Þjóðviljinn - 12.09.1951, Blaðsíða 4

4 — ÞJÓÐVILJINN — Miðvikudagur 12. september 1951
IMÓÐVILIINN
Otgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósialistaflokkurinn.
Kitstjórar: Magnús Kjartansson, SlgurSur GuBmundsson (áb.)
Fréttaritstjórl: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafseon, GuBm. Vlgfússon.
Auglýsingastjórl: Jónsteinn Haraldsson.
Kltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmlðja: Skólavörðustíg
19. — Simi 7500 (þrjár línur).
Askriítarverð kr. 16 á mánuði. — LausasöluverB 75 aur. elnt.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
--------------------------------------------------^
„GóSgerðastarfsemi“ utanríkis-
ráðherrans
Það er vafamál hvort marsjallblöðin hafa nokkru
sinni gripið til jafn fáránlegra blekkinga í vanmáttugum
varnartilraunum sínum fyrir það skemmdarstarf, sem
Bjarni Benediktsson hefur unnið í markaðsmálunum á
síðastliðnum fjórum árum, eins og í skrifunum undan-
larna daga um hækkun kolaverðsins og kolakaupin frá
Póllandi. Þegar ríkisstjórnin er staðin að því að halda
daglega áfram að bæta sín fyrri heimsmet í dýrtíðar-
aukningu, ekki aðeins hvaö kolaverðið snertir, heldur og
Verðlag á velflestum nauðsynjavörum landsmanna,
grípa marsjallblöðin til þess veika hálmstrás að reyna að
varpa sökinni af kolahækkuninni á Pólverja og lofsyngja
jafnframt Bjarna Ben. fyrir þá „góðgerðastarfsemi“ sem
hann reki með því að taka þessa dýru vöru upp í ís-
lenzkar afurðir, af einskærum áhuga fyrir því að halda
uppi viðskiptum við þjóðir austan ,,járntjalds“!
'í gær var hér í blaöinu sýnt greinilega fram á hve
fráleitt er að ætla að halda þessari kenningu að nokkr-
um manni, sem hefur minnsta snefil af þekkingu á við-
í’.kiptamálum. Að maður nú ekki tali um hve líklegur
Bjarni Benediktsson, hundflatasti leppur bandarísks auð-
valds á íslandi, er til þess að kaupa kol eða aðra fram-
leiðslu alþýðulýðvelda Austur-Evrópu til þess eins að
viðhalda viðskiptum, sem hann hefur lagt sig allan fram
við að eyðileggja áriun saman og tekizt að verulegu
leyti, til stórkostlegs tjóns fyrir íslenzka útflutnings-
framleiöslu. Sýnt var meö rökum fram á að kol eru nú
ein allra eftirsóttasta og torfengnasta vara sem um get-
ur á heimsmarkgðinum.
Eitt stjórnarblaðið, Tíminn, skýrir einnig í gær frá
því hvernig þessum málum er nú raunverulega háttað.
Er fróðlegt að bera þá frásögn saman við skríf íhalds-
blaðanna og Alþýöublaðsins um ,,góðgerðastarfsemi“
Bjarna Ben. í viðskiptunum við Pólverja. Tíminn segir
orðrétt um kolaskortinn í Vestur-Evrópu:
„Síðan styrjöldinni lauk hefur kolaskorturinn verið
eitt mesta vandamál Evrópu. Þetta hefur valdið fram-
leiðslunni þar miklum erfiðleikum, þar sem hún hefur
meira og minna byggzt á kolanotkun.
Útlit er nú fyrir að Vestur-Evrópa komi til með að
horfast í augu við meiri kolaskort á komandi vetri en
nokkru sinni fyrr. Áætlað hefur verið, að seinasta árs-
fjórðung þessa árs vanti Vestur-Evrópu um 9 millj. smál.
tonna af kolum til þess að fullnægja venjulegri notkun.
Takist ekki að útvega þetta kolamagn að mestu leyti, get-
ur það valdið alvarlegri truflun í framleiðslunni.
í Bretlandi er kolaframleiðslan minni en fyr’r stríð-
ið og kolaútflutningurinn þaðan er nú ekki nema 1/6
af því, sem þá var...
