Þjóðviljinn - 26.10.1952, Blaðsíða 1

Æ. F. It.- "
Áðalfundi Æ.F.R., sem halda
áíti þann 27. þm., verður
frestað vegna óviðráðanlegra
orsaka.
Afríkumenn í Kenya
flykkjast til fjalla
Nýlendusfjórn Breta uggandl,
óttast uppreisn
Bretar óttast uppi-eisn Afríkumanna í Austur-Afríku-
nýlendunni Kenya.
Talsmaður nýlendustjórnar-
innar sagði við fréttamenn í
Nairobi í gær, að óhug hefði
slegið á menn er það varð ljóst
að Afríkumenn hafa þúsundum
saman lagzt út í fjalilendið um-
hverfis Kenyafjall síðan brezka
nýlendustjómin setti herlög í
landinu og lét handtaka hundr-
uð ieiðtoga samtaka Afríku-
manna.
Fara með' búslóð sína
Brezkir embættismenn segja
að ungir Afríkumenn, einkum
úr Kikújú ættfíokknum, haldi
til fjalla með fjölskyldur sín-
ar, geitpening og nautgripi. —
Afríkumenn, sem unnið hafa á
búgörðum hvítra manna, hverfa
einnig unnvörpum. Flugmenn
segjast hafa séð hópa manna,
allt upp í þúsund í hverjum,
stefna til fjallanna, sem eru
víða skógi vaxin og veglaus
með öllu.
Kenyatta lýsir stefnu sinni
Daginn áður en Bretar fang-
elsuíu Jomo Kenyatta, foringja
fjölmennustu stjómmá'asam-
taka Afríkumanna í Kenya,
átti hann tal við erlenda blaða-
menn. Bretar saka hann um
10. þing I. N.S.Í.
Títmda þing Iðhnemasam-
kands íslands -var sett' í Röðli
id. 2 e. h. i gær.
Forseti sambandsins, Tryggvi
Sveinbjörnsson, setti þingið
með ræðu. Forseti þingsins var
kosinn Þórkell G. Björgvinsson
og ritarar Eðvarð Guðmunds-
og Sigurður R. Guðjónsson.
Mörg mál eru til umræðu á
þinginu. Því mun ljúka í kvöld
og verður nánar sagt frá þing-
inu síðar.
að veita forustu leynifélaginu
Mó mó, sem þeir kemia tugi
morða.
Kenyatta kvað alla ábyrga
Afríkumenn fordæma glæpi tak-
markaðs hóps, sem Bretar ýktu
til að fá átyllu til að berja
niður sjáífstjórnarhreyfingu
Afríkumanna. Sjálfur kvaðst
Kenyatta stefna að því að fá
sjálfstjóm innan brezka sam-
veldisins fyrir Kenya.
Aukning í Sovét-
ríkjunum, sam-
dráttur annar-
staðar
I hagtíðindum, sem Samein-
uðu þjóðirnar gefa út, sést að
námu- og iðnaðarframleiðslan
í heiminum hefur minnkað 'á
öðrum ársfjórðúngi þessa árs.
Aðalorsakirnar til þess eru stál-
verkfallið í Bandaríkjunum og
samdráttur í iðnaði Vestur-Evr-
ópú. Framléiðslúvísitalan er 2%
lægri en hún var á fyrsta árs-
fjórðungi 1951. 1 Englandi var
framleiðslu 7-8% minni en á
sama tíma í fyrra. í Belgíu,
Hollandi, Kanada, Danmörku og
Svíþjóð var framleiðslan 1-7%
minni.
En í Ráðstjómarríkjunum
var framleiðslan samkvæmt
sömu heimlld, 11% meiri á öðr-
um ársfjórðungi þessa árs en
á sama tíma í fyrra.
Þing SÞ kaus í gær þrjú
riki í Öryggisráðið. Danmörk
var kosin til að fylla sæti Hol-
lands, Líbanon kemur í stað
Tyrklands og Kólumbia í stað
Brasilíu.
Verkalýðsfélögin ræða uppsögn samninga:
Dagsbrúnarfundur í Iðnó
annað kvöld
Dagsbrún heldur ielagsfund í Iðnó annað kvöld,
(mánudagskvöld) kl. 8.30, og er aðalumræðuefni fund-
arins uppsögn samnlnga félagsins við atvhmurekend'ur.
