækjum eða nýjum lilutafélög-
um, er bærinn ætti hluta i.
Á útgerðarráðsfundinum
lagði ég fram svohljóðandi til-
lögu:
„Útgerðarráð Reykjavík-
urbæjar beinir því emdreglð
til bæjarstjórnar að lialda
fast við fyrri samþykktir
varðandi togarakaup af hálfu
Reykjavíkur, þannig, að eigi
færri en 6—7 þeirra tog-
ara, sem uú eru í smíðum í
Bretlandi, komi í hiut Reykja
víkur, enda verði a. m. k.
4 þeirra eign Bæjarútgerðar
Iteykjaxíkur og gerðir út af
henni, en hinir 2—3 togar-
arnir verði boðnir einstakl-
ingum eða hlutafélögum í
bænum til kaups. Fáist ekki
kaupendjur áð 2—3 togurum
telur útgerðarráð rétt og
nauðsynlegt, að einnig þeir
verði eign Bæjarútgerðarinn-
ar, til þess að tryggja útgerð
þeirra frá Reykjavík“.
Þ '" . a 1
ESSI tillaga var felld með
atkv. íhaldsfulltrúanna þriggja,
Sveins Benediktssonar, Kjart-
ans Thórs og Ingvars Vilhjálms
sonar gegn atkv. mínu og Sig-
urðar Ingimundarsonar, fulltr.
Alþýðuflokksins.
Fyrri hluti tillögíi íhaldsfull-
trúanna (um kaup 5 togara)
var síðan samþykktur með sam
hljóða atkvæðum, en síðari hlut-
inn um ráðstöfun togaranna
og rekstursfyrirkomulag) með
3 atkv. gegn 2.
Fyrir bæjarstjórn lá daginn
eftir svipuð tillaga frá mér og
felld hafði verið í útgerðarráði.
IhaMsmeirihlutinn í bæjarstj.
tók og efnislega upp tillögu
fulltrúa sinna í útgerðarráði.
Samþykktu bæjarfulltr. íhalds-
ins sína tillögu en forseti úr-
skurðaði mína tillögu frá
og einnig tillögu er gekk í
sömu átt frá bæjarfulltrúum
Alþýðuflokksins.
EÐ þessari afstöðu hef-
ur ihaldsmeirihlutinn ekki að-
eins brugðizt fyrri samþykktum
bæjarstjói’narinnar. Hann hefur
einnig lagzt á móti bráðnauð-
synlegi’i aukningu togaraflotans
í bænum og að öllum líkindum
komið í veg fyrir að Revkjavík
fái nema 4 togara. Hefði þó
sannarlega vei’ið mikil nauðsyn
á því nú, að fast hefði verið
haldið á málstað Reykjavíkur
í sambandi við úthlutun togar-
anna, svo alvarlegt sem at-
vinnuástandið er orðið í bæn
um. En slíkt lætur íhaldið sér
í léttu rúmi liggja.
tölu mánaðarlega. Þetta er
vissulega hógvær krafa, enda
lýsti þingið yfir því að ekki
yrði komizt hjá því að verka-
lýðssamtökin hæfu samræmda
sókn fyrir bættum kjörurn ef
ekki yrði orðið við henni. En
engu að síður létu afturhalds-
flokkarnir þessar álvktanir sem
vind um eyru þjóta og bundu
kaupgjaldsvísitöluna þrátt fyr-
ir dagvaxandi dýrtíð.
Þessi kaldrifjaða- aðgei’ð aft-
urhaldsflokkanna er bein af-
leiðing af þeim ítökum sem þeir
telja sig hafa innan alþýðu-
samtakanna. Þeir eiga dygga og
trúa agenta í æðstu • stjóm
Alþýðusambands - íslands og’
þeir hafa- fengið afhentan meiri-
hlutann í stjórn Fulltrúaráðs
verkalýðsfélaganna í Reykja-
vík. Þeir telja sig því hafa efni
á að traðka á samþykktum
vei’kalýðshreyfingarinnar.
Margir munu hafa búizt við
því að Alþýðuflokksbroddarnir
sem afhent hafa atvinnurek-
endaagentunum völd sín í verk-
lýöshreyfingunni, myndu sjá að
sér eftir að vísitalan var bund-
in og alþýðusamtökin þannig
smánuð á freklegasta hátt. En
því fer víða fjarri, samkomu-
lagið hefur aldrei verið eins
gott og nú. I einu verklýðsfé-
laginu af öðru bera þríflokk-
arnir fram sameiginlegan lista
og listarnir eru settir saixian
í Holsteini, aðalherbúðum at-
vinnurekenda. Tilgangur sam-
vinnunnar í þessum kosningum
er að koma í veg fyrir að verk-
lýðslireyfingin hefji nokkra
sókn fyrir bættum kjörum og
neyða verkamenn til að sætta
sig við sívaxandi árásir og fá-
tækt.
I>að er ósvífni sem tekur í
lmúkana að kaupránsme.nn
og gengislækkunaragentar
skuli leyfa sér að falast eft-
ir atkvæðum verkamanna
eins og nú er komið, og þá
er reykvískum verkamönn-
um brugðið ef þeir luiiina
ekki að svara slíkri ósvífni
á eftirminnilegan lxátt.
AÐ- er svo kapítuli út af
fýrir sig livernig bæjarstjórn-
ai'íhaldið gengur gjörsamlega á
móti hagsmunum bæjarútgerð-
arinnar og alls almennings með
því að ætla að afhenda stórút-
gerðarmönnum íhaldsflokksins
eða hlutafélögum þeirra þá tog-
ara, sem kunna að koma í hlut
bæjarins. Er ekki ólíklegt að
yfirgnæfandi meirililuti bæjar-
búa kunni íhaldinu litlar þakk-
ir fyrir slíka ráðsmennsku.
G. V.
eitar spamaimsl
Brez':a leyniþjónustan Scot-
land Yard er nú orðin svo að-
framkom'n í leit sinni að krýn-
ingar.steininum fræga, sem
livarf úr Wcstminster Abbey á
jólanótt, að vitnast hefur ac
liún liefur leif.'Á hans eftir til-
vísan hol'.enzks , spákarls, en
auðvitað árangurslaust. Brezkc
blaðið ..Manchestcr Guardian'
sem frá því fyrsta hefur skop-
azt að írafárinu útaf steinhvar:
inu, segir að úr því að lögregl-
an hafi endilega viljað leit.
hjálpar spákarla hefði hún át:
að geta fundið nóg af þeim
Englandi.