Þjóðviljinn - 25.05.1952, Page 6

€) _ ÞJÖÐVILJINN — Sunnuáagur 25. maí 1952 -
i . 1 x
0
Arnasafn
Framhald af 1. síðu.
hvenærí haust söfnuninni muni
ljúka en sennilega mun það
verða í olrtóber mánuði og lík-
nr henni með almennum fjár-
söfnunardegi. Sérstök nefnd
mun hafa með höndum fjár-
söfnunina þennan dag og eiga
sæti í .henni Arngrímur Kristj-
ánsson, Jón Ámason og Stefán
Ólafur Jónsson. Nefndin hefur
komið sér saman um meðfylgj-
andi ávarp til Islendinga, þar
sem skorað er á alla lands-
menn að leggja sinn skerf til
söfnunarinnar. Munu fulltrúar
þeir, sem sæti eiga í lands-
nefndinni skrifa félögum þeim,
sem innan vébánda félagasam-
banda þeirra eru og óska eftir
framlagi úr félagssjóðum
þeirra, en frekari aðgerða af
hálfu félaganna er ekki gskað
að svo komnu máli.
Verkalýðssendi-
néfndin segir frá
Framhald af 8. síðu.
Ekki gert ráð
fyrir stríði
— Við fengum þýddar grein-
ar úr blöðunum í ÍVIoskva, en
þar koma út um 20 dagblöð.
Þau eru með öðrum hætti en
hér, Þannig er Pravda t.d.
aðeins 4 síður, og ísvestía, sem
«r þýðingarmesta blaðið um
heimsmál, einnig 4 síður. Frétt-
ir virðast birtar þar seinna en
hér, — en þar er ekki talið
.sæmandi að fara með ósann-
indi.
Aldrei varð ég þess var að
Sert væri ráð f.vrir stríði, held-
ur hitt að talin var ástæða óil
að efla vinsemd milli allra
þjóða.
'Spurði «m aíít —
nema eitt
Vi'ð, fengum greið svör við
-öllu sem við spurðum um, og
spurðum um allt sem okkur
'datt í hug. Eitt var þó sem
«g spurði ekki um í Sovétríkj-
unrnnr það var hvort börnin
*sem ég talaði við á barnaheim-
ilunum ættu foreldra. Ég gerði
það fyrst, en hætti því þar sem
oft kom í ljós að báðir foreldr-
arnir höfðu fallið í stríðinu, og
margur á enn um sárt að
binda.
Brejttn ferðaáætluninni
— Það hafði svo verið ráð
fyrir gert að yið færum til
Gorki og Leningarðs. En okk-
ur datt í hug að reyna hve
haldgóðar væru sögurnar um
fyrirfram gerðar áætlanir og
að ekki væri ferðafrelsi í Sovét-
ríkjunum, og sögðum að þar
sem íslendingar hefðu verið
á þessum stöðum áður vildum
við fara aanað. Og þá var allt
í lagi með það, nema við ósk-
uðum að fara til Stalingarð,
-en það var ekki hægt. Okkur
var sagt að þar væri enn ekki
búið að byggja nema eitt
gistihÚ3 eftir stríðið — og
þangað voru þegar komnar
aðrar sendinefndir, m.a. frá
Bandaríkjunum, Bretlandi og
Brasilíu, svo við völdum að
fara til Kænugarðs og Krím-
skagan3.
Og svo var það aúvinnu-
leysinginn!
Hvar sem nefndin kom voru
allir önnum kafnir við fram-
leiðslustörf eða húsbyggingar
— en þó sá nefndin einn at-
vinnulausan mann. Það var
knattspyrnudómarinn á Dyna-
móleikvanginum — leikurinn
var þannig Leikinn að dómarinn
þurfti ékkert að gera allan
jtímana!
171. DAGUR
sínar og auð og allsnægtir ungfrú Stark, vöknuðu hjá henni
beizkar og fjandsamlegar tilfinningar, sem hún hafði ekki fund-
ið til áður. Þetta var ekki réttlátt. Þetta var ósanngjarnt. Allar
þær vikur sem liðið höfðu síðan þau töluðu síðast um þetta mál,
hafðj Clyde varla talað orð við hana í verksmiðjunni eða annars
staðar, því síður heimsótt hana á herbergi hennar af ótta við að
hún legði fyrir hann spurrflngar sem hann gat ekki svarað. Og
henni fannst hann ekki einungis sýna henni kærnleysi, iheldur
hefði hann eínnig andúð á henni.
En þegar hún gekk heim eftir að hún háfði horft á þetta lítil-
fjörlega en þó áhrifamikla atvik, var það ékkí aðallega reiði sem
gagntók hana, heldur harmur vegna þeirrar ástar og öryggis
sem var horfið og kæmi sennilaga aldrei aftur-------aldrei —
— aldrei. En hvað það var hræðiíegt.. . hræðilegt.
