Þjóðviljinn - 24.05.1952, Blaðsíða 5

4)
ÞJÖÐVILJINN — Laugardagur 24. maí 1952
Laugardagur 24. maí 1952----ÞJÓÐVILJINN — (5
lllÓÐVIUINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Kitstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólayörðustíg
19. — Sími 7500 (3 linur).
Askrlftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 18
annarstaðar á iandinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h..f.
........... ...............'
Ætla amerísku brennuvargarnir nú
að tendra nýtt ófriðarbál?
Allur hinn siðaði heimur, allur sá hluti mannkynsins, sem
ekki hefur verið viti firrtur af áróðri hins feiga ameríska auð-
valds, horfir með hryllingi og skelfingu á þær aðfarir, sem
ameríska auðvaldið nú beitir til þess að brjóta undir sig frjáls-
ar þjóðir, sem nú leita frelsis og farsældar eins og ameríska
þjóðin gerði, er hún hóf byltingu sína gegn ensku auðvaldi.
Heimurinn hrökk við í ágúst 1945, er amerískir múgmorð-
ingjar drápu fleiri menn en alla Islendinga með einni sprengju.
Þarmeð gerði hið siðlausa ameríska auðvald fjöldamorð á kon-
nm og börnum að höfuðatriði í sinni styrjöld.
Síðan hefur iþessi tækn; múgmorðsins verið einkenni hins
ameríska auðvalds.
Napalm-sprengjurnar, — benzínsprengjurnar, sem kveikja í
mönnum og brenna þá lifandi, — hefur verið eitt höfuðvopn
hinna amerísku múgmorðingja í Kóreu. Fyrst ráðast þessir
amerísku ræningjar á land, sem þeir vilja leggja undir sig, —
og síðan myrða þeir með grimmilegustu drápstækjum yfir þrjár
milljónir kvenna, barna og vopnlausra karlmanna. Það þótti
fyrr á tímum ámælisvert, er hin kaþólska kirkja brenndi menn
lifandi fyrir skoðanir þeirra, og galdrabrennur þýkja jafnvel
enn blettur á íslenzkri þjóð. En þegar amerísku herforingjarnir
láta brenna til bana á einu ári fleira fólk en kaþólsk kirkja
gerði í allri sinni sögu, þá falla íslenzkir ameríkudindlar eins
cg „Tíminn“ í stafi af hrifningu og hrópa: sjá napalm-sprengj-
urnar, það eru „vopn lýðræðisins“.
Þegar þessir amerísku múgmorðingjar taka líka að beita
sýklasprengjum, kemur ofurlítið á aðdáenduma. Þeir þora ekki
að kannast við það strax að kólerubakteríur séu líka „vopn
lýðræðislhs“., Þeír þykjast hafa forhert hug og hja'rta fylgj-
enda sinna nóg til þess að þeir álíti sjálfsagt að brenna sak-
lausa menn lifandi, en þeir eru ekki vissir um að forherðingin
r.ái líka til þess að útrýma konum og börnum með sýklum.
Nú virðast amerísku auðmennirnir vera búnir að æfa múg-
morðstæki sín það vel á Kóreubúum, að óhætt sé að fara að
reyna. hana í Evrópu. Þessvegna hyggst nú ameríska auðvald-
ið að kveikja ófriðarbál í Þýzkalandi.
■ Fyrir 7 árum síðan voru Bandaríkin með í því að gera vopna-
hléssamnihg um afvopnun þess þýzka hers, sem rauði herinn
hafði sigrað. Nú hefur ameríska auðvaldið endurreist auðvald
og fasisma bæði í Þýzkalandi og Japan og ætlar nú að rjúfa
endanlega vopnahléssamninginn með endurvopnun nazista og
endurreisn hervalds í Þýzkalandi. '
Brennuvörgunum í VVashington er Ijóst hvað þeir eru að
gera. Múgmorð er orðið aðalatvinnuvegur Bandaríkjanna. Án
liergagnaframleiðslu skellur kreppan yfir þjóðfélag þeirra.
En auðváld Vestur-Evrópu hefur verið hikandi við að tendra
óíriðarbál í Þýzkalandi.