í Vestur-Þýzkalandi er kolaframleiðslan 25% minni
en fyrir stríðið. ... í Frakklandi er kolaframleiðslan nú
svipuð og fyrir stríðið, en Frakkar framleiða hinsvegar
ekki nóg handa sjálfum sér. Vestur-Evrópa hefur und-
anfarið fengið mildð af kolum frá Póllandi, en sá inn-
flutningur getur stöðvdst þá og þegar, ef sambúðin
milli austurs og vesturs versnar. Vestur-Evrópa getur
íengið kol frá Bandaríkjunum, en skortur er á skipum
til flutninga. Ef fullnægja ætti þörfinni með innflutningi
frá Bandaríkjunum þyrfti að bæta við 500 Liberty-skip-
um (10 þús. smálesta skipum) til flutninganna. Slíkt er
ekki mögulegt fyrst um sinn. — Allar horfur eru á, að
flest Vestur-Evrópulöndin verði að taka upp meiri eða
minni kolaskömmtun í vetur, ef vandræðum á að verða
afstýrt“.
Með þessari greinargóðu lýsingu stjórnarblaðsins
T/mans á ástandi kolaframleiðslunnar í Evrópu er svo
skilmerkilega flctt ofan af lygum og blekkingum íhalds-
blaðanna og Alþ.bl. um pólsku kolakaupin að fleiri orða
er ekki þörf. En óneitanlega væri fróðlegt aö fá 'skýring-
ar þessara marsjallmálgagna á því, að það skuli kosta
300 kr. á tonn að flytja kolin hingaö. frá Póllandi og
dreifa þeim til reykvískra notenda.

Gallar togarasamning-
anna.
Sjómaður skrifar: „Einn af
mörgum göllum núgildandi
samninga okkar togarasjó-
manna, sem landkrabbamir í
stjórn Sjómannafélags Reykja-
víkur neyddu upp á okkur í
fyrra, er að ekkert ákvæði er kynimakki sínu við útgerðar-
í þeim um aflaverðlaun af menn’ Miki11 hluti af orku okk’
er um borö.? ar sjcmanna fór í baráttu við
Víti til að varast.
Þegar við togarasjómenn und
irbúum nú uppsögn togarasamn
inganna getum við byggt á dýr-
keyptri reynslu frá síðustu
samningum. Þá tókst landherr-
um Sjómannafélagsstjórnarinn-
ar, að hindra fullan sigur með
mjöli, sem unnið
í skipunum. Þetta gat í samn-
ingana hefur m.a. gert það að
verkum, að við höfum borið
langt um minna úr býtum en
ella mundi, þegar nýju togar-
arnir hafa fiskað á fjarlægum
miðum. Er veiðiferð b.v. Jóns
Baldvinssonar, sem Þjóðviljinn
gerði að umtalsefni fyrir
nokkru, skýrasta dæmið um
þetta.
Biskviskoðandinn
þrætti.
Þegar Þjóðviljinn benti rétti-
lega á þessa staðreynd brást
hinn sjálfskipaði málsvari sjó-
mannafélagsstjórnarinnar, bisk-
vískoðandinn Sæmundur Elías
Ólafsson, við hinn versti og
ruddi úr sér óþverraskömmum
í Alþýðublaðinu. Þrætti biskví-
skoðandinn algjörlega fyrir
það, að samningarnir væru jafn
illa úr garði gerðir og Þjóðvilj-
inn hafði haldið fram. Hér
væri aðeins um ranga túlkun
útgerðarmanna á samningunum
að ræða, sem væru hinir full-
komnustu frá hendi hinna
þrautreyndu forustumanna Sjó
mannafélagsins. Um þetta
sagði biskvískoðandinn orðrétt:
„Þá er það mjölframleiðslan
um borð í nýju togurunum. í
samningunum er gert ráð fyrir
því að aflaverðlaun séu greidd
af öllum afla, sem veiðist og
nýttur er“.
Samherjar rassskella
biskvískoðandann.
í sambandi við atkvæða-
greiðsluna sem nú er að hefjast
um uppsögn togarasaminganna
hefur stjórn Sjómannafélagsins
sent frá sér bréf til togara-
sjómanna þar sem rakin eru
tildrögin til atkvæðagreiðslunn
ar. Segir þar m.a.: „Þá er og
það, að samningamir eru
okkar eigin „forustu", sem all-
an tímann var reiðubúin til upp
gjafar og þröngvaði í lok deil-
unnar upp á okkur samningi
sem enginn sjómaður var á-
nægður með. Ég efast um að
nokkur starfsstétt vinnandi
manna hafi fyrr eða síðar
þurft að heyja kaupgjaldsbar-
áttu við svipaðar aðstæður.
