Þjóðviljinn - 06.08.1952, Blaðsíða 3

Miðvikudagur G. ágúst 1952 — ÞJÖÐVILJINN
(3
Síðastlieinn 24. júií komu
liingað til lands með Drottn-
ingunni 7 ungir menn, sem set-
ið höfðu norrænt æskulýðsmót,
sem haldið var í Frederikshavn
á Norður-Jótlandi dagana 6.
til 13. júlí. Tíðindamaður síð-
unnar hafði spurnir af férðum
þessara pilta. og tókst að elta
þá uppi til skrafs, einn af
öðrum. Fyrstan hittum við
Guðjón J. Jónsson
véhiikjanema
— Sæll og blessaður Guðjón,
og velkominn heim. Hvað gætir
þú sagt okkur um ferðina — í
sem stytztu máli?
— Við fórum á vegum Iðn-
nemasambands Islands. Lögðum
af stað héðan
27. júní með
Frederikshavn
fjórtan ísbirn-
ir saman.
— ísbirnir ?
— Já, við
vorum helzt
ekki kailaðir
annað á mót-
inu. Félagar
okkar erlendir áttu svo erf-
itt með að bera nöfn okkar
fram. Og þá lá auðvitað bein-
ast við að kalla okkur ísbirni.
: — Hvernig gekk ferðin ann-
ars?
— Vel. Enginn okkar hafði
farið utan fyrr.
— Voruð þið allir Reykvik-
ingar ?
i — Nei. Npkkrir Vestmanna-
eyingar voru líka í hópnum.
— Móttökumar í Höfn?
—v Þær sýndu einstaka vin-
áttu og hlýliug. — Er skipið
lagðist að landi sungum við ís-
lenzk ættjarðarlög við raust, —
ög á bryggjunni tók á móti
okkur formaður mótsstjórnar,
Gerner Christiansen — með
blómum. — Við dvöldum svo
4 daga í Höfn í góðu yfirlæti.
Skoðuðum ýmsa merka staði,
þar á iheðal skipasmíðastöðina
Burmeister og Wain. Það vildi
svo til að hr. sýklahershöfð-
ingi Ridgvvay kom til Hafnar
mn svipað leyti. Danskir tóku
honum sem bar: „Ridgway,
hypjaðu þig heim“, og „Varið
ykkur, — sýklahershöfðinginn
kemur“, ásamt fleiru, var
prentað á þúsundir fregnmiða,
sein dreift vár ýfir borgína ur
loftbelgjum.
—- Hvað einkenndi móttök-
urnar sér í lagi?
— Sú einstaka vinátta og
eindrægni, sem átti raunar eft-
■ir að setja svip sinn á allt
mótið.
Magnús Sigurjónsson
forin. bifvélávirkjanema
; — Frá Kaupmannahöfh ?
— Þaðan héldum við ásamt
þátttakendum frá Höfn. Mikill
fjöldi var á bryggjunrxi er skip-
ið lagði frá landi — og okkur
ft
•* •.
Ritstjóri: Baldur Vilhelmsson.
Iðnnemeir á æskulýðsmétl
Viðtal við þátttakendur I móti norrænnar æsku í Frederikshavn
löndunum öilum gefin blóm.
Þegar til Friðrikshafnar kom,
biðu okknr þar norskir þátttak-
ur auk heimamanna á staðn-
úm. Stúndarkorn var beðið eft-
if Svíunum, en þeir vor.u ekki
mættir. Þegar þeir komu,
var svo gengið. fylktu }iði und-
ir fánurn upp í bæinn. Um 700
manns tóku þátt í göngunni, og-
var sungið við raust, þar til
lögreglan, sem hafði elt lrópinn
frá höfninni, bannaði okkur að
syngja.
— Voru aðrar hindranir af
hennar hálfu?
— Nei. Nema hvað ekki
mátti ganga á sundbol um
borgina. En því var líka erfitt
að framfylgja, því að hitinn
var gífurlegur.
— Mótssetningin ?
— Mótið var sett að kvöldi
6. júlí. Formaður samtaka lýð-
ræðissinnaðrar æsku í Friðriks-
höfn bauð gesti velkomna. —-
Sama kvöldið voru þjóðdansar
sýndir, og kórar sungu. Mátti
segja um mótið yfirleitt, að
þar væri söngur mjög í háveg-
um hafður.
— Hvers vildir þú svo minn-
ast sérstaklega ? •
— Það er nú margs að minn-
ast. En mest þótti mér um vert,
hve allir voru samstilltir í að
mótið færi sem bezt fram, og
hvemig allir störfuðu saman
eins og þeir tilheyrðu einni og
sömu fjölskyldunni, í eindrægni
og ánægju.
Eggert Jósefsson
— Voruð þið allan tímann
í Friðrikshöfn ?
— Nei. Farið var í nolckur
ferðalög m. a. norður á Skag-:
en sem er
nyrzti bær í;
Danmörku. -—I
Þangað fórum
við allir; há-
um þar merk-
ust,u ^ hluta
bæjarins. Þar
var yfir 43
stiga hiti.