Enska auðvaldið hefur átt nóg með að reyna að bæla niður
frelsistríð Malaja. Þeim gengur vart betur viðureignin við
hraustar frelsisihetjur frumskóganna þar, en bændur Banda-
rikjanna 1776. Þó eru aðfarir Englendinga villimannlegri nú. Að
svelta heil héruð, brenna heila bæi til ösku, setja rafmagnsgirð-
ingar um þorpin — ekkert hjálpar. Þótt milljón sterlingspunda
séú sett til höfuðs foringja Kommúnistaflokks Malajalands,
fæst enginn til að svíkja hann í hendur Bretum. „Hið brezka
gull skal fúna fyr en frelsisþrá sé börð á dyr.“
Franska auðvaldið er hikandi við að tendra ófriðarbál í
Þýzkalandi. Utanríkismálanefnd franska þingsins mótmælir því
að stjórnin beygi sig fyrir boðum Bandaríkjanna án þess að
spyrja þingið. Franska auðvaldið er hrætt. Það logar á öllum
endum nýlenduríkis þess. Mikill hluti franska hersins er í
lndó-Kína — og beitir þar sömu aðferðum og nazistar áður í
Frakklandi til að bæla niður frelsishreyfingu landsbúa — og
taþa í sífellu. Og í Tunis brennur frelsiskyndillinn svo bjart,
að jafnvel steinblindir amerískir sjórnmálamenn sjá það og
vara Frakka við.
En að Þýzkalandi snýr ameríska auðvaldið blinda auganu.
Þar ætlar.það að kveikja í með samningum við Adenauer um
að rjúfa vopnahléssamninginn frá 1945.
Svo eru druslurnar úr íslenzka utanríkisráðuneytinu, eins og
Kristján Albertson, notaðar til þess að hlaða bálköstinn og
Bjarni Benediktsson óskar að fá að vera með til að kveikja í.
Svona djúpt eru valdhafarnir að sökkva vorri þjóð, — þeirri
þjóð, sem vegna sögu sinnar og friðarerfðar var kjörin til að
bera súttarorð á milli mannaoaa.
Mataræði
FISKSALI EINN gaf mér HÉR
nokkra skýringu á því, hvers- nóg
vegna fiskur er oft svo voncl-
ur í fiskbúðum Reykjavíkur.
Þegar togararnir veiða fyrir
1 FAXAFLÓA er víst
af smávöxnum krabba
af humarættinni, sem að
bragði gefur ekkert eftir hin-
um dýra humar, sem lifir
sunnar. Sagt er, að krabba
þessum sé að mestu fleygt,
þegar hann veiðist. — Margt
fleira kann að leynast i sjó,
sem er herramannsmatur, og
við eigum ekki annað eftir
en að læra að borða. — Sú
tíðin, að haframél þótti 20. maí.
sveitin í Prag leikur; Vaclav
Talich stjórnar). 21.35 Upplestur.
22.10 Danslög (pl.) til 24.00.
Rafmagnstakinörkunln
Nágrenni Reykjavíkur, umhverfi
El’iðaánna vestur að markálínu
frá Flugskálavegi við Viðeyjar-
sund, vestur að Hlíðarfæti og
þaðan til sjávar við Nauthólsvik
í Fossvogi. Laugarnes, meðfram
Kleppsvegi, Mosfellssveit og Kjal-
arnes, Árn,- og Rangárvallasýsiur.
. Hjónunum Sigx'ði
? / Guðmundsdóttur
—. og Gunnari Bsrn-
C' hard Guðjónssyni,
Langholtsveg 65,
fæddist 16 marka
sonur fimmtudaginn 22. maí.
Hjónunum Öldu Sigurjónsdóttur
og Tryggva Gíslasyni, Urðarstíg
14, fæddist sonur þriðjudaginn
var
ekki til aimars
skepnufóðars.
hæft en
svolítið hugmyndaflug.
★
innlendan markað eru stíurn-
ar oftast teknar úr. Sparar
þetta eitthvað vinnu og kostn
að, en afleiðingin verður sú
að fiskurinn er kraminn og
því sem næst óhæf verzlunar-
vara. Stíurnar eru líka tekn-
ar úr þegar veitt er í. gúanó.