Þetta er ástæðan til þess að
við náðum ekki fram 12 stunda
hvíld á öllum veiðum og að
aflaverðlaun af mjölinu voru
ekki tryggð o.s.frv. Ég efast
ekki um að reyfit verður að
leika sama leikinn næst, en‘
vissulega ætti hann að verða
örðugri en síðast, því nú get-
um við byggt á reynslunni sem
þá fékkst, þótt hún hafi orðið
olckur býsna dýr. — Sjómaður.
★
Eimskip
Brúarfoss kom til Antwerpen
11. þm.; fer þaðan til Rvíkur.
Dettifoss fór frá Akureyri í gær
til Hjalteyrar, Óiafsfjarðar og
Sig-lufjarðar. Goðafoss fór frá
Rotterdam í gær til Gautaborg-
ar og- Reykjavíkur. Guilfoss fór
frá Leith 10. þm. til Reykjavhcur.
Lagarfoss fór frá Rvík 8. þm. til
New York. /Selfoss er i Rvík.
Tröllafoss fór frá Halifax 10. þm.
til Rvíkur.
Ríkisskip
Hek’a er á Austfjörðum á suð-
urleið. Esja fer frá Rvík í kvöld
vestur um land í hringferð. Herðu-
breið er á Austfjörðum á norður-
leið. Skjaldbreið fór frá Rvík i
gærkv. til Húnaflóa. Þyrill er á
leið' til Norðurlandsins.
Skipadeiid SIS
Hvassafell fór frá Stettin 9. þm.
áleiðis til Isafjarðar. Arna.rfell
hvergi nærri svo skýrt orðaðir iestar saltfisk á Eyjafjarðarhöfn-
í öllum greinum, sem æskilegt um-
væri, og er þess varia að vænta,
þar sem þeir eru raunverulega
sú sáttatillaga er samþykkt
var, enda hefur við framkvæmd
þeirra orðið verulegur ágrein-
ingur um ainstök at.riði, er
ekki hefur náðst samkomulag
um, hverni^ skilja beri, svo
vantar og í samningana ákvæði
varðandi aflaverðlaun, t. d. af
mjöli, sem unnið er um borð
o. fl.“ -— Þannig hrekja sjálfir
samherjar biskvískoðandans
staðleysur hans og þvætting
um fullkomleika þeirra nauð-
ungarsamninga, sem hann átti
meginþátt í að þröngva upp á
okkur sjómenn í deilunni í
fyrra. Er Sæmundur vel að
þessari flengingu kominn og
ætti hún að verða honum á-
Nýlega voru
gefiri saman í
. hjónaband af
séra Þorsteini
Björnssyni ung-
frú Kristín J.
Guðbjartsdóttir, Grenimel 26 og
Guðmundur B. -Guðmundsson,
Laufásveg 50. Heimili þeirra verð-
ur að Grenimel 26. —
Nýlega hafa opin-
berað trúlofun sína
ungfrú Indíana
Jónasdóttir, frá
Suðureyri í Súg-
<■ andafirði og Magn-
ús Gunnarsson (Gunnars Magnúss
rithöfundar). — Nýlega opinber-
uðu trúlofun sina ungfrú Elísa-
bet M. Víglundsdóttir, Laugaveg
84 og Sigurður H. Guðmundsson,
Stýrimannastíg 10. — S. 1. föstu-
dag opinberuðu trúlofun slna
Viktoria Kolbeinsdóttir, Sóleyjar-
götu 21 og Jóhannes Markússon,
f’.ugstjóri, Mjóstræti 2. — Nýlega
hafa opinberað trúlofun sína ung-
frú Steinunn Eyjólfsdóttir og
Gunnar Gunnarsson, bóndi á Sel-
fossi.
A31t um íþróttir.
Ágústhefti er kom
ið út. Efni: Hvern-
ig lyktar tugþraut-
arkeppni næstu
G’ympíuleika?
Tugþrautareinvígið. Reykjavikur-
meistaramótið og þátttaka amer-
ísku íþróttamannanna. Frændur
vorir sögðu. Leikur Válerengen
olli vonbrigðum. Frjálsíþróttamót
Austurlands. Islenzkir íþróttamenn
XI. (Hörður Felixsson). 25. meist-
aramót Islands í frjálsíþróttum.
10. drengjameistaramót Islands.