Um líkt leyti kom annað atvlk fyrir Clyde, sem helzt virtist
undirbúið af illgjörnum, meinfýsnum örlögum. 1 ökuferð norður
á bóginn næstkomandi sunnudag til Arrow Lake, þar sem Trum-
bullsfólkið átti sveitasetur og Sondra hafði ráðgert að eyða
helginni, lá leiðin framhjá Biltz og hópurinn varð að taka á sig
krók til austurs í áttina til heimilis Róbertu. Loks komn þau að
veg sem lá frá norðrj til suðurs, frá Trippettsville og framhjá
heimili Róbertu, og þau beygðu inn á hann. Nokkrum mínútum
síðar komu þau að vegamótum rétt við hús Aldenfjölskyldunn-
ar og þaðan lá vegur til Biltz frá austri til vesturs. Tracy
Trumbull ók bílnum, og hann bað einhvem um að skjótast upp
að bóndabænum og spyrja, hvort þessi vegur lægi til Biltz.
Clyde var næstur dyrunum og skauzt út. Svo leit hann á nafn-
ið á póstkassanum sem stóð við vegamótin og virtist tilheyra
hrörlega bóndabænum á hæðinni fyrir ofan, og honum varð
hverft við þegar þar stóð nafn Titus Alden — nafnið á föður
Róbertu. Og hann áttaði sig brátt á því, að þetta hlaut að vera
heimili hennar, því að hún hafði sagt honum, að foreldrar hena-
ar byggju skammt frá Biltz. Hann hikaði andartak og vissi ekiki
hvort hann átti að halda áfrám_, því að einu sinni hafði hann
gefið Róbertu mynd af sér, og ef til vill hafði hún sýnt ættingj-
um sínum hana. Og sú tilhngsun að Róberta væri tengd þessum
ömurlega og afskekikta stað, og hann sjálfur um leið, gerði það
að verkum, að hann langaði mest til að snúa við og hlaupa burt.
En Sondra, sem sat við hlið hans í vagninum, tók eftir hiki
hans og kallaði: ,,Hvað gengur að þér, Ciyde? Ertu hræddur við
vóffann?“ Hann áttaðj sig á því, að þeim fyndist framkoma hans
'kynleg, ef hann héldi ekki áfram upp stíginn. En þegar hann
virti- fyrir sér húsið úr nálægð fylltist hann þunglyndi og döpr-
um hugsunum. Hvílíkt hús. Einmanalegt og eyðilegt, jafnvel á
þessum bjárta og fagra vordegi. Og þakið skakkt og skælt. Brot-
inn reykháfurinn að norðanverðu — brotin lágu fyrir neðau
hann; syðri reykháfurinn kominn að falli og haldið uppi með
þungum bjálka. Vanhirtur stígurinn upp frá veginum, sem háím
rölti eftir í hægðum sínum. Honum fannst ömurlegt að sjá
brotnar og ójafnar 3teinflögurnar sem notaðar voru sem þrsp
við aðaldyrnar. Og ómáluð, hrörleg útihúsin báru eýmdinni ean
ljósara vitni.
„Hamingjan góða.“ Þetta var þá heimili Róbertu. Og þrátt
fyrir hina glæsilegu framtíð sem beið hans í sambandi við
Sondru og félaga hennar í Lycurgus, gerðist hún svo djörf að
krefjast þess að hann kvæntist henni. Og þarna beið Sondra í
bílnum og sá þetta allt — þótt ihún vissi ekki neitt. Hvílík fá-
tækt. Hvílíkt fádæma volæði. Mikið var hann orðinn fjarlægur
svona eýmd.
Hann hafði einhverja lamandi tilfinningu í maganum eins og
hann hefði orðið fyrir höggi, þegar hann nálgaðist dyrnar. Og hon
um til enn meiri skapraunar opnaði Titus Alden sjálfur dyrn-
ar í gömlum, slitnum jakka með olnbogana út úr, gömlum
þvældum skinnbuxum og grófum, óburstum, of stórum skóm og
starði á hann eins og hann vildi spyrja hvan honuna væri á hönd-
um. Clyde hrökk við þegar hann sá klæðaburðinn og ennfremur
svip af Róbertu um augu og munn, en spurði þó í skyndi hvort
''egurinn sem lægi frá austri til vesturs lægi til Biltz og þaðan
út á aðalþjóðveginn. Og þótt hann hefði helzt óskað þess að
hann svaraði einfaldlega játandi, svo að hann hefði getað forðað
sér hið bráðasta, þá vildi Titus heldur ganga með honum út á
túnið og banda með hendinni og sýna honum, að með því að
halda áfram eftir Trippettsvilie veginum í tvær mílur enn og
h'eygja síðan til vesturs, gætu þau stytt sér leið. Clyde ,þakkaði
honum stuttaralega, sneri sér undan næstum áður en Títus
hafði lokið máli sínu og flýtti sér af stað.
