Þjóðviljinn - 10.01.1952, Blaðsíða 1

Mossadegh mótmælir
Mossadegh, forsætisráðherra
Irans, sendi Bretum í gær opin
ber- mótmælaorðsendingu
vegua vaxandi brezkrar undir-
róðurs- og íhlutunarstarfsemi í
landinu.
Fimmtudagur 10. janúar 1952 — 17. árgangur — 7. tölublað
Alþjóðaráðstefna um efna
hagsmál í Moskvu í vor
Aaðfj
viðskipti
aEþjéða viðskipti og einkom aukin
landa sósíalisma og kapítalisma
3,—10. apríl verður haldin í Moskvu alþjóðaráðstefna
um efnahagsmál. Aöalverkefni hennar verða að ræða
leiðir til aö auka milliríkjaviðskipti og einkanlega aukin
viðskipti milli landa sósíalismans og kapítalismans.
Ráðstefna þessi hefur verið undirbúin lengi og vand-
lega og hefur vakið miklinn áhuga um allan heim.
Hafa ýmsir valdamiklir atvinnurekendur og framleið-
endur auðvaldslandanna þsgar tilkynnt þátttöku sína.
Barizt á Súes-
Hugmyndin um efnahagsráð-
stefnu þessa kom fyrst fram
Vilja ekki ræða
Koreiimálin
I gær kom til atkvæða í
stjórniöálanefnd SÞ tillaga
Vishinskís um að Öryggisráðið
komi tafarlaust saman til að
ræða viðsjár í heiminum og
fyrst og fremst vopnahlésvið-
ræðurnar í Kóreu. Vesturveld-
in og Brasilía fluttu breytingar
tillögu þess efnis að Öryggis-
ráðið skyldi ekki ræða vopna-
hlésmálin og skyldi ekki kalláð
saman tafarlaust, heldur þeg-
ar ástæða þætti til að ætla að
érangur næðist. Var breytingar
tillaga þessi samþykkt og til-
laga Vishinskís þannig breytt.
Sprengja sprakk í gær í Sai-
gon í Indókína í nánd við
bandaríska sendiráðið og segj-
ast Frakkar hafa tekið tvo af
sprengjumönnunurn fasta.
Vísir segir í gær að það sé
„nöldur framtaksleysisins" að
ivilja ekki leyfa Vilhjálmi Þór
'að byggja verksmiðju til fram-
íleiðslu á ammoniumnítrati í
i miðri Reykjavík og nota
■ Reykjavíkurhöfn til hömlu-
; laussrar útsklpunar á sprengi-
| efninu.
I Aðstandendur Vísis eru beðn-
! ir að lesa með gát frásögn
! bandariska blaðsins Time, sem
! birt var á þriðju síðu Þjóðvilj-
■ ans í gær, og virða fyrir sér
i myndir þær sem frásögninni
; fylgja. Það er rétt að Þjóð-
;viljinn biðst undan þvi „fram-
! taki“ að slík örlög verði leidd
!yfir Xslendinga og höfuðborg
1 þeirra. Þjóðviljinn biðst undan<
!því „framtaki" að hér geti
i farið eins og i Texas City, þar
i sem hundruð fórust, þúsundir
;særðust og heil borg var lögðjj
rúst. Og Þjóðviljinn mun
| halda áfram því „nöldri fram-
! taksleysisins" að krefjast þess
!að „framtaksmaðurinn" Vil-í
Ihjálmur Þór og aðstandendur
!hans framleiði í staðinn á-
■ burð sem ekki leiðir hættu
■ tortimingarinnar yfir höfuð-
; borgina. •
Það er vissulega sérstæð
Jtegund af „framtaki" sem Vis-
!!; ir ber fyrir brjósti.
l!
á öðru þingi heimsfriðarhreyf-
ingarinnar. Undirbúningsnefnd
var síðan kosin á fundi heims-
friðarráðsins í Helsinki og
voru henni fengnar frjálsar
hendur um framkvæmdir. Jafn-
framt var ákveðið að þátttaka
skyldi ekki bundin við heims-
friðarhreyfinguna, heldur
skyldj ráðstefnan skipulögð á
sem breiðustum grundvelli og
Framh. á 7. síðu
Skemmdarverk
■Otv
framleiðsluna
Á fundi sameinaðs þings í
gær felldu stjómarflokkarnir
og AB-menn tillögu frá Áka
Jakobssyni og Steingrími Að-
alsteinssyni, um að trjrggja
tunnuverksmiðjunum á Akur-
eyri og Siglufirði nægilegt efni
í tunnuframleiðslu sem svarar
til ársnotkunar hér á landi og
um að bæta vélakost Akureyr-
arverksmiðjunnar.