Við fáum semsé gúanó-fisk á
diska okkar. Þessi mórail
stríðsáranna þarf að hverfa,
að allt sé fullgott í landann,
bara láta hann borga eins og Þaugardagur 24. maí
um 1. flokks varning sé að
ræða. — Þetta hefur þegar
breytzt í flestum greinum iðn-
VH) SEM búum við einhver
auðugustu fiskimið heims get-
um leyft okkur langtum
meiri lúxus í fiskmeti en soð-
inn þörsk. Það ' vántar bara Mæðrafélagskonur
A uppstigningar-
dag opinberuðu
trúlofun sína ung-
frú Laufey Þor-
steinsdóttir, frá
Akureyri, og Árni
Skúlason.
Konur í Mæðrafélaginu komið
að. sá í félagsgarðinn á morgun.
Farið verður frá Lækjartorgi kl.
1.15 í strætisvagni. — Nefndin
HeimilisriiJð, júni-
hefti, hefur þorizt.
Aða’efni þess er
að vanda þýddar
smásögur, einkum
eftir enska höf-
unda. Ennfremur er ein íslenzk
smásaga, Ljár nam við bein, eftir
(Rogatian- HalJa Teits, og kvæðið Manstu? -
us). 145. dagur ársins. — Skerpla eftir Reihhart Reinharts. Þá eru
byrjar. — Tungl í hásuðri kl. spumingar og svör Rvu Adams,
13.00. — Árdegisflóð kl. 5.30. — grein um George Peck, verðlaunat-
aðar. Okkur er ekki lengur ^egisflóð kt 17.52. - Lágfjara getraun þar sem 2500 krónur eru
,_K.H ,_j,,, 11.42 og 24.00. i boði, songlagatextar, dægradval-
ir eins og bridgeþraut, ennfrem-
BOdsskip ur gkrýtiur. Á forsíðu er göfug
Heklá átti að fara. frá Bergen inynd af Maj Zetterting.
í morgun til Haugasunds. Esja
fer frá Rvík á mánudagskvöid Messnr á morgun
boðið ónýti við fullu verði.
— Hvað við kemur mat-
vælum er ennþá litið. á okk-
ur sem óæðri verur eða
heimskar kýr sem hægt er að
mjólka.
★
austur um land í hringferð. —
Skjaldbreið er væntanleg til R-
víkur um hádegi í dag. Þyrill er
á Seyðisfirði. Oddur er í Vest-
mahnoeyjuni.
kl. 11). Séra.
son þrédikar.
Á ÞESSUM endemistímum um
matarútvegun. mætti athuga
möguleika á því að gera Sambandssklp
mataræði okkar fjölbreyttara Hvassafel! er í Rvík. Arnarfeíl
með því sem við höfum. — er á Akureyri. Jökulfell er á
Hér hefur t. d. engum dott- HornahrSi-
ið í hug að rækta ætissveppi. Hugfélaff lftlands
Það er þó mjög auðvelt og ó- j dag verður £logi5 tii Akur-
dýrt en sveppir eru hið mesta eyrar, Vestmannaeyja, B’önduóss,
lostæti. Ekki þurfa menn að Sauðárkróks,- Isafjarðar og Siglu-
raa aldir upp við þá til þess fjarðar. Á morgun til Akureyrar jíæturvarzta
að þeirn þyki þeir góðir. °S Vestmannaeyja.
Sveppir finnst flestum góðír
i fyrsta sinn. Mjog einfalt er
að matreiða þá og eru þeir
ýmist notaðir í súpur, sósur
með kjöti o. s. frv. Það ætti
einhver framtaksamur garð-
Laugarneskirkja.
Messa kl. 11 -ár-
degis. Sr. Magnús
Runólfsson prédik-
ar. — Fríkirkjan.
Méssað ki. 5 (ekki
Ragnar Benedikts-
— Nesprestakall.
Messa í' kape’lu' Háskóláns,’kL 2.'
Aðalsafnaðarfurtdur eftir messu.
Sr. Jón Thórarensen. — Hall-
grímsklrkja. Messa kl. 11. Sr.
Jakob Jónsson, Messa kl. 5. Sr.
Sigurjón Þ. Ámason.
í Reykjavíkuraþóteki.
Sími 1730.
Læknavarðstöfan Austurbæjarskól-
anum. Simi 5030. Kvöldvörður og
19.30 Tónleikar:
Samsörtgur (pl.)