Dagsbrúnarmenn þurfa að fjölmenna á þennan fund
og mæta stundvíslega.
Iðja
Félag verksmiðjufólks, lieldur einnig félagsfund á
mánudagskvöldið iiní uppsögn samninga. Fundur Iðju
er í Alþýðuhúsinu . við Hverfisgötu, gengið inn írá
Hverfisgötu. Fundurinn liefst kl. 8.30.
Félag járniðnaðarmanna
heldur félagsfuiul i Baðstofu iðnaðarmanua kl. 8.30
á mánudagskvöldið til að taka ákvörðun inn uppsögn
samninga,
Her Viet Minh sækir fram
120 kílómetra frá Hanoi
Franska herstjórnin í Indó Kína játaði. í gær, að her
sj álfstæðishreyfingarinnar Viet Minh væri aftur í sókn.
Biðja Nehru að
miðla fflálum
Blöð í Ncw York skýrðu frá
því í gær, að Bandaríkjastjórn
hefði heðið ríkisstjórn Indlands
að liafa milli-
göngu um að
koma vopna-
hléi á í Kóreu.
Stingur Banda
ríkjasíjórn
upp á því að
Indlandsstjórn
noti sjórnmála
samband sitt
við alþýðu-
stjórn Kína tii
að leita fyrir
sér á æðstu stöðum í Peking'
um málamiðlun í vopnahlés-
viðræðunum. Bandarísku blöð-
in segja að Nehru, forsætisráð-
herra Indlauds, hafi ekki enn
svarað' tilmælum Bandaríkja-
stjórnar.
I sameiginlegri tilkynningu
skýrðu vesturþýzka stjórnin og
,franska hernámsstjórnin í V-
Þýzkalandi frá, að þær hefðu
árangurslaust reynt að komast
að samkomulagi um væntanleg-
ar kosningar í Saar. Frakkar
og stjórn Saar, sem á að á-
kveða kjördág á mánudaginn,
höfnuðu algerlega kröfu vest-
urþýzku stjórnarinnar um að
kosningunum yrði frestað til
vors og stjórnmálaflokkum, er
vilja sameiningu Saar við Vest-
100 ára afmæli
Her Viet Minh sækir nú fram
sunnan Svartár frá virkisborg-
inni Van Jen, sem hann tók
fyrir fjórum dögum. Van Jen
er 120 km vestur af Hanoi,
miðstöð yfirráðasvæðis Fralcka
í Tongking.
Frá því fvrir viku, er sókn
Viet Minh hófst fyrir alvöru,
hefur franska herstjórnin haft
stranga ritskoðun á öllum frétt-
um frá Indó Kína og síðdegis í
gær tólc hún algerlega fyrir
sendingu frétta af vígstöðunni.
Fádæma liröð sókn
Fréttaritari bandarísku frétta
stöfunnar Associated Press í
Hanoi segir, að franska her-
urþýzkaland, leyft að starfa í
Saar.
Samkomulag var um það að
síðar rneir gæti Saar orðið
,vesturevrópskt sambandssvæði'
en Frakkar þvemeita að afsala
sér yfirráðum yfir atvinnulífi
héraðsins, sem er að mestu
byggt Þjóðverjum.
Brezka útvarpið sagffi í gær,
að deila Frakka og Þjóðverja
um Saar kynni að verða til
þess að þing hvorugs laúdsins
fáist til að staðfeáta samning-
ana um stofnún Vestur-Evrópu-
hers og hervæðingu Vestur-
Þýzltalánds.
stjórnin sé bæði undrandi og
full aedáunar yfir því hve
her Viet Minh liefur sótt hratt
fram. Fréttaritarinn segir: ,,Á
tveim sólarhringum hafa marg-
ar fylkingar kommúnista sótt
fram um 100 km um næstum
algerar vegleysur. Burðarkarl-
ar og asnar eru eínu flutninga-
tækin, sem við verður komið,
engu að síður hefur her Viet
Minh fallbyssur í fremstu víg-
línu“.
