Þjóðviljinn - 03.06.1951, Blaðsíða 3

Þjóðviljinn - 03.06.1951, Blaðsíða 3
Sunnudagur 3. júní 1951 — ÞJÓÐVILJINN (3 laráttan fyrir yffrráðum vor Íslendinga yfir Islandsmiðum Þjóðin þarf si<) fylkja sér sam- an um kröfurnar uin yfirráö vor yffr laitdgruiminu öllu Stjórn Fiskimanna- cg l'arinannasambands Islands hefnr nýlega gnrt einróma samþykkt um stefnu vor Islendinga varð- andi undirstöðn sjávarútvegsins og þar með afkomu þjóðarinn- ar: yfirráðin yfir landgrunninu. Þessi samþykkt hljóðar svo: „Stjórn Farmanna- og fiskimannasambands íslands lætur eigi hjá líða að undirstrika það að ennþá er hafið, sem umlykur landið, lífæð þess. Teljurn vér það lífsspursmál að eigi sé gengið á rétt lands- manna og þeirra Hísbjargarmöguleikar rýrðir svo mjög, sem raun ber vitni. Fyrir því tkorar stjórn F.F.S.I. fyrir hönd ísí'enzkrar sjó- wiamiastéítar oi, í nafni allra sannra föðurlandsvina, á ríkis- stjórn Islands og Alþingi Islendinga, er það kenaur saman næst að hvika hvergi frá fyrri kröfum og yfirlýsingum um land- Itelgi íslands. Að nema þegar úr gildi brezk-danska samninginn írá 1901. Að Iýsa því yfir að landhelgin sé Iiér eftir 4 sjómíl'ur frá yztu andnesjum. Að firðir allir og flóar séu Iandhelgi og veiði meó hvers- bonar botnvörpu eða botnsköfum sé bonnuð þar. Að Iandgrunnið umliverfis landHð sé eign ísíendinga. Leitað sé fulltingis og verndar þeirra stórþjóða sem þegar hafa fært út landhelgi sína í þessu skyni, ef með þarf.“ Þjóðin þarf að fylkja sér um þessa samþykkt og knýja hana fram. Á þessum degi, Sjómanna deginum, er alveg sérstck á- stæða til þess að sem flestir taki undir þessar kröfur, því sannarlega vita þeir menn, sem íhana liafa. gert, hvar skórinn kreppir í þessum efnum. Það er undirstaðan undir sjávarútvegi Islendinga í fram- tíffinni að vér fáum sjálfir að láða yfir sænum kringupi land vort, að hrygningarstöðvarnar og helzt sem mest af fiskimið- unum séu á voru valdi. Það er hin eðlilega verkaskipti.ng í framtíðarsambúð þjóðanna, að vér Islendingar fáum sjálfir að hagnýta þessi fisMpiið og selja fiskinn til neytendanna erlend- is. Og það er allt höfuðskilyrði þess að hér fái búið fjölmenn þjóð ,við viðunandi lífskjör, að þetta fáist fram. Fyrrum réðum vér íslendiiig- ar yfir miklu stærri landhelgi cn nú. Sú litla landhelgi, sem vér nú búum við, er árangurinn af löngu tímabili sífelds ágangs af hálfu þeirra þjóða, sem rænt háfa fiskimið vor ö!d fram af öld og þá fyrst og fremst Breta. Að lokum Iét svo brezka stjórn- in Dani staðfesta þennan ágang feinn með samningnum frá 1901. jcar sem landhelgin var ákvéðin Eamkvæmt kröfu Breta aðeins þrjár mílur. Alþingi Islendinga snótmælti þessum smgriársámfl-' ingi. Danir hirtu ekki um þau mótmæli. Þeim fannst gott að kaupa sér verzlunarfríðindi í Bretlandi á kostnað íslenzkra hagsmuna. Nú hefur ísland sagt þessum samningi upp og hann rennur út í h'aust. Það er engum efa. bundið að brezka ríkisstjómin mun reyna að halda uppteknum hætti, að neita oss Islendingum um rctt vorn til fullrar landhnlgi. Bresk ir ráðherrar hafa þegar varað oss við því að standa fast á rétti vorum. En í þessu máli dugar ekki að víkja. Baráttan fyrir fullri landhelgi er barátta fyrir að afmá leyfar forns ágangs og kúgunar, barátta fyrir því að tryggja framtíðarafkomu Is- lendinga. Brezka stjómin verður að gera sér ljóst að sá tími er liðinn að „Britannia ruies the waves“, — að.