20.30 Einsöngur: p"æturvör5ur.
Else Bremssyng-
ur CpU 20.45 Leik- Helgidagstæknir í dag er Jón Ei-
........ . rii,: „Förumaður- rikSSon, Ásvallagötu 28. Sími 7587.
yrkjumaður að reyna • að,- inn‘.‘. eftir Lady Gregory, í þýðingu
rækta sveppi. Ég hygg að Ól. Sveinssonar. Leikstj.: =£Ss=
flestar þjóðir Evrópu aðrir én Lárus' Pálsson. 21.10 Tónleikar Hafið þér gert yður ljóst, hvað
Islendingar nevti beirra í (PV): Slavneskir dansar eftir samdráttur. iðnaðarihs þýðir fyrir
neyti þeirra í
stórum stíl. — Þá er ýmis-
legt sem úr sjó kemur sem
við höfum aldrei lært að
skoða sem mannamat.
★
MENN Á miðjum aldri Of
þar yfir, muna kannske, þeg
ar hinn einkennilegi þjóC
flokkur Flandrarar kom:
hér, og þeir höfðu fyrii si
að tína gorkúlur og krækiin
úr fjörunni og éta. Jók þa
ekki svo lítið á furðu mann
á þessu undarlega fólki. E;
það eru víst ekki margir ser
hafa smakkað kryddaðan of
gufusoðinn krækling. Hnm
er ágætur, og fólk langt inn
í Frakklandi sem hefnr aldre
séð sjó neytir hans mikið. —
Þá er steiktur kúfiskur ekk'
amalegur og er yíða eftir-
sótt vara. annars staðar er
hér. Kúfiskur finnst mjög við
Vestfirði og var lengi notað-
ur til beitu. Nú liggur hann
víst óáreittur. — Italir éta
steiktan smokkfisk eh ekkert
skal ég fullyrða um ágæici
haos.
Fjárhagsráð stefnir að þvi að eyðileggja bygg-
ingaríðnaðinn og viðhalda atvinmrieysinu
VerSi nauðsynleg fiárfestingarleyfi ekki gefin út án
fafar þurfa samtök byggingariSnaSarmanna aS beita
sér fyrir því aS fjárhagsráS verSi lagt niSur og bygg-
ingarnar gefnar fr}álsar
Eins og sýnt var fram á hér í blaðinu í fyrradag eru allar
horfur á að fjárhagsráði ætli að takast að haga störfum sín
um á þann veg einu sinni enn að stór hætta verði á því að
sumaratvinnan verði að miklu leyti eyðilögð fyrir verka-
mönnum og iðnaðarmönnum sem að húsbyggingám vinna. Þótt
komið sé fram í maílok hefur fjárhagsráð enn ekki gefið út
nema örfá fjárfestingarleyfi fyrir húsbyggingum sem ætla má
að veitt verði í sumar. Þetta eru nákvæmlega sömu starfsað-
ferðirnar og viðhafðar hafa verið áður af þessari eftirlits-
stofnun Bandaríkjanna með byggingaríramkvæmdum á Is-
landi. Ár eftir ár hagar fjárhagsráð leyfisveitingum sínum
þannig, að mildll hluti sumarsins fer til ónýtis fyrir bygging-
a.riðnaðinn. Þessar starfsaðferðir fjárhagsráðs eru bein ögrun
við byggingariðnaðarmenn, sem flestir hafa gengið atvinnu-
lausir síðan í fyrrahaust.
Enginn vafi er á því að hér
er um skipulagða árás á at-
vinnulífið að ræða. Ríkisstjóm
afturhaldsflokkanna leggur
enn á það megináherzlu að
„mátulegu" atvinnuieysi vprði
haldið við til þess að tryggja
vígstöðu sína og yfirboðara
sinna gagnvart verkaiýðnum,
Og meira að segja er ekki tal-
ið einhlítt þótt flestir mögu-
leikar til fjáröflunar í bygg-
ingarstarfsemi séu lokaðir og
sára fáir hafi þannig bolmagn
til að ráðast í byggingar. Þess
vegna er hiekkjunum á bygg-
ingariðnaðinum haldið við og
ekki nóg með það. Jafnframt
er þeim fjárfestingarleyfum
sem gefa á út þannig hagað.
