Þjóðviljinn - 11.02.1951, Blaðsíða 6

ÞJÖÐVILÍINN
Sunnudagur 11. febrúar' 1951.
Neyðin á Bíldudal
Framhald af 8. síðu
Samanlögð vinnulaun yfir mánuðinn ............. kr. 4246.00
Meðallaun yfir mánuðinn ........................ kr. 303.00
Til framfærslu hvers einstaklings (62) ......... kr. 68.00
10 einhleypir karlaf: Samanlögð vinnul. yfir mán. kr. 740.00
Meðallaun yfir mánuðinn ......................... kr. 74.00
6 konur 'með 1 barn á framfæri:
Samanlögð vinnulaun yfir mánuðinn .............. kr. 263.00
Meðallaun yfir mánuðinn.......................... kr. 44.00
Til framfærslu hvers einstaklings (7) ........... kr. 38.00
Þetta skal tekið fram í sam-
bandi við niðurstöður þessar:
Er skráningin fór fram höfðu
um 20 menn ráðið sig til sjó-
róðra á 2 bátum, er hófu róðra
hécan frá Bíldudal í janúar.
Fiestir þeirra voru atvinnulaus-
ir i nóv. og des. og hafa haft
mjög rýrar tekjur í janúar. —
Þessir menn komu ekki til
skráningar.
Allmargir, sem atvinnulausir
voru í nóv. og des. fóru suður
á land um áramótin í atvinnu-
leit. Enginn þeirra tók því
þátt í skráningu þessari fyrir
nóv. og des., og því síður fyrir
j'anúar. — Um það bil er skrán-
ingin fór fram var að hefjast
vinna við bryggjugerð hér og
munu þar vinna um 10 menn,
þar af 6—7 er atvinnulausir
hafa verið að undanförnu. Þess-
ir menn komu ekki til skráning-
ar, hvorki fyrir janúar, þó þeir
væru enn atvinnulausir þann
mánuð, né heldur fyrir nóv.
eða desember.
Loks. létu enn margir hjá
líða að taka þátt í skráning-
unni, þótt eins væri ásfatt um
MWUWVWMWVVIMVWVMMVWWVWUWWUVVVVIAV
tekjur þeirra og hjá þeim, sem
skráðir voru.
Um aðra vinnu er ekki að
ræða hér sem stendur en við
bryggjugerðina, bátana tvo, og
þann afla sem þeir bera að
landi, sem til þessa hefur ver-
ið mjög lítill.
Jafnframt skráningu þess-
ari safnaði félagið skýrslum um
atvinnutekjur verkafólks á s. 1.
ári. Bárust skýrslur frá 23. •—
11 fjölskyldumenn með 41 á
framfæri höfðu samanlagt kr.
95462.00. Meðalárstekjur kr.
8678.00 eða ca. kr. 1836.00 á
hvern einstakling. 7 einhleypir
karlar höfðu samanlagt kr.
46246.00. Meðalárstekjur kr.
6607.00. 5 konur með 1 á fram-
færi höfðu samanlagt 27009.00.
Meðalárstekjur kl. 5402.00 eða
ca. 4501.00 á einstakling.
Afkoma verkafólks og sjó-
manna á Bílduda' bcfur ótvl-
rætt verið mun -r.rri s.I. ár,
en um ára eða áratuga skeið
að undanförnu, og eru horf-
ur um atvinnu á þessu ári sízt
betri.
F. h. Verkalýðsfél. „Varnar“
Ingimar Jólíusson“.
.Undlr eilífðarstjömum
Eftir A.J. Cronin
1
87.
D A G U B
Áðvörun
um viðurlög vegna vanskila
á söluskatti
Hér með er alvarlega skcrað á þá, sem enn
eiga ógreiddan söluskatt fyrir árið 1950, að Ijúka
greiðslu hans hið allra fyrsta.
Söluskattur 4. ársfjórðungs 1950 féll í gjald-
daga 15. janúar s. 1. hafi einliver eigi greitt
skattinn innan mánaðar frá gjalddaga, þ. e. í síð-
asta lagi 15. febrúar, skal hann greiöa 1% í drátt-
arvexti fyrir hvern byrjaðan mánuö frá gjalddag-
anum. Þá mun og atvinnurekstur þeirra, sem eigi
hafa skilað skattinum, verða stöðvaður þar til
full skil eru gerð, samkv. heimild í 4. málsgr. 24.
gr. laganr. 100 frá 1948, sbr. lög nr. 112 frá 1950.
Reykjavík, 10. febrúar 1951.
Tollstjóraskrifstofan
jjl Hafnarstræti 5.
Lynton Roscoe: Andartak, herra minn. Hvar
áttu þessar umræddu viðræður sér stað?
