Þjóðviljinn - 25.01.1951, Blaðsíða 6

6
'S < ? « T í v .í-’ & <«5
ÞJÖÐinLllNN
Fimmíudagur 25. j',nuar Í951.

?er er
Framhald af 3'. síðu
cllum i'essum milljónurn til að
brjctast undan Cki afturliáld 3
og fasismá o.g1 stofna sín al-
þýðuríki, þar sem verið er nú í
ó£a önn að útrýma orsök styrj-
alda: arðráni og sfétta'-kipt-
ingu. Það er þessi nýja sigur-
fcr sameignarskipu’agsins sem
auðvaldið kallar „árásarstefnu
ímssa á hinn frjálsa vestræna
heim“.
Enginn vestrænn stjórnmála-
maður er samt sem áður það
flón að trúa í alvöru á raun-
verulega árásarstyrjöld af hálfu
Sovétríkjanna né annarra a!-
þýðuríkja hins austræna heims.
þeir vita mætavel pð bau hafa
um allt annað aí hr.gsa og
slíkt enda ósamrýmanlegt þeirri
lííssteínu sem þau hafa valið
eór. Sovétríkin ein misstu 15
milljónir manna i siðustu styrj-
öld — fimmtíu sinnum fleiri en
Bandaríkin — og 25 milljónir
komust á vcnarvöl, auk hinnar
hrikalegu gerevðingar lands
ctm stóð i miðjum blóma dýr-
mætrar nýsköpunar. Ráðstjórn-
in væri varla studd þeirri
„geysiiegu hrifningu almenn-
ing~.“ seni ameríski sendiboðinn
dáðist mest að, ef hún s'tefnd:
markvíst að því að steypa fólki
sínu út í ennþá ægilegri hörm-
ungar. Enda er það og mála
eannast að hinn ungi heimur
eósíalismans biður um frið
ekkert nema. frið til þess að
græða sár fortiðarinnar cg
skapa nýtt menningarlíf — þa?
cr hans hljóða svar við öllum
stríðsópum auðvaldsheimsins.
Þetta er lika alltaf viður-
kennt í öðru orðinu. Það er ekki
ýkja langt síðan hr. Churchill
löðrungaði sjálfan sig einu sinni
enn með þvi að játa í brezka
þinginu að rússneskrar árá~ar
á Evrópu væri ekki aðyænta í
náinni framtíð. Eigi að síður
mun hann halda áfram pð ber'v
atómbumbuna og æra fólk af
hræðslu við þessa voðalegu árás
etm aldrei verður gerð. Af
hverju fær roaðurinn ekki frið-
Riverðlaun ?
Hitt er svo ekkert leyndar-
mál að alþýðurikin eru stað-
ráðin í að verja fram í rauðan
dauðann þann heilaga lífsrétt
jcem þær hafa nú loksins aflað
séi'. Jafnvíst er og það að þær
hvorki vilja né geta kom’ð í
veg fyrir að stéttir og þjóðir
auEvaldsheimsiiis fari að dæmi
þeirra og bylti af sér oki arð-
ráns og kúgunar. Og Ioks er
það deginum Ijósara að fái
aameignarstefnan að þróast í
friði, þá er arðránsstefnan þar
með dauðadæmd. Það má því
vel segja að kalda stríðið sé
$í
varilarstríð í vissum skilhingi
— það er vafriarkt'ríð auðválds-
skipulagsihs gegn þróuninni.
Takmark þess er að sameina
allar forréttindastéttir og ný-
lenduveldi heims í eina alls-
herjar samsærisblökk gegn
hverri framvísandi lífshræringu
alþýðustéttanna og nýlendu-
bjóðanna á þessari jörð. Það
er af þessari ástæðu sem komm-
únisminn er úthrópaður sem
glæpur glæpa, Sovétríkin sem
kvalarstáður fordæmdra. Það
ar af þessari ástæðu sem hver
virk frelsishreyfing er stimpluð
■em „árásars'tyrjcld", hver ó-
svikinn verklýðsflo'-kur sem
„f-immta herdeild", hver einlæg-
ur alþýðusinni sem „landráða-
-naður“. Hinn eini friður sem
forsprakkar þessa samsæris
taka í mál er friður arðræn-
ingjanna til að svelta mann-
kynið og siga þvi siðan út i
styrjöld þegar kreppurnar
dynja yfir.
Hiuir óseðjandi amerísku
auðhringar hafa nú tekið við
forustu hins vestræna heims.
Þeir hafa rakað saman hundruð
þúsunda milljóna gróða á tveim
heimsstyrjöldum — og hví
skyldu þeir ekki vilja græða
ueira? Jú, guð almáttugur, víst
vilja þeir græða meira, enda
hægt orðið um vik eftir að
þeim tókst að gera meginhluta
Sameinuðu þjóðanna, þar á
-neðal sjálft Öryggisráð, að
auðsveipum tækjmn sínum í
hinu nýja stríðsgrððaspili. Þessi
sex ára gamla stofnun, reist á
rústum sex ára styrjaldar til
hess að tryggja heimsfriðinn og
’eysa mannkynið frá skorti og
ótta með því að koma í veg
fyrir endurfæðingu fasismans,
hún er nú orðin opinber arftaki
Hitlers í baráttunni gegn komm-
únismanum, baráttunni gegn
Sovétríkjunum —. þeim sam-
herjanum sem vonir sið-
menningarinnar voru bundnar
við að dómi MacArthurs 1942.