að þau komi þeim sem þyggja
og að byggingum vinna að sem
allra minnstii gagni og erfið-
leikar þeirra auknir á ailan
hátt. Ætti þó öllum að vera
augljóst að ekki veitir af að
hið stutta sumar á Islandi sé
sem bezt nýtt hvað. byggingar-
starfsemi snertir. En engu er
iíkara en fjárhagsráð og vald-
hafarnir hagi störfum sínum
beinlínis með það í huga að
auka á erfiðleika allra þeirra
sem hagsmuna eiga að gæta í
sámbandi við byggingar íbúð-
arhúsa og annarra skyldra
mannvirkja.
hvað eftir annað barizt fyrir
því á Alþingi að íbúðarhúsa-
byggingar yrðu gefnar frjáls-
ar. Á síðasta þingi var þetta
mikið deilumál. Stjórnarflokk
arnir báðir iögðust gegn mál-
inu og hindruðu framgang
þess í efri deild þótt það næði
fram að ganga í neðri deild
Alþingis. Það voru hin annar-
legu sjónaimið, kröfur og
valdboð Bandaríkjanna sem
þar voru að verki og Fram-
sókn og Sjálfstæðisflokkurinn
létu skipa sér fyrir verkum
eins og að vanda. Og þótt AB
blaðið þykist nú harma hversu
að býggingariðnaðinum er
þrengt var fiokkur þess
þingi hikandi og tvístígandi
málinu, eins og reyndar alltaf
þegar barizt er um þau hags-
munamál alþýðnnnar og þjóð-
arinnar, sem hið erlenda vald
hefur bein eða óbein afskipti
af.
Stéttarsamtökin þurfa að
beMa sér af meiri þunga.
Dvorák (Philharmoníska hljóm- yöur og samborgara yðar.
Baráttan á Alþingi.
Sósíalistaflokkurinn
hefur
Þáð gegnir sannast sagna
mikilli furðu hvað valdhafam-
ir hafa getað gengið langt í of-
sóknum sínum gegn byggingar
iðnaðinum án þess að bygging-
ariðnaðarmenn og félagssam-
tök þeirra hafi risið upp til
harðvítugra andmæla. Að vísu
hafa sum þeirra gert sínar
hamþykktir og krafizt úrbóta,
farið fram á að byggingarnar
yrðu gefnar frjálsar, og þeg-
ar sú krafa hefur verið liunds
uð að fjárfestingarleyfin væru
gefin út síðari hluta vetrar og
þannig greitt fyrir framkvæmd
um strax og klaki er úr jörð.
En þótt troðið hafi verið á
hagsmunum byggingarmanna,
kröfur þeirra að engu hafðar
og beint stefnt að því að úti-
lóka mögulega vinnu innan
húss að vetrarlagi, sem bygg-
ist alveg á því að unnt sé að
steypa húsin upp og koma
þeim verulega áleiðis yfir
sumartímann, hafa samtökin
verið ótrúlega hógvær og að
gerðalítil. Hér duga þó engin
vettlingatök, það hefur reynsl-
an sýnt á ótvíræðan hátt. Ætli
félög byggingariðnaðarmanna
ekki að láta halda félagsmönn-
um sínum og öðrum sem að
þessari atvinnugrein starfa
vinnulitlum eða vinnulausum
fram eftir sumri og með aug
ljóst atvinnuleysi framundan á
komandi vetri, þurfa þau að
taka upp ákveðnari vinnubrögð
og árangursríkari. Stjórnir fé-
laganna og félagsmenn þeirra
þurfa án tafar að krefjast
breyttra starfshátta af fjár-
hagsráði. Málið þarf að taka
fyrir og ræða i hverju einasta
stéttarfélagi sem hér á hags-
muna að gæta og fulltrúar
a þeirra eiga ekki að láta fjár-
hagsráð hafa stundlegan frið
fyrr en fjárfestingarleyfin eru
af hendi látin. Sitji þetta
skriffinnskubákn Framsóknar
og íhalds við sinn keip og
neiti réttmætum kröfum bygg-
ariðnaðarmanna um ný og við-
hlítandi vinnubrögð er ekki
um annað að ræða en leggja
ut í harðvítuga og miskunnar-
lausa baráttu fyrir þvi að
fjárhagsráð verði lagt niður,
frekari skemmdarstarfsemi
þess hindruð og bygg'mgarnar
gefnar algjörlega frjálsar.