„Bretland drotni á öldum hafsins". Þær þjóðir, sem brezkt auðvald hefur arð- rænt öldum saman, rísa nú upp og heimta sjálfar að njóta sinna eigin auðlinda. Persar og Malajabúar eru. ekki einir um slíkt. Barátta vor Islcndinga ei* sama eðlis. v A7ér *ytl jum ekki horfa upp á þaf að brezkir tog- arar þurrkí 'upp fiskíimiðhi, að þeir ræni fiskinum frá oss Is- Sendingum, að þeir geri fiski- nióiin vo^a: og þprra lanjsbúa ;SKÁK GUÐM. ARNLAUGSSON Droftmngsn i hœftu Drottningin cr stericasti mað- urinn á skákborðinu, og eitt ■hið fyrsta, sem byrjandinn lær- ir, er að hún er maður, sem vandfarið er með, henni erir að sama skapi fleiri hættur búnar en öðrum mönnum, sem hún er þeim verðmeiri. Þeir taflmenn munu fáir, Sem ekki hafa einhverntíma tapað skák, vegna. þess að þeir léku drottn- ingunni ógætilega, svo ao hún kamst í hættu, sem eigi tókst að bjarga henni úr. Ekki er nú beinlinis uppörvandi að rifja upp minningar ur,i skálcóhöpp, en einhvernveginn finnst manni það sárabætur að vita, að svip- að getur hent þá, seir. hærra standa í skákstiganum, jafnvel góðkunna og háttvirta taflmeist ara. En skákin, sem hér fer á eftir, er einmitt dæmi pm þetta. Það er góðkunnur og vinsæll taflmeistari, sem fýrir slýsinu verður, en andstæðingur hans Framhald á 7. síðu. að atvinnulausum og sveltandi lýð við eydd fiskimið. Oss þykir vænt um það Is- lendingum að geta bjargað brezkum fiskimöimum og öðr- um þeim, sem hætta lífi sír.u í erfiðéj sjósókn við vogskornar strendur lands vors. Oss þykir gott lof þeirra og þakfeir og hefur löngum þótt. Vér finnum til metnaðar fyrir hönd hraustra landa vorra, er erlend- ar stjórnir þakka þeim uimin björgunarafrek. En oss þætti vænst nm að sjá þá víourkenningu fyrir at'- rek þjóðar vorrar i lífsbaráílu hennar, að liún fái að lifa ein í Iandi sínu, ráða ein yfir fiskimiðum sínum, njóta ein sínna auðlinda 4 landi og sjó. Og fánm vér þann rétt elcki viðurkenndan af þeim, sem haí'a rænt oss honirni, þá verðum vér að taka oss þann rétt og hahla honum með öllum þeirn ráðum, scm oss standa tii boða. Fórn framfærslufulltrúans Islenzka þjóðin hefur löng- uni bofi’ð gæfu til að fóstra góða syni og dætur, fólk sem reiðubúið hefur verið til aö leggja mikið í sölurnar fyrir hag þjóðarinnar og frelsi ættjarðarinnar. Þetta ágæta fólk hefur verið uppi á öil- um öldum og þjóðinni er minning þess hjartfólgin. Og sem betur fer ganga slilcir af- burðamenn enn holdi klædd- ir meðal vor, menn sem leggja allt í sölurnar fyrir umkomulítið fólk norður i höfum og skeyta í engu um persónulegan hag sinn ef hægt er áð vinna Islandi gagn. Hér áður fyrr voru slík verk jafnaðarlega unnin í kyrrþey, en nú getur Morg- unblaðið sem betur fer upp- lýst þjóðina, og 17. maí s. 1. skýrði blaðið frá svo