Var tillaga Jónasar Rafnar
um rekstur tunnuverksmiðj-
unnar samþykkt samhljóða
með smábreytingu frá alls-
herjarnefnd.
I gær kom til hörðustu og
skipulegustu árásar sem egypzk
ar frelsissveitir hafa gert á
Breta á Súessvæðinu. Gerðu
Egyptar árás á þrjár brezkar
herflutningalestir nokkuð frá
Ismailia og í bardaganum
féllu brezkur liðsforingi og her-
maður, en einn særðist alvar-
lega að sögn brezka útvarpsins.
Allmikið brezkt lið var sent á
vettvang til að hreinsa svæðið,
en ekki tókst að handsama
nema fimm Egypta.
2000 verkamenn gerðu klukku
stundar verkfall í Port Said í
gær vegna ósamkomulags
kjaramál.
um
Tvöfölduð herveeðing, hœrri
skattar, minni neyzluvörur
Truman hógværari í garð Sovétríkjanna en áður
Ttuman hélt hina árlegu yfirlitsræðu sína um aö-
stöðu Bandaríkjanna í gær og boðaði þar að hervæöing-
in yrði tvöfölduð á næsta ári, skattar hækkaðir, en fram-
boð á neyzluvörum myndi óhjákvæmilega dragast sam-
an.
Ræða þessi mótaðist af mildara orðbragði í garð Sovét-
ríkjanna en tíðkast hefur í ræðum Trumans undanfarin
ár.
Að öðru leyti kom fram í
ræðu Trumans óbreytt stefna
í alþjóðamálum. Hann kvað
Bandaríkin enn myndu tvö-
falda hervæðingu sína, en hún
hefði verið þrefölduð á undan-
Stjórnarkreppa é
Belgíu
Forsætisráðherra Belga,
Pholien, sagði af sér í gær og
er ástæðan alvariégir erfiðleik-
ar í efnahagsmálum. Pholien,
sem er forustumaður kristi-
lega sósíalistaflokksins, hefur
verið forsætisráðherra síðan í
ágúst 1950. Könungur var enn
að hugleiða málið í gærkvöld.
Takmarkaé saiBikaiiuilag lifá
ChurcMll ©g Trufttaii
Opinber tilkynning var gefin út í gær um viðræður þeirra
Churchills og Trumans og er Ijóst af henni að samkomulag
hefur verið takmarkað.
I tilkynningunnj er sagt að
umræðurnar hafi farið fram í
bróðurþeli og kærleika, en engu
að síður héldu báðir aðilar
fast við afstöðu sína til Kína,
Churchill heldur fast við við-
urkenningu Breta á kínversku
alþýðustjórninni, en Truman
neitar enn að viðurkenna hana.
Báðir aðilar halda fast við
I riffla sína, en samkomulág
I fyrrakvöld slitnaði dráttartaugin milli Flying Enterprise og
Turmoil og rak skip Carlsens í allan gærdag í vondu veðri. 1
gærkvöld var spáð hvassviðri á svæðinu þar sem skipið er og
hefur verið gengið frá ráðstöfunum til þess að Carlsen og fé-
lagi hans kasti sér fyrir borð ef á þarf að halda.
Flying Enterprise var í gær
um 40 km. undan Bretlands-
ströndum og var halli skipsins
yfir 80 gráður í gær. Flaut
sjór upp á mitt efsta þilfar
og gaf svo yfir að erfitt var
að vera á þilfari. Hafði Carl-
sen og félaga hans, stýrimann
af Turmoil, næstum tekið út
í gærmorgun, og sáust þeir
ekki á þilfari eftir það. Um
skeið svaraði Carlsen ekki
skeytasendingum vegna þess
að úr hans hafði biotnað og
vissi hann ekki hvað timanum
leið, en þegar hann svaraði á
ný skýrði hann frá því að þeir
félagarnir væru nú að þurrka
klæði sín yfir kertaljósi.
1 gær var gengið frá því
hvernig haga skyldi málum
ef sýnt þykir að Flying Ent-
erprise sökkvi. Eiga þeir Carl-
sen þá að skjóta flugeldum, en
varpa sér síðan í sjóinn. Þeir
hafa þegar klætt sig í björg-
unarvestin. Þó er talið líklegt
að skipið haldist á floti sólar-
hring enn, en taug verður ekki
hægt að koma í það fyrr en í
morgun.
