Þjóðviljinn - 15.07.1951, Blaðsíða 6

6) — ÞJÖÐVILJINN' — Sunnudagur 15. júlí 1951 -
Ávarp til íslendinga
fsá Landssambandi hestamannaiéiaga
Fyrsta ársþing Landssam-
bands hestamannafélaga vill
vekja eftirtekt alþjóðar á hinu
þýðingarmikla hlutverki hests-
ins í þjóðlífi Islendinga. Það
telur, að enda þótt tækniþróun-
in og vélanotkunin sé nauðsyn-
leg og þýðingarmikil, þá sé þar
á ýmsan hátt stefnt í öfgar,
sem hvorki sé hagkvæmt fyrir
þjóðarbúskapinn né hollt fyrir
uppeldi þjóðarinnar.
’ Landssamband hestamanna
lítur svo á, að hesturinn sé
nauðsynlegur til bústarfa á öll-
um býlum landsins og óhjá-
kvæmilegur við fjárgæzlu og
heyskaparstörf. Hins vegar er
það Ijóst, að of lítið er til af
góðum hesíum í landinu, og of
fáir vita, hvað góður hestur
raunverulega er og getur af-
kastað. Þetta á stóran þátt í
vélakaupum bænda og gjaldeyr-
iseyðslu þjóðarinnar vegna
þeirra.
Ástæðurnar fyrir skorti
hinna góðu hrossa, sem eru
ómetanleg fvrir hvern bónda,
telur L. H. aðallega vera þrenn-
ar:
Malfimdiiz Skégiæktar-
félags Islands
Friðun Reykjanesskagans
Fundurinn felur stjórn fé-
lagsins að rannsaka möguleika
fyrir friðun Reykjanesskagans og vinna að framgangi málsins eftir því. sem henni þykir henta. ★ Framanskráðum fillögum fylgdu ýtarlegar og rökstudd- ar greinargerðir. Fyrir fundinum lá frumvarp til nýrra skógræktarlaga, og á- kvað fundurinn að beita sér fyrir setningu þeirra.
Skák
38. Kd2—c3 Hb4xe4
39. Ha7—a8t Kf8—g7
40. Ha8—g8f Kg7—h7
41. Hg8—f8 b5—b4f
42. Kc3—d2 He4—e2f
43. Kd2—cl He2—f2
44. h2—h3 Kh7—gfi
45. Bb3—e6
Betra virðist Hb8 strax, en
svartur vinnur samt t. d. HbS,
Hg2 46. Hxb4, Hxg3 47. Be6, f5
48.h4, Hg4.
45. Hf2—c2f
46. Kcl—dl Hc2xc5
47. Hf8—gBf Kg8—h7
48. Hg8—b8 Hc5—b5
49. Hb8xb5 c6xb5
50. Kdl—d2 Kh7—g6
51. h3—h4 fG—f5
52. Be6—b3 Kg8—fC
53. Kd2—e3 Eea—c4f
54. Ke3xd3 Kf6—e5
Nú mundi Bxc4,bxc4,Kxc4,Ke4,
Kxb4,Kf3 auðvitað einnig leiða
til taps.
55. Bb3—c2 Rc4—b2t
56. Kd3—e3 Rb2—a4
57. Bc2—dl Ea4—c3
58. Bdl—b3
Bxh5 strandar á b4 —b3.
58. Rc3—e4
59. Bb3—dl Re4xg3
60. Ke3—d3 f5—f4
61. Bdl—f3 1)4—b3
62. Kd3—c3 b3—b2
TP—ZqxgOH '89
og hvítur gafst upp.
1. Skipulag og starfsemi
hrosSaræktarinnar er ekki í því
lagi, sem vera þyrfti, og skort-
ir þar fyrst og fremst stuðning
löggjafar og fjárveitingarvalds-
ins. Mætti með óverulegum
hrossaskatti ásamt framlagi
samkvæmt lögum um búfjár-
rækt bæta þar mikið um. Þá
væru sambönd hrossaræktarfé-
laga einnig mjög þýðingarmikil
endurbót á félagsskipulaginu,
eins og nú hefur verið komið á
á Suðurlandi.
2. Uppeldi hrossa er víða
mjög ábótavant og er óhófleg
stó$eign margra bænda þar
mikil orsök. Með nýjum og
heilbrigðum fjárstofni ætti að
geta orðið almenn stefnubreyt-
ing á þessu sviði.
3. Of almenn vankunnátta
í tamningu, hirðingu og með-
ferð hrossa. Þarna er þýðingar-
mikið verksvið, sem eðlilegast
er að bændaskólarnir vinni að
umbótum á.
Þá vill Landssamband hesta-
manna vekja eftirtekt alþjóð-
ar og þó sérstaklega æskunnar
á þvi, að hestamennska hefur
frá fyrstu byggð landsins verið
fremsta og glæsilegasta íþrótt
Islendinga, og vill því vænta
þess eindregið, að félagssam-
tök æskufólksins vinni að því að
opna aftur hugi unglinga og
glæða áhuga þeirra fyrir un-
aðssemdum hestamennskunnar
og þeirri gleði og lífsnautn,
sem íslenzk náttúra veitir fólki
í félagsskap við góðhestinn.
Reykjavík, 1. júlí 1951.
NOEEÆNA
SÍMAEÁÐSTEFNAN.
Framhald af 8. síðu.
4. Vegna hinna tíðu yfir-
troðslna í talstöðvaviðskiptum
skipa báta og knýjandi nauð-
synjar að koma í veg fyrir
þær, munu símamálastjórarnir,
sem eru skyldugir til að sjá um
að alþjóðafyrirmæli séu haldin,
taka upp strangara eftirlit með
talstöðvaþjónustu skipa og
báta og jafnframt brýna fyrir
útgerðarmönnum fiskiskipa og
báta að óhjákvæmilegt sé, að
gildandi reglum um notkun tal-
stöðva verði nákvæmlega fylgt.
5. Til þess að koma í veg
fyrir alvarlegar truflanir, skal
svo sem frekast er unnt séð svo
um, að tlstöðvatíðnir íslenzku
bátanna verði ekki notaðar af
öðrum norrænum skipum, þeg-
ar þau eru í grennd við Island.
Hljémsveit Björns R.
Framhald af 8. síðu.
Hljómsveit Björns R. Einars-
sonar er nú ein allra vinsælasta
danshljómsveit landsins, og
koma hennar því hvarvetna
gleðiefni.
Kórea
Framhald af 1. síðu.
menn norðanmanna væru send-
ir burt frá Kaeson, þannig að
hvorugir hefðu þar fréttamenn.
Útvarpið í Pjongjang útvarp
aði í gær yfirlýsin^u frá banda
rískum stríðsföngum norðan-
manna, þar sem þeir skora á
báða aðila að halda vopnahlés-
viðræðunum áfram og binda án
tafar endi á Kóreustríðið.
Undir eilí iðar st) ör num
Eftir A. J. Cronin
DAGUR
gljáandi málmblómi, sem óx upp úr terrassó-
gólfinu í stofunni á gljáandi stöngli og huldi
eitthvað í hvítum bikar sínum. Hilda stóð öðru
megin við borðið og aðstoðarmaður hennar
hinum megin, og J kring stóðu , hjúkrunarkon-
urnar forvitnar og álútar eins og til að sjá
hvað blómið geymdi í hvítum bikarnum. Þær
voru allar hvítklæddar, með hvítar húfur,'
hvítar grímur, en allar voru með svartar, gljá-
andi hendur, gljáandi,”votar gúmmíhendur.
Það var mjög heitt og loftið sauð, bullaði
og hvæsti af gufu. Við borðsendann sat svæf-
ingalæknirinn á kringlóttum stól með gljáandi
málmhylki í kringum sig, rauðar gúmmíslöng-
ur og geysistóran rauðan belg. Svæfingalæknir-
inn var einnig kona. Hreyfingar hennar voru
rólegar, þreyttar og vanabundnar.
Stórar marglitar flöskur með sótthreinsunar-
lyfjum stóðu beint fyrir aftan borðið við hlið-
ina á áhaldabökkunum, sem komu heitir út
úr sótthreinsunarkötlunum. Hildu voru rétt
áhöldin. Hún leit ekki á þau, hún rétti aðeins
út svarta gúmmíhönd sína, og áhaldið var
lagt í hana.
Hilda beygði sig yfir borðið með áhaldið í
hendinni. Það var næstum ómögulegt að sjá
hvað var í hvítum blómbikarnum. því að hjúkr-
unarkonurnar stóðu í þéttum hring utanum það,
eins og þær vildu skýla því fyrir framandi
augnaráðum. En það var Jenný, sofandi líkami
Jennýar. Allt var hulið á leyndardómsfullan
hátt og vafið hvítum dulum; hvítar dulur lágu
alls staðar.
Aðeins lítill ferhyrningur af líkama Jennýar
var ekki hulinn og þessi ferhyrningur var enn
eftirtektarverðari af, því að hann var gulur
á litinn. Það var pikrinsýran. Það var innan
þessa ferhyrnings sem allt fór fram og Hilda
notaði áhöld sín og slétta, gljáandi gúmmí-
hanzkana.
Fyrst var skorið fyrir. Heitur hnífurinn dró
hægt og örugglega beint strik yfir gula húð-
ina og allt í einu komu varir á húðina og hún
brosti breiðu, rauðu brosi. Smábunur spruttu
út úr brosandi vörunum, og svartar hendur
Hildu hreyfðust hratt fram og aftur og svo var
allt í einu komihn krans af skínandi töngum
umhverfis sárið.
Aftur var skorið, dýpra inn i rauða munninn,
sem brosti nú ekki lengur heldur hló.
Svo hvarf hönd Hildu alveg niður í sárið.
Svört hönd Hildu varð lítil og bogin eins og
höfuð á snák. Það var eins og rauður, hlæj-
andi munnurinn gleypti höfuðið á snáknum.
Svo komu enn fieiri áhöld og tengurnar í
kransinum lágu hver ofan á annarri. Það virt-
ist ómögulegt að henda reiður á öllum þessum
töngum, en þó var það hægt, því að allt var
þetta nauðsynlegt og nákvæmlega skipulagt.
Það var ómögulegt að sjá andlit Hildu bakvið
grímuna, en dökk augu hennar sáust fyrir of-
an hana og augnaráð hennar var hörkulegt,
hörkulegt og öruggt. Og það var eins og hark-
an og öryggið í augnaráðinu færðist yfir á
svartar, gljáandi hendur hennar. Handtök henn-
ar voru einnig hörkuleg og örugg, örugg og
sigurviss.
Það var nauðsynlegt að vera öruggur; það
var nauðsynlegt að hafa hörku til að bera.
í skurðstofunni var heilbrigðúr líkami aðeins
fjarlæg hugmynd og sjúkur líkami hið raun-
verulega. En sjúkur líkami er ljótur, ömur-
lega ljótur. Það ætti að leyfa mönnum inn-
göngu í skurðstofu til að sjá hið þögla, hræði-
lega glott þessara rauðu vara á takmörkum
lífs og dauða, vaxtar og tortímingar. Og þó
væri það tilgangslaust. Allt gleymist, dofnar
og hverfur. Nú þegar var sárið farið að loka
rauðum munninum og var aftur orðið lítið,
brosandi sár, sem minnkaðl óðum. Hilda saum-
aði róleg og örugg og sárið minnkaði og. rým-
aði og varð að mjórri, rauðleitri rönd. Nú var
þetta næstum um garð gengið, munnurinn var
lokaður og innsiglaður á leyndardómsfullan
hátt og ógnirnar umliðnar. Hvæsið og gufu-
hljóðið þagnaði smám saman og hitinn varð
ekki eins óbærilegur. Hjúkrunarkonurnar stóðu
ekki lengur í þéttum hring umhverfis borðið.
Ein þeirra hóstaði bakvið grímuna og rauf
hina löngu þögn. Önnur fór að telja blóðuga
kerana.
Úti í svölum ganginum stóð Davíð hreyfing-
arlaus og horfði án afláts á hvítar glerhurð-
irnar. Og loks opnuðust dyrnar og börunum
var ýtt hljóðlaust fram ganginn. Tvær hjúkr-
unarkonur óku börunum, en hvorug þeirra
sá hann þar sem hann stóð upp við vegginn.
En hann sá Jenný á börunum. Andlit hennar
vissi að honum, þkð var rautt og bólgið; eink-
um augnalokin og kinnarnar voru þrútnar og
rauðar eins og hún lægi í sælum dásvefni. Kinn-
arnar hreyfðust í sífellu og hún hraut og það
korraði í henni. Hárið stóð niður undan hvítri
húfunni, úfið og rytjulegt, eins- og einhver
hefði reynt að toga í það. Jenný var ekki róm-
antísk að sjá 'þessa stundina.
Hann horfði á börurnar hverfa út um gang-
dyrnar. Svo sneri hann sér við og sá Hildu koma
út úr skurðstofunni. Hún gekk til hans. Hún
var kuldaleg, hörkuleg og óaðgengileg. Hún
sagði stutt í spuna:
,,Jæja, þá er þetta um garð gengið. Nú ætti
hún að geta orðið heilbrigð".
Hann var henni þakklátur fyrir þennan kulda;
hann hefði ekki getað þolað samúð hennar.
Hann spurði:
,,Hvenær má ég koma til hennar?“
„Einhvemtíma í kvöld. eÞtta var ekki löng
svæfing". Hún þagði andartak. „Klukkan átta
ætti hún að geta tekið á móti þér“.
Kuldi hennar var eins og múrveggur kring-
um hana og aftur fann hann til þakklætis fyr-
ir það; alúð hefði verið óþolandi, viðbjóðs-
leg. Andrúmsloft skurðstofunnar lék enn um
hana og orð hennar voru hvöss eins og hníf-
ur. Hún vildi ekki standa frammi í ganginum.
Hún opnaði dyrnar að herbergi sínu og gekk
inn. Hún skildi eftir opið, og endaþótt helzt
virtist sem hún hefði gleymt honum, elti hann
hana samt inn í herbergið. Hann sagði lágt:
„Mig langaði til að þér vissuð, hversu þakk-
látur ég er, Hilda“.
..Þakklátur!“ Hún gekk fram og aftur um
herbergið, safnaði saman sjúkralýsingum og
lagði þær í möppu. Hún reyndi að dylja geðs-
hræringu sína bakvið kuldagrímu. Hún hafði
aðeins sett sér eitt _ takmark: að framkvæma
uppskdrðinn; . hún hafði óskað þess af öllu
hjarta að hann tækist vej, til þess hð hann
gæti séð hversu dugleg og örugg hún var. Og
nú. þegar allt var um garð gengið, fannst henni
þetta allt viðbióðslegt. Hún leit á hlutverk
sitt eins og ruddalegt, gróft starf, — hún gat
ráðið 'bót á misfellum líkamans en sál og
hugarfar gat hún ekki bætt. Og hvað stoðaði
það. Hún lappaði upp skrokk á dýri, það vár
allt og sumt. Þessi sálarlausa, heimska kona
myndi nú snúa aftur til hans, likamlega heil-
brigð en andlega siúk eftir sem áður. Og Hildu
fannst þetta enn þungbærara, af því að henni
stóð alís ekki á sama um Davíð. Það var ekki
ást sem hún bar til hans — nef það var eitt-
hvað enn háleitara og göfugra. Hann var
eini karlmaðurinn sem hún hafði nokkum tíma
orðið hrifin af. Einu sinni hafði hana langað til
að verða ástfangin af honum. Það var hlægi-
legt. Hún gat ekki elskað neinn mann. Og þessi
óbærilega tilfinning, að henni gæti þótt vænt
um hanu en aldrei elskað hann, gerði henni
enn örðugra að afhenda honum aftur þessa
konu, bessa .Tenný. Hún sneri sér við. ,.Ég
verð við í kvöld klukkan átta“. sagði hún. .,Eg
skal láta liggia fvrir vður skilaboð um það,
hvori hér megið fara inn til hennar".
..Þakk fvrir“.
Hún gekk að vaskinum, skrúfaði frá kran-
anum og lét vatnið renna dálitla stund. Svo
tók hún glas, lét vatn renna í bað og drakk
það til að levna geðshræringu sinni.
„Ég er að fara á stofugang núna“.
...Tá“. sagði hann.
Svo gekk hánn af stað niður lág, breið brep-
in og út úr soítalanum. Neðst í John Street
náði haun í sporvagn sem ók að Batterseg brú
og á leiðínni snerust hugsanir hans eins og snar-
kringla. Þrátt fvrir allt sem Jenný hafði gert
houum, var haun feginn bví að uppskurðurinn
hafði tekizt vel. Hann gat aldrei losnað alger-
lega. undan áhrifum .Tennýar. hún var eins og
óHós sku.ggi sem hvíldi alltaf vfir sál hans.
ÖP bessi ár sem hún hafði verið fiarri honum,
hafði han.n abtaf innst inni verið hiá henni,
hann hafði aldrei gleymt henni og nú, þegár
hanu hafði fund'ð hana aftur og allt var búið
á mií'i beirra. fannst hnnura hann samt vera
honni háður og hafa skvldur eagnvart henni-
Honnm var lióst hversu lítilsigld og auðvirðileg
Jenný var. Hann vissi að hún hafði verið götu-
drós. Hann hefði sjálfsagt átt að fyrirlíta hana
og hafa viðbjóð á henni þess vegna. En hann