algerri fórnfýsi Islendings að ein- stætt má telja. Frásögnm bar fyrirsögnina: „Yfirgeí- ur góða stöðu til að vinna þjóð sinni“, og fyrir neðar. var birt mynd af andliti sem enn var rist rúnum hinnar djúpu fórnar. — Þetta var Benjamín Eiríksson, hinn nýi framfærslufulltrúi Banda- ríkjanna á Islandi. Og hann hafði sem sagt lagt á sig þá illbærilegu byrði að bverfa frá góðri stöðu > landi herraþjóðar og setjast að meðal innborinna eyjar- skeggja við norðurskaut. Til slíkra afreksverka þarf vissu- lega ættjarðarást sem yfir- stígur- allt, Þessi djúpa sjálfsafneitun hins nýja framfærslufulltrúa gefur þó engan veginn tæm- andi hugmynd um fórn hans. Að minnsta kosti birtust mér afrek hans í alveg nýju Ijósi þegar ég rakst á grein sem hann birti hér í Þjöðviljan- um fyrir réttum 12 árum, eða nánar tiltekið 23. maí 1939. Greinin fjalláði um gengislækkun þá sem ný- lega var búið að framkvæma um þær mundir og þar voru ljóslega rakin hin geigvæn- legu áhrif þess verknaðar á liag almennings. Benjamín Eiríksson komst m. a. þc;nn- ig að orði: „Þá eru í lögun- um ákvæði sem banna verka- lýðnum og öðrum lauriþegum að mæta almennri hækkun á vöruverði með baráttu fyr- ir hærra kaupi. Hins vegar á verkalýðurinn og lægri laun- þegar að fá nokkra uppbot. Það sem uppbótin ver'ður lægri en hækkunin á r.ieðal- framfærslukostnaðinum verð- ur þar af leiðandi launaiækk- un. Gengisbreytingin er þá ekki lengur fyrst og fremst til þess að koma pcningamál- unum í heilbrigt horf (enda hefur lítið annað vérið að- hafzt í þeim málum) heldur er liún - jafnframt orðin að- fer'ð — eða kærkomið tæki- færi — til að keyra í gegn allsherjar launalækkun. eða öllu heldur til að veita af- leiðingum 12 ára óstjornar yfir á alþýðuna. Hún er ekki lengur liður í kerfi óhjá- kvæmilegra ráðstafana, sem nauðsynlegt er til að reisa við þjóðarbúsknpinn, heldur auðveldasta aðferðin til áð skapa grundvöl] nýs óstjórn- artímabils — nýrra vand- ræða, því að þau öfl sem skópu vandræðin í atvinnu- og fjármálum eru áfram að verki". Þannig komst Benja- mín Eiríksson að orði' 1939 um gengislækkun sem narn aðeins 18%. Það gefur auga leið hversu ofurmannleg raun það hefur verið slíkum manni áð semja lög um geng- islækkun sem nam 43% og er margfalt þungbærari en sú fyrri. Það getur hver maður gert sér í hugariund hvemig honum hafi verið innanbrjósts þegar hann var að „keyra i gegn“ allsherj- ar Iaunalækkun, velta at- leiðingum þriggja úia ó- stjórnar yfir á alþýðuna. og skapa grundvöll nýs ístjórn- artímabils. Og þó var Benji- mín Eiríksson megiiugur þess að stuðla að því að lágar uppbætur laga þess- ara væru afnumdar um síd- ustu áramót. Slíkt þrek hinnar algeru fómfýsi er fáum gefið. Benjamín Eiríksson sýnic fram á það í grein sinni með skýrum rökum að afleiðing- ar gengislækkunar hljóti að vera á þessa leið þegar ráð- in yfir Landsbankanum og ríkisstjórninni séu í hönd- um nafngreindra stjómmála- manna. Hann segip: „Stjóm Landsbankans hefur brugð- izt skyldu sinni undanfariu ár og það er óhæfa að ÓI afur Thors skuli sitja áfram í bankaráði