Þjóðviljinn - 05.09.1952, Blaðsíða 8

JLpst að margir stöðvast,
sökum lánsfjárskorts44
Aðeins 84 Reykvíkingar haía fengið lán til smáíbúða
Borgarstjóri skýrði í gær frá
■Gtörfum. nefndar þeirrar er út-
'úlutað hefur lánum til smá-
íbúða.
84 Keykvíbingar hafa fengið
floforð um lán, en af þeim
ibyggja 12 í Kópavogi svo lán
@ru veitt til aðeins 72ja smá-
ibáða í Reykjavík. Þessir 84
áafa fengið loforð fyrir sam-
tals 2,2 millj. kr. láni. TJtan
líe.vkjavíluir hafa 92 fengið
áloforð íyrir 1,77 millj. kr. láni.
—- Lánveitingin er bundin því
fSkiiyrði að húsin verði fokheld
fyrir 1. nóv. n.k.
„Það er ljóst sag’ði borg-
JLög eftir Hallgrím
Helgason í þýzku
utvarpi
Á vetri komanda munu þýzku
útva nrsstöðvarnar í Bremen,
Fraiikfurt og Miinchen flytja
tónverk fyrir píanó eftir Hall-
jrím Helgason. Verkin verða
flutt af þremur þekktum kons-
ertpíanistum, Dr. Friedrich
Brand í Braunschweig, Hans
Riehter-Haaser í Detmold og
Hans Posegga í Miinchen.
1 Salzburg, Austurríki, var í
sumar 18. ágúst flutt fiðlutón-
tist eftir Hallgrím í útvarpið
þar. .
Siglfirðingar
kröf-
arstjóri, ,,að margir þeirra
sem nú eru byrjaðir bygg-
ingu smáíbúða stöðvast sök-
um lánsfjárskorts“.
Flutti hann tillögu þar sem
skorað var á ríkisstjórnina að
láta ljúka rannsókn á lánsfjár-
þörf til smáíbúða og leggja
fyrir næsta Alþingi tillögur til
úrbóta. Tillagan var samþykkt
einróma.
Olgt og iömunar-
Tugir furast i
sprengingu
Sprenging varð í fyrrakvöld
í olíu- og sápuverksmiðju í
Marseilles í Frakklandi. Verk-
smiðjan hrundi og 40 hús við
sömu götu hrundu, brunnu eða
stórskemmdust. I verksmiðju-
rústunum hafa fundist 20 lík
og 20 manna er enn saknað.
Þýzkur jtróíessor, dr. H.
Lamperl, hefur dvalizt hér að
undanföruu á vegum Elliheimil-
isins Grundar, einkum með hlið-
sjón af Elliheimiiinu í Hvera-
gerði, en Grund hefur tekið að
sér rekstur þess elliheimilis, en
eigandi þess er Arnessýsla.
Dr. Lamperl hefur verið að
kynna sér heita hveravatnið og
leirböð og annað því tilheyr-
andi, en hann er sérfræðingur
meðferð gigtar og lömunar-
sjúkdóma, og er talið að hann
hafi náð mjög góðum árangri
í lækningu á þessum sjúkdóm-
um.
Prófessorinn hefur einnig
ferðast til Krýsuvíkur og at-
hugað hverina og leirinn þar;
einnig hefur hann athugað öl-
kelduvatn í Henglinum. —
Hann telur, að óvíða séu betri
skilyrði en hér á Islandi til þess
að lækna og koma í veg fyrir
barnalamanir og aðrar laman-
ir.
I gærkvöld ætlaði prófessor-
inn að flytja fyrirlestur í lækna
félaginu, en á sunnudag mun
Framhald á 7. síðu.
bJÓÐVILIINN
Föstudagur 5 sept 1952 — 17. árgangur
198 tölublað
Handíða- og myndlistaskól-
inn fœr aukið húsnœði
Á 5. hundrað nemendur stunda nám í shólanum í
vetur — Fjárhagsörðugleikar skólans eru miklir
Handíða- og myndlistaskólinn hefur starfsemi sína á þessu
hausti um næstu mánaðamót. Verður starf skólans með líkum
hsétti og verið hefur, en þó fær hann aukið húsrými, þar eð skóla-
stjórinn Lúðvíg Guðmundsson flytur úr skólahúsinu.
flyfja
ur sinar
Siglufirði. Frá
fréttaritara Þjóðviljans.
Atvinnumálanefnd ríkisins,
sem væntanleg var til Siglu-
fjarðar um síðustu helgi, er nú
komin og ræddi við bæjarstjórn
í gær, Bæjarstjórnin liafði falið
atvinnumálanefnd bæjarins að
undirbúa tillögur Siglfirðinga
til úrbóta á atvinnuleysinu og
munu umræður halda áfram í
•dag.
Linuvinda sem gefue eltir
þegar s|ór rídur undir sklp
Vélsmiðjan Héðinn framleiðir línuvindu, sem hefur
þann frábæra eiginleika að hún gefur sjálfkrafa eftir á
línunni þegar sjór ríöur undir skip, sem er að draga línu
með henni.