Herstöðvakerfi Bandaríkj-
i.nna, Atlanzhafsbandalagið,
'larsjallhjálpin, Evrópuráðið,
Schumanáætlunin, endurher-
væðing Vesturþýzkalands, náð-
un nazistaforingja og stríðs-
glæpamenn, daðrið við spönsku
fasistastjórnina, fjáraustur og
vopna í böðla eins og Tsaldaris,
Sjangkaisék og Syngman Rhee,
yfir höfuð grimmdaræði kapítal-
fsmans gegn frelsisbaráttu al-
þýðunnar í Grikklandi, Kína,
Indónesíu, . Malakkaskaga,
Burma, Indókína, Kóréu —
allt eru þetta. talandi tákn um
eðli þess yarnarstríðs sem
„vestræn menning“ nú heyr.
Framhald af 7. síðu.
Undir
Eftir A.J. Cronin
72.
D A G U B
bæri það aldrei með sér, þá var hann núna á
heljarþröminni. I sannleika sagt var hann at-
vinnulaus. Hann var að velta því fyrir sér hvort
hann ætti að fara aftur til Milljngtons; eigin-
lega hafði Stanley Millington lofað að veita hon-
um aðstoð sina, þorparinn sá arna. Já, hann
ætlaði að fara til Millingtons. En ekki strax,
ekki alveg strax. Það var dálítið annað, sem
Jói hafði áhyggjur af. Jói hafði áhyggjur af
sjálfum sér, líkamlegar áhyggjur. Hamingjan
góða, skelfingar fífl gat maður verið; en ef til
vill var þetta ekki neitt, ef til vill var þetta á-
stæðulaus ótti.
Afleiðingarnar af þessari líkamlegu óvissu
voru þær, að hann var hógværari í framkomu,
hann var eins og maíur sem snýr loks heim til
að hitta aldraðan föður sinn og vill sem minnst
tala um hina augljósu velgengni sína i lifinu.
Og hann var svo hrifinn af að hitta Davíð, svo
hrærður yfir því að hitta gamla vininn sinn aft-
ur.
I framkomu sinni við Jenný var Jói auðmjúk-
ur, afsakandi og kurteis. Hann hrósaði postulín-
inu hennar, kniplingunum, kjólnum hennar,
matnum. Hann hafði góða matarlyst, endaþótt
hann væri augsýnilega vanur íburðarmeiri mat
en köldu kjöti og baunum. Og hann var stór-
hrifinn af þvi hvað þau höfðu komið ár sinni vel
fyrir borð.
„Að hugsa sér“, endurtók hann í sífellu. „Það
má nú segja að þetta er betra en i Scottswood
Road“. Það var ekkert lengur út á siði hans að
setja. Hann notaði ekkj lengur hnifinn til að
KVIKfnYnDIR
Trípólíbíó:
ALASKA.
Þess er almennt
ekki getið í bók-
menntasögum að Jack
London hafi skrifað
skáldsögu er nefnist
Alaska. Það sýnist
líka lítil ástæða til
þess ef hún er ekki
viðameiri né merki-
legri en kvikmyndin
sem hvað vera gerð
óg heitin eftir henni,
og sýnd er í Trípólí-
bíó þessa dagana.
Myndin gerist rétt
fyrir aldamótin og
fer nær öll fram áHafnarbíó:
málum við annan.
mann, en ber hærri
hlut að lokum. Það
er gífurlegur hasar
en svo er söguhetjan
mikil kempa að ekki
dettur henni í hug að
blása úr nös eftir við
ureignina, heldur lem-
ur næsta mann, vopn-
aðan, í gólfið eins og
ekkert sé. Siðan fær
maðurinn stúlkuna.
Það eru falleg fjöll
í Alaska. Og það er
mannlýsing í pinum
Shakespeare-þyljara,
drukknum.
B. B.
skemmtistað einum
sem ekki mun hafa
nein alösk sérkenni.
Maður nokkur kemur
þar aðvífandi. Söng-
kona gengur fram á
sviðið, og það verður
ást við fyrstu sýn —
af mannsins hálfu.
En það eru ýmsar
hindranir i veginum,
m.a. er hetjan sett
í handjárn fyrir
manndráp, lendir einn
ig í ofsalegum slags-
Blanche Fury.
Mynd þessi er verð
þess að maður leggi
leið sína í Hafnarbíó.
Leikur er yfirleitt á-
gætur og ber þar af
Valerie Hobson. Þráð-
ur myndarinnar er
það spennandi að það
þarf enginn að láta
sér leiðast og auðsætt
er að til hennar^hef-
ur verið vandað á
ailan hátt.
BEIS.

DAVlB
spæna upp í sig baunirnar. Hann var glæsilegri
en nokkru sinni fyrr og framkoma hans var
mjög riddaraleg.