I gærkvöld var send út veð-
urspá um alvarlegt hvassviðri
á þessum sló’ðum.
varð uin að nýjar rifflategund-
ir skyldu ekki framleiddar
nema í tilraunaskýni meðan
viðræður um samræmingu færu
fram. Ekkert samko’mulag náð-
ist heldur um hernaðarlega
yfirstjórn A-bandalagsherj-
anna.
Enn segir í tilkynningunni
að báðir muni styðja af alefli
stofnun Evrópuhers, sem
Þýzkaland sé aðilj að, að
Bandaríkin fái að haida afnot-
um af herbækistöðvum sínum
í Bretlandi en megi ekki nota
þær ef til átaka kemur nema
með gagnkvæmu samkomulagi.
Þá scgjast báðir vera sam-
mála um stefnuna í Miðasíu og
láta í ljós óskir um að aðgerð-
ir Alþjóðabankans muni leysa
olíudeiluna. Og cnn segir að
góður árangur hafi náðst í við-
ræðunum um stálþörf Breta og
skort Bandaríkjanna á alumíní
um og tini.
Churchill fór til New York í
gær áleiðis til Kanada, en kcjn-
ur aftur til Washington í
næstu viku og mun þá ávarpa
báðar deildir þingsins.
förnu ári og væri nú hálf
fjórða milljón manna undir
vopnum.
Sérstök áherzla jtöí lögð á
áframhaldandi hervæðingu
Vesturevrópu og aðstoð til
þess.
Framlög til áróðurs yrðu
enn aukin, sérstaklega til út-
varpsstöðvarinnar Voice of
America.
Áfram skyldi barizt í Kóreu
þar til vopnahlésskilmálar
næðust sem Bandarikin teldu
viðunandi.
Truman kvað Sovétríkin
hafa mikla yfirburði hvað flug-
vélaframleiðslu snerti, og j'rðu
því Bandaríkin að stórauka
flugflota sinn. Einnig væri vit-
að að kjarnorkurannsóknum
Sovétríkjanna fleygði nú frani
og yrðu Bandaríkin að vera vel
viðbúin á því sviði.
Innanlands kvað Truman ó-
hjákvæmilegt að liækka skatta
og auk þess myndi framboð á
nej’zluvörum óhjákvæmilega
minnka vegna hervæðingarinn-
ar. Þó yrði ekkj eins mikill
skortur á þeim og á styrjald-
arárunum. Með tilliti til næstu
kosninga ræddj Truman um
nýja heilsugæzlulöggjöf og lög-
gjöf til verndar svertingjum,
og kvað brýna nauðsyn á nýrri
löggjöf til að hefta frekari
verðbólgu.
Vopnahléstillaga
felld
Norðmenn fluttu í gær nýja
vopnahléstillögu, sem mjög
gekk til móts við tillögur
Bandaríkjanna að því undan-
skildu að gert er ráð fyrir
viðgerð og nýbyggingu flug-
valla. Bandaríkin neituðu að
fallast á tillöguna. Flugvallar-
málin eru nú eina meiri háttar
ágreiningsatriðið í viðræðun-
um.
Alviimuleysi mórai'anna:
30-35 hafa alvinnu aí 150
Allar iðnstéttir búa nú við hið mesta atvinnuleysi.
Gott dæmi um það eru múrararnir.
I Múrarafélagi Keykjavíkur eru 150 manns — af
þeim hafa nú atvinnu eða einhverja vinnu, 30 til 35
mer.n.
Blöndnð nefnd
semji kosningalög
Grothewohl, forsætisráðherra
þýzka lýðveldisins, lagði í gær
fyrir þingið tillögu um undir-
búning alþýzkra kosninga. Sam
kvæmt henni skal 10 manna
nefnd falið að semja sameig-
inleg kosningalög fyrir allt
landið, 5 mönnum frá hvorum
Iandshluta. Lýsti Grothewohl
yfir því að þýzka lýðveldið
neitaði að viðurkenna eftirlits-
nefnd þá sem SÞ kusu og ís-
land á fulltrúa í (!) ; ltosning-
arnar ættu áð vera algert inn-
anlandsmál Þjóðverja. Skoraði
hann á Bonnþingið að kjósa
fimm menn í kosningalaganefnd
ina.