Davíð: Við Wansbeck ána. Við vofum að
veiða.
Lynton Roscoe: (Með tortryggni í rómnum)
Ætlið þér að reyna að telja okkur trú um, að
faðir yðar, sem lifði í sífelldum ótta við að
missa lífið hafi farið í veiðiferð til að skemmta
sér? (Háðsleg þögn )Herra Fenwick, við skul-
um tala í einlægni. Var faðir yðar menntaður
maður ?
Davíð: Hann var gáfaður maður.
Lynton Roscoe: Svona, herra minn, verið
ekki að snúa út úr spurningum mínum. Ég
spurði hvort hann hefði verið menntaður?
Davíð: Ekki í hinni þrengsty merkingu þess
orðs.
Lynton Roscoe: Mér skilst þá, þótt þér séuð
ófús á að játa það, að hann hafi ekki verið
menntaður. Hann háfði til dæmis enga vísinda-
lega þekkingu á námufræðum ? Svarið mér
játandi eða neitandi.
Davíð. Nei.
Lynton Roscoe: Hafið þér slíka þekkingu?
Davíð: Nei.
Lynton Roseoe: (hæðnislega): Þér gefið yð-
ur að-kennslustörfum, eftir því sem mér skilst?
Davíð (með hita): Hvað koma kennslustörf
mín námuslysinu við?
Lynton Roscoe: Þetta var einmitt það sem
ég ætlaði að spyrja yður um. Þér eruð yngsti
kennarinn í xmgiingaskóla, og hafið ekki einu
sinni B.A. práf. Þér hafið viðurkennt fáfræði
yðar i námumáJum. Og samt sem áður. . . .
Davíð: Eg. ...
Lynton Roscoe: Andartak. /Slær í grindurn,-
ar). Höfðuð þér eða höfðuð þér ekki umboð
frá verkamönnunum til-að kófha fram-eins og
þér gerðuð?
Davíð: Nei, ég hafði ekkert umboð.
Lynton Roseoe: Hvernig gátuð þér þá búizt
við að herra Barras gæti gert annað en virt
að vcttugi þessi óviðeigandi afskipti ýðar?
Da\íð: Er þjð óviðeigandi að-reyna að bjarga
á annað hundrað mannslífum?
Lynton Roscoe: Reynið ekki að vera ósvíf-
inn.
Davíð: Ég hélt ekki !að þér hefðuð einka-
rétt á ósvífni.
Dómarinn: Ég álít, herra Lynton Roscoe,
að við höfum enga frekari þörf fyrir þetta vitni,
eins og ég hef minnzt á áður.
Lynton Roscoe (með handaslætti): En....
Dóniarinn: Nægir yður ekki ef ég fullyrði að
ég sé enga ástæðu til að ætla herra, Ríkharði
Barras neitt misjafnt.
Lynton Roscoe: (bugtandi og beygjandi)’: Ég
þakka dómaranum.
Dómarinn: Hafið þér eitthvað frekar fram að
færa, herra Lynton Roscoe?
Lynton Roscoe: Nei, en þó langar mig til
að rekja í stuttu máli helztu staðreyndir máls-
ins. Við getum fagnað því að hafa fengið full-
komna skýringu á öllu varðandi slysið. Það er
engum vafa undirorpið að kort eða uppdrætt-
ir af gömlu Neptúnnámunni eru ekki fyrir hendi.
Eins og ég hef minnzt á áður, var öll vinna þar
lögð niðui 1808 löngu áður en nokkrar kröfur
voru gerðar um kort, uppdrætti og þvi um líkt,
þegar náma var lögð niður, — og allur námu-
rekstur og reikningshald var á mjög lágu stigi.
Ekki berum við neina ábyrgð á því. Yfir-
heyrslurnar hafa leitt í Ijós að herra Barras
DAVÍB
hefur alltaf verið traustur og áreiðanlegur vinnu-
veitar.di og hann hefur haft eftirlit með vinn-
unni í Scuppergöngunum á hinn bezta og full-
komnasta hátt. Hann hafði ekkert hugboð um
hina yfirvofandi hættu.
Ég trúi þvi ekki að herra Nugent með yfir-'
heyrslum Fenwicks hafi viljað gefa í skyn, að
nokkrir mannanna sem létu lifið í slysinu, hafi
látið í ljós ótta sinn um flóð í Scuppergöngun-
um.