Ársþing Frjálsíþróttasambands Is-
iands. Evrópuárangurinn 1951.
Ennfremur eru i heftinu myndir
frá tugþrautareinvíginu, skrá yf-
ir frjálsíþróttamet í Rúmeníu o.f?.
— Bergmál, septemberheftið 1951,
er komið út. Efni: Söng- og dans-
textar, Manuela, smásaga. Að
lesa í lófa. Pétur og Páll, smá-
saga. Heilabrot, Paducha, smá-
saga. Flýgur fiskisaga, smásaga.
Gaman og alvara. Anna beitir
brögðum, smásaga. Töfrafiðlan,
smásaga. John Agar. Sigui-vegar-
arnir, smásaga. Hvers vegna gift>
ast sumar konur ekki? Spurning-
ar og svör. Þjófurinn, sniásaga.
Johnson, landvarnaráðh. Banda-
ríkjanna. læknisfrúin, framhalds-
saga. Krossgáta o. £!.
<■ Margir lesendur
Morgunbíaðsins hafa
veitt því athygli að
hinar föstu rógkiaus-
ur á 4. síSu blaðs-
ins l>\irfu jafnskjótt og Bjarni
leppur Benediktsson tók sér far
vestur um haf með Lagarfossi á
fund sinna bandarísku yfirboð-
ara. Sennilega er Bjarni elni ut-
anrikisráðherra veraldarinnar sem
leggur svipaðar ritsmíðar og þess-
ar fyrir sig. En væri nú ekki ráð
fyrir Moggann að reyna aö halda
framleiðslunni áframl þótt í
smærri stli væri, til þess að op-
inbera ekki um of skömm og
niðuriægingu ráðlierrans?
Frá Slysavarnaféiaginu. Myndir
úr skemmtiferð kvennadeilda
Slysavárnafélagsins í Reykjavlk
og Hafnarfirði eru komnar og
óskast sóttar í skrifstofu félags-
ins í dag og á morgun milli kl.
4 og 6.
Septembersýningin í Listamanna-
skálanum, er opin dagl. kl. 10—22.
KRON opnaði í gær nýja brauða-
og kökuútsölu á Vitastig 10.
Loftleiöir
1 dag verður flogið til Vest-
m.eyja, Isafj., Akureyrar, Siglufjarð
ar, Sauðárkróks og Kefíavíkur (2
ferðir). Á morgun er áætlað að
fljúga til Vestmannaeyja (2 ferð-
ir), Isafjarðar, Akureyrar og
ICeflavíkur (2 ferðir). Frá Vest-
mannaeyjum verður f’ogið’ til
Hellu,
8 00-900 Morgun- GENGISSkrANTNG.
utvarp. 10,10 Veð-
urfregnir, 12,10 til
13,15 Hádegisútv.
15,30 Miðdegisútv.
16,25 Veðurfregnir.
Tónleikar: Óperulög (pl.)
Auglýsingar. 20,00 Fréttir.
Útvarpssagan: „Upp við
eftir Þorgils Gjai’anda; X.
19.30
19,45
20.30
Fossa’
1 f
1 $ USA
100 danskar kr.
100 norskar kr.
100 sænskar kr.
100 finnsk mörk
100' belsk. franlcar
1000 fr. frankar
100 svissn.fr.
100 tékkn. kr.
100 gyllini
kr. 45.70
kr. 16.32
kr. 236,30
kr. 228.50
kr. 315.50
kr. 7.00
kr. 32.67
kr 46.63
kr. 373.70
kr. 32.64
kr. 429.90
(Helgi Hjörvar). 21,00 Einsöngur:
Guðmundur Jónsson syngur lög
eftir Skúla Halidórsson. 21,20 Er-
indi: Fótgangandi um fjöll og
byggð: Bárðardalurinn (Þorbjörg
minning um að halda sig eftir- Árnadóttir magister). 21,45 Tón- sundi 3.. Opið þriðjudaga 3,15—4 og
leiðis ein^öngll að kexinu sinil lcikar: Melacrino strengjasveitin fimmtudaga 1,30—2,30.
, -, leikur
en sletta ser minna fram í mai-
efni sjómanna hér eftir.
Ungbarnavernd Líknar Tempiara
(p'.) 22,00 Fréttir og veð-
urfregnir. 22,10 Danslög (pl.) til Næturlæknir er í læknavarðstof-
kl. 22,30. unni. — Sími 5030.