Þjóðviljinn - 23.08.1952, Blaðsíða 6

6)
ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 23. ágúst 1952
* <i
's**é*~ f: (
Látið okkur annast
hreinsun á fiðri
og dún úr göral-
um sængur-
fötum.
Fiðurhreinsun
Hveríisgötu 52
Frönsk mynd
. Framhald a£ 8. síðu.
an af bollaleggingum Sartre er
sú að enginn maður skuli telja
sér neitt óviðkomandi. Spáný
sannindi það. Þvínæst kemur
eínn skemmtilegasti þáttur
myndarinnar, heimsókn til líf-
eðlisfræðingsins Rostand. Þar
kemur. vel í ljós hvílik gull-
náma kvikmyndin er í fræðslu
um lífeðlisfræði, og ber þar
margt merkilegt fyrir augu og
fróðlegt.
Við komum til Le Corbusiers
í byggingu lians í Marseilles,
sem markar timamót í bygg-
ingarlist 20. aidarinnar og er
enn 1 smíðum. Corbusier leggur
niður fyrir okkur hin einföldu
sjónarmið hinnar hagnýtu bygg
ingarlistar, byggjum ekki burt
náttúrunni, og ættu allir að geta
skilið nema kannske obbinn af
íslenzkum arkitektum. Kvik-
myndin fylgir vel hugrenning-
um Corbusiers. Þvinæst kom-
um við til Picasso og sjáum
hann vinna að leirkerasmíði, og
svipmyndir af nokkrum verk
um lians. Þá er lítt skiljanlegt
viðtal við André Gide, þar sem
sá gáfaði böisýnismaður leikur
grínfígúru og ekkert á lion-
um að græða.
Margt fleira ber á góma
varðandi jörðina, tæknina og
mannlífið. Atómöldin verður
annaðhvori . frelsun okkar
•eða tortíming, og er það
sýnt af miklu raunsæi og tækni.
Myndin er afburðavel gerð og
frumleg, en það er engin til-
raun gerð til að svara hinum
'brennandi spurningum er fram
'koma í henni.
Hún er merkilegri sem kvik-
mynd en það þjóðfélagsfyrir-
'bæri, sem henni er ætlað að
vera..
Músikin er samin af Danius
Milhand, sem er heimskunnu"
þjó að hann sé lítt þekktur hér.
Þcir sem hafa áliuga á að sjá
eitthvað nýtt og sem þrátt fyr-
ir alit rís uppúr kvikmynda-
flatneskjunni sem við eigum að
venjast, ættu að sjá þessa
mynd. Hún sannar okkur að
kviKmyndin ér ekki dauð.
BAKDARlSK HARM&AGA
THEODORE DREISER
mtt
241. DAGUR
lengingu málsins og verjendur gætu engu að síður fengið næg-
an tíma til undirbúnings. Auk þess væri það hlutverk forseta
liæsta'réttar að skera úr deilumálum eins og þessu. Og af þessu
leiddi að boðaður var sérstakur fmidur hæstaréttar undir for-
ustu Fredericks Oberwaltzer. Og þegar Mason fór á fund hans
og fór fram á að hann ákvæði hvaða dag rétturinn kæmi saman,
var dagurinn ákveðinn fimmta ágúst.
Og nú áttu Belknap og Jephson ekki annars úrkosta en að
ganga á fund Obervvaltzer, sem var demókrati og átti stöðu
sína að þakka fyrrverandi fylkisstjóra og fara þess á leit
að málið yrði tekið fyrir á öðrum stað, vegna iþess að ógerningur
væri að finna tólf menn 1 næsta nágrenni, sem væru ekki nú
þegar andvigir Clyde og sannfærðir um sekt hans, vegna yf-
irlýsinga Masons.
„En hvert viljið þér fara?“ spurði Oberwaltzer dómari, sem
var sæmilega hlutlaus. „Þessar sömu fréttir hafa alls staðar
verið birtar.“
„En herra dómari, þessi glæpur, sem saksóknarinn hefur ver-
ið önnum kafinn við að margfalda —“ (Mason mótmælti lengi
og ákaft).
,,En við staðhæfum samt sem áður“, hólt Belknap áfram, „að
almenningur hafi verið afvegaleiddur og æstur upp að óþörfu.
Það er ek’ki hægt að finna tólf menn sem verða sanngjamir
i dómum gagnvart þessum manni.“
,,Þvættingur,“. hrópaði Mason reiðilega. „Endemis vitleysa.