Bandarikin
með Frökkum
gegn Aröbum
Talsmaður frönsku ríkis-
stjórnarinnar skýrði frá því í
gær, að Bandaríkjastjórn hefði
lýst yfir að það hefði stafað
af misskilningi að fulltr. Banda-
ríkjanna í stjórmálanefnd þings
SÞ greiddi ný’ega atkvæði með
,því að kæra Asíu- og Araba-
ríkja yfir nýlendukúgun Frakka
í Marokkó og Túnis yi'ði tek-
in til umræðu sem fyrst. Segir
Bandarikjastjórn að láðst hafi
að gefa fulltrúa hennar í nefnd-
inni fyrirmæli og hafi hann
því greitt atkvæði eftir e:'gin
sannfæringu.
Franska stjórnin segir að
bandaríski sendiherran í París
hafi lofað því statt og stöðugt,
að Bandaríkin muni veita
Frökkum fyllsta stuðning á
þingi SÞ gegn kæru Asíu- og
Arabaríkjanna.
Missætti sit at Saar getur
ið Evrópuliernuut bauabiti
Stjórnum Frakklands og Vestur-Þýzkalands hefur mis-
tekizt aS jafna deilumál sín út af Saarhéraði.
barnaskólans á Eyrar-
bakka hátíðlegt haldið
í gær
Mikil hásíðahöld Voru á Eyr-
arbakka í gær í tilcfni af því
að barnaskóliiin þar var 100
ára. Meðal gesta var forset-
inn, Ásgeir Ásgeirssóii.
Barnaskólinn á Eyrarbaklta
var settur í fyrsta sinni 25.
október 1852, er hann elzti
barnaskóli landsins. — Fyrsti
kennari skólans var Jón
Bjarnason faðir Bjarna frá
Vogi. Nú er skólastjóri þar
Guðmundur Daníelsson rithöf-
undur.
Þúsund forust í
fellibyl
Vitað er að yfir 1000 manns
hafa farizt er fellibylur geis-
aði á Filippseyjum í síðustu
vilcu. Flóðbylgjan gekk á land
upp og skolaði burt heilum
fiskibæ. í gær var vindhraði
þarna enn yfir 100 kílómetrar
á minútu.
692 stúdentar
Stúdentar, innritaðir við !
og kennarar að meötöldum
Frá þessu skýríi prófessor
Alexander Jóhannesson há-
skólarektor á háskólahátíðinni
í gær. 1 læknadeild eru innrit-
aðir 235. 14 þeirra til tann-
lækninganáms. I laga- og hag-
fræðideild eru 193 innritaðir,
121 af þeim til laganáms og
72 til náms í viðskiptafræðum.
í heimspekideild eru 177 inn-
ritaðir, 111 nema til B.A. prófs
en 48 íslenzk fræði. í guð-
fræðideild éru 47 innritaíir.
f upphafi máls síns minnt-
ist relrtor prófessors Ágústs
H. Bjarnasonar og risu við-
staddir úr sætum í virðing-
arskyni við minningu hins
látna. Einnig skýrði hann frá
því að prófessor Magnús Jóns-
son hefði nú látið af embætti.
Ofneyzla á sykrl
og hveiti
Próf. Jón Steffensen flutti
erindi um fæðuval. Kömst
hann áð þeirri niðurstöðu að
fæði okkar íslendinga væri ekki
mest ábótavant í því að ýmis
vítamin væru af skomum
é Hóskólanum
Úskóla íslands, eru nú 692
aukakennurum 58.
skammti i fæðunni heldur of-
neyzlu á sýkri og hveiti. Ráðið
til úrbóta væri að auka neyzlu
á árvissum innlendum afurðum
svo sem kartöflum og öðru
grænmeti, mjólk, liarcfiski og
fleiru og neyta brauða úr ó-
hýddu korni.
Á háskólahátíðinni voru
sungin Hátíðaljóð eftir Pál fs-
ólfsson við ljóð eftir Þorstein
Gíslason. Guðmundur Jónsson
og dómkirkjukórinn sungu und-
ir stjórn höfundar. Forseti ís-
lands, ríkisstjórn og sendimenn
erlendra ríkja voru viðstaddir
hátíðina.
Klukkunni var
seinkað í nétt
Þið, sem ekki hafiJ útvarp,
efta eruð kannski smáveg's
gleymin eruð hérmeð minnt á
að klukkunni var seinkað um
eina klukkustund í nótt sem
leið.