Hagsmunir fjölmennrar
atvinnustéttar í’húfi.
Forusta stéttarfélaga- býgg-
ingariðnaðarmanna verður að
gera sér það ljóst að hér er
mikið í húfi fyrir þá ménn
sem hafa falið henni forsjá
mála sinna. Það er alveg ó-
hugsandi að byggingariðnaðar-
menn geti látið bjóða sér á-
framhaldandi atvinnuleysi fram
eftir öllu sumri, ofan á at-
vinnuleysi og skort vetrarins.
Og hitt er jafn fráleitt að
ekki sé að því stefnt með
öllum tiltækum ráðum að
hindra að sagan e.idurtaki sig
á næsta vetri. En það gerir
hún óhjákvæmilega sé ekki
brugðið skjótt við og fjárhags-
ráð knúið til að veita leyfin
tafarlaust og þannig, að þau
komi byggingai iðnaðinum :ið
sem mestu gagni með tUliti til
vinnu við innréttingar húsanna
þegar vetur gengur í garð og
útilokað er að vinna við
steypu og aðra útivinnu vegna
veðurhörku og frosta. Og
það mega byggingariðnaðar-
menn vera vissir um að feng-
inni reynslu, að hé>> þari á öll-
um þunga samtakanna að
haldi eigi málið að fá viðun-
andi afgreiðslu hia þeim herr-
um sem skipa fjárhagsráð og
hafa því hiutverki að gegna að
hindra eðlilega starfsenu í
byggingariðnaðinum og við-
halda þar með því afvinnuleysi,
sem valdhafarnir telja nauð-
synlogt til þess að hægt sé að
halda áfram fyrirskipuðum
kúgunaraðgerðum gegn verka-
lýðnum og því kaupráni sem
er kjarni marshallstefnunnar.
Mátfur samtakanna.
Ekki skyldu byggingariðnað-
armenn gleyma því, að hin. f jöl-
mennu samtök þeirra búa yfir
mikium mætti og þurfa því
ekki að láta bjóða sér ailt.
Leggist þessi samtök á eitt og
flytji kröfur sínar af þeirri al-
vöru og þunga sem málsástæð-
ur allar gefa tilefni til munu
valdhafarnir verða undan að
láta. Þaðan eru engin skyn-
samleg rök til fyrir þeirri
þeirri stefnu sem fjárhagsráð
fylgir og sem stefnir öilum
byggingariðnaði landsmanna í
beinan voða og er í raun og
veru á góðum vegi með að
leggja hann í algjöra rúst.
Kröfur byggingariðnaðarmanna
um gjörbreytta stefnu í þess-
um málum, — eða algjört af-
nám skriffinnskubáknsins og
haftanna að öðrum kosti, —
myndi njóta almennrar samúð-
ar og fyllsta atfylgis allrar
þjóðarinnar sem áreiðanlega
skilur nú hvað hér er í húfi,
ekki aðeins fyrir þá sem þurfa
að byggja og að byggingum
starfa heldur og a!La lands-
menn.
Blaðamennska sem segir sex
Bræðurnir litu forviða hvor á annan, cn
stórvesírinn hélt áfram: Kærendurnir
skulu borga 200 dali í málskostnað, 150
til hallarinnar, 50 til skrifaranna, og enn-
fremur nokkra upphæð í musterissjóöinn
,.-r-. og skulu greiða það hér á stundinni,
í peningum, fatnaði eða öðrutn eig'num.
Hann hafði ckki lokið máli sínu cr verð-
irnir, eftir bendingu Arslanbekks, réðust á
hræðurna, stjökuðu þeim til hliðar, spenntu
af þeim beltin, sneru, við vösum ■ þeirra,
rifu af þeim skikkjurnar og stigvé’.in, og
spörkúðu svo, í þá, berfætta og, hálfnakta.
Strax er dómurinn yai' UPP kveðinn þyrpt-
ust hirðskáldin og söngvararnir saman bak
við emírinn og hófu upp rödd sína af
öllum kröftum. — Ó, þú vitri emir. Ó,
þú hinn vitrasti af öllum vitringum. Ó,
þú sem hefur orðið vitur af vizlcu hinna
vitrustu.
. Þannig sungu þeir lengi og teygðu fram
álkurnar, i átt til hásætisins, og h^er um
sig þandi sig af öllum mætti til að em-
írinn mætti heyra rödd hans sérstaklega.