Blöðin hafa sjálf safnað og birt miklu fleiri sannanir en ég. Það
eru sjálfar staðreyndirnar sem liafa orsakað hlutdrægni almenn-
ings, ef hægt er að taka svo til orða. Og ef ætlunin er að taka
þetta mál fyrir í fjarlægu hóraði, þegar meirihluti vitnanna
er búsettur hér, þá bakar það sveitarfélaginu óheyrilegan kostn-
að, sem það getur :Uls c-kki staðið undir.“
Oberwaltzer dómari var athugtill og siðavandur, hægfara og
smásmugulegur og honum va.r næst skapi að samsinna hon-
um. Og að fimm dögum liðnum, sem hann hafði notað til að
hugsa lítið eitt um málið öðru hverju, ákvað hann að banna
að málið yrði tekið fyrir annars staðar. Og síðan ákvað hann
að málið yrði tekið fyrir hinn fimmta október (þá fengju verj-
endur nægilegan frest til að byggja upp vöm sína), og dró sig
síðan í hlé þ'clð sem eftir^var sumarsins í sumarbústað sinn við
Bláfjallavatn, og þangað gátii bæði sækjendur og verjendur
leitað til hans ef þörf gerðist.
En þegar Belknap og Jephson tóku að sér vörnina, áleit Ma-
son, heppilegast að gera ítrekaðar tilraunir til að afla frekari
sannana um sekt .Clydes. Hann óttaðist Jephson engu síður en
Belknap. Og þess vegna hélt liann nú til Lycurgus ásamt Bur-
* < I ... * • -
ton Burleigh og Earl Newcomb, og meðal annars fékk hann
eftirfarandi upplýsingar: 1) hvar Clyde liafði keypt myndavél-
ina; 2) að þrem dögum áður en hann fór til Big Bittern hafði
hann sagt við frú Peytan að hann ætlaði að hafa myndavélina
meðferðis og þyrfti að kaupa í hana filmur; 3) að kaupmaður
nokkur að nafni Orrin Short hefði verið kunnugur Clyde og
fjórum mánuðum áður hefði Clyde leitað ráða hjá honum í sam-
bandi við barnsliafandi konu eins verkamannsins — og enn-
fremur (þetta sagði hann Burton Burleigli í mesta trúnaði)
hafði hann bent Clyde á læ'kni að nafni Glenn í nágrenni Glov-
ersville; að Glenn læknir þekkti Róbcrtu af myndum sem lion-
um væru sýndar og hann mundi hvemig henni hafði verið inn-
anbrjósts og hvaða sögu hún hafði sagt honum — en sú saga
varpaði hvorki skugga á Clyde né hana sjálfa, svo að Ma-
son ákvað að minnast ekki á hana fyrst um sinn.
Og lcks eftir ákafa og æðisgengna leit tókst þeim að finna
manninn í Utica, sem selt hafði Clyde stráhattinn. Meðan Bur-
ton,Burleigli dvaldist í Utica birtist mynd af honum í blöðun-
unum ásamt mynd af Ciyde og af tilviljun sá kaupmaðurinn
myndina og náði sambandi við Mason, síðan var vitnisburður
hans vélritaður, kaupmaðurinn sór og Mason bætti þessu í
sannanasafh sitt.
Við þetta bættist, að sveitastúlkan sem liafði verið samskipa
Clyde á Cygnus og tekið eftir Clyde um borð, skrifaði Mason
og sagðist minnast þess að hann hefði verið með stráhatt og
hann hefði farið í land í Sharon og þessi vitnisburður stóð
heima við framburð skipstjórans og Mason taldi vist að for-
lögin væru sér hliðholl. Síðast en ekki sízt kom bróf frá konu,
sem búsett var í Bedford, Pennsylvaniu, og hún skýrði frá því
að 3. trl 10. júlí hefði hún og maður hennar legið í tjaldi á
austurströnd Big Bittem. Og þegar þau voru að róa á vatn-
inu 8. júlí, um sexleytið, liafði hún heyrt hróp, sem líktist
neyðarópi konu eða stúlku — skerandi örvæntingaróp. Það
heyrðist óljóst og virtist koma frá sunnanverðu vatninu, hand-
an eyjunnar þar sem þau vóru að veiða.
Mason ákvað að steinþegja um þessar upplýsingar, og einnig
um myndavélina, filmumar og afbrot Clydes í Kansas City,
þangað til drægi að réttarhöldunum og verjendur liefðu engin
tækifæri til að afla sér upplýsinga og afsanna mál hans.