Nú minntist hann ,þess að Róberta hlaut að líta sto á, að
þrátt fyrir allt sem Lycurgus hafði á boð3tólum — Sondru —
vorið og sumarið — ástina, ævintýrin, öryggi og Vald — ætl-
aði hann að afsala sér þvi, flýja með henni og ganga að eiga
hana. Laumast með heani á afskekktan stað. Þetta var hræði-
legt. Og með barn á framfæri á hans aldri. Æ, hvérs vegna hafði
bann verið svona heimskur og veikgeðja að bindast henni svo
nánum böndum? Vegna þess eins að hann var einmana um
stundarsakir. Æ, hvers vegna hafði hann. ekki beðið átekta, og
þá hefði þessi undraheimur opnazt honum engu að síður? Æ,
hefði hann aðeins beðið.
Og ef hann gæti nú ekki losnað við hana skjótt og örugglega,
yrði þessi dýrlega framtíð frá honum tekin og fátæktin oig ör-
birgðin biði hans enn á ný og þjarmaði að honum eins og áður
fyrr í foreldrahúsum. Og honum datt einnig í hug, hversu und-
arlegt það var, að hann og þess stúlka, .sem bæði foöfðu. átt
svipaða bemsku, skyldu laðast svona hvort að öðru í fyrstu.
Hver skyldi orsökin vera? En hvað lífið var annars undarlegt?
En vandamálið hvíldi á honum eins og mara, og hvernig átti
han.n að leysa það? Og það sem eftir var leiðarinnar snerist hug-
ur hans allur um það. Ef Róberta eða foreldrar hennar bæru frain
kæru á hann við Gilbert eða föður hans, væri hann búinn að vera.
Þessar hugsanir hvíidu svo þungt á honum, að eftir að hann
kom inn í bílinn sat hann þögu.11, iþótt hann foefði áður tekið
ákafan þátt í samræðunum um áframhaldandi skémmtanir.
Sondra, sem sat næst honum og hafði áður hvíslazt á við hann
um ýmislegt sem hún hafði á prjónunum, sagði nú lágt: „Hvað
er að stákinum mínum?“ (Þegar henni virtist Clyde. dapur í
hragði, talaði hún ævinlega við hann barnamál og það hafði
næstum rafmögnuð áhrif á hann. Þá kallaði hann hana „anga-
stelpuna sína“). „Nú er hann svo reiður á svipinn. Rétt áðan
var hann svo mikið kátur. Hann á aftur að vera kátur. Brosa
til Sondru sinnar. Vera góður drengur og taka um handlegginm
á Sondru."
.Hún sneri sér við og leit í augu hans til þess að aðgæta,
hvaða áhrif þetta tai hennar hefði, og Clyde reyndi að verða
glaður í bragði. En þrátt fyrir' hina dásamlegu blíðu sem hún
sýndi honum, sá harm Róbertu sífellt fyrir sér — ásigkomulag
hennar, nýafstaðnar kröfur hennar og nauðsyn þess að fara á
brott með henni.
—oOo— —oOo— —oOo— —oOo— —oöo— —oOo— —oOo—•
BARNASAGAN
Töfráhestiirinn 1
3. DAGUR
íyrir hásæti konungs, þar sem hann hafði tekizt
í loft upp. Fór hann þá af baki, fleygði sér fram fyr-
ir könginn og lagði pálmagreinina að fótum honum.
Persakonungi fékk stórrar undrunar, að sjá at-
burð þenna, og varð honum þegar hugur á að eign-
ast hestinn. Ásetti hann sér að kaupa kjörgrip
þenna, hvað dýr sem yrði, og átti hann sízt von á
að mæta neinni torveldni af eigandans hálfu; leit
hann svo á, sem hann ætti þegar töfrahestinn, og
mætti telja hann með hinum dýrustu gersemum
sínum.
„Eftir ytra útliti hestsins", sagði hann við Ind-
verjann, „þá mundi ég ekki hafa metið hann svo
dýran, sem hann er dýrmætur í raun og veru. Nú
hefur þú sýnt mér, að ég leit þar skakkt á, og vil ég
þakka þér með því, að kaupa af þér hestinn, ef þú
vilt selja".
„Herra!" svaraði Indverjinn. „ég efaði aldrei,
að yðar hátign mundi ekki nægja, að dást að hon-
um, heldur mundi yður verða hugur á að eignast
hann. Þó ég nú þekki ágæti hans til hlítar, og viti,
að ég get með honum öðlazt ódauðlega frægð um
allan heim, þá er mér það ekki svo fast í hendi,
.að ég fyrir þá sök sé tregur á að verða við óskum
yðar hátigiiar. En samt verð ég að geta þess, að
ég mun ekki láta yður fá hestinn, nema með einu
skilyrði, sem yður, ef til vill, mislíkar. Svo er mál
með vexti, að ég 'keypti ekki hestinn af þeim, er
hafði smíðað hann; ég gaf honum einkadóttur mína
í staðínn, og gerði hann mér jafnframt að skyldu,
að selja aldrei hestinn, en þó kvað hann mig mega
láta hann burt í skiptum, ef ég væri vel sæmdur af
þeim hlut, er í móti kæmi." i