Ég vil biðjá hinn háa dómara, eftir að hann
hefur íhugað frásagnir Fenwicks af orðum föður
síns, um að gera sér ljóst að það er ekki til
neinn grundvöllur fyrir þessum fáránlegu full-
yrðingum. Hér er í hæsta lagi um að ræða til-
viljunarkennd orð í þýðingarlausu samtali. Fyr-
ir liggur eiðsvarinn vitnisburður margra námu-
manna um að ekki einn einasti af námumönn-
unuin eða íbúa bæjarins hafi látið í ljós við
þá ótta um yfirvofandi hættu. Vitnið Fenwick
hefur með sorglegri framhleypni lagt áherzlu á
samtai sitt við herra Rikharð Barras að kvöldi
12. apríl. En hvernig átti námueigandi að taka
nokkurt mark á svo ósvífnúm og óviðeigandi af-
skiptum ? Hefði það verið maður með fulla á-
byrgð, svo sem herra Aramstrong, herra Hud-
speth. eða cinhver af embættismönnum námunn-
ar, sem bar fram þessa fyrirspurn, hefði verið
allt öðru máli.að gegna. En óviðkomandi maður,
sem talar af megnustu fáfræði um yfirvofandi
hættu, vatn og bleytu.í námunni? Neptúnnám-
urnar hafa alía tíð verið blautar, og vatnið
sem rann inn ’ þær að jafnaði gaf ekkert tilefni
til að álíta að flóð væri í nánd.
Með öðrum orðum, herra dómari, höfum við
fengið það fullkomlega staðfest, að námustjór-
inn hafði enga hugmynd um þá staðreynd að
verið var að virtha .á 'næstu grösum við gömlu
námuna. Enginn kort voru til vegna hinnar
ófullkomnu löggjafar fyrir 1872. Og það, herra
dómari, er höfuðatriði málsins. Og með yðar
leyfi herra, legg ég málið fyrir úrskurð dóms-
ins.
Dómarinn: Herra Roscoe, ég þakka yður
hina skýru greinargerð. Herra Nugent, mér var
ekki fullkomlega ljóst, hvort þér höfðuð eitt-
hvað frekar fram að bera.
Harry Nugent reis hægt á fætur. 1
Harry Nugent: Ég hef ekki miklu við að
bæta. Seinna hef ég í hyggju að leggja fyrir
þingið frumvarp til laga um þessar vatnssósa
námur. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem flóð
valda hinum hörmulegustu slysum. Viö höfum
hliðstæð dæmi, þar sem alger skortur á kort-
um og uppdráttum yfir gamlar, nærliggjandi
námur, hefur orðið mörgum mannslífum að
bráð. Ég hlýt að endurtaka hversu alvarlegt og
þýðingarmikið þetta atriði er. Ef við eigum að
búa við öryggi í námum, er tími til kominn áð
hafizt sé han.la. Við þekkjum öll dæmi þess,
að námueigendur hafa verið mjög kærulausir,
svo að ekki séu notuð sterkari orð, um aðstæð'-
urnar neðanjarðar, einkum þegar mikil ágóða-
von er í aðra hönd. Þetta ófremdarástand stend-
ur í beinu sambandi við rekstur einstaklingsins.
Jafnvel þegar bezt árar farast i námunum að
meðaltali fjórir menn á dag, alla 365 daga árs-
ins. Hugsið um, að maður er drCpinn sjötta
hvein klukkutíma, maður særður þriðju hverju
mínútu. Við höfum verið sakaðir um óhlífni í
þessu máli Én ég vil 'þo .geta ’ þess, að ég hef
meiri áhuga á cryggi í námunum yfirleitt en á
þessu sétótáka tilfelli. Við erum úeyddir til áð
nota þéssi slj's til að berjást fyrir bættum kjör-
um námuverkamannanna, því að það ér aðeins
þegar þessi siys ber að höndum, að við fáum ör-
litla samúð. Hinar svokölluðu framfarir innan
námurekstursins hafa ekki leitt til annars en
aukinnar dánar og slysatölu. Og við trúum því,
við hljótum að trúa því, ,að meðan þetta þjóð-
skipulag, sem tryggir eignarétt einstaklingsins,
er við líði, þá haldi þessi sóun mannslífa áfram.
Annað hef ég ekki að segja í þessu máli.
Dómarinn (hörkulega): Ég vil þá lýsa því
yfir að réttarrannsókninni er lokið. Ég vil að
lokum þakka öllum þeim sem hafa tekið þátt
í þessari rannsókn. Mig langar einnig að láta í
Ijós hluttekningu mína við fjölskyldur hinna
látnu manna, einkum fjölskyldur mannanna tíu
sem ekki hafa fundizt. Að lokum langar mig að
láta í ljós aðdáun mína á herra Ríkharði Barr-
as fyrir hið hetjulega starf hans og óbugandi
þo] meðan á björgunarstarfinu stóð, og lýsa þvi