En Belknap og Jephson æfðu hinsvegar Clyde í að afneita
öllu og byggja neitun sína á hinni undarlegu breytingu, sem
komið hafði yfir liann við Grasavatn, og gefa réttu skýring-
ima á liöttunum tveim og ferðatöskunni, að öðru leyti fannst
þeim litið hægt að aðhafast. Að vísu vom bnínu fötin á botni
Fjórða vatns hjá Cranston landsetrinu, en eftir nokkra leit
tókst sakleysislegum veiðimanni að ná þeim upp úr og nú héngu
þau hrein og pressuð í slkáp í skrifstofu Beiknap og Jephson.
Ennfremur var myndavélin á botni Big Bittem og mikil leit
var gerð að hemii án þess að hún fyndist — og af því dró Jeph-
son þá ályktun, að Mason hefði náð vélinni og hann ákvað að
minnast á liana við fyrsta tækifæri við réttarhöldin. En á-
kveðið var að Clyde ætti að neita því að hafa slegið hana með
myndavélinni, jafnvel óviljandi — þótt þeir hefðu grafið upp
lík Róbertu í Biltz og komizt að þeirri niðurstöðu að ávei’kamir
á andliti hennar komu nokkmn veginn heini við stærð og lög-
im myndavélarinnar.
Þeir bám lítið traust til Clydes sem vitnis. Nú átti hann að
segja frá öllu sem gerzt hafði, og yrði hann iþá nægilega hrein-
skilinn, opinskár og sannfærandi til að telja kviðdómnum trú
um að liann hefði slegið hana án þess að vita af því sjálfur?
Aðalatriðið var hvort kviðdómendur tryðu honum, hvað sem
öllum áverkum liði. Og ef frásögn hans um þetta óviljahögg yrði
—oOo—- —oOo' " -- • oOo— —oOo— —oOo— —-oOo~ —-oOo-—■
BARNASAGAN
Abu Hassan hinn skrýtni ríía
sofandi vakinn
31. DAGUR
þegar þú varst hérna í íyrra skiptið og mér til ó-
hamingju gekkst írá dyrunum ólæstum; þessi kona
sat hjá mér um kvöld yfir víndrykkju og kunni hún
að syngja og leika á hljóðfæri, skemmtileg var hún
í tali og hafði ekki hugann á öðru en að þóknast mér
og gera mér glatt í geði. Já, mér er nær að halda að
ég gæti lagt einlægan ástarhug á slíka konu, og
mundi ég geta_or<5ið sæll af sambúð hennar. En hvar
finnst slík kona., nema í höll öiottiiLs rétttrúaðr.a
manna, eða hjá stórvezírnum Gíafar og hinum helztu
gæðingum í hirðinni, sem hafa offjár og geta keypt
hvað dýru verði sem vera skal? Eg held mér við
pyttluna; það er ódýrari skemmtun og hana get ég
veitt mér eins vel og hinir!" Að svo mæltu tók hann
bikar sinn, hellti á hann og skoraði á gest sinn, að
taka þátt í þessari sælu nautn með sér.
En er þeir höfðu drukkið, segir kalífinn: „Mikill
hörmungar skaði er það, að þú skulir lifa í slíkum
einstæðingsskap, svo prúður maður og þar til ekki,
frábitinn ástum". „Ekki verður mér það um skap",
anzaði Abú Hassan, „að kjósa fremur þetta rósama
líf, heldur en að búa saman við konu, sem kannski
væri ekki svo fríð, að hún félli mér í geð, og þar
fyrir utan gerði mér ótal sinnum illt í skapi með
duítlungasemi og öðrum ókostum". Voru þeir nú
alllengi að tala um þetta, en er kalífinn sá að Abú
Hassan var orðinn svo á sig kominn sem hann ósk-.
a'ði, tók hann þannig til máls: „Láttu mig nú bara
sjá fyrir þessu; fyrst þú ert konuvandur, eins og all-
ir góðir menn ,þá skal ég vera bér úti um það, sem
þér leikur huaur á, og skaltu sjálfur ekki þurfa íyr-
ir því að hafa". Því næst tók hann ílöskuna og bilc-
ar Abú Hassans og fleyaði í hann með miklum fim-
leik nokkru af svefnduftinu, hellti síðan á hann og
rétti Abú Hassan $vo mælandi: „Drekktu nú fyrir-
fram minni konunnar fögru, sem verða mun þér til
yndis og sælu; þú munt verða ánægður með hana".
Abú Hassan tók hlæjandi við bikarnum, hristi höf-
uðus og mælti: „Jæja þá! Verði það til hamingju.