En hið óbreytta fó.lk, sem þyi-ptist um-
hverfis hásætið, var þögult og hórfði 'naeð-
aumkvunaraugum á bræðurna.
Fimmtudaginn í hinni vik-
unni birtu Morgunblaðið og
Tíminn frásögn af amerískum
kennara sem um langt skeið
kvað hafa haft einstæðan á-
huga fyrir Leifi heppna og hin-
um forna dvalarstað hans í
Vínlandi hinu góða. Hefur
hann að undanförnu verið að
grafa í jörð á stað sem heitir
Cape Cod í fylkinu Massachu-
setts, í þeirri von að verða ein-
hvers vísari. Föstudaginn 9. þ.
m. taldi hann sig loks hafa
fundið það sem hann leitaði.
Hann kom niður á fomt skipa-
lægi í jörðinni. Voru þar leifar
af sleðá er virðist hafa verið
notaður til að draga skip á
land,,. segir í frásögninni, og
þótti nú einsýnt að hér hefði
Leifur heppni látið gera við
skiþ sín forðum.
I frásögn Morgunblaðsins og
Tímans er ekki getið heimilda
fyrir greinum þessum. En það
er bersýnilegt að báðar fregn-
irnar eru ritaðar eftir sömu
heimild, sjálfsagt nýkomnu
amerísku bláði er báðum blöð-
unum hefur borizt um svipað
leyti. Einstaka sctningar mega
heita samhljóða í báðum blöð-
unum. Frásögn Tímans er þó
lengri ög ýtarlegri, enda sleg-
ið upp í aðalíyrirsögn á for-
síðu. En eitt skilur þessar frá-
sagnir. Morgunblaðið getur
þess þegar í undirfyrirsögn að
tilgáta kennarans sé nú þeg-
ar afsönnuð, þar eð verksmiðju
nagli hafi fundizt þarna í
skipalæginu. En þó Ameríku-
menn hafi lengi verið miklir
tæknimeistarar þá voru engar
verksmiðjur þar vestra árið
•eittþúsundi En þessu sleppir
Tíminn. Það er sem sé púður
í því að landtökustaður Leifs
heppna í Vínlandi sé nú senni-
lega fundirm, en það er vita-
skuld ekkert púður í því að
hann sé ekki fundinn!
Eins og Tíminn hagar frá-'
sögninni er hún fallin til að
vekja eftirvæntingu og for-
vitni. Hver veit nema einhver
keypti Tímann næsta dag ein-
mitt fyrir frásögnina í gær. Ef
til vill er eitthvað meira um
þetta í dag. Aftur á móti
mundi enginn kaupa Tímann
fyrir frásögn af „dauðum“ at-
burði.
Tíminn hefur sem kunnugt
er lagt mikla og vaxandi ræ>t
við æsifregnir síðustu árin.
Vegna skorts á blaðamennsku-
siðferði og jákvæðum pólitísk-
um baráttumálum hefur hann
leitazt við að gera sér mat úr
jafnf jarskyldum efnum og
kvennafari útlendra konunga
og þjófnuðum í Reykjavík.
Slagsmál á veitingastað eru
hans heimsfréttir. Höfuðhögg
sem öíóður maður veitir bíl-
stjóra sínum verður í Tíman-
um örlagamál kynslóðarinnar.
Kjaftháttur um kynferðismál
'er vísindi hans. Og þegar fá-
fróður kennari í annarri
heimsálfu þykist.finna uppsát-,
ur Leifs heppna, þá er það
sagnfræðí sém lilfi'fir Timanum
alveg nákvæmlega, enda þó
hann viti að „fundur“ þessi er
ekkert nema bull.
Tíminn er nú byrjaður að
gjalda blaðamennsku sinnar,
sem betur fer. Islendingar
verða ekki til lengdar nærðir
á æsifregnum, og þeir þola illa
undanbrögð i fréttaflutningi.
Þetta nýjasta dæmi er tilvalið
til að opna augu enn fleiri fyr-
ir hinu sérkennilega menning-
arhlutverki sém „blað' íslenzku
bændastéttarinnar“ hefur valið
sér. Bændur eru einmitt mjög
ólíklegir til að gerast ginning-
arfífl þeirrar blaðamennsku