Línuveiðabátar hafa löngum
orðið fyrir miklu veiðarfæra-
tjóni og aflamissi, þegar kvika,
sem riðið hefur undir skipið,
liefur orðið þess valdandi að
stríkkað hefur á línunni svo
að hún hefur slitnað.
Þrír aílahæstu bátarnir
með þessa vindu.
Við notkun vindu Héðins er
þessari hættu bægt frá eins og
sjá má af því að þrír afla-
hæstu bátarnir í Keflavík á síð-
ustu vertíð höfðu vindu af þess
ari gerð. Veiðarfæratjón hjá
þeim var hverfandi lítið.
Vinda þessi nefnist vökva-
drifin þilfarsvinda. Breyting á
vökvaþirýstingi við veltu á skip-
inu veldur því að hún gefur
sjálfkrafa eftir á línunni.
Vindan er norsk uppfundn-
ing og er smíðuð í Héðni sam-
kvæmt leyfi einkaléyfishafans.
Vindur frá Héðni af þessari
gerð eru komnar í um 60 ísl.
báta og þykja reynast jafnvel
betur en þær norsku. Með þeim
er ekki einungis hægt að draga
línu héldur einnig losa og lesta
skip.
Víija öll riki
mörku
irm i SÞ - Dan-
ÖryggisráSiS
í gær lauk hér 1 Reykjavík fundi utanríkisráöherra Dan-
merkur, íslands, Noregs og Svíþjóöar.
I
í tilkynningu um fundinn,
sem gefin var út í gær, segir
að ráðherrarnir hafi orðið sam-
rnála um að styðja framboð
Danmerkur í sæti það í Örygg-
isráðinu, sem eitthvert af smá-
ríkjum Vestur-Evrópu er vant
Sirokufangar í
Lögreglan á Fjóni í Danmörku
taldi sig í gær hafa umkringt
fanga, sem í fyrradag struku
úr fangelsi í Nyborg, í mýrar-
flóum vestur af bænum. Mikill
liðssafnaður er þarna til taks.
Þó er ekki með öllu útilokað
að fangamir, en annar þeirra
er dæmdur morðingi, hafi kom-
izt undan á fleka, sem horfi'ð
iaefru' frá festum við ströndina.
að skipa en Holland rýmir það
sæti í vetur.
Þá segir í tilkynningunni að
„utanríkisráðherrarnir töldu
brýna nauðsyn fyrir SÞ að
leysa vandamálið um inntöku
nýrra þátttökuríkja, og létu
þeir í ljós þá von sína, að hægt
yrði að komast að samkomu-
lagi um að veita inntöku öllum
ríkjum, sem um liafa sótt og
fullnægja inntökuskilyrðum
samkvæmt stofnskránni“.
Þessi afstaða er sú sama og
Undén, ntanrikisráð'herra Sví-
þjóðar, hefur sett fram á þing-
uin SÞ en ekki fengið þar fram-
gaug vegna andstöðu líanda-
ríkjastjórnar og fylgiríkja
hennar.
Auk þessara mála er tilkynnt
að ráðherrarnir hafi rætt ráð-
stafanir til að hraða þingstörf-
um SÞ, aðstoð við lönd, sem
skammt eru á veg komin í efna-
hagsmálum og stofnun Norður-
landaráðs.
Margar deildir.
Kennsla í myndlistadeild og
teiknikennaradeild fer fram að
déginum, en auk þess eru kvöld
deildir í teiknun, bókbandi, leð-
urvinnu, tréskurði o. fl. Þá mun
Björn Th. Björnsson, listfræð-
ingur, -flytja fyrir almenning
fyrirlestra um myndlist. Verða
þeir eitt kvöld í viku, tvo tíma
í senn, og verða sýndar myndir
til skýringar. Þá kemur til mála
að hafin verði listfræðsla fyrir
börn.
Teiknistofa og tækni-
teiknun.
I haust opnar skólinn sér-
staka teiknistofu þar sem menn
geta fengið gerðar teikningar
að húsgögnum, og annast
Sveinn Kjarval um það. Þá er
einnig áformað áð skólinn ráði
í sína þjónustu bókbindara,
sem tæki að sér bókband, gerð
gestabóka og þess háttar. Á
síðkvöldum verður kennd tækni
teiknun í teiknistofunni, og lief-
ur skólinn samvinnu um það
við Skarphéðin Jóhannsson
arkitekt. Síðastliðin tvö ár hef-
ur farið fram í skólanum
kennsla í gerð og útbúnaði leik-
sviða, og verður haldið áfram
í vetur.
Kennarar skólans.