Landsbankans. . . . Ólafur Thors hefur ekki verið gerður að ráðherra til þess áð s’era upp óreiðufyi- irtækin og taka Landsbank- ann til athugunar. .. . Her- mann og Eysteinn sjá um að engu ver'i hrófiað við í bú- skap Framsólcnar og að bitl- ingapólitílnruii verði haldið áfram. Og loks munu hug- sjónir St. Jóhanns vísa hon- um réttu leiðina að þvi hvernig hann getur notað fjárveitingar ríkis og bæja til *þess að kúga'verlcamenn af sannfæringu sinni, eins og skrif Alþýðublaðsins sýna“. Hinn fórnfúsi maður vinm.'' nú að því að halda verndar- hendi yfir óreiðufyrirtækj- um thorsaranna, bitlinga- pólitík Hermanns og Ey- steins og hjálpar Stefáni Jó- hanni til að nota fjárveit- ingar ríkis og bæja til að kúga verkamenn. Slíkur er fullkomleiki sjálfsafheitun- 'aririnár. Og enn segir Benjamin: „Fyrsta skilyrðið til þess að við Islendingar fáum að lifa sem sjálfst&ð þjóð er ja.<i við getum stjórnað okkur sjálfir. Komi mörg tímabi! eins og síðustu tólf árin — og þau þurfa elcki að koma svo mjög mörg — þá er auðséð hvernig fer um sjálf- stæði þjóðarinnar og það ó- háð því hvað gerist 1943. Og borið saman við þau lífs- kjör eem alþýðan á við a5 búa í Mið- og Suðurevrópu, þá hefur alþýðan mikið að missa. Sjálfstæðið hefur ekki aðeins þjóðernislega þýðingu fyrir hana, heldur ekki síð- ur efnahagslega. Það snertir beinlínis kaup og kjör verka- lýðsins". Nú er Benjamín framfærslufulltrúi Banda- ríkjanna á Islandi, skammt- ar fátækrastyrkinn og fylg- ist með því hvemig hann er hagnýttur. Markmiðið er sömu lífskjör og alþýðan átti við áð búa í Mið- og Suðurevrópu 1939, enda er einsætt að ná því marlci eftir að sjáifstæðið er horfið, „ó- há* því hvað gerðist 1943‘i Andspænis þeirri útþurrkun persónuleikans sem felst í þessum verknaði Benjamíns hrökkva engin orð til. En að lokum eru ályktun- arorðin: „Það sem alþýðan í landinu verður að læra af atburðum síðustu mánaða er, að eins ósamtaka og tvístruð og hún er nú, i:r hún ekki það pólitíska vald sem ráðið getur úrslitum þeirra mála, sem mesta þýð- ingu hafa fyrir lífsaflcomu hennar; hún verður að sani- einast.. Gengislækkunin hef- ur verið notuð til þess að af- skrifa afleiðingar framsókn- aróstjómarinnar og velta þungum byrðum yfir á al- þýðuna. Gengislækkunin og þjóðstjómin ættu því að vera alþýðunni pólitísk á- minning um það að fe’a ekki þjóðstjórnarfloklcunum meö- ferð mála sinna framvegis, heldur efla sinn eigin flokk — Sósíalistaflokkinn". Þarna ér loks kominn lykillinn að fórn Benjamíns Eiríkssonar. Hann er að kenna þjóðinni, hann er að birta henni hverjar afleiðingar það hef- ur að glata sjálfstæði sínu, .hann er að sýna henni ný- lendustjórn í verstu mynd hennar, hann er að afhjúpa þríflokkana og forustumenn þeirra, hann er að sanna þjóðinni að henni beri að skipa sér um Sósíalistaflokk- inn. — Benja.mín Eiríksson fórnar sjálfum sér í embætti framfærsiufulltrúa til þess að þjóðin geti teygað bikar reynslunnar í botn. Fórn hans er vissulega stór, — en það er einn- . m ig til mikils ZJ M m .. aðvinna.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.