Þetta var balsam á sár Jennýar; hefðar-
svipurinn hvarf brátt af henni, hún varð ræðin,
kát og glettin á sinn virðulega hátt.
Að vísu talaði Jói ekki mikið við Jenný. Nei,
ónei. Það var augljóst að Jói hafði ekki mik-
inn tíma afgangs handa kvenfólki núna — hann
var aðeins kurteis og vingjarnlegur við Jenný.
Jói sinnti Davíð einum, fullur af forvitni, áhuga,
aðdáún. Þáð var dásamlegt, að Davíð skyldi ætla
að ganga undir B.A. prófið eftir hálfan mánuð,
þessar' helgar hjá Carmichael voru áreiðanlega
gulls ígildi. Það kom sér vel að vera hugmynda-
ríkur. Jói og Davíð töluðu lengi saman eftir
kvöidverðinn, og Jenný leit inn til þeirra við og
við til að fylgjast með hvernig færi á með þeim.
„Þáð var gaman að hitta þig aftur“, sagði
Davíð þegar Jói reis loks á fætur til að fara.
„Það sama. segi ég, gamli vinur“, sagði Jói.
„Það er alveg dásamlegt. Ég býst við að ég
verði héma eina eða tvær vikur; við verðum að
hittast aftur. Labbaðu með mér niður götuna.
Já, gerðu það, það er ekkert framorðið“. Jói
þagnaði, fitlaði við úrfestina og það var kyn-
legur glampi í augum hans. „Ég var næstum bú-
inn að gleyma því, Dabbi, ég rúði mig alveg jnnað
skyrtunni í dag fyrir pabba gamla, gaf honum
dálitla fúlgu, allt sem ég hafði á mér, ég mátti
til eftir allan þennan tíma. Ekki gætir þú víst
lánað mér smáupphæð, eitt eða tvö pund — þang-
að til ég heyri frá bankanum. Bara eitt, tvö
pund“.
„Eitt, tvö pund. ... Jói ?‘< Davið starði for-
viða á Jóa.
„Jæja þá, það er allt í lagi“. Brosið hvarf af
vörum Jóa; hann var særður á svipinn; gremja
og vonbrigði skinu út úr andliti hans. „Það gerir
ekkert til.... ef þú vilt það síður. . . . það skipt-
ir engu máli..... ég get hæglega fengið það
, annars staðar“.
f „Jæja, Jói.Sársaukasvipurinn á Jóa
stakk Davíð í hjartastað, honum fannst. hann
vera nízkur og andstyggilegur. Hann átti um
það bil tíu pund upp í skáp í svefnherberginu,
sem hann hafði sparað sér saman til prófsins
á löngum tíma. Hann sagði skyndilega’: „Auðvit-
að vii ég lána þér það, Jói. Bíddu andartak. ..."
Hann þaut upp á loftið, tók fram tvö pund og
fékk Jóa þau.
9 „Gott, Dabbi". Jói hafði fengið trúna á mann-
^fólkið. Hann ljómaði. „Ég vissi að þú mundir
*gera gömlum vini greiða. Bara þangað til í viku-
flokin, skilurðu".
J Jói ýtti hattinum aftur á höfuðið þegar þeir
; gengu niður götuna. Kveðja hans hljómaði eins
|j'og guðsblessun.
Davfð beygði inn í Cowpen stræti. Hann hafði
upphaflega ætlað sér að heimsækja föður sinn
í kvöld, en klukkan var langt gengin tiu- Jói
hafði setið lengur en hann hafði búizt við, og
Marta átti það til að verða önug þegar hann
kom seint á kvöldin, rétt eins og henni fyndist
Ihann vera að lítilsvirða heimili hennar. Hann
gekk eftir Freehold stræti og ætlaði sér að stytta
sér leið gegnum Bertel stræti, en þá sá hann
skyndilega hvar Hughie kom þjótandi á móti
honum eftir dimmri götunni í stuttum leikfimis-
buxum og hærskyrtu.
„Hughie, Hughie", kallaði hann hátt til að
stöðva hann á hlaupunum.
Hughie nam staðar og gekk til hans. Enda
þótt hann væri búinn að hlaupá þrjár mílur
andaði hann létt og rólega; hann var í góðri
æfingu. Þegar hann uppgötvaði að það var
Davíð sem hafði kallað á hann, rak hann upp
gój óg þaút upp um hálsinn á honum.
„Dabbi, blessaður engillinn".
Davíð losaði sig úr faðmlögum hans.
„1 guðs bænum, Hughie".
En í þetta skipti tók Hughie ekki sönsum.
„Stundin er runnin upp, Dabbi. Loksins", hróp-
aði hann fagnandi. „Vissir þú það? Ég fékk
þréfið í dág þegar ég kom heim úr námunni.
Þeir eru búnir að mæla með mér. Gamli grútar-
háleistur, þeir mæltu með mér. Er það ekki alveg
knasandi fínt“.
„Mælt með þér til hvers. Hughie?" spurði
Davíð alveg ringlaður, Hann hafði aldrei séð
Hughie svoirá himinlifandi; hefði hann ekki