Kennarar skólans í vetur
verða flestir þeir sömu og und-
anfarið: Sigurður Sigurðsson,
Valtýr Pétursson, frú Tove Ól-
afsson, frú Valgerður Briem,
Björn Th. Björnsson, frú Ester
Búadóttir, Sigríður Björnsdótt-
, Sveinn Kjarval. Þá mun
Ágúst Sigurmundsson, tré-
Framhald á 7. síðu.
Sfosza látinn
Sforza greifi, fyrrverandi
utanríkisráðherra Italíu, lézt í
gær í Róm áttræður. Hann
flúði land þegar Mússólíni
komst til valda. Sforza hefur
átt sæti í flestum ríkisstjórn-
um ítalíu síðan 1943.
Brezkir málmsniiðir hóta
banni við eftirvinnu
\
FulltrúaráÖ sambands brezkra málmiðnaðarmanna hef-
ur ákveðið aö hefja aögerðir til að knýja fram kauphækk-
un til handa þrem milljónum verkamanna í málmiðnaöi
Bretlands.
Atvinnurekendur hafa, hafnað
kröfu málmiðnaðarmanna um
tveggja sterlingsþunda kaup-
hækkun á viku. Nú leggur full-
trúaráð sambandsins til að
málniiðnaðarmemi í Bretlandi,
sem eru um þrjár milljónir, reki
á eftir kröfu sinni með því að
neita að vinna eftirvinnu og á-
kvæðisvinnn. Þing sambandsins
tekur lokaákvörðun um þetta
mál 10. þ.m. Ef af þessari tak-
mörkuðu vinnustöðvun verður
niun það ltoma sérstaklega
liart niður á hergagnafram-
iergaferðir
Ferðaskrifstofan ORLOF efn-
ir daglega til berjaferða, og
um næstu helgi verður efnt til
berjaferðar bæði í Kjós og
Grafning. En auk berjaferð-
anna verður á laugardaginn kl.
2 e.h. og á sunnudaginn kl. 1 e.
h. efnt til ferða um Hellisheiði,
austur á Loftstaðahól og það-
an svo til Stokkseyrar og Eyr-
arbakka og búð Þuríðar for-
manns skoðuð. Á heimleiðinni
verður ekið um Selvog og
Krýsuvík.
leiðslu og útflutningsiðnaði
Bretlands.
Á þingi Alþýðusambands
Bretlands fékk sambandsstjórn-
in í gær samþykkta ályktun
þar sem lagt er til að kaup-
hækkunarkröfur séu hafðar
hóflegar. Felld var með atkv.
fulltrúa fimm millj. verka-
manna gegn atkv. fulltrúa 2,5
milljóna tillaga um að leggja
engar hömlur á kröfur um
líækkað kaup.
Brezka útvarpið sagði í gær
að ekki væri búizt við að þessi
samþykkt hefði nein áhrif á
baráttu málmiðnáðarmanna,
kolanámumanna og jámbraut-
arverkamanna fyrir kauphækk-
unum.
Jaques Duclos, aðalritari
Kommúnistaflokks Frakklands
í forfölum Maurice Thorez,
sagði í ræðu á fundi miðstjórn-
ar flokksins í gær, að flokkur-
inn yrði að beita sér fyrir sam-
fylkingu allra þjóðlegra afla í
Frakklandi. Fjöldi manna, sem
ekki teldi sig geta aðhyllzt
stefnuskrá flokksins í heild,
væri sama sinnis og hann í ein-
stökum málum og stuðningur
þessa fólks gæti orðið þungur
á metunum.
Dýrar bækur
að gjöf
Snemma í vor afhenti skóla-
stjóri Handíða- og myndlista-
skólans, Lúðvík Guðmundsson,
ríkisstjórninni að gjöf forkunn-
arfagra gestabók er skyldi
liggja frammi á Bessastöðum
til áritunar gestum forsetans.
Á hátíðisdegi Reykjavíkur 18.
ágúst sl. fékk borgarstjóra-
embættið aðra svipaða gesta-
bók. Eru þær báðar unnar og
gerðar í Handíða- og mynd-
listaskóianum og hin mestu
gersemi: pappírinn í þeim hand-
unninn og afardýr og báðar
bundnar í alskinn. Er svína-
skinn í annarri en geitaskinn í
liinni.
fhaldið ueyðist til að endurskoða
sínar eigin reglur!
Eins og fram hefur komið
í Þjóðviljanum hefur ákvörðun
Ihaldsins um fyrirkomulag
torgsölu grænmetis og blóma
sætt hörðum andmælum, ekki
aðeins garðyrkjumanna heldur
jafnhliða almennings í bænum.
Sósíalistar fluttu í fyrra til-
lögu um fyrirkomulag torgsöl-
unnar, er var í samræmi við
•jónarmið og þarfir garðyrkju-
raanna og almennings, en Ihald-
ið lét kröfur verzlananna ráða
og felldi þá tillögu.
í gær sá það sig hinsvegar
neytt til að flytja sjálft tillögu
um að endurskoða reglugerð þá
sem það hafði sjálft nýlega
sett!! Var tillagan samþykkt
einróma.