— Þolduð þið
þennan gífurlega hita ?
— Ekki Magnús; hann kenndi
krankleiks þess, sem danskir
nefna „sóleksem“, og var hon-
um stranglega skipað að haldg
sig í‘ skuggnnuni. Við hinir
bárumst vel af, enda höfðum
við allir keypt okkur ferlega
stráhatta.
— Hvað fleira um Skagann?
— Þar voru stór og voldug
virki, sem Þjóðverjar höfðu bú-
ið til á stríðsárunum. En þar
er líka stór baðströnd.
— Fleiri ferðir?
— Við fórum ut í nokkrar
óbyggðar eyjar skammt frá
Friðrikshöfn. Gömul virki með
kastala.
— Hvernig var dagleg tilhöf-
un mótsins?
— Aðaiuppistaðan var íþrótt-
ir, söngur, kvikmyndir, ræð-
ur og þjóðdansar.
— Vín ?
Áfengir drykkir, þar með
talinn bjór, voru bannvara, og
sást enginn ölvaður.
— Hvaða kvikmyndir voru
helzt sýndar?
-— M-a. myncl frá móti lýræo-
issinnaðar æsku í Budapest.
Annars fræðsiiikvikmyndir frá
ýmsum löndum.
— Gætir þú ekki géfið okkur
mynd af mótinu meö þvi að
segja frá dagskrá eins dags r
aðaldráttum ?
—, Það var farið á : fætur
milli kl. 7 og 8„ þá snæddur
morgunverður. Fynr liádegi
iðkuðu menn svo allskyns í-
þróttir. Eftir hádegisverðinn
var livíld, síðan fárið í sjóinn
Þó má skjóta því inní að það
var bannað um tíma vegna hita.'
— Hita?
— Já, ekki í sjónum, heldur
loftmu. Viðbrigðin of mikil. —
Eftir kl. 3 fóru fram ýmis-
konar smáatriði, t. d. sýndum
við íslenzka glímu við ágætar
imdirtektir. Þá var og mikili
Sþngur. Að kvöldverði loknum
var safnazt saman og fylking
mjmduð. Fremst voru bomir
þjóðfánar, þá kom lúðrasveit og
aftast kröfuspjöld og alþjóða-
fánar. í þessu tóku þátt allir
mótsgestir, auk fjölda Frið-
rikshafnarbúa. Gengið var að
útiskemmtistað bæjarins. Þar
fluttu ræður meðal amiarra
spánskur gestur og kínverskur,
en þeir sátu báðir mótið. Spán-
verjinn lýsti því hvemig fas-
isma Frankós væri haldið við
lýði af amerísku stríðsæsinga-
öflunum. Töluðu þeir við miklá
hrifningu áheyrenda.
— Vom fulltrúar fleiri þjóða
þama, annarra en norrænna?
— Já, þeir voru frá Frakk-
landi, Hollandi, Bandaríkjun-
um, Spáni, Italíu, Kína og
Þýzkalandi.
— Hvað hreif þig mest?
— Ég held öllum liafi þótt
mest tií þess koma, hve sá andi
gagnsýrði mótið að æskan vill
frið, æskufólk allra þjóða á
lík hugðaréfni og engin ástæða
fyrir það áð fara morðferðir
gjegn hver annarri í þágu
stríðsóðra auðmanna.
I
Odclur Benediktsson
— Hvað g’etur þfú"sag"t okk-
ui* af íþróttum og kappleikj-
um?
— Það var keppt í hlaupum,
stökkum, kúluvarpi, knatt-
spymu og blaki.
— I hverju kepptu þið ís-
lenzkir? __ • . ^
— Við keppt-
' um í flestum. greinum nema blaki. 1 knatt- spyrau mjmd-
uðum við lið
® 'Á'Í’ : '*M með Dönum.
; Hvernig
lyktaði þess-
ari íþróíta-
keppni?
— Ég held mér sé óhætt að
segja að íslendingar liafi staðið
sig bezt. Við áttum t. d. fyrsta
mann í hástökki, Heiðmund
Sigmundsson frá Vestmanna-
eyjum; aldrei var hrifning og
fögnuður áhorfenda meiri en
þegar hann tók við verðlaun-
unum. I langstökki áttum við
fyrsta og annan mann. Þar
sigraði fara.rstjórinn okkar,
Þorsteinn Valdimarsson. I kúlu-
varpi áttum við annan mann,
og í 100 m hlaupi þriðja. — I
knattspyrnu iögðurn við til
fimrn menn í danska liðið. Töp-
uðum í úrslitum fyrir Norð-
mönnum, sem unnu knatt-
spyrnukeppnina.
— Slasaði sig nokkur?
— Enginn. Enda höfðum
við ekki svo þrmgar töskur!
— Meira um kappleiki?
—- Það sem yfir höfuð ein-
kenndi þá var það, að Jrvergi
komst hinn minnsti rígur eða
togstreita að, eins og oft vill
verða. Allir tóku þátt í og
glöddust yfir sigrum annarra.
Og hver, sem þátt tók í kepjmi
tekk viðurkenningu, jafnt sá
síðasti sem hinn fjTsti.
—- Voru nokkur sérstök ís-
lenzk atriði á dagskrá?
— Glíman. Þar að auki söng-
ur við öll möguleg tækifæri.
— Hvaða söngva sunguð þið ?
— íslenzk þjóðlög. Mesta
hrifningu vakti Ólafur reið með
björgum fram, en í því söng
fararstjórinn einsöng.
Keynir Guðmundsson
— Hvernig fóru svo móts-
slitin fram?
-—1 Að kvöldi síðasta móts-
dagsins var gengið fyllctu iiði
til BadmintonhaUar Friðriks-
hafnar. Þar
fóru mótsslit
fram. Ræður,
söngur og út-
hlutun verð-.
launa. Þar töl-
úðu auk for
ystumanna
Sambands lýð-
ræðissinnaðrar
æsku í Dan-
mörku, fulltrúar frá hinum
Norðurlöndunum, svo og þýzki
og ítalski fulltrúinn. Þeim
ræðum var ákaft fagnað.
•— Hvernig voru svo mót-
tökur Friðrikshafnarbúa, þeirra
sem ekki tóku beinan þátt
mótinu?
— Einkar ágætar. Fólkið tók
þátt í mótinu af ánægju og á
huga og fylgdist með því sem
ffam fór. Allsstaðar mætti okk-
ur lilýhugur og vinátta.
En svo við snúum okkur að
mótsslitunum aftur var að lok-
um sunginn Alþjóðasöngur lýð
ræðissinnaðrar æsku. Söng þar
hver sína tungu, en tónarnir
samhæfðir, eins og til árétting-
ar þeim sannindum að þrátt
fjTir menningarlegan og þjóð-
ernislegan mismun er æska
heimsins og -allt mannkyn ein
samstæð heikl.
.— Eftir mótið?
— Þá buðu félagar okkar
danskir okkur til Álaborgar á
leið okkar til Ha.fnar. Fylgdu
tveir okkur unr borgina og
sýndu okkur hið markverðasta.
Þar er atvinnuleysi gífurlegt,
og tóku verkamenn það fanga-*
ráð heldur en svelta, að mölva
upp göturnar til að fá vinnu
við að gera við þær aftur. Með
því móti einu fengu þeir sýnt
borgarstjórninni í hvert óefni
væri komið. -— I Álaborg buð-
um við einuni félaga með okk-
ur á kaffihús. Hann var með
öllu óvanur slíku þó um þrí-
tugt væri, og hafði aldrei ke.vpt
sér ej'risvirði í slíku húsi fyrr.
Þegar við svo fórum frá Ála-
borg kvöddu okkur þar um 30
félagar sem þar voru búsettir,
en við héldum til Hafnar.
— Hvað voru þið lengi þar ?
— Fjóra daga. Skoðuðum
söfn og sjáverðugheit, svo sem
•Ráðhú^ið, — ;JÞ,á var. okkur og
boðið heim til skáldsins Mártin
Andersep, Ne^p, Jýy^ð^rsamsætí
var okkur haídið ;,,{>}$ , 'ttvlaði
Þorsteinn Valdiuvarsspú', þákk-
aði mqttökumar og .gbða gest-
risni.
— Hver undirbjó þetta mót
af íslands hálfu?
— Það var Iðnnemasamband
ís’ands. Á vegum þess fórum
við utan.
— Og hver voru aðalbaráttu-
mál mótsins?
— Að auka kynni norrænn-
ar æsku og sameina hana æslcu
annarra þjóða í baráttu fýrir
friði og menningu, gegn fas-
isma, fyrir lýðræði og mann-
réttindum til handa æsku allra
þjóða. Sérstaklega var mótmælt
þeirri kúgun, sem æska ný-
lenduþjóðanna á við að búá.
— Hver voru áhrif mótsins &
ykkur, að þér finnst?
- Við skiljum nú enn bet-
ur en fyrr nauðsyn þess, að
æskan standi saman um he'ztu
mannréttindi sín, svo sem þau
að vera ekki að berast á baiia-
spjót til að bæta milljóuum í
liít þeirra bölvalda mannkyns--
ins, sem græða á styriöldum.
Þama mötuðust állir við
sama borð. Ef til vill er það
táknrænt. Tékkneska skáidið
Karel Capék sagði að þegar.
alit mannkynið mataðist við i
sama borð yrði eklci fcamar
stríð.
Og við bérðum að gera okkur
ljórú að það er æskunnar að
setja hnefann í borðið. Við
aúlúfti’'>éktói'nráð bera vopn »
bræðní okkar og systur í óðr-
um hlutum heims. Okkur er
ijóst að þeirra líf er okkar líf;
og við skerum upp herör gegn
þeim fjTirætlunum samvirku-
lausra prangara að síeypa
mamikyninu út í styrjöld. sem
mjodi leiða til algerrar tor-
tirningar þeirra verðmæta se;n
r.iaðurinn hefur skapað.
LeUifimismeiin á Berlínarmétimi mynda orðið „FKIBUR" á 3 tungumálum,