Þjóðviljinn - 23.08.1951, Blaðsíða 1

Fimmíudagur 23. ágúst 1951 — 16. árgangur — 190. tölúblað
Mossadcgh forsætisráðherra Irans, sem er mjög heilsutæpur, enda orðinn aidurhniginn, sést
hér taka á inóti Grady, sendiherra Bandaríkjanna í Teheran, í rúmi sínu.
Brezka úfvarplS minnir á hotun Aftlees um
að hernema oliustaSina i Abadan
Stokes innsiglisvörður, íormaður samninga-
neíndar brezku stjórnarinnar í Teheran, tilkynnti
í gærkvöld, að hann heíði slitið samningum við Ir-
ansatjóm og iæri heimleiðis í dag. Harriman, sendi-
maður Trumans Bandaríkjaíorseta, sem kom á samn-
ingatilrauninni, sem nú er íarin út um þúfur, til-
kynnti einnig, aö hann væri á förum frá Teheran.
Hjánafram-
boS i Argen-
tinu?
Erindrekar Perons, einræðis-
herra í Argentínu, smöluðu
fólki saman í höfuðborginni
Buenos Aires í gær á fjölda-
fundi til að skora á Peron að
bjóða sig aftur fram til forseta
og á konu hans Evu að bjóða
sig fram til varaforseta. Peron-
istar í stjórn Aiþýðusambands
Argentínu lýstu yfir allsherjar-
verkfalli meðan á fundunum
stóð.
Stríðsglmpa-
nrnður hosin'
heiðursf éiagi
Deild Sambands þýzkra her-
manna í Lippstadt í Vestur-
Þýzkalandi liefur kjörið heið-
ursfélaga Erich Ráder aðmírál.
Ráder afplánar nú ævilangan
fangelsisdóm fyrir stríðsglæpi,
er hann framdi sem æðsti mað-
ur flota Hitlers.
Morrison skygnist
inní Scvétríkin
Herbert Morrison. utanríkis-
ráðherra Bretlands, sem er á
sumarleyfisferðalagi í Noreg’,
kom i gær til Kirkenes við landa
mæri Noregs og Sövétríkjanna.
Gekk liann um svæðið við landa
mærin ásamt yfirmanni norska
iandamæi’avarðiiðsins og fór
uppá sjónarhól til að geta rennt
augum yfir iandamæraána inni
ust
í mótmælaorðsendingu ti!
bandarísku vopnahlc.snefndar-
innar segir Nam II hershöfð-
ingi, formaður ncfndar Kórea
og Kínverja, að bahdarísk flug-
vél hafi ráðdzt á og eyðiiagt
jeppa vopnahléshefndarinnar á
leið frá Pyongyang til samninga
staðarins í Kaesong'. Ilafi bíii-
inn þó verið ahðkcnndur með
hvítum fána.
Franska ríkisstjórnin ákvað
í gær mikia ver'ðhækkun á
hveiti. Verður iiveiti af upp-
skerii þessa árs 39% dýrara en
það var í fyrra.
Stokes gaf út yfirlýsingu
sína eftir að Mossadegh, forsæt-
isráðherra Irans, hafði afhent
honur.i svar stjórnar sinnar við
kröfu Breta um að brezkur
maður yrði skipaður yfir olíu-
iðnaðinn, ef brezkir sérfræðing-
ar ættu að starfa þar áfram.
Sagði Stokes, að svarið væri
hvorki hrátt né soðið, en hann
tæki það sem neitun.
Mossadegh fiutti báðum deild
Bandaríkjamenn bera ékki á
móti að griðrofin hafi átt sér
stað, en bera því við, að þeim
hafi ekki vcrið tilkynnt fvrir-
fram um ferðir bílsins.
Undirnefndin, sern ræðir
vopnahléslími, sat á. fundi í gær
og kemur aftur saman í dag.
Þess er vandlega gætt,_að ekk-
ert leki út um það seni gerist
á fundum hennar.
Herstjórn alþýðuhersins til-
kynnir, að lið hennar hafi
hrundið áiásum Bandaríkja-
rrianna á öllum vígstöðvum.
Bandaríska herstjórnin tilkynn-
ir, að lepphersveitir hennar
hafi náð marlcmiðinu með tak-
markaðri sókn sinnj á austúr-
vígstöðvunum og því hætt
lienni..
um Iransþings í gær skýrslu
um gang olíudeilunnar og
fékk traustsyfirlýsingu þeirra.
Fyrirlesari í brezka útvarp-
inu lagði áherziu á það í gær,
að 30. júlí hefði Attlee for-
sætisráðherra lýst því yfir
á þingi, að Bretar kynnu að
yfirgefa sjálft olíusvæðið í
Suður-Iran, en þeir myndu
eklci yfirgefa nema hluta olíu
hafnarinnar Abadan. Næsta
dag lýsti talsmaður stjórn-
arinnar því yfir í Jávarða-
deildinni, að brezka stjórnin
myndi taka öllum afleiðing-
um þeirrar ákvörðunar sinn-
ar að láta ekki af hendi olín-
hreinsunarstöðina miklu í
Ahadan, og gaf þar með i
skym að stjórnin myndi ekki
Egypzki utanríkisráðherr-
ann segir, að ræða brezka ut-
anrílcisráðherrans Morrisons ný
lega urn utanríkisstefnu Egypta
lands hafi verið á þá lund, að
við hana hafi lokazt allar leiðir
til frekari viðræðnu um deilu-
mál ríkjanna. Breyti það engu
þótt brezka stjórnin hafi lýst
yfir, að þessi hafi ekki verið
tilgangur Morrisong með ræð-
gera innrás í Iran og hertaka
stöðina.
Acheson utanríkisráðherra
sagði bandarískum blaðamönn-
um í gær, að síðustu fréttir af
oliudeilunni væru „ískyggilegar
og óálitlegar“.
i'ískri herstöð.
Fréttaritai'i brezka blaðsins
,,Times“ í Tokyo skýrir frá því,
að skoðanakönnunin hafi leitt
í ljós, að „töluvert meira en
helmingur íbúanna sé andvígur
því að bandarískt herlið verði
um kyrrt í Japan eftir að frið-
unm.
Egyptar hafa krafizt þcss, að
úr gildj verði felldir samningar,
scm heimila Bretuin afnot her-
stöðva í Egyptalandi og hlut-
deild í stjórn Súdans ásamt
Egvptum. Hefur flogið fyrir, að
Egypta. 1 andsstjórn sé komin á
fremsta hlimn með að lýsa
á sitt eindremi samninga þessa
úr gildj fallna.
Þmsrmeim mát-
mæla misþyrm
ingn
Brezkir Verkamannaflokks-
þingmenn hafa mótmælt með
ferð Bandaríkjamanna í Austur
ríki á brezkum unglingum, sem
voru á leið á æskulýðsmótið í
Berlín. Þingmaðurinn S. O.
Davics komst svo að orði, að
hann áliti aðfarir bandarísku
hernámsyfirvaldanna „gefa lítið
eftir vissum bandarískum
gangsteraðferðum“. A.W. Benn,
þingmaður frá Bristol, hefur
krafið utanríkisráðuneytið
sagna um líðan stúlku úr kjör-
dæmi hans, sem liggur rúmföst
í Innsbrúck vegna meiðsla sem
hún fékk, þegar Bandaríkjaher-
maðuF var næstum búinn að
hrinda henni undir járnbrautar-
lest.
Samningur um
kjarnorkukafbát
Bandaríska flotastjórnin til-
kynnti í gær, að hún hefði gcrt
samning við skipasmíðastöð um
að byggja skrokk á kafbát, sem
knýja á með kjarnorku. Til-
kynnt var í fyrra, að verið
væri að gera tilraunir í Banda
ríkjunum til að smíða kjarn-
orkustöð, sem hægt væri að
nota í kafbát.
Acheson utanríkisráðherra
skýrði blaðamönnum frá því í
gær, að 13 af 50 ríkjum, sem
Bandaríkjastjórn bauð á friðar-
ráðstefnu við Japan í San Fran-
cisco 4. september, hefðu ekki
enn svarað boðinu .'{6- ?***
arsamningur hefur verið gerð-
ur og að herstöðvar verði seld-
ar Bandaríkjunum á leigu“.
Fréttarit.arinn skýrir enn-
fremur frá því. að ejnungis átta
af hverju hundraði þeirra, sem
spurðir voru, séu ánægðir me'ð
uppkast það að friðarsamningi
við Japan, sem John Foster
Dulles liefur samið í umboði
Bandaríkjastjórnar. Hann lýkur
skeyti sinu á þessa leið: „Það
hefur komið skýrar í Ijós síð-
ustu vikurnar, að fjöldi Japana
er andvígur þessum svokallaða
„sáttasamriingi" og að þeir kom
ast meira og meira á þá skoðun,
að andstaða Rússa gegn Banda
ríkjamönnum sé það eina, sem
bjargföst trú þeirra á hlutleysi
geti byggt vonir á“.
Vesturveldasamiiingur.
Brezka blaðið „Manchester
Guardian“ lætur í 1 jós áhyggjnr
yfir, að öil ríki í Asíu kunni að
hafna uppkasti Bandaríkja-
stjórnar að friðarsamningi við
Framhald á 7. síðu.
Sovétríkin.
IlstffidaríkJaiiiegBsi b*íiíi'ss enn
gridin vifl Maiesi&sigf
Bandarískar flugvélar hafa enn einu sinni rofiö gríö-
in, sem sett voru er vopnahlésviöræðumar í Kóreu hól'-
hika við að láta brezkt lið
Egypskca sffórnin segir samn-
inga við Brefa úfiiokaða
Eg-ypzka sijórnin ítrekaöi í gær yfirlýsingu sína um
aö ekki þýddi aö reyna frekari samninga um deilumál
Egyptalands og Bretlands.
Meirihluti Japana andvía-
ur handarískri hersetu
Skoðanakcnnun sýnir, aS einungis átta af kunáraSi
eru ánægðir með uppkasi Dull.es að friðarsamningi
4'
Skoöanakörmun, sem japanslca borgarablaöiö
,.Jomiuri“ hefur látiö framkvæma, sýnir aó meirihluti
Japana er andvigur því aö